sobota, 29 września 2012

Zagrożone ssaki Australii część II






Kuoka ( Setonix brachyurus )  ssak z rzędu torbaczy ( Marsupialia ), z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ). Synonim Halmaturus brevicaudatus - Thylogale brevicaudatus - Kangurus brachyurus.

Występuje w południowo- zachodniej Australii i na wyspach Rottnest i Bald przy zachodnich wybrzeżach kontynentu.

Zamieszkuje trawiaste i suche tereny porośnięte licznymi krzewami tworzącymi gęste zarośla, lasy z gęstym poszyciem w pobliżu cieków wodnych. Dawniej bardziej bagniste i wilgotne tereny.


kuoka ( Setonix brachyurus )

Aktywna od zachodu do wschodu słońca. Dzień spędza w ukryciu pod osłoną krzewu lub w gęstych zaroślach. Może żyć w parach lub niewielkich grupach rodzinnych.
Jest ssakiem terytorialnym, którego rewir to około 1000 m2 powierzchni. Rewir pokrywa się z rewirami osobników różnej płci. Konflikty występują niezmiernie rzadko ale są powodowane zawsze dostępnością do miejsc wilgotnych porośniętych krzewami.
Porusza się skokami, odbijając się tylnymi kończynami.
Odżywia się trawami i roślinnością zielną, liśćmi i pędami krzewów. W trawieniu pomagają mu bakterie żyjące w jelitach i żołądku.
Sezon rozrodczy może być w ciągu całego roku, ale gody odbywają się w porze suchej.
Samica opóźnia zagnieżdżenie się zarodka w ścianie macicy, by młode urodziło się w porze deszczowej.
Okres ciąży trwa 27 dni. Samica rodzi 1 młode, które jest gołe i słabo rozwinięte. Za pomocą mocnych przednich łapek, uzbrojonych w pazury dociera do torby, która otwiera się ku przodowi. Osesek przysysa się do sutka i pozostaje w tej pozycji przez kilka miesięcy.
W czasie pierwszych 2 - 3 tygodni młody jest jakby przyrośnięty do sutka. Pozwalają mu na to głęboko rozszczepione na początku wargi obejmujące brodawkę, które zrastają się i tak połączone młode z sutkiem jest trudne do oderwania.
W wieku około 6 - 8 miesięcy młode opuszcza torbę i przebywa z samicą do następnego okresu godowego. W tym czasie powoli przechodzi na stały pokarm.
Dojrzałość płciową uzyskuje w wieku 18 miesięcy.
Żyje do 5 lat.


kuoka ( Setonix brachyurus ) w czasie żerowania

Nie opisano żadnych podgatunków.


Setonix brachyurus w kryjówce

Gatunek uznawany za zagrożony ze względu, że zasięg występowania jest mniejszy niż 20 000 km2 oraz wyspowe i izolowane populacje.
Zagrożenie stanowi głównie utrata siedlisk powodowana przez intensywny wypas zwierząt domowych, degradację i niszczenie środowiska naturalnego przez zdziczałe świnie domowe ( Sus scrofa domesticus ), drapieżnictwo kotów domowych i lisów rudych, pożary.
Na kontynencie tworzy kilka izolowanych populacji. Większe populacje istnieją na wyspach Rottnest i Bald.
Szacuje się, że na Rottnest Island żyje 4000 - 8000 osobników, na Bald Island 500 - 2000 osobników. Na kontynencie w Northern Jarrah Forest - 150 osobników, w South Forest 2000 - 5000 osobników, na South Coast 1200 - 2000 osobników.
Rejestrowana z Stirling Range National Park, Leeuwin - Naturaliste National Park, Fitzgerald  River National Park. 
Działania ochronne obejmują głównie kontrolę populacji dzików, kotów i lisów oraz ochronę przeciwpożarową.


Setonix brachyurus - samica z młodym

kuoka ( Setonix brachyurus ) w warunkach naturalnych

W niewoli - ogrody zoologiczne i ośrodki hodowlane w Australii.




Pałanka wędrowna ( Pseudocheirus peregrinus ) ssak z rzędu torbaczy ( Marsupialia ), z podrzędu Diprotodontia, z rodziny pałankowatych ( Pseudocheiridae ). Synonim Pseudocheirus lanuginosus.

Występuje w Australii ( wzdłuż wschodniego wybrzeża ), na Tasmanii i Nowej Gwinei.

Zamieszkuje różnorodne typy lasu, ale również ogrody i parki miejskie czy przedmieścia.


pałanka wędrowna ( Pseudocheirus peregrinus )

Aktywna od zmroku do północy i na godzinę przed wschodem słońca. Żyje w parach lub niewielkich grupach rodzinnych. Grupa składa się z kilku samców i 1 - 2 samic i ich młodych.
Para lub grupa żyje na terytorium o wielkości około 300 km2. Terytorium jest oznaczone wydzieliną zapachową.
Prowadzi nadrzewny tryb życia. Wybiera z gęstą koroną. Jest niezwykle ostrożna i płochliwa, rzadko zdradza swoją obecność głosem. Po drzewach porusza się wolno, pomagając sobie podczas wspinaczki długim, zwężonym na końcu ogonem.
Buduje duże kuliste gniazdo z liści, trawy, kory i gałązek. Gniazdo ma 25 - 30 cm średnicy. Umieszcza je wysoko w koronie, rozwidleniu gałęzi  dobrze je ukrywając wśród listowia lub w gęstych zaroślach. Jest to budowla z jednym otworem wejściowym. Para lub grupa wspólnie buduje gniazdo znosząc budulec zawinięty w ogonie. 
Odżywia się liśćmi eukaliptusa, owocami, kwiatami, pączkami oraz młodymi pędami.
Sezon godowy od maja do listopada. Może być 1 lub 2 mioty w roku.
Długość ciąży nie jest znana ale może trwać około 19 - 25 dni. Samica rodzi 1 - 4 młode, najczęściej 2. Młode po przyjściu na świat są bardzo słabo rozwinięte  i nie ważą nawet grama. Praktycznie rodzą się w stadium embrionalnym, wdrapują się do torby samicy otwierającej się ku przodowi i chwytają się mocno brodawek. Po 4 miesiącach opuszczają torbę i jeszcze przez 60 - 70 dni przebywają z samicą, czasami dokarmiane są mlekiem.
Dojrzałość płciową osiąga w wieku 1 - 2 lat.
Żyje do 6 lat.


portret pałanki wędrownej ( Pseudocheirus peregrinus )

Opisane podgatunki :
- Pseudocheirus peregrinus banksii - Queensland ( wzdłuż Endeavour River ) - synonim Phalangista banksii - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus peregrinus
- Pseudocheirus peregrinus bassianus - Tasmania, Flinders Island, Bass Strait - synonim Pseudochirus cooki bassianus - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus convolutor
- Pseudocheirus peregrinus caudivolvula - Queensland ( wzdłuż Endeavour River ) - synonim Didelphis caudivolvula - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus peregrinus
- Pseudocheirus peregrinus convolutor - Tasmania, Bass Strait Islands ( introdukowany na King Island, Furneau and Flinders Island ) - synonim Psedocheirus convolutor
- Pseudocheirus peregrinus cookii - Australia Południowa - błędny taksom jakiegoś autora - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus convolutor
- Pseudocheirus peregrinus flindersulae - Tasmania, Flinders Island, Bass Strait
- Pseudocheirus peregrinus incanens - Queensland ( Ravenshoe ) - synonim Pseudochirus laniginosus incanens - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus peregrinus
- Pseudocheirus peregrinus laniginosa - Wiktoria, Nowa Południowa Walia ( południowo-wschodnia Australia ) - synonim Pseudocheirus laniginosus - Phalangista laniginosa - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus pulcher
- Pseudocheirus peregrinus notialis - Mount Lofty - synonim Pseudocheirus laniginosus notialis - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus peregrinus
- Pseudocheirus peregrinus novaehollanidiae - Queensland ( wzdłuż Endeavour River ) - synonim Didelphis novaehollanidiae - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus peregrinus
- Pseudocheirus peregrinus oralis - Queensland ( Bloomsbury ) - synonim Pseudochirus laniginosus oralis - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus peregrinus
- Pseudocheirus peregrinus peregrinus - Nowa Południowa Walia, Queensland, Australia Południowa, Wiktoria
- Pseudocheirus peregrinus pulcher - południowo-wschodni Queensland, północno-wschodnia Nowa Południowa Walia - synonim Pseudochirus pulcher - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus peregrinus 
- Pseudocheirus peregrinus rubidus - Queensland ( Bunya Range ) - synonim Pseudochirus rubidus - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus peregrinus
- Pseudocheirus peregrinus victoriae - południowa Nowa Południowa Walia, Wiktoria ( Cape Otway ) - synonim Pseudochirus victoriae - Pseudocheirus laniginosus victoriae - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus cookii
- Pseudocheirus peregrinus viverrina - Tasmania ( Van Diemen's Land ), Flinders Island, Bass Strait - synonim Phalangista viverrina - uznawany za tożsamy z Pseudocheirus peregrinus convolutor


samica pałanki wędrownej ( Pseudocheirus peregrinus ) z dwójką młodych

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji i brak widocznych zagrożeń.
Pseudocheirus occidentalis uważany za tożsamy jest traktowany jako osobny gatunek.
Liczebność populacji w stanie Wiktoria znacząco spadła ze względu na wylesianie i utratę siedlisk mimo, że gatunek toleruje pewien stopień modyfikacji siedlisk.
W latach 1923 - 55 XX wieku wywieziono z Tasmanii 7,5 mln skórek tego gatunku. 
Inne zagrożenie stanowi drapieżnictwo kotów domowych.
Rejestrowana z wielu obszarów chronionych w swoim zasięgu.


pałanka wędrowna ( Pseudocheirus peregrinus )

W niewoli - ogrody zoologiczne Australii. 




Kanguroszczur królikowaty ( Bettongia penicillata ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kanguroszczurowatych ( Potoroidae ).

Występuje w południowo-zachodniej Australii ( Australia Zachodnia, Australia Południowa ).

Zamieszkuje wilgotne i suche last, tereny trawiaste porośnięte krzewami i drzewami.


kanguroszczur królikowaty ( Bettongia penicillata )

Aktywny w nocy, od zmierzchu do 1 - 2 godzin przed świtem. Typowy samotnik łączący się w pary w okresie godowym.
Jest terytorialny, terytorium osobnika to około 20 - 40 ha powierzchni. Rewiry poszczególnych osobników zachodzą na siebie ale miejsca są tylko bronione. 
Gniazdo to płytkie zagłębienie w ziemi, przykryte kopcem z trawy lub rozdrobnionej kory umieszczone w zaroślach czy pod zwalonym pniem. Materiał na gniazdo jest znoszony przy pomocy długiego ogona. W gnieździe przesypia dzień. Na terytorium znajduje się 4 - 5 gniazd wykorzystywanych losowo przez osobnika. Po swoim rewirze porusza się bardzo wolno, z wyjątkiem kiedy zostanie zaniepokojony. Ucieka wtedy szybko w kierunku kryjówki wykorzystując tylne nogi.
Odżywia się owocnikami podziemnych grzybów, nasionami, bulwami, korzonkami, żywicą ale także nie gardzi owadami.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku ale diapauza zarodkowa jest często stosowana, aby młode przyszło na świat w optymalnym okresie.
Samica rodzi 1 młode. Ciąża trwa 21 dni. Młode wędruje do torby i przysysa się do 1 z 2 sutków. W torbie przebywa około 98 dni. Po opuszczeniu torby przebywa z samicą, często ją jeszcze ssając mimo, że w torbie jest już następny potomek.
Samica rodzi swoje pierwsze młode w wieku 170 - 180 dni a potem przez 4 - 6 lat życia co około 100 dni.
Żyje do 7 - 8 lat.


Bettongia penicillata

Opisane podgatunki :
- Bettongia penicillata francisca - Australia Południowa, St.Francis Island, Archipelag Nuyts - uznawany za tożsamy z Bettongia penicillata penicillata
- Bettongia penicillata gouldii - Australia Południowa ( na północ od Adelaide, wzdłuż Zatoki St.Vincent ) - uznawany za tożsamy z Bettongia penicillata penicillata
- Bettongia penicillata ogilbyi - południowo-zachodnia Australia Zachodnia, Australia Południowa ( St.Francis Island i Ceduna Island ) Great Dividing Range - synonim Bettongia ogilbyi - Hypsiprymnus ogilbyi - nie zagrożony
- Bettongia penicillata penicillata - Nowa Południowa Walia, Terytorium Północne, Australia Południowa, Wiktoria, Australia Zachodnia - uznawany za wymarły od 1935 roku


kanguroszczur królikowaty ( Bettongia penicillata ) - samica z młodym

Gatunek uznawany za krytycznie zagrożony ze względu na drastyczny spadek liczebności populacji. Spadek ten szacowany jest na ponad 80%.
Główne zagrożenia to :

  • degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
  • utrata siedlisk i ich fragmentacja
  • wyspowe i izolowane populacje
  • drapieżnictwo dzików, kotów, lisów i psów
  • pożary
  • konkurencja ze strony zwierząt domowych i królików
  • choroby
Obecnie uznaje się podgatunek Bettongia penicillata penicillata za wymarły od 1935 roku.
Gatunek jest reintrodukowany w 46 miejsc w Australii Zachodniej, w 3 miejsca w Nowej Południowej Walii i 12 miejsc w Australii Południowej.
Jednak od 2001 roku populacja drastycznie spadła zarówno w miejscach reliktowych jak i w nowych translokacjach. Szacuje się, że do roku 2007 populacja zmniejszyła się o 70 - 80%. Jedynie populacje z wysp w Australii Południowej są względnie stabilne.
Obecnie szacuje się, że na obszarach chronionych :
- Wedge Island żyje około 1500 osobników
- St.Peter Island 2000 osobników
- Venus Bay Peninsula 1500 osobników
- Dryandra Woodland poniżej 100 sztuk
- Warren Upper ( Perup Nature Reserve ) poniżej 1000 sztuk
- Tutanning Nature Reserve 100 sztuk
- Julimar CP 200 sztuk
- Boyagin Nature Reserve 100 osobników
- Lincoln National Park mniej niż 50 sztuk
- Venus Bay Island mniej niż 50 osobników
Nie które z mniejszych translokacji wyginęły, inne wydaje się, że odniosły sukces. Po za tym część z tych populacji powstało z kilku osobników co stwarza możliwość problemów genetycznych. Przykładowo populacja z Wedge Island powstała z 4 osobników.
Ujęty w Załączniku CITES I.
Objęty programem naprawczym prowadzonym przez Murdoch University w Zoo Perth i Australian Conservancy Wildlife. Badania są prowadzone nad rolą drapieżnictwa, zasobów żywności i chorób. Bada się też nowe miejsca ewentualnych translokacji. Osobny program badawczy koncentruje się na obszarach Dryandra Woodland i Tutanning Nature Reserve dotyczący populacji Bettongia penicillata oraz drapieżników. Bieżąca kontrola kotow i lisów odgrywa dużą rolę w ochronie tego gatunku.


Bettongia penicillata

W niewoli - ogrody zoologiczne i ośrodki hodowlane w Australii.
W Europie i U.S.A. objęty programem hodowlanym.
Tylko nieliczne placówki mogą poszczycić się hodowlą tego gatunku.



Bettongia penicillata ogilbyi - Parc Paradisio Cambron-Casteua

Bettongia penicillata ogilbyi - Taronga Zoo - Sydney




Prakolczatka nowogwinejska ( Zaglossus bruijnii ) ssak z rzędu stekowców ( Monotremata ), z rodziny kolczatek ( Tachyglossidae ). Synonim Bruynia tridactyla.

Występuje na Nowej Gwinei ( zachodnia część wyspy )  oraz na wyspach Salawati, Batanta, Waigeo i Raja Ampat ( Indonezja ).

Zamieszkuje wilgotne tropikalne nizinne, wyżynne i górskie lasy oraz alpejskie łąki od poziomu morza do 2500 m n.p.m.


prakolczatka nowogwinejska ( Zaglossus bruijnii ) w warunkach zoo

Aktywna głównie w nocy, szczyt aktywności po zachodzie i przed wschodem słońca. Dzień spędza w gęstym poszyciu, zaroślach, jamach, szczelinach skalnych czy pustych pniach.
Żyje samotnie, w pary łączy się jedynie w czasie pory godowej.
Samce na tylnych kończynach posiadają ostrogi, które są wykorzystywane prawdopodobnie do walk godowych.
Posiada gruczoły potowe rozmieszczone na całym ciele.
Zaatakowana zwija się w kłębek, zakopuje w ziemi lub wciska się w szczelinę skalną.
Pokarm zdobywa rozkopując i rozrywając silnymi, krótkimi kończynami, zaopatrzonymi w silne pazury ziemię lub termitiery. W pysku wyciągniętym w długi ryjek, znajduje się długi, lepki język, którym zbiera pokarm.
Odżywia się głównie dżdżownicami, mrówkami, termitami i ich larwami. Potrafi przeżyć około 30 dni nie pobierając pokarmu.
Sezon godowy między czerwcem a lipcem.
Samica kojarzy się z wybranym samcem. W okresie rozrodczym samica składa jedno jajo, które następnie umieszcza w torbie, tworzącej się na brzuchu.
Młode wylęga się po 10 - 12 dniach. Odżywia się wydzieliną gruczołów mlecznych, spływającą po sierści. Po około 7 tygodniach zostaje umieszczone w gnieździe, zbudowanym z trawy i liści. W wieku około 150 - 200 dni przestaje odżywiać się mlekiem i wyrusza z samicą na polowanie.  W wieku około 9 miesięcy jest pokryty kolcami.
Żyje około 25 lat. Osobnik w niewoli dożył 30 lat i 8 miesięcy.

Opisane podgatunki :
- Zaglossus bruijnii bruijnii - północno-zachodnia  Papua Zachodnia ( Mt.Arfak, region Vogelkop )
- Zaglossus bruijnii goodfellowi - północno-zachodnia Papua Zachodnia, Salawati Island, Raja Ampat Island ( Indonezja ) - synonim Acantgoglossus goodfellowi
- Zaglossus bruijnii gularis - północno-zachodnia Papua Zachodnia
- Zaglossus bruijnii nigroaculeatus - południowo-zachodnia Papua Zachodnia - synonim Proechidna nigroaculeata
- Zaglossus bruijnii pallidus - północna Papua Zachodnia
- Zaglossus bruijnii vilosissimus - północna Papua Zachodnia - synonim Proechidna villosissima

Gatunek uznawany za krytycznie zagrożony ze względu na podejrzenie dalszego spadku populacji o 80% w ciągu ostatnich 45 - 50 lat na podstawie bezpośrednich obserwacji, sprawozdań myśliwych i braku rzeczywistego poziomu eksploatacji gatunku ( polowania ). Uważa się, że gatunek jest obecnie bardzo rzadki w siedliskach leśnych dostępnych myśliwym. W rejonach Nowej Gwinei gęsto zaludnionych lokalnie wytępiony.
Poluje się na nią dla mięsa i skóry. Tubylcy wykorzystują kolce jako ozdoby twarzy i głowy.
Zagrożenie stanowi też wyręb lasu i związana z tym utrata siedlisk.
Gatunek często opisywany jako Zaglossus bruijni ale poprawna pisownia to Zaglossus bruijnii.
Obecnie ograniczony do Półwyspu Vogelkop ( Papua Zachodnia - Indonezja ), prawdopodobnie wytępiony na wyspie Salawati. 
Ujęta w Załączniku CITES II.
Rejestrowany z jednego obszaru chronionego.


prakolczatka nowogwinejska ( Zaglossus bruijnii ) - Zoo Moskwa

W niewoli - rzadki, raczej pojedyncze osobniki.




Kolczatka australijska ( Tachyglossus aculeatus ) ssak z rzędu stekowców ( Monotremata ), z rodziny kolczatek ( Tachyglossidae ). Synonim Ornithorhynchus eracinius.

Zamieszkuje Australię, Tasmanię oraz wschodnią i południową część Nowej Gwinei ( Papua Zachodnia i Papua Nowa Gwinea ). Wprowadzona na Kangroo Island.

Zamieszkuje różnorodne środowiska ( otwarte lasy, sawanny i obszary trawiaste z zaroślami i drzewami, półpustynie i suche obszary, także wybrzeża, tropikalne lasy czy tereny rolnicze od poziomu morza do 1676 m n.p.m.


kolczatka australijska ( Tachyglossus aculeatus )

Aktywna w ciągu całej doby, szczyt aktywności we wczesnych godzinach porannych i popołudniowych i w nocy. Żyje samotnie, w pary łączy się w okresie rozrodczym.
Zaatakowana zwija się w kłębek, zakopuje w miękkim gruncie lub wciska w szczelinę skalną.
Na kryjówki wybiera samodzielnie wykopane nory, gęste zarośla, puste pnie drzew, kłody, szczeliny skalne.
W zależności od szerokości geograficznej, podgatunku, płci i kondycji fizycznej hibernuje. Różna jest długość okresu hibernacji. Czas hibernacji występuje od wczesnej jesieni do późnej wiosny. W tym okresie zapada w stan odrętwienia i obniża temperaturę ciała do 8 - 10 stopni Celsjusza. Okresowo może się wybudzać z tego stanu. Miejsca do hibernacji wybierane są w ściółce lub pod kępami traw.
Kolczatka nie posiada określonego terytorium a jej przemieszczanie się jest uzależnione od dostępności pokarmu. Ryje doły łowieckie w poszukiwaniu pokarmu. Lubi żerować pod baldachimem drzew.
Odżywia się mrówkami, termitami i innymi bezkręgowcami.
Sezon godowy między czerwcem a sierpniem, trwa on kilka dni lub tygodni.
Samica łączy się z jednym lub kilkoma samcami ale kojarzy się tylko z jednym wybranym samcem w sezonie.
Samica po około 23 dniach ciąży znosi 1 jajo. Jajo jest w miękkiej skorupie, które umieszcza w torbie inkubacyjnej na brzuchu. Po 10 - 11 dniach wylęga się młode. Odżywia się ono wydzieliną gruczołów mlecznych, spływającą po sierści. Po około 45 - 55 dniach młode jest umieszczane w gnieździe zbudowanym w jamie z trawy i liści.
Okres laktacji trwa 150 - 200 dni. W wieku około 9 miesięcy pokrywa się całkowicie kolcami.
Dojrzałość osiąga w wieku 3 - 5 lat.
Żyje około 45 lat. W niewoli około 50 lat.


Tachyglossus aculeatus

Opisane podgatunki :
- Tachyglossus aculeatus acanthion - Terytorium Północne, południowy Queensland - synonim Echidna acanthion - uznawany za tożsamy z Tachyglossus aculeatus aculeatus 
- Tachyglossus aculeatus aculeatus - Wiktoria, Nowa Południowa Walia, południowy Queensland - synonim Myrmecophaga aculeata
- Tachyglossus aculeatus breviaculeata - Tasmania, Bruny Island - synonim Echidna breviaculeata - uznawany za tożsamy z Tachyglossus aculeatus setosus
- Tachyglossus aculeatus corealis - Cape York Peninsula ( Queensland ) - synonim Echidna corealis - uznawany za tożsamy z Tachyglossus aculeatus aculeatus
- Tachyglossus aculeatus eracinius - Australia - synonim Ornithorhynchus eracinius - uznawany za tożsamy z Tachyglossus aculeatus aculeatus
- Tachyglossus aculeatus ineptus - Australia Zachodnia - uznawany za tożsamy z Tachyglossus aculeatus aculeatus
- Tachyglossus aculeatus lawesi - południowo-wschodnia Papua Nowa Gwinea - synonim Tachyglossus lawesii
- Tachyglossus aculeatus longirostris - Tasmania, Bruny Island - synonim Platypus longorostris - uznawany za tożsamy z Tachyglossus aculeatus setosus
- Tachyglossus aculeatus multiaculeata - Australia Południowa, Kangaroo Island - synonim Echidna hystrix multiaculeata - Echidna sydnelensis 
- Tachyglossus aculeatus novaehollandiae - Australia 
- Tachyglossus aculeatus orientalis - wschodnia Australia - synonim Echidna orientalis - uznawany za tożsamy z Tachyglossus aculeatus aculeatus
- Tachyglossus aculeatus setosus - Tasmania - synonim Tachyglossus aculeatus setosa - Tachyglossus setosus - Echidna setosa - Echidna hobartensis
- Tachoglossus aculeatus typicus - Australia - synonim Tachyglossus typicus


Tachyglossus aculeatus setosus

Tachyglossus aculeatus aculeatus

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobnie duże i stabilne populacje oraz pewien stopień modyfikacji siedlisk.
Zagrożenie może stanowić polowanie dla mięsa i skóry na terenie Nowej Gwinei, co może stanowić o lokalnym wytępieniu tego gatunku.
Istnieje też potrzeba monitoringu liczby zabitych osobników wzdłuż wybranych odcinków głównych dróg turystycznych.
Drapieżnictwo kotów, lisów, psów i dzików może mieć wpływ na młode w gniazdach i na nie dojrzałe osobniki.
Rejestrowana z dwóch obszarów chronionych z Nowej Gwinei. W Australii rejestrowana z wielu obszarów chronionych.


kolczatka australijska ( Tachyglossus aculeatus )

Tachyglossus aculeatus aculeatus

Tachyglossus aculeatus setosus w warunkach zoo

W niewoli - rzadka ale kilka osobników znajduje się w Europie, U.S.A. i Azji.
W odpowiednich warunkach może dożyć do 50 lat.




Akrobatka karliczka, wschodnioaustralijska lotopałanka karłowata ( Acrobates pygmaeus ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny akrobatek ( Acrobatidae ). Synonim Dromicia frontalis.

Występuje we wschodniej Australii ( od wschodniego Queensland do południowo-wschodniej Australii Południowej ).

Zamieszkuje różnorodne lasy( tropikalne, umiarkowane o dojrzałym drzewostanie ) ale także ogrody i parki miejskie, przedmieścia od poziomu morza do 1200 m n.p.m.


akrobatka karliczka ( Acrobates pygmaeus )

Aktywna głównie w nocy. Prowadzi nadrzewny tryb życia. 
Żyje w grupach rodzinnych do 20 osobników. Grupa składa się z kilku samców, 2 - 3 samic i młodych. 
Na kryjówki wybiera dziuple drzew, gniazda ptasie lub innych gatunków pałanek ale także skrzynki telefoniczne. Buduje kuliste gniazda z liści eukaliptusa, kory i włókien paproci drzewiastej.
Żeruje na ziemi, w wysokiej trawie, w koronach drzew i w krzewach od poziomu gruntu do 40 metrów wysokości.
Porusza się wykonując krótkie loty ślizgowe, do których wykorzystuje wąskie fałdy boczne oraz pokryty po bokach sztywnymi szczecinami ogon.
Potrafi wprowadzić się w stan wielodniowego odrętwienia obniżając temperaturę ciała do około 2 stopni Celsjusza. Nie jest to stan głębokiej hibernacji lecz jakby stan przed hibernacyjny. Stan ten jest stosowany w warunkach braku dostępności pokarmu.
Odżywia się nektarem kwiatów, owocami, głównie jednak liśćmi eukaliptusa, spadzią i owadami.
Sezon godowy od lipca do stycznia. Samica może mieć 2 mioty w tym czasie. Drugi przechodzi okres diapauzy embrionalnej i jest wynikiem poporodowej rui.
Samica po ciąży trwającej około 16 - 20 dni, rodzi 4 - 6 młodych.
Młode przysysają się do czterech sutków w torbie samicy. Samica często eliminuje 1 młode w okresie laktacji. Jest to związane z dopasowaniem laktacji do dostępnego pokarmu.
Młode po opuszczeniu torby jeszcze przez około 2 - 4 tygodni odżywiają się mlekiem samicy.
Po tym okresie następuje rozproszenie, tylko niewielka liczba młodych pozostaje w grupie ( około 10% ).
Dojrzałość osiąga między 8 miesiącem a 1 rokiem życia.
Żyje około 2 lat.


Acrobates pygmaeus 

Opisane podgatunki :
- Acrobates pygmaeus frontalis - Queensland - synonim Dromicia frontalis - uznawany za tożsamy z Acrobates pygmaeus
- Acrobates pygmaeus pulchellus - Papua Zachodnia ( prawdopodobnie introdukowana )
- Acrobates pygmaeus pygmaeus - Nowa Południowa Walia


dwa osobniki Acrobates pygmaeus w czasie żerowania 

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych i stabilnych populacji, braku widocznych zagrożeń oraz pewien stopień tolerancji na modyfikację siedlisk.
Zagrożenie może stanowić utrata siedlisk i ich fragmentacja ( wyręb lasów ) oraz drapieżnictwo kotów i lisów. Pożary też stanowią lokalnie poważne zagrożenie.
Rejestrowana z wielu obszarów chronionych.  


akrobatka karliczka ( Acrobates pygmaeus ) - osobniki w czasie żerowania

W niewoli - ogrody zoologiczne Australii.




Lotopałanka nowogwinejska ( Distoechurus pennatus ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny akrobatek ( Acrobatidae ). Synonim Distoechurus neuhassi.

Występuje na Nowej Gwinei.

Zamieszkuje nizinny, wyżynny i górski tropikalny las do 1900 m n.p.m.


lotopałanka nowogwinejska ( Distoechurus pennatus )

Aktywna głównie w nocy. Prowadzi nadrzewny tryb życia, rzadko żerując na ziemi.
Nie posiada fałd bocznych lecz jej ogon jest pokryty długimi sztywnymi włosami tworzącymi strukturę podobną do ptasiego pióra.
Kryjówki zakłada w dziuplach drzew. Żyje samotnie, w pary łączy się w sezonie godowym.
Odżywia się nektarem i pyłkiem, owocami, spadzią ale też owadami i ich larwami.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku ale młode rodzą się głównie wiosną.
Samica łączy się z kilkoma samcami lecz parzy się tylko z wybranym partnerem.
Ciąża trwa około 16 - 20 dni. Samica rodzi 1 - 2 młode, które wędrują do torby i przysysają się do sutków.
Samica może mieć 2 mioty w roku, drugi jest wynikiem rui poporodowej i przechodzi w stan diapauzy embrionalnej. Młode przebywają w torbie około 8 - 9 tygodni, po opuszczeniu torby jeszcze przez 2 - 4 tygodnie odżywiają się mlekiem samicy.
Dojrzałość uzyskuje w wieku 8 - 12 miesięcy.
Żyje około 1,5 - 2 lat.

Opisane podgatunki :
- Distoechurus pennatus amoenus - Papua Nowa Gwinea
- Distoechurus pennatus dryas - południowo-zachodnia i centralna Papua Nowa Gwinea
- Distoechurus pennatus neuhassi - Papua Nowa Gwinea - synonim Distoechurus neuhassi
- Distoechurus pennatus pennatus - Papua Zachodnia


portret Distoechurus pennatus pennatus 

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji oraz pewien stopień tolerancji na modyfikację siedlisk.
Obecnie brak widocznych zagrożeń dla gatunku.
Lokalnie jest liczny w części swojego zasięgu.
Rdzenni mieszkańcy Nowej Gwinei polują na ten gatunek dla mięsa i ogonów, które wykorzystują do ozdób podczas plemiennych ceremonii.
Rejestrowany z obszarów chronionych w swoim zasięgu.

W niewoli - dożywa do 1,5 roku.


          

Lotopałanka krótkogłowa, lotopałanka karłowata, workolot karłowaty ( Petaurus breviceps ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny lotopałanek ( Petauridae ). Synonim Belideus breviceps - Belideus arui.

Występuje w Australii ( Australia Południowa, Queensland, północna część Terytorium Północnego, północno-wschodnia Australia Zachodnia ), na Tasmanii ( introdukowana ), Nowa Gwinea. Wprowadzona na Archipelag Bismarcka ( Bagabag, Karkar i New Britain Island, Trobriand Islands, D'Entrecasteaux Islands i Lousiade Archipelag ), Moluki ( Aru, Kei, Halmahera, Bacan i Gebe Island ), Misool, Salawati, Supiori ( Raja Ampat Islands ), Yapen i Adi Islands.

Zamieszkuje różnorodne typy lasu również ogrody i plantacje od poziomu morza do 3000 m n.p.m.


lotopałanka krótkogłowa ( Petaurus breviceps )

Petaurus breviceps w czasie lotu ślizgowego

Aktywna głównie w nocy. Prowadzi nadrzewny tryb życia.
Potrafi lotem ślizgowym przebyć dystans do 55 metrów. Posiada długi, puszysty ogon pomocny w locie ślizgowym. Boczne fałdy ślizgowe rozciąga od zewnętrznej strony przedniej stopy do kostki tylnej stopy przez rozkładanie kończyn.
Żyje w niewielkich grupach rodzinnych do 7 - 10 osobników. W skład grupy wchodzi 3 - 4 samce, 2 samice i ich młode.
Terytorium grupy to 2,5 hektara powierzchni lasu, rewir jest oznakowany śliną, wydzieliną analną, gruczołami zapachowymi kończyn. Dominujący w grupie samiec oznakowuje w większości rewir oraz innych członków grupy. Osobnik nie posiadający zapachu jest atakowany i przepędzany z terytorium.
W okresie złej pogody lub braku pożywienia zapada w krótki okres odrętwienia.
Gniazda buduje w koronie drzew eukaliptusa, często w rozwidleniu gałęzi w środku rewiru. Jest to kulista budowla z liści, kory i gałązek,  na kryjówki wykorzystuje też dziuple.
Odżywia się pyłkiem, nektarem, sokiem eukaliptusa, spadzią ale też owadami i ich larwami.
Sezon godowy w ciągu całego roku ale cykl trwa 29 dni a młode rodzą się od czerwca do listopada.
Samica parzy się z dominującym samcem. Ciąża trwa około 16 dni. Rodzi się 1 - 2 młode, które wędruje do torby. Osesek waży około 0,19 grama. W torbie przysysa się do sutka i przebywa w niej 70 dni. Po opuszczeniu torby odżywia się jeszcze mlekiem samicy. Gniazdo opuszcza po 111 dniach i uniezależnia się. Czasami samica przepędza wcześniej młode aby ponownie zajść w ciążę. W czasie gdy młode są uzależnione od niej samica nie jest w ciąży.
Dojrzałość uzyskują : samica w wieku 1 roku, samiec w drugim roku życia.
W niewoli dożywa do 14 lat.


Petaurus breviceps podczas żerowania

Opisane podgatunki :
- Petaurus breviceps #1 - Goodenough, Fergusson i Normanby Islands, D'Entrecasteaux Islands, Papua Nowa Gwinea ( Milne Bay Province )
- Petaurus breviceps ariel - północna Australia ( Terytorium Północne, Queensland, północna Australia Zachodnia ) - synonim Belideus ariel
- Petaurus breviceps breviceps - Australia ( Nowa Południowa Walia, Queensland, Australia Południowa, Wiktoria ), Tasmania
- Petaurus breviceps flavidus - południowo-zachodnia Papua Nowa Gwinea, Papua Zachodnia
- Petaurus breviceps longicaudatus - Australia ( Queensland )
- Petaurus breviceps notatus - Australia ( Wiktoria ) - synonim Belideus notatus - uznawany za tożsamy z Petaurus breviceps breviceps 
- Petaurus breviceps papuanus - północno-zachodnia Papua Zachodnia, północna Papua Nowa Gwinea - synonim Petaurus papuanus
- Petaurus breviceps tafa - Papua Nowa Gwinea - synonim Petaurus papuanus tafa - uznawany za tożsamy z Petaurus breviceps


Petaurus breviceps breviceps

Petaurus breviceps ariel - w warunkach zoo

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji, tolerancji na pewien stopień modyfikacji siedlisk i brak poważnych zagrożeń.
Populacje z Australii uważa się za stabilne.
Petaurus breviceps może zawierać więcej niż jeden gatunek ( Colgan & Flannery 1992, Groves 2005, Helgen 2007 ).
Zagrożenie może stanowić rozwój rolnictwa i związana z tym utrata siedlisk oraz pożary.
Rejestrowana z wielu obszarów chronionych.
Potrzebne są dalsze badania taksonomiczne ale też ekologii, wymagań siedliskowych, stanu i trendów populacji.   


Petaurus breviceps breviceps - Victoria Open Range Zoo - Werribee ( Australia )

W niewoli - głównie ogrody zoologiczne Australii.
Gatunek ten stał się popularnym zwierzęciem domowym w nie których stanach U.S.A.




Dunart długoogonowy, grubogonik długoogonowy ( Sminthopsis longicaudata ) torbacz z podrzędu Dasyuromorphia, z rodziny niełazów ( Dasyuridae ).

Występuje w Australii ( Terytorium Północne, Australia Zachodnia, Australia Południowa ).

Zamieszkuje suche, skaliste obszary porośnięte z rzadka roślinnością i kępami traw, zarośla i zakrzewienia, otwarte lasy, stepy i sawanny.


dunart długoogonowy ( Sminthopsis longicaudata )

Aktywny głównie w nocy, szczyt aktywności tuż po zachodzie i 2 godziny przed wschodem słońca.
Typowy samotnik, w pary łączy się w okresie rui.
Dzień spędza w kryjówkach, które zakłada w wykopanych samodzielnie norach lub pustych pniach, szczelinach skalnych. Gniazda buduje z trawy i liści.
Potrafi się dobrze wspinać ale również dobrze poruszać się skokami.
W okresach chłodniejszych staje się mniej aktywny.
Odżywia się głównie bezkręgowcami ( owady i ich larwy, stawonogi, pajęczaki ).
Sezon godowy od sierpnia do grudnia. 1 miot w roku.
Po ciąży trwającej 17 - 19 dni, samica rodzi 1 - 6 młodych. Młode wędrują do torby, otwartej ku tyłowi. W torbie oseski przysysają się do 1 z 6 sutków. Młode przebywają w torbie przez około 27 - 30 dni, po tym okresie są już na tyle duże, że samica pozostawia je w kryjówce. Po 76 dniach następuje odsadzenie i młode zaczynają jeść owady przynoszone przez samicę do kryjówki.
Dojrzałość płciową uzyskuje w 1 roku życia.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję i prawdopodobieństwo dużych populacji. Uznawany za zagrożony na Terytorium Północnym ( Terytorium Parks and Wildlife Conservation Act 2000 ).
Jest to dość rzadki gatunek o rozproszonej i lokalnie gęstej populacji.
Rejestrowany z kilku obszarów chronionych min. z : Gibson Desert Nature, West MacDonnell National Park, Kennedy Range National Park.
Ujęty w Załączniku CITES I.
Zagrożenie stanowi drapieżnictwo kotów i lisów, pożary oraz degradacja i niszczenie środowiska naturalnego.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące dystrybucji, gęstości osobniczej i zagrożeń.


rycina - Sminthopsis longicaudata

W niewoli - głównie ogrody zoologiczne i ośrodki hodowlane Australii.
Zapewniając mu dużą wolierę, z dużą ilością kryjówek można go trzymać w niewielkich grupach.
Duża liczba kryjówek sprzyja rozmnażaniu tego gatunku.
Do roku 1981 gatunek był znany z kilku okazów muzealnych. W roku 1981 udało się złowić 9 żywych okazów, które zapoczątkowały hodowle tego gatunku w warunkach wiwaryjnych.




Dunart piaskowy, grubogonik piaskowy ( Sminthopsis psammophila ) torbacz z podrzędu Dasyuromorphia, z rodziny niełazów ( Dasyuridae ). Synonim Antechinomys psammophila.

Występuje w Australii ( Australia Zachodnia, północno-zachodnie Terytorium Północne - Ayer's Rock i Australia Południowa - Eyre Peninsula ).

Zamieszkuje suche tereny z niskimi, piaszczystymi wydmami porośniętymi kępami traw ( Spinifex i Triodia ), kępami niskich zarośli oraz otwartym lasem z poszyciem z traw.


dunart piaskowy ( Sminthopsis psammophila )

Aktywny głównie w nocy, szczyt aktywności tuż przed zachodem i 2 godziny przed wschodem słońca.
Typowy samotnik, w pary łączy się w okresie rui.
Dzień spędza w kryjówkach, które zakłada w samodzielnie wykopanych norach pod kępami traw lub w środku kępy, w pustych pniach, opuszczonych norach innych ssaków. Nory mają głębokość około 48 cm i mogą mieć długość od 12 do 110 cm. Samice kopią też nory pionowo w dół, które są wykorzystywane jako kryjówki do odchowu młodych. Gniazdo budują z kory, liści i traw. Kryjówki pozwalają mu przeżyć w ekstremalnych warunkach temperatury czy wilgotności i zachować oszczędność energii i wody w środowisku pustynnym.
Potrafi się dobrze wspinać ale również poruszać się skokami. Czasami w okresach chłodniejszych jest mniej aktywny.
Odżywia się głównie bezkręgowcami ( owady i ich larwy, stawonogi, pajęczaki ) ale również niewielkie gady i ssaki.
Sezon godowy we wrześniu ale w warunkach wiwaryjnych między czerwcem a lipcem. 1 miot w ciągu roku.
Ciąża trwa 16 - 19 dni. Samica rodzi do 6 młodych. Nie wszystkie młode przeżywają do odsadzenia. Po narodzinach oseski wędrują do torby, otwartej ku tyłowi i przysysają się do 1 z 6 sutków mlecznych. Po 27 dniach młode są na tyle duże, że torba nie może być szczelnie zamknięta. Przez kolejne 64 dni młode pozostawiane są w kryjówce, w czasie gdy samica poluje. Po 76 dniach następuje odsadzenie a młode przechodzą na stały pokarm, który jest przynoszony przez samicę.
Dojrzałość płciową uzyskuje po roku.


Sminthopsis psammophila 

Nie opisano żadnych podgatunków.


rycina - Sminthopsis psammophila

Gatunek uznawany za krytycznie zagrożony ze względu na zakres występowania mniejszy niż 5000 km2 a powierzchnia obłożenia jest mniejsza niż 500 km2 i wszystkie osobniki znane są z 6 miejsc występowania.
Ogólnie szacuje się, że populacja jest mniejsza niż 2500 osobników.
Opisany pierwotnie z Terytorium Północnego z końca XIX wieku.
Jest to największy gatunek z rodzaju Sminthopsis.
Obecnie dystrybucja obejmuje obszary Australii Południowej i Australii Zachodniej ( południowo-zachodni narożnik Wielkiej Pustyni Wiktorii ).
Gatunek jest rzadki i rzadko zbierany. Od sierpnia 1999 do maja 2001 zebrano 29 próbek w pięciu miejscach ( w południowej Great Victoria Desert i Eyre Peninsula ). We wcześniejszym okresie 1894 - 1999 znany jedynie z 31 próbek.
Wyginął z 2 na 3 znanych miejsc w Yellabinna Wilderness Protection Area od 1984 roku.
Główne zagrożenia to :

  • degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
  • pożary
  • drapieżnictwo kotów i lisów
Potrzebne są dalsze badania dotyczące oszacowania zagrożeń.
Objęty programem naprawczym :

  1. opracowanie odpowiednich siedlisk dla gatunku
  2. monitoring kluczowych populacji
  3. hodowla i badanie gatunku w niewoli
  4. zapobieganie dalszej degradacji siedlisk, zwłaszcza na Półwyspie Eyre
  5. badania na obszarze Wielkiej Pustyni Wiktorii
Ujęty w Załączniku CITES I.
Rejestrowany z Yelabinna Wilderness Protection Area i Queen Victoria Spring Nature Reserve.


typowe siedlisko dunarta piaskowego ( Sminthopsis psammophila ) - Yelabinna Wilderness Protection Area

W niewoli - program hodowli w Zoo Perth.

















         Opracowano na podstawie:
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.   
  



      

KRS 0000069730