czwartek, 24 września 2009

Najbardziej zagrożone wyginięciem ssaki - Azja - część IV




samica suhaka w warunkach zoo

samiec suhaka w warunkach zoo

samiec suhaka ( Saiga tatarica )

portret samicy suhaka ( Saiga tatarica )

samica znacząca terytorium - suhak (Saiga tatarica )

samiec znaczący terytorium - suhak ( Saiga tatarica )

samiec o bursztynowych rogach - suhak ( Saiga tatarica )

samica suhaka ( Saiga tatarica )

suhak ( Saiga tatarica ) walczące samce

młody suhak ( Saiga tatarica ) na stepie

suhak ( Saiga tatarica ) samica z młodym

grupa rezusów ( Macaca mulatta ) w ogrodzie zoologicznym we Wrocławiu

samica rezusa z młodym ( Macaca mulatta ) w warunkach zoo

młody rezus ( Macaca mulatta ) w warunkach rezerwatu - Chiny

rezus ( Macaca mulatta ) w zoo

samica z młodym gibona białorękiego

gibon białoręki ( Hylobates lar ) w warunkach zoo



gibon białoręki (Hylobates lar ) ogród zoologiczny w Opolu

gibon białoręki ( Hylobates lar ) w ogrodzie zoologicznym w Krakowie

gibon białoręki ( Hylobates lar ) samica z młodym w warunkach zoo

gibon białoręki ( Hylobates lar ) samica z młodym w warunkach zoo

niedźwiedź kamczacki ( Ursus arctos beringianus ) samiec z zoo we Wrocławiu

niedźwiedź kamczacki ( Ursus arctos beringianus ) ogród zoologiczny w Hamburgu

niedźwiedź syryjski (Ursus arctos syriacus ) w śniegu - zoo w Lozannie

zabawa w śniegu niedźwiedzia syryjskiego - zoo w Lozannie

niedźwiedź syryjski - zabawa w śniegu - zoo w Lozannie

niedźwiedź syryjski ( Ursus arctos syriacus ) zabawa na śniegu - ogród zoologiczny w Lozannie

niedźwiedź syryjski ( Ursus arctos syriacus ) zoo w Norymberdze

niedźwiedź syryjski ( Ursus arctos syriacus ) samiec z ogrodu zoologicznego we Wrocławiu

samiec niedźwiedzia syryjskiego ( Ursus arctos syriacus ) z ogrodu zoologicznego we Wrocławiu

niedźwiedź syryjski ( Ursus arctos syriacus )


wielbłąd dwugarbny ( Camelus bactrianus ) na wybiegu w zoo

wielbłąd dwugarbny ( Camelus bactrianus ) w zimie

wielbłąd dwugarbny ( Camelus bactrianus ) samica z młodym

szkic wielbłąda dwugarbnego

wielbłąd dwugarbny ( Camelus bactrianus ) samica z młodym - ogród zoologiczny we Wrocławiu

portret wielbłąda dwugarbnego ( Camelus bactrianus ) z ogrodu zoologicznego we Wrocławiu

młody baktrian ( Camelus bactrianus ) w zoo

słoń borneański ( Elaphas maximus borneensis ) w warunkach naturalnych na Borneo

słoń borneański ( Elaphas maximus borneensis ) w warunkach naturalnych na Borneo

słoń indyjski ( Elaphas maximus ) ogród zoologiczny we Wrocławiu

słoń indyjski ( Elaphas maximus indicus ) w naturze - Indie

słoń indyjski ( Elaphas maximus indicus ) ogród zoologiczny w Łodzi

słoń malajski ( Elaphas maximus hirsutus ) ogród zoologiczny w Singapurze

słoń indyjski ( Elaphas maximus ) europejski ogród zoologiczny

słoń sumatrzański ( Elaphas maximus sumatrensis )

słoń sumatrzański ( Elaphas maximus sumatrensis ) na wybiegu w zoo

słoń malajski ( Elaphas maximus hirsutus ) ogród zoologiczny w Melace

słoń indyjski ( Elaphas maximus ) na wybiegu w zoo

słoń malajski ( Elaphas maximus hirsutus ) ogród zoologiczny w Melace

słoń malajski ( Elaphas maximus hirsutus ) ogród zoologiczny w Negarze

słoń indyjski ( Elaphas maximus bengalensis ) ogród zoologiczny w Kolonii

słoń indyjski ( Elaphas maximus ) w niewoli z wyjątkowo dużymi kłami

2 -dniowy słoń indyjski urodzony w warunkach wiwaryjnych

szkic słonia indyjskiego

Słoń indyjski, słoń azjatycki - ( Elaphas maximus ) ssak z rzędu trąbowców. Jeden z trzech gatunków słoni.

Występuje w stanie dzikim na subkontynencie Indyjskim, Cejlonie , Azji Południowo - Wschodniej oraz Wyspach Sundajskich.

Zamieszkuje zarówno otwarte tereny trawiaste jak i lasy.

Wyróżniamy cztery podgatunki:
słoń indyjski ( Elaphas maximus bengalensis lub indicus ) występujący w Indiach, Nepalu, Bangladeszu,
słoń cejloński ( Elaphas maximus maximus ) z Cejlonu,
słoń malajski ( Elaphas maximus hirsutus ) z Półwyspu Malajskiego, Laosu, Tajlandii, Birmy,
słoń sumatrzański ( Elaphas maximus sumatrensis ) z Sumatry.
Od niedawna naukowcy wyróżniają też słonia borneańskiego ( Elaphas maximus borneensis) z Borneo.
Wyróżnia się też dwa podgatunki wymarłe : słoń syryjski ( Elaphas maximus asurus ), który zamieszkiwał Bliski Wschód aż do Afganistanu - został wytępiony ok. I wieku p.n.e. oraz słoń chiński ( Elaphas maximus rubridens ) z południowych Chin - został wytępiony ok. XIV w n.e.

Szacunkowa liczba żyjących w stanie dzikim słoni wynosi ok. 30 000 - 35 000 osobników z czego największe skupiska występują na subkontynencie Indyjskim i Cejlonie.

Słoń indyjski w Azji od dawien dawna był oswajany i wykorzystywany do pracy oraz do walki. Odławiano młode osobniki głównie samice ( samce są niebezpieczne zwłaszcza w okresie must ). Słonie bojowe były wykorzystywane w wielu lokalnych wojnach i bitwach.

Głównymi zagrożeniami dla słonia indyjskiego są :
- niska rozrodczość ( samica wydaje na świat kolejne młode po 4 latach od wcześniejszego porodu )
- nielegalny odłów młodych słoni w celu oswojenia i przystosowania do pracy
- kłusownictwo dla kości słoniowej, skóry i mięsa
- kurczenie się środowiska naturalnego ( słonie potrzebują do życia dużych terenów leśnych i rozległych trawiastych równin )
- rozproszenie populacji ( brak możliwości spotkań pomiędzy stadami, wymiany genów oraz często brak dojrzałych samców mogących kryć samice w okresie rui )
- brak możliwości swobodnej wędrówki doprowadza często do sytuacji, że słonie same niszczą nadmiernie swoje środowisko spasając miejscową roślinność a tym samym przerywają wegetację roślin, które nie nadążają odbudować swojej możliwości plennej
- jako, że tereny na których występują dzikie stada słoni są często gęsto wokół zaludnione prowadzi to do konfliktów człowiek - słoń ( ofiary padają po obu stronach np. w Indiach ginie ok. 200 osób rocznie zabitych przez słonie zarówno dzikie jak i oswojone )

Środki ochronne, które należy podjąć w celu ratowania słonia indyjskiego:
- programy ochronne muszą znaleźć zrozumienie i wsparcie miejscowej ludności
- odbudowa naturalnych korytarzy po między lasami, którymi mogłyby się poruszać rozproszone stada i spotykać ze sobą
- jeśli to niemożliwe to chociaż nie obsiewać tych korytarzy
- wyznaczać regularne trasy wędrówek i w odpowiedni sposób zabezpieczyć zasiewy przed ewentualnym zjedzeniem i zniszczeniem
- walczyć z kłusownictwem i nielegalnym odłowem
- wyszukiwanie terenów na, które można przenieść odbudowane populacje.

Słoń indyjski w hodowli:
W zoo trzymany od momentu powstania. Do europejskiego ogrodu zoologicznego sprowadzono go po raz pierwszy 11.05 1831 (Londyn). Słoń ten jednakże rzadko jest rozmnażany w warunkach wiwaryjnych ze względu na małą liczbę okazów dorosłych. Dorosłe samce są pobudliwe i nerwowe, odznaczają się olbrzymią siłą co może być niebezpieczne dla obsługi. Dlatego rzadko w zoo trzyma się samce, pozostawiając spokojniejsze i łagodniejsze samice.
Dopiero w 1906 r. uzyskano pierwsze przychówki słonia indyjskiego w ogrodach zoologicznych w Berlinie i Wiedniu.

W latach 30 - tych ogród zoologiczny w Warszawie posiadał dobrze zapowiadającą się parę hodowlaną, która pozwoliła uzyskać przychówek 16.04.1937 r. Przyszła na świat samica, którą nazwano "Tuzinką" gdyż prawdopodobnie była dwunastym słoniątkiem urodzonym w zoo. Rodzice "Kasia II " i "Jaś " zginęli podczas nalotu w pierwszych dniach września 1939, a ich córka "Tuzinka" została wywieziona przez Niemców jako zdobycz wojenna i jej dalszy los nie jest znany. "Tuzinka" była jak dotychczas jedynym urodzonym słoniem w historii polskich ogrodów zoologicznych.


"

Wielbłąd dwugarbny ( Camelus bactrianus ) ssak parzystokopytny z rodziny wielbłądowatych. Jest jednym z największych parzystokopytnych.

Po raz pierwszy opisany w 1758 r. przez Lineusza jako zwierzę udomowione. Lineusz sądził, że pochodzi on z Baktrii.
Dopiero 120 lat później Mikołaj Przewalski w czasie swoich podróży odnalazł dziką formę wielbłąda w okolicach Lobnor.

Wielbłąd dwugarbny zwany też baktrianem występował niegdyś na rozległych terenach Azji Środkowej. Obecnie występuje nieliczna populacja w Mongolii, na pustyni Gobi oraz w okolicach Lobnor i Takla Makan.
Szacuje się, że jest ok. 100 - 200 sztuk dzikich baktrianów.

Zamieszkują one pustynie, półpustynie i trawiaste stepy.
Tworzą grupy rodzinne po 5 - 20 osobników, które wspólnie wędrują i żerują.

Wielbłąd dwugarbny został udomowiony w III / IV w p.n.e. w Azji Środkowej, w Turkmenistanie. Tutaj wraz z plemionami koczowników rozprzestrzenił się po terenie Azji. Zwierzę to niewiele zmieniło się na skutek domestyfikacji. Jest tylko niewiele tęższy, cięższy, ma większe garby oraz dłuższe futro.

Jest odporny na wahania temperatury otoczenia. W rejonie występowania temperatura w lecie może osiągnąć plus 50 stopni Celsjusza a zimą minus 30 stopni Celsjusza.
Pod koniec wiosny wielbłąd pozbywa się swojego zimowego futra. Runo odpada całymi płatami odsłaniając nagą skórę. Stopniowo odrasta nowa wełna, osiągając jesienną długość kilku centymetrów. Zjawisko jest podobne do linienia u innych zwierząt, ale przebiega bardziej spontanicznie i widowiskowo.
Wełna wielbłądzia używana jest do wyrobu dywanów, kocy oraz innych produktów tekstylnych.

W ogrodach zoologicznych jest dość pospolitym mieszkańcem chociaż pomimo swojej odporności jest tzw. zwierzęciem trudnym. Urodziny w zoo nie są jakąś specjalną rewelacją ale odchów młodych do pełnej dojrzałości zdarza się stosunkowo rzadko. Przyczyna tkwi we wrażliwości baktriana na wilgotny klimat oraz na obfitym i bogatym żywieniu.

Obecnie w Kazachstanie, Mongolii, Chinach prowadzi się prace nad odbudową dzikich populacji wielbłąda dwugarbnego chroniąc obszary jego występowania oraz wprowadzając na nowe tereny ( Kazachstan ).



"

Niedźwiedź syryjski ( Ursus arctos syriacus ) jest podgatunkiem niedźwiedzia brunatnego ( Ursus arctos ) - drapieżnik z rodziny niedźwiedzi.

Występował na terenie Azji Mniejszej, na Bliskim Wschodzie i południowym Kaukazie.
Obecnie brak dokładnej rejestracji żyjących na wolności zwierząt.
Prawdopodobnie wyginął w warunkach naturalnych.

Zamieszkiwał zarówno tereny górskie jak i nizinne, lasy a nawet zakrzewienia nadrzeczne.

Od niedźwiedzia brunatnego różni go głównie jasnopłowa barwa futra. Niedźwiedź syryjski był prototypem pluszowego misia.

W warunkach wiwaryjnych czystych genetycznie niedźwiedzi syryjskich jest mniej niż 100 osobników.
W latach 70 - tych XX w. w ogrodzie zoologicznym we Wrocławiu, żył samiec tego niedźwiedzia.


"

Niedźwiedź kamczacki ( Ursus arctos beringianus ) drapieżnik z rodziny niedźwiedzi. Drugi co do wielkości podgatunek niedźwiedzia brunatnego.
Samiec może osiągnąć ciężar do 650 kg, a długość ciała do 2,40 m . Wysokość w kłębie 1,4 m . Samica jest mniejsza.

Zamieszkuje wschodnią Syberię, Kamczatkę, Sachalin.

Występuje w lasach jak i na otwartych przestrzeniach, gdzie z powodzeniem poluje na renifery. Jest też skutecznym rybakiem. Chętnie zażywa kąpieli i dłużej przebywa w wodzie.

Obecnie grozi mu wyginięcie na skutek częstych polowań w przeszłości, głównie dla trofeum. Polowano na dorosłe samce o dużych rozmiarach ciała.
Populacja tego podgatunku została skutecznie przetrzebiona przez myśliwych.

W Rosji prowadzone są prace nad odbudową populacji tego podgatunku chroniąc tereny jego występowania i walcząc skutecznie z kłusownictwem.

Nie wiele ogrodów zoologicznych może poszczycić się czystymi genetycznie niedźwiedziami kamczackimi.
W latach 70 - tych XX w. samiec tego podgatunku mieszkał w ogrodzie zoologicznym we Wrocławiu. Niestety był krzyżowany z samicą niedźwiedzia brunatnego europejskiego (Ursus arctos arctos ) i uzyskiwano od tej pary zdrowy przychówek.



"

Gibon białoręki, lar ( Hylobates lar ) ssak z rodziny gibonów, rzędu naczelnych.

Wyróżniamy cztery podgatunki :
Hylobates lar carpenteri, Hylobates lar entelloides, Hylobates lar lar, Hylobates lar vestitus.


Występuje od Indii aż po Sumatrę.

Zamieszkuje lasy i dżungle tropikalne. Prowadzi nadrzewny tryb życia. Jest niewielką dzienną, bezogoniastą małpą.

Porusza się głównie za pomocą brachiacji, przenosząc się z miejsca na miejsce wahadłowym, zwisowym ruchem rąk. Może też wspinać się lub chodzić po konarach drzew na tylnych kończynach, nie podpierając się rękami. Na ziemi gibon białoręki porusza się również w pozycji wyprostowanej, na tylnych kończynach z uniesionymi do góry kończynami przednimi.
Nie umie pływać i unika oraz boi się wody. Może skakać w dół na odległość 15 m , ale często odnosi przy tym kontuzje.

Żyje w małych grupach rodzinnych składających się z dorosłej pary oraz 2 - 4 młodych. Młody gibon uzyskuje dojrzałość w wieku 8 - 10 lat. Dorosłe dzieci oddzielają się od grupy dla założenia własnej rodziny. Grupy rodzinne zamieszkują określony rewir lasu o obszarze 60 - 75 ha, którego wspólnie bronią przed innymi grupami. Wczesnym rankiem oznajmiają swoją obecność przenikliwym krzykiem. Jest to informacja zarówno dla swoich jak dla innych gibonów, że w tym rejonie mieszka jakaś familia.

Zagrożeniami dla tego gatunku jest :
- jego dość niska rozrodczość
- wycinka lasów
- kłusownictwo i nielegalny obrót zwierzętami
- lokalne polowania dla mięsa i skór

W warunkach wiwaryjnych gibony białorękie dość dobrze się rozmnażają co jest dobrą wróżbą dlatego gatunku. Warunki hodowli muszą jednak odpowiadać aktywności ruchowej tej małpy. Umieszczane w niskich i wilgotnych wolierach bardzo łatwo zapadają na różne schorzenia, głównie dróg oddechowych. W celu lepszego wyeksponowania tych zwierząt, tworzy się w zoo tzw. wyspy gibonów. Są to otwarte przestrzenie z drzewami lub przyrządami na, których te urocze małpy pokazują całą swoją grację ruchową i umożliwia pełną aktywność życiową. Otoczone są pasem wody o szerokości 3 - 4 m , często o głębokości ok. 20 cm . Znając bojaźń tych zwierząt do wody, człowiek wykorzystuje to w celu lepszej ekspozycji oraz zastępowania woliery barierą wodną. W takich warunkach zwierzęta się szybciej adaptują i rozmnażają tworząc małą grupę rodzinną.



"

Rezus, makak rezus ( Macaca mulatta ) ssak z rodziny makaków, z rzędu naczelnych. Jedna z najlepiej poznanych małp.

Występuje w Azji Południowej od Afganistanu poprzez Indie po Chiny.
Tworzy duże stada w okolicach leśnych, odkrytych skalnych zboczach wzgórz lub w pobliżu człowieka, w miastach i ich obrzeżach. Szczególnie w Indiach, gdzie w niektórych okolicach jest uważany za plagę, w innych za zwierzę święte.

Od lat 50 - tych XX w. , kiedy to nastąpił masowy eksport tych małp z krajów Azji Południowo - Wschodniej populacja zwierząt w naturalnych siedliskach została zachwiana.
Laboratoria w Ameryce i Europie "zużywały" te małpy w ogromnych ilościach.
Rezusy dla nauki oddały nieocenioną przysługę. To dzięki nim zawdzięczamy znajomość czynnika Rh. To na nich wypróbowano szczepionkę na paraliż dziecięcy (choroba Heinego - Medina ). Wiele badań podczas przygotowywania programów kosmicznych przeprowadzono na tych zwierzętach. To na nich firmy kosmetyczne wypróbowywały swoje nowości ( tusze, kremy, cienie itp. ) a firmy farmakologiczne ( szczepionki, leki, maści, itp. )

Dopiero w latach 80 - tych XX w. podjęto skuteczną walkę z masowym importem tych zwierząt z ich naturalnego rejonu występowania. Wiele zmaltretowanych stworzeń odebrano z laboratoriów i przekazano do tworzących się azylów czy zoo, żeby w lepszych warunkach mogły dożyć swoich dni. Działania wielu organizacji i stowarzyszeń doprowadziły do zaniechania masowego importu zwierząt. Wymuszono na laboratoriach i ośrodkach badawczych poprawę warunków bytowych trzymanych małp a nawet tworzenie stad na własne potrzeby ( rozmnażanie posiadanych osobników ).

Obecnie głównymi zagrożeniami dla tego gatunku jest :
- kłusownictwo i nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- masowe trucie tych zwierząt w niektórych rejonach występowania
- wycinanie lasu i degradacja naturalnego środowiska
- przeludnienie rejonów występowania
- lokalne polowania dla mięsa i skór

Rezus jest chętnie eksponowaną małpą w ogrodach zoologicznych. Jest stworzeniem pogodnym i ogromnie ruchliwym. Trzeba mu zapewnić dość obszerną wolierę, gdzie grupa rezusów może swobodnie zaprezentować wiele swoich ciekawych zachowań. Grupa zawsze jest dowodzona przez najsilniejszego samca, który posiada swoich popleczników jak i wrogów czyhających na jakiś objaw słabości. W takich warunkach łatwo się rozmnaża i zawsze w grupie są jakieś młode. Najcześciej są to dzieci przywódcy i jego adiutantów.
Niestety do tego typu grupy zwierząt nie można dołączyć obcego osobnika, ponieważ jest narażony na prześladowania nawet ze strony tzw. ogonów grupy.



"

Suhak, saiga ( Saiga tatarica ) ssak z rodziny krętorogich, rzędu parzystokopytnych.

Występuje na stepach Azji Środkowej, na niewielkim obszarze Rosji, Mongolii, Chin.
W XVII w. zachodnia granica występowania sięgała Karpat. Wtedy to ogromne stada suhaków przemierzały stepy Europy Wschodniej i Azji Środkowej.
Na przełomie XIX i XX w. zostały prawie wytępione. W latach 1840 - 1850 dwóch handlarzy rosyjskich sprzedało prawie 350 tysięcy par rogów suhaków.
W 1919 r. został objęty w Rosji ochroną. Od tego czasu populacja została częściowo odbudowana ale do pełnego sukcesu jeszcze dużo brakuje zwłaszcza, że podlega ona różnego rodzaju wahaniom. Zarówno są to wahania naturalne jak i spowodowane przez człowieka ( nie naturalne przeszkody na drodzemigracyjnej tych zwierząt - drogi, pola uprawne itp. ).

Suhak tworzy stada 30 - 40 osobników, które w okresie migracji łączą się ze sobą. Stada suhaków nieustannie wędrują w poszukiwaniu pożywienia. Poruszają się z prędkością ok. 6 km/h , mogąc pokonać ok. 50 km dziennie. Normalny sposób poruszania się tej antylopy to chód, przestraszone zaczynają cwałować i nagle przyspieszać. Mogą biec z prędkością 60 km/h . Antylopy te wyczuwają nadejście zimy i wtedy mniejsze stada łączą się w wielkie grupy liczące kilkaset a nawet i ponad tysiąc osobników. Zwierzęta wyruszają wspólnie na południe w poszukiwaniu obfitych pastwisk. W czasie jesiennych wędrówek potrafią przebyć odległość 250 - 400 km .
Na początku wiosny samce udają się na północ, później dołączają do nich samice i młode. Suhak nie obawia się konkurencji ze strony innych roślinożerców bowiem, większość zjadanych roślin jest dla innych zwierząt trująca lub niesmaczna. Antylopa ta spożywając soczyste rośliny, zaspokaja swoje zapotrzebowanie na wodę i nie musi poszukiwać wodopojów.

Pora godowa dla suhaków to okres bardzo silnej rywalizacji samców. Samiec gromadzi wokół siebie harem 2 - 25 samic, którego ustawicznie broni przed innymi, staczając walki na śmierć i życie z rywalami, broniąc swoich praw do zgromadzonego haremu. Zdarza się, że część samców w wyniku walk ginie. W tym czasie samiec prawie nie je zajęty walką, parzeniem się i utrzymaniem haremu. Po zakończeniu pory godowej są tak oslabione, że często nie mają siły na wędrówkę i stają się łatwym łupem drapieżników. Sporo osobników ginie na skutek doprowadzenia organizmu do wycieńczenia.

Głównymi zagrożeniem jest:
- kłusownictwo ( bursztynowe rogi samców są używane w tradycyjnej chińskiej medycynie )
- przeszkody na trasach migracyjnych spowodowane przez człowieka
- ograniczone możliwości swobodnej wędrówki

Suhak w ogrodzie zoologicznym jest zwierzęciem trudnym w hodowli. Musi posiadać spory wybieg. Jest płochliwy, co powoduje, że wystraszony biegnie na oślep rozbijając się o bariery i ogrodzenia. Jeśli pokona się te trudności suhak dobrze rozmnaża się w warunkach wiwaryjnych.