Wyjec płaszczowy ( Aloutta palliata ) ssak z rzędu naczelnych ( Primates ), z infrarzędu małp szerokonosych ( Platyrrhini ), z rodziny czepiakowatych ( Atelidae ), z podrodziny wyjców ( Alouattinae ). Synonim Mycetes palliatus - Aloutta palliata.
Występuje w Ameryce Północnej ( południowy Meksyk - Campeche, Chiapas, Oaxaca, Tabasco, Veracruz ), w Ameryce Środkowej ( Kostaryka, Gwatemala, Nikaragua, Salwador, Honduras, Belize, Panama ) i w Ameryce Południowej ( Kolumbia, zachodni Ekwador, północne Peru ).
Zamieszkuje nizinne i górskie lasy deszczowe ( pierwotne i wtórne ), mglisty las, plantacje kakao i kawy od poziomu morza do 2500 m n.p.m.
wyjec płaszczowy ( Aloutta palliata ) - portret samca z Kostaryki
Aktywny w ciągu dnia, od świtu do zmroku, w ciągu całego roku. Prowadzi nadrzewny tryb życia.
Żyje w dużych grupach do 40 osobników, chociaż obecnie grupy są mniejsze 10 - 20 osobników.
Skład grupy to 1 - 3 dorosłe samce, 5 - 10 dorosłych samic i młodzież.
Występuje dymorfizm płciowy : samce ważą średnio 7,15 kg a samice średnio 5,35 kg.
Wyjce z Kostaryki : samiec 6,53 kg a samica 5,35 kg.
Wyjce z Panamy : samiec 7,8 kg a samica 6,6 kg.
Grupy utrzymują liniową hierarchię i złożoną interakcję wewnątrz grupy. Są osobniki dominujące i podporządkowane. Samice tworzą stabilne jednostki społeczne i rzadko opuszczają raz ustaloną pozycję w ramach grupy. Jednak około 79% samców i 96% samic opuszcza orginalną grupę. Samce mogą przebywać samotnie nawet do 4 lat aż do momentu gdy samca alfa można zdominować. Kadencja samca alfa wynosi około 46 miesięcy. Raz zepchnięty samiec w ramach grupy nie rozprasza się i nie przenosi do innej grupy. Samice nie przebywają samotnie dłużej niż do 12 miesięcy i przyłączają się do grupy gdzie są w stanie dojść do pozycji alfa. Pozostają w niej aż do końca swojego życia.
wyjec płaszczowy ( Aloutta palliata ) - samiec w koronie drzewa
W nocy wyjce śpią na poziomych gałęziach drzew.
W ciągu dnia wędrują w zwartym baldachimie koron drzew. Sposób poruszania obejmuje chodzenie, bieganie, skakanie, wspinanie. Ich chwytny ogon jest pomocny podczas wspinaczek na wierzchołki drzew. Zdarza się, że przekracza otwarte przestrzenie pomiędzy siedliskami leśnymi i są w stanie pływać. Dzień grupa spędza na żerowaniu, wędrówce, odpoczynku oraz interakcjach społecznych.
Terytorium grupy to od 5 ha do 45 ha, duże grupy mogą mieć terytorium do 60 ha. Odstępy między terytoriami poszczególnych grup wydają się uzależnione częściowo od łączności wokalnej między samcami z sąsiadujących grup.
Jego najbardziej charakterystyczną cechą są głębokie szczęki otaczające powiększoną krtań i kość gnykową tworzącą rodzaj rezonansu. Z tej powiększonej krtani wytwarza się ich wycie ( chrząk, ryk i szczek ). Sesje wycia odbywają się zwykle wczesnym rankiem ( obejmują całą grupę ) i przed zmierzchem. Grupa reaguje też na każdy rodzaj zaniepokojenia wyciem. Jego wycie jest słyszalne w promieniu 1 - 2 km.
Wyjec płaszczowy jest wyposażony w duże gruczoły ślinowe pomagające mu rozbijać garbniki zawarte w liściach zanim dotrą do jelita.
Oprócz wokalizy do komunikacji w grupie używany jest wzrok, dotyk, postawa ciała, sygnały chemiczne.
Odżywia się przede wszystkim różnego rodzaju liśćmi drzew. Preferuje dojrzałe liście, chociaż młode liście, owoce, pąki, kwiaty, nasiona, mech, łodygi, gałązki i termitiery są często spożywane. Wydaje się, że spożywając termitiery dostarcza do organizmu potrzebne minerały lub może się to wiązać ze zmniejszeniem toksyn zawartych w liściach.
Aloutta palliata - samiec zaczepiony chwytnym ogonem o konar
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. System krycia poligamiczny.
Cykl płciowy u samicy występuje średnio co 16,3 dnia. Ruja trwa 2 - 4 dni.
Samica zwykle bierze udział w wielu kopulacjach przed poczęciem. Sama kopulacja trwa około 20 - 60 sekund.
Ciąża trwa średnio 186 dni ( około 6 miesięcy ). Porody są częstsze pod koniec grudnia i w styczniu.
Przerwa pomiędzy kolejnym rozrodem trwa około 22,5 miesiąca. Jeśli noworodek nie przeżyje 4 miesięcy, przerwa między następnym rozrodem jest krótsza i może wynosić około 10,5 miesiąca.
Samica rodzi 1 młode o wadze okolo 0,4 kg i posiada sierść koloru złotego do srebrnego .
Niemowlę pierwsze tygodnie życia spędza przywiązane do samicy. Nie bierze do pyszczka liści do 3 tygodnia życia i aż do 5 tygodnia życia nie opuszcza samicy. W tym czasie przenosi się z pod brzucha na jej grzbiet . W 10 i 11 tygodniu rozpoczyna zwiad próbując spożywać stały pokarm i spędza już część czasu niezależnie od samicy ale nie dalej niż na odległość 2 metrów od niej.
Odstawienie może nastąpić w okresie niedoboru dostępności pożywienia.
Dojrzałość płciową osiąga w wieku : samica po 36 miesiącach życia a samiec po osiągnięciu 42 miesięcy.
Żyje średnio : samiec 7 lat a samica 11 - 12 lat.
Samiec nie uczestniczy w odchowie młodego.
Duża przeżywalność młodych jest osiągalna jeśli większość samic grupy ma potomstwo. Sukces rozrodczy występuje u samic, które są w środku hierarchii a niższy u samic alfa prawdopodobnie na skutek presji konkurencji.
Zdarza się, że samiec nie będący ojcem młodego zabija niemowlę samicy.
wyjec czarny ( Aloutta caraya )
Opisane podgatunki :
- Aloutta palliata aequatorialis - od zachodniej Panamy ( Ameryka Środkowa ) do Ameryki Południowej ( Kolumbia, Ekwador - Guayaquil, Guayas Prov., El Oro Prov. ) - synonim Aloutta aequatorialis - zagrożony
- Aloutta palliata inclamax - Ekwador ( na północ od Quito, Pichincha Prov. ) - synonim Aloutta inclamax - Mycetes niger - traktowany jako synonim Aloutta palliata aequatorialis
- Aloutta palliata inconsonans - Panama, Kolumbia - synonim Aloutta inconsonans
- Aloutta palliata matagalpae - zachodnia Panama, północna Kostaryka ( Metagalpa ), Nikaragua, Honduras - synonim Aloutta matagalpae - traktowany jako synonim Aloutta palliata palliata
- Aloutta palliata mexicana - południowo-wschodni Meksyk ( Veracruz, Tabasco, północne Chiapas, Oaxaca ) - krytycznie zagrożony
- Aloutta palliata palliata - zachodnia Panama, Kostaryka, Nikaragua ( okolice jeziora Nicaragua ), północny Honduras - uważany za nie zagrożony
- Aloutta palliata quichua - góry w Ekwadorze - traktowany jako synonim Aloutta palliata palliata
Aloutta palliata - samiec w trakcie wycia
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na jego szerokie rozpowszechnienie, pewien stopień tolerancji na modyfikację siedlisk oraz brak większych zagrożeń aby kwalifikować gatunek jako całość w bardziej zagrożonych kategoriach.
Taksonomia wyjców od Ameryki Północnej do Ameryki Południowej ( Kolumbia i Ekwador ) opiera się na Lawrence ( 1933 ), Hill ( 1962 ), Hall ( 1981 ), Froelich i Froelich ( 1986, 1987 ).
Cortez-Ortiz i wsp. ( 2002 ), Groves ( 2001, 2005 ) uznaje tylko Aloutta palliata, Aloutta pigra i Aloutta coibensis. Wśród tych trzech gatunków nie wyróżniają oni podgatunków.
Korzystając z markerów mtDNA ( Cortes-Ortiz i wsp. 2002 ) stwierdzili, że Aloutta palliata i Aloutta coibensis zawierają ściśle powiązane i monophyletyczne grupy rodników mtDNA. Rozbieżność DNA mitochondrialnego między nominalnym gatunkiem Aloutta palliata i Aloutta coibensis jest bardzo niska i pokazuje jedynie 0,1% rozbieżności sekwencji.
Jednak część autorów uznaje Aloutta coibensis za samodzielny gatunek.
wyjec panamski ( Aloutta coibensis )
Podgatunki Aloutta palliata :
- Aloutta palliata palliata występuje w gęstości osobniczej 8 - 10 osobników /ha w siedliskach mocno rozproszonych. W Nikaragui i Kostaryce ten podgatunek jest stosunkowo bogaty - nie zagrożony
- Aloutta palliata mexicana występuje w bardzo ograniczonym zakresie, który obejmuje mocno pofragmentowane siedliska i wysoką szybkość ich utraty - krytycznie zagrożony
- Aloutta palliata aequatorialis odnotowano gęstość osobniczą 20 osobników/km2 ( Kolumbia - Stacja Biologiczna Armargal / Ramirez-Sanchez 2003 / ), jednak badania w Utria National Park uznały go za rzadki niż w latach poprzednich ( H.Rubio i wsp. ), w Kostaryce w Corcorado National Park gęstość osobniczą odnotowano na poziomie 0,2 grupy/km2 a w Golfo Dulce 0,1 grupy/km2 ( Carrillo i wsp. 2000 ) - zagrożony
Poszczególne podgatunki są rejestrowane z wielu obszarów chronionych w tym z :
- Aloutta palliata palliata
KOSTARYKA
- Santa Rosa National Park
- Rincon La Vieja National Park
- Palo Verde National Park
- Tortugero National Park
- Braulio Carrilo National Park
- Manuel Antonio National Park
- Volcan Irazu National Park
- Cahuita National Park
- La Amistad ( Talamanca ) Internacional Park
- Chirripo National Park
- Corcovado National Park
- Guanacaste National Park
- Volcan Tenorio National Park
- Piedras Biancas National Park
- Lomas de Barbudal Biological Reserve
- Carara Biological Reserve
- Hitoy Cerere Biological Reserve
- Alberto Manuel Brenes Biological Reserve
- La Selva Protection Zone
- Cabo Blanco Nature Reserve
HONDURAS
- Punta Sal National Park
- Montana de Cusuco National Park
- Pico Bonito National Park
- Pico Pijol National Park
- Montana de Yoro National Park
- Santa Barbara National Park
- Cerro Azul Meambar National Park
- Sierra de Agaita National Park
- Celaque National Park
- Montana de Comayagua National Park
- Montecristo-Trifinio National Park
- La Tigra National Park
- Laguna de Guayamoreto
- Capiro Calentura National Park
- Laguna de Caratasca Wildlife Refuge
- Misoco Biological Reserve
- Volcan Pacayita Biological Reserve
- Guisayote Biological Reserve
- El Pital Biological Reserve
- Opalaca Biological Reserve
- El Chile Biological Reserve
- Montecillos Biological Reserve
- Montana San Pablo Biological Reserve
- Guajiquiro Biological Reserve
- Yerba Buena Biological Reserve
- Chiflador Biological Reserve
- Uyuca Biological Reserve
- Yuscaran Biological Reserve
- Rio Negro Biological Reserve
- Barras Cuero y Saldo Wildlife Refuge
- Texiguat Wildlife Refuge
- La Muralla National Park
- El Armado Wildlife Refuge
- Erapuca Wildlife Refuge
- Puca Wildlife Refuge
- Montana Verde Wildlife Refuge
- Mixcure Wildlife Refuge
- Montana de Coralitos
NIKARAGUA
- Saslaya National Park
- Volcan Masaya National Park
- Archipelago Zapatera
- Rio Edcalante-Chococente Wildlife Refuge
- Bismuna-Pahau-Cayos-Miskitos
- Cerros de Bana Cruz Natural Reserve
- Cordiella Diplito y Jalapa
- Laguna Wonta
- Cerro Wailwas
- Kilambe Natural Reserve
- Penas Blancas
- Santa Maria de Osuma
- Lagunas de Wancarlaya
- Salto del Rio Estanzuela
- Cerro Musun Natural Reserve
- Boca del Rio Grande de Matagalpa
- Lagunas Tecomapa, Moyua y La Playitas
- Cordillera de Amerisque Natural Reserve
- Costa Sur del Pacifico
- Cerro Tomasu
- Volcan Cosiguina Natural Reserve
- Estero Real Natural Reserve
- Complejo Volcanico Momotombo y Momotombito Natural Reserve
- Peninsula de Chiltepe
- Laguna de Tisma Natural Reserve
- Volcan Madera Natural Reserve
- Volcan Mombacho-Laguna Mecatepe Natural Reserve
- Volcan Concepcion Natural Reserve
- Los Maribios
- Estero Padre Ramos Natural Reserve
- Reserva de la Biosfera Bosawas
- Refugio Bartola/Rio Indio-Maiz Biological Reserve
- Aloutta palliata mexicana
GWATEMALA
- Rio Dulce National Park
- Colcan Pacaya National Park
- Lake Atitlan National Park
- Sipacate-Naranjo National Park
- Biotopo Mario Dary Rivera Quetzal
- Biotopo de Chocon Machacas
- Biotopo San Miguel La Palotada
- Biotopo Cerro Cahui
- Sierra de las Minas Biosphere Reserve
MEKSYK
- Canon del Sumidero National Park
- Volcan de San Martin Special Biosphere Reserve
- Sierra de Santa Marta Special Biosphere Reserve
- Selva del Ocote Special Biosphere Reserve
- El Triunfo National Biosphere Reserve
- Estacion Biologica Tropical "Los Tuxtlas"
- Naja
- Metzaboc
- Parque La Venta Municipal Park
- Parque Yumka Municipal Park
- Aloutta palliata aequatorialis
KOLUMBIA
- Ensenada de Utria Natural National Park
- Los Katios Natural National Park
- Munchique Natural National Park
- Sanquinaga Natural National Park
- Paramillo Natural National Park
- Los Farallones Natural National Park
EKWADOR
- Machalilla National Park
- Cotacachi-Cavapas Ecological Reserve
- Mache-Chindul Ecological Reserve
- Manglares Churute Ecological Reserve
- Los Cedros Protected Forest
PANAMA
- Porto Belo National Park
- Chagres National Park
- La Amistad International Park
- Soberania National Park
- El Cope-Comar Torrilos Herrera
- Volcan Baru National Park
- Altos de Campana National Park
- Darien National Park
- La Fortuna Water Production Reserve
- La Yeguada Forest Reserve
- Cangion National Park
- Cienega de Changuinola
- Peninsula Valiente
- Estero Rio Bayano
- Cienega de Matsugarati
- Cerre Cerrezuela-Rio Grande
- Estero Bahia de Muertos
- Playa de la Barquetq Agricola
- Estero Rio Fonseca
- Estero Rios Tabasara-Bubi
- Estero Golfo de Recreation Area Montijo
- Palo Seco Protection Forest
- Serranias de Maje
- Cayo Swan
- Cayo Tigre
- Lagunas del Volcan
- Cerro Gaital
- Cerro Chame
- Picachos de Ola
- Gran Valera de Chorcha
- Isla Barro Colorado Natural Monument
- Isla de Maje Scientific Reserve
- Kunayala Private Reserve
- Golfo de Chiriqui National Park
- Lago Gatun Recreation Area
- Metropolitano Natural Park
- Alto de Darien Protection Forest
- San San Pond Sak
- Punta Patino
- Los Pozos de Calobre
- El Salto de Las Palmas
- Camino de Cruces National Park
- Filo del Tailo
- Maski Private Reserve
- San Blas Reserve
Ujęty w Załączniku CITES I.
Potrzebne są aktualne badania zwłaszcza podgatunków zagrożonych dotyczących aktualnych stanów i trendów populacji, siedlisk i zagrożeń.
Większość zagrożeń stanowi :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata i fragmentacja siedlisk
- przekształcenia gruntów na potrzeby rolne
- polowanie dla mięsa
- zjawiska stochastyczne ( huragany )
- choroby
- chów wsobny lub brak możliwości wymiany genów
- lokalne wymieranie
Wyjce odgrywają ważną rolę w swoich ekosystemach, jako rozsiewacze nasion oraz świeżego obornika.
Chrząszcze zjadające obornik są dobrymi wskaźnikami bioróżnorodności siedliska. Wydaje się, że ich obfitość jest ściśle skorelowana z obfitością wyjców.
Cortez-Ortiz i inni ( 1996 ) szacuje, że około 1352 osobników występuje w obszarach chronionych a 10 249 po za tymi obszarami w południowym Meksyku.
Potrzebne jest lepsze zarządzanie obszarami chronionymi, tworzenie nowych, rozwój programów translokacji, zarządzanie populacjami w rozproszonych i pofragmentowanych siedliskach, rozwój edukacji lokalnych społeczności.
Część badań sugeruje, że Aloutta palliata wykazuje ponowną wytrzymałość. Populacja z wyspy Barro Colorado doznała znacznego spadku w wyniku epidemii żółtej febry ( Collias i Southwick 1951 ) i powróciła do solidnej i stabilnej wielkości pod koniec 1970 roku ( Nagy i Milton 1979 ). Również dowód z Kostaryki ( La Pacifica ) potwierdza tezę, że regeneracja lasu umożliwia zasiedlenie przez Aloutta palliata ( Glander 1992 ).
grupa rodzinna wyjców czarnych ( Aloutta caraya ) - zoo Wrocław
W niewoli.
Hodowane w wysokich wolierach zabudowanych konarami.
Bywają często przyzwyczajane do przebywania w warunkach półotwartych. Zasiedlają wówczas pobliskie drzewa w pobliżu woliery.
Dość dobrze rozmnażają się w warunkach ogrodów zoologicznych.
Ich codzienny poranny krzyk budzi innych mieszkańców zoo.
samiec wyjca płaszczowego ( Aloutta palliata ) w czasie wycia
Wyjec gwatemalski ( Aloutta pigra ) ssak z rzędu naczelnych ( Primates ), z infrarzędu małp szerokonosych ( Platyrrhini ), z rodziny czepiakowatych ( Atelidae ), z podrodziny wyjców ( Alouattinae ). Synonim Aloutta villosa pigra.
Występuje w Ameryce Północnej ( Meksyk - Półwysep Jukatan, Campeche, Yucatan, Quintana Roo i Chiapas ) i w Ameryce Środkowej ( Belize i Gwatemala ).
Zamieszkuje tropikalne nizinne lasy, lasy łęgowe, sezonowo zalewane tereny nadrzeczne i bagna. Uważa się, że występuje głównie w obszarach poniżej 900 m n.p.m. ale najczęściej poniżej 400 m n.p.m., chociaż odnotowano go do wysokości 3350 m n.p.m.
wyjec gwatemalski ( Aloutta pigra ) - samiec na konarze w czasie wycia
Aktywny w ciągu dnia, od świtu do zmierzchu, w ciągu całego roku. Noc przesypia na poziomych gałęziach drzewa.
Preferuje większe drzewa, które zasiedla od połowy wysokości do korony. Prowadzi nadrzewny tryb życia.
Żyje w grupach 4 - 10 osobników. W skład grupy to 1 -2 samce, 3 - 5 samic i młodzież.
Występuje dymorfizm płciowy : samiec waży 11,1 - 11,6 kg, samica 6,3 - 6,6 kg.
Grupy zachowują liniową hierarchię i złożoną interakcję wewnątrz grupy.
Jedna część samców i samic opuszcza oryginalną grupę.
Samce żyją samotnie lub tworzą grupy kawalerskie. Samice z reguły przyłączają się do innej grupy. Samotne samce często starają się utworzyć własną grupę. Zdarza się, że uzurpują sobie prawo do detronizacji samca alfa z istniejącej grupy. Nowo powstała grupa jest na ogół dużo mniejsza niż grupa dawniej ustalona.
Grupy są terytorialne. Terytorium to 3 - 25 ha w zależności od siedliska i wielkości grupy.
Dzień spędza na wędrówce, odpoczynku i wzajemnych interakcjach. W czasie wędrówki poruszają się w zwartym baldachimie koron drzew. Jego sposób poruszania obejmuje chodzenie, bieganie, skakanie, wspinanie. Ich chwytny ogon jest pomocny w czasie wspinaczek na wierzchołki drzew i podczas żerowania.
Odstępy pomiędzy poszczególnymi grupami są uzależnione od łączności wokalnej między samcami z sąsiednich grup.
Jego charakterystyczną cechą jak i u poprzedniego gatunku jest powiększona krtań i kość gnykowa, tworzące rodzaj rezonansu. Z tej powiększonej krtani wytwarza się jego wycie ( chrząk, ryk, szczek ). Sesje wycia odbywają się wczesnym rankiem i przed zmierzchem.
Grupa reaguje też wyciem w momentach zagrożeń ( drapieżnik czy odparcie ataku grupy kawalerów ). Słyszalność wycia jest w promieniu 1 - 2 km.
Oprócz wokalizy do komunikacji w grupie używa wzroku, dotyku, postawy ciała i sygnałów chemicznych.
Jest gatunkiem ściśle roślinożernym. W skład jego diety wchodzą głównie owoce, jeśli są dostępne oraz dojrzałe liście, młode liście i pąki, kwiaty. Ich układ pokarmowy jest bardziej przystosowany do spożywania owoców niż liści.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. System krycia poligamiczny.
Cykl rujowy samicy trwa 11 - 24 dni. Szczyt rui 2 -4 dni.
Samica kopuluje z samcem kilkakrotnie około 30 s - 1 minuty.
Odstępy między cyklami to około 17 dni. Odstępy między porodami to około 16,6 miesięcy, jeśli nastąpił zgon noworodka to około 10,5 miesiąca.
Ciąża trwa około 180 dni. Porody najczęściej są w okresie większej dostępności pokarmowej.
Samica rodzi 1 młode. Niemowlę rodzi się pokryte jasną sierścią. W pierwszych tygodniach życia samica chroni niemowlę zarówno przed drapieżnikami jak i dorosłymi samcami.
Przeżywalność młodych w ciągu pierwszych 4 miesięcy jest związana ściśle z opieką samicy.
W wieku 9 - 10 tygodni zanika jasna sierść noworodka.
W wieku około 5 -6 tygodni próbuje już pokarmów spożywanych przez samicę.
W wieku 10 -11 tygodni zaczyna opuszczać samicę ale nigdy nie dalej niż na odległość 1 - 2 metrów.
Okres przebywania młodego z samicą to 12 miesięcy, po tym okresie młode albo opuszcza grupę albo w niej pozostaje.
Dojrzałość płciową osiąga : samica w wieku około 3 lat a samiec w wieku 3,5 - 4 lat.
Większa przeżywalność młodych jest osiągana jeśli większość samic z grupy ma młode.
Sukces rozrodczy jest osiągany przez samice młodsze i stojące niżej w hierarchii niż przez samice starsze i stojące wyżej. Jest to związane ze stresem i presją konkurencji.
Zdarza się często zabijanie noworodków przez samce nie będące członkami grupy.
Żyje średnio około 20 lat.
Aloutta pigra
Opisane podgatunki :
- Aloutta pigra luctuosa - Belize - być może młodszy synonim Aloutta pigra, ważny podgatunek w starszych taksonomiach
- Aloutta pigra pigra - północna Gwatemala, Meksyk ( Yucatan Peninsula - Campeche, Yucatan, Quintana Roo, południowe Chiapas ), Belize
- Aloutta pigra villosa - Gwatemala do Panamy - synonim Aloutta villosa - Mycetes villosus, traktowany czasami jako odrębny gatunek lub synonim Aloutta pigra
samiec wyjca gwatemalskiego ( Aloutta pigra ) w czasie wycia
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na szacowany spadek w wysokości 60% w ciągu najbliższych 30 lat na podstawie wcześniejszych i teraźniejszych utrat siedlisk, polowania dla mięsa i chwytania do nielegalnego handlu dzikimi zwierzętami.
Jest to największy wyjec w rodzaju Aloutta.
Taksonomia wyjców od Ameryki Północnej do Ameryki Południowej ( Kolumbia i Ekwador ) oparta jest o Lawrence ( 1933 ), Hill ( 1962 ), Hall ( 1981 ), Froehlich i Froehlich ( 1986,1987 ).
Cortes-Ortiz i wsp. ( 2003 ), Groves ( 2001, 2005 ) uznał tylko Aloutta palliata, Aloutta pigra i Aloutta coibensis bez podgatunków.
Status systematyczny i dystrybucję Aloutta pigra uznaje Smith ( 1970 ), Horwich ( 1983 ), Horwich i Johnson ( 1984 ).
Podgatunek Aloutta palliata luctuosa ( Lawrence 1933 ) wymieniany przez Hill ( 1962 ) ograniczony do Belize, nie zostaje uznany przez Froehlich i Froehlich ( 1986 ).
Aloutta pigra luctuosa zostaje wymieniany przez Dahl ( 1987 ) w odniesieniu do Belize.
Cortes-Ortiz i wsp. ( 2003 ) uznaje Aloutta pigra w oparciu o dane genetyczne i molekularne za różne od Aloutta palliata. Również Smith ( 1970 ) twierdził, że luctuosa był nie do odróżnienia od pigra ale różny od palliata.
Napier ( 1976 ) twierdził, że Aloutta villosa to Aloutta pigra.
Brandon-Jones ( 2006 )stwierdził jednak, że villosa to młodszy synonim Aloutta pigra.
Brak jest bariery geograficznej rozdzielającej oba gatunki ( Aloutta palliata i Aloutta pigra ), oba zamieszkują te same lasy i obie strony Rio Usamacinta ( Cortes-Ortiz i in. 2003 ).
Na Półwyspie Jukatan Aloutta pigra jest lokalnie powszechny w całym zasięgu ale przede wszystkim w obszarach chronionych.
W Belize zarejestrowano gęstość do 250 osobników/km2.
W Meksyku :
- Campeche - Calakmul Biosphere Reserve gęstość to 15,2 osobniki/km2
- Chiapas - Yaxchilan Natural Monument to 12,8 osobnika/km2
- Chiapas - Palenque to 23 osobniki/km2
W Gwatemali - Tikal National Park to 17,8 osobników/km2 ( Estrada i wsp.1006 ).
Średnia gęstość osobnicza to 10,8 - 5,7 osobników/km2 ( w zakresie 3,5 - 23 osobniki/km2 ) ( Estrada i wsp.2006 ).
Główne zagrożenia stanowią :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- polowanie dla mięsa
- zjawiska stochastyczne ( huragany )
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- rozwój rolnictwa
- urbanizacja
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- choroby
Rejestrowany z następujących obszarów chronionych :
BELIZE
- Guanacaste National Park
- Blue Hole National Park
- Mountain Pine Ridge
- Cockscomb Basin Wildlife Sanctuary
- Community Baboon Sanctuary
- Upper Bladen
- Caracol Archeological Reserve
- Monkey Bay Wildlife Sanctuary ( Private Reserve )
- Monkey Bay National Park
- Manatee Forest Reserve
- Chiquibul National Park
- Bladen Branch Nature Reserve
- Rio Bravo Conservation and Management Area
GWATEMALA
- Rio Dulce National Park
- El Rosario National Park
- Bahia Santo Tomas
- Santa Rosalia
- Cerro Miramundo
- Las Victorias
- El Reformatora
- Grutas Lanquin
- Cuevas de Silvino
- Laguna Lachua National Park
- Biotopo Mario Dary Rivera Quetzal
- Biotopo de Chcon Machacas
- Biotopo San Miguel La Palotada
- Rio Escondido - Biotopo Laguna del Tigre
- Dos Lagunas
- Tikal National Park
- Aguateca Cultural Monument
- Ceibal Cultural Monument
- Dos Pilas Cultural Monument
- Rio Azul
- Uaxactun
- Xutilha
- Ixcun Cultural Monument
- El Peru
- Biotopo San Miguel - El Zotz
- Nakum
- G48 Naranjo
- Machaquilla Cultural Monument
- Yaxha
- Sierra de las Minas Biosphere Reserve
- Polochic
- Sierra Lacandon National Park
- Mirador/Dos Lagunas-Rio Azul National Park
- El Tigre National Park
- Trifinito National Park
MEKSYK
- Palenque National Park
- Tulum National Park
- Ria Lagartos Special Biosphere Reserve
- Pantanos de Centla
- Calakmul Biosphere Reserve
- Montes Azules Biosphere Reserve
- Sian Ka'an Biosphere Reserve
- Chan-kin Protection Area for Wild Flora and Fauna
- Yaxchilan Natural Monument
- Bonampak Natural Monument
- Metzaboc
Ujęty w Załączniku CITES I.
Aloutta pigra żyją w bliskim sąsiedztwie z Ateles geoffroyi i innymi czepiakami ( Estrada & wsp. 2004 ).
Uważa się, że odgrywają bardzo ważną rolę w rozpraszaniu nasion ( Van Bell 2006 ).
Aktualne badania koncentrują się na interakcjach społecznych, sposobie życia, konkurencji pokarmowej wewnątrz grupy, wielkości ograniczającej grupę.
Aloutta pigra w czasie śpiewu
W niewoli rzadszy od poprzedniego gatunku.
Opracowano na podstawie :
animaldyversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.
.jpg)
muriki szary ( Brachyteles arachnoides )
muriki szary ( Brachyteles arachnoides ) - samica z młodym
