Podrodzina Hydrochoerinae, rodzina Caviidae - kawiowate.
Podrodzina kapibary ( Hydrochoerinae ) Pocock, 1922 z rodzajami:
kapibara ( Hydrochoerus )
moko ( Kerodon )
rodzaj Hydrochoerus
Kapibara ( Hydrochaeris hydrochaeris ) aktualnie ( Hydrochoerus hydrochaeris ) - ( Linnaeus, 1766 ) - gryzoń z podrzędu Hystricomorpha, z rodziny Caviidae, z podrodziny Hydrochoerinae. Synonim Hydrochoerus hydrochaeris - Hydrochoerus capybara - Hydrochoeris hydrochaeris - Sus hydrochoeris.
Hydrochaeris hydrochaeris ( Linnaeus, 1766 )
Sus hydrochaeris - Linnaeus, 1766
Uwagi : Opisy podgatunków kapibary ( Hydrochoerus hydrochaeris ) z Ameryki Południowej różnią się nieco w rozmiarze w zależności od miejsca występowania, często są wątpliwej ważności. Hydrochaeris isthmius jest uznany jako odrębny gatunek.
Występuje w Ameryce Południowej ( Kolumbia, Wenezuela, Gujana, Gujana Francuska, Surinam, Peru, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj i północno-wschodnia Argentyna ).
Zamieszkuje siedliska z łatwym dostępem do wody : okresowo zalewane łąki, krawędzie lasów, nizinne okresowo zalewane lasy, suche lasy, zarośla, podmokłe łąki i bagna.
kapibara ( Hydrochoerus hydrochaeris )
Aktywna w ciągu całego roku, w zależności od siedliska szczyt aktywności rankiem i późnym popołudniem lub tylko od zmierzchu do świtu.
Żyje w grupach rodzinnych lub samotnie. Grupa rodzinna to około 10 do 30 osobników, składająca się z dominującego samca, z jednej lub większej liczby samic ( które często są ze sobą powiązane ), występują młode osobniki w różnym wieku oraz jeden lub więcej podległych samców. Większość samotnych osobników jest płci męskiej. Wielkość grupy może zależeć od siedliska, a w porze suchej kilka grup może gromadzić się wokół malejących basenów wody, tworząc tymczasowe agregacje do 100 lub więcej zwierząt. Jednak, gdy powraca sezon deszczowy, te skupiska dzielą się na oryginalne grupy, które je utworzyły.
Jest terytorialna, jedynie w czasie suszy granice terytoriów nie są bronione. Wszystkie dorosłe osobniki stają w pomocy grupowej do obrony terytorium przed intruzami i regularnie zaznaczają obszar zapachem za pomocą wydzieliny z gruczołów zapachowych odbytu. Wydzieliny te mogą być również wykorzystywane do indywidualnej identyfikacji. Proporcje substancji chemicznych są różne u poszczególnych osobników z grupy. Grupa jest stosunkowo stabilna i zmiany członków grupy odbywają się rzadko. Terytorium może być utrzymywane przez jedną grupę dłużej niż 3 lata.
Dymorfizm płciowy występuje. Samica nieco większa niż samiec. Samca kapibary można odróżnić od samicy dzięki wysoko rozwiniętemu gruczołowi zapachowemu w górnej części pyska. Gruczoł ten zwany morillo, jest ciemny, nagi i posiada otwór wydzielający dużą ilość białego lepkiego płynu. Uważa się iż, wydzielina ta jest sygnalizacją dominacji i gotowości do kopulacji. Zapach tego płynu działa jak węchowy "odcisk palca", sygnalizując status jednostki. Wcierany jest w pobliskie drzewa i krzewy lub rozmazany na ciele samca.
Długość głowy i ciała: 106 - 134 cm. Wysokość w kłębie: 50 - 62 cm. Waga 35 - 66 kg.
Kapibara jest największym gryzoniem na świecie.
Krępe, nieco podobne do świni zwierzę, charakteryzuje się dużą głową zakończoną ciężkim i tępym pyskiem. Posiada krótkie, solidne nogi i szczątkowy ogon. Przednie nogi są nieco krótsze od tylnych.
Włosy są szorstkie i rzadkie o zmiennym kolorze między ciemnobrązowym, czerwonawym i żółtawo-brązowym. Czasami z czarną częścią twarzową, na zewnętrznej powierzchni kończyn i na zadzie. Stopy są częściowo spięte błoną. Każda przednia kończyna ma cztery palce, a tylne po trzy. Każdy palec posiada duże, przypominające kopyta pazury.
Kapibara często siedzi na zadzie jak pies, ale w przeciwieństwie do wielu innych gryzoni, nie jest w stanie utrzymać pożywienia w przednich kończynach.
Gryzoń ten wykazuje szereg przystosowań do życia częściowo w środowisku wodnym. Jest w stanie płynąć utrzymując na powierzchni wody tylko nos, oczy i krótkie, zaokrąglone uszy. Nozdrza, oczy i uszy są umieszczone wysoko na głowie. Korpus zawiera dużą ilość tkanki tłuszczowej, co daje zerowy wypór hydrostatyczny w wodzie. Jest silnym pływakiem i dobrym nurkiem, który jest w stanie pozostać pod wodą przez okres do pięciu minut.
Ze względu na wielkość ciała, kapibary są podatne na stres cieplny i najgorętszą część dnia przebywają w wodzie.
Wśród samców w grupie, istnieje ścisła hierarchia dominacji, która jest egzekwowana przez gonitwę i rzadkie walki.
Grupa pasie się na swoim terytorium jednak zawsze, któryś z osobników czuwa ostrzegając osobniki z grupy przed niebezpieczeństwem.
Gryzoń ten potrafi szybko uciekać po lądzie i często chroni się w wodzie w razie niebezpieczeństwa.
Kapibara jest skutecznym skubaczem, który jest w stanie przyciąć krótkie, suche trawy na koniec tropikalnego suchego sezonu.
Do komunikacji używa sygnałów chemicznych, węchu, wzroku, słuchu, dotyku, postawy ciała i wokalizy. Wokaliza służy do komunikacji alarmowej oraz kontaktów osobników z grupy. Składa się z warczenia, sygnałów alarmowych, gwizdów oraz stałego gardłowego mruczenia emitowanego przez młode osobniki.
Typowy roślinożerca. W skład jego diety wchodzi głównie trawa. Jednak oprócz trawy zjada roślinność wodną - głównie hiacynty wodne także roślinność zielną, nasiona traw a czasami owoce. Jest też koprofagiem zjadającym, każdego ranka własne odchody w celu całkowitego strawienia pokarmu.
kapibara ( Hydrochoerus hydrochaeris )
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku ale szczyt urodzin na początku pory deszczowej. System krycia poligamiczny ale wydaje się iż dominujący samiec kryje wszystkie dostępne samice w grupie ( nie jest to do końca pewne ze względu na wielkość grup ). Kiedy samica wchodzi w okres rui, samiec zaczyna za nią uważnie chodzić, czasem przez dłuższy okres czasu, zanim dojdzie do krycia. W tym czasie, samiec często jest przeganiany przez bardziej dominującego osobnika. Kopulacja odbywa się w wodzie i zwykle trwa tylko kilka sekund. Samica zazwyczaj kopuluje kilka razy w okresie rui.
Ciąża trwa około 150 dni. Samica rodzi 1 - 8 młodych. 1 miot w ciągu roku.
Młode rodzą się bardzo rozwinięte i są w stanie poruszać się za samicą w ciągu godziny od narodzin. W pierwszym tygodniu życia oprócz mleka samicy zjadają również trawę lub inne rośliny.
Odstawienie odbywa się po około 16 tygodniach, chociaż mleko jest stosunkowo niewielką częścią diety młodych osobników w porównaniu do trawy.
Wszystkie młode z grupy zazwyczaj pozostają ze sobą w tzw. żłobku i mogą ssać każdą samicę mającą w tym czasie młode.
Młode kapibary przebywają z grupą rodziców, dopóki nie osiągną jednego roku. W okresie pierwszego roku życia, młode są małe, powolne i łatwo się męczą, co czyni je szczególnie narażonym na ataki drapieżników. Ochrona ich macierzystej grupy jest niezbędna do przetrwania.
Niewiele wiadomo na temat indywidualnej opieki rodzicielskiej, ale wydaje się, że ze względu na wysoki rozwój i samodzielność młodych oraz systemu spółdzielczego rodzicielstwa, czas i zasoby wykorzystane przez każdego z rodziców po narodzinach są minimalne.
Kapibary osiąga dojrzałość płciową wwieku około 12 do 18 miesięcy.
Długość życia w środowisku naturalnym wynosi do 10 lat.
W niewoli do 12 lat.
Hydrochaeris hydrochaeris
kapibara ( Hydrochaeris hydrochaeris ) - w warunkach wiwaryjnych
Opisane podgatunki :
- Hydrochaeris hydrochaeris dabbeni - Rovereto, 1913 - Paragwaj, północno-wschodnia Argentyna - synonim Hydrochaeris dabbeni
- Hydrochaeris hydrochaeris hydrochaeris - ( Linnaeus, 1766 ) - Wenezuela, Gujana, Gujana Francuska, Surinam, południowo-zachodnia Brazylia do południowo-wschoniej, Kolumbia, Peru - synonim Hydrochoerus hydrochaeris hydrochaeris
- Hydrochaeris hydrochaeris irroratus - Ameghino, 1889 - północno-wschodnia Argentyna ( Entre Rios Province ) - synonim Hydrochoerus irroratus - traktowany jako synonim Hydrochaeris hydrochaeris
- Hydrochaeris hydrochaeris notialis - Hollister, 1914 - Paragwaj, Urugwaj ( Minas i Treinta w Departamencie Tres ) - synonim Hydrochoerus hydrochaeris notialis - traktowany jako synonim Hydrochaeris hydrochaeris
- Hydrochaeris hydrochaeris uruguayensis - Ameghino i Rovereto, 1914 - Urugwaj, wschodnia Argentyna - synonim Hydrochoerus uruguayensis
brazylijski Pantanal - siedlisko kapibary
grupa kapibar w czasie suszy
Gatunek uznawany jako nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobnie duże populacje oraz występowanie w wielu obszarach chronionych. Wydaje się, iż w najbliższym czasie nie nastąpi drastyczny spadek, aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Kapibara jest lokalnie gatunkiem powszechnym, ale niezbyt częsta lub rzadka w zaludnionych obszarach Amazonii ( Emmons i Feer 1999 ).
Populacje w dżungli są małe i ograniczone do otwartych brzegów rzek ( Emmons i Feer 1999 ). W brazylijskim Pantanalu, gęstości osobnicze osiągane to maksimum 12,5 osobnika/hektar ( Eisenberg i Redford 1999 ). Kapibary najliczniejsze są na sezonowo zalewanych murawach Llanos w Wenezueli i Kolumbii oraz w brazylijskim Pantanalu.
W zależności od nacisku i polowania osobniki aktywne są za dnia lub tylko w nocy ( Eisenberg i Redford 1999 ).
W Wenezueli i brazylijskim Pantanalu, Hydrochaeris hydrochaeris rozmnaża się w ciągu roku, zwykle jest to jeden cykl hodowlany.
W wielu częściach Ameryki Południowej jest jedynym dużym gatunkiem pasącym się na trawach. Ma ogromny wpływ na roślinność w siedlisku, które zamieszkuje.
Żyje w symbiozie z kilkoma gatunkami ptaków, które wybierają z sierści pasożytnicze owady lub polują na płoszone z traw przez kapibary owady.
Jest ważnym składnikiem diety drapieżników, w tym kajmanów, anakond, jaguarów czy pum - głównie są to młode osobniki ( "Kapibara", 2001; "Kapibara", 2009; Dunston i Gorman, 1998; Herrera MacDonald, 1989; Tomazzoni i inni, 2005; Wolff i Sherman, 2007 ).
Na Hydrochaeris hydrochaeris poluje się głównie dla mięsa i skóry. Niektóre lokalne populacje zostały mocno ograniczone lub nawet wytępione ( Eisenberg i Redford 1999 ).
Skóra kapibary jest wysoko ceniona w Ameryce Południowej, w latach 1976 - 1979 z Argentyny wywieziono prawie 80 000 skórek ( Eisenberg i Redford 1999 ). Istnieje duży wewnętrzny rynek na którym odbywa się handel skórami kapibary. Wyrabia się z nich wysokiej jakości rękawiczki.
Tłuszcz gatunku jest wykorzystywany w farmaceutyce.
Na gatunek ten obecnie poluje się komercyjnie na licencjonowanych ranczach w Llanos ( Wenezuela ), działania te najwyraźniej spowodowały stabilizację miejscowej populacji. W rzeczywistości kapibary są bardziej wydajne przy trawieniu materiału roślinnego niż bydło i konie. Rancho z występującym gatunkiem w jego naturalnym siedlisku zapewnia realną i bardziej opłacalną alternatywę lub jest uzupełnieniem hodowli bydła. Ponadto, pomaga w utrzymaniu naturalnych terenów podmokłych, które mogłyby zostać w inny sposób osuszone dla bydła. Przypuszcza się, że inne sezonowo zalane tereny sawann, jak Pantanal w Brazylii, mają potencjał do podobnych programów na rzecz zrównoważonego zarządzania tym niezwykłym gryzoniem.
Gatunek czasami jest zabijany przez farmerów jako konkurent dla bydła i koni lub jako szkodnik upraw rolnych.
kapibara ( Hydrochoerus hydrochaeris ) wśród roślinności wodnej
Mimo podjętych działań w celu kontroli polowań w wielu krajach, gatunek jest zabijany a jego mięso można znaleźć na wielu lokalnych rynkach w Amazonii ( "Kapibara", 2001; "Kapibara", 2009; Dunston i Gorman, 1998; Wolff i Sherman, 2007 ). Mięso kapibary jest szczególnie popularne w okresie Wielkiego Postu, w okresie 40 dni przed Wielkanocą, ponieważ zostało zatwierdzone przez Kościół katolicki jako alternatywa dla wołowiny lub wieprzowiny ( przypuszczalnie ziemnowodny tryb życia kapibary przekonał wczesnych kapłanów, że jest podobny do ryby ). Hodowla gatunku została zaproponowana w celu ograniczenia nielegalnego polowania oraz iż Hydrochaeris hydrochaeris okazał się łatwy do oswojenia, przynajmniej w małych grupach. W rzeczywistości, gatunek jest bardziej wydajny niż pasące się bydło lub inne zwierzęta i wprowadzony stałby się ważnym źródłem pożywienia dla wielu lokalnych ludzi ( "Kapibara", 2001; "Kapibara", 2002; Grant, 2009 ). Zdarza się iż miejscowi trzymają oswojone kapibary. Iwan Sanderson opisał z terenu Gujany wypadek, gdzie oswojona kapibara spełniała funkcję psa prowadząc ociemniałego.
Gatunek jest rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zakresie.
kapibara ( Hydrochoerus hydrochaeris ) - zoo Wrocław
grupa kapibar na brzegu rzeki
W niewoli.
Kapibary pojawiły się w Europie już w roku 1739 ( trzymał je Buffon w dawnym Jardin de Roi na przedmieściach Paryża ). W XIX wieku trafiły do ogrodów zoologicznych, gdzie zyskały opinię zwierząt niewybrednych w żywieniu ale delikatnych, o słabej przeżywalności, kłopotliwych z powodu niezgodności oraz bardzo wrażliwych na zmiany temperatury.
Młode osobniki w hodowli łatwo się oswajają i nawiązują kontakt z opiekunami.
Po wielu próbach i niepowodzeniach gryzoń ten nie jest obecnie gatunkiem rzadkim i reprezentowany jest w wiekszości dużych ogrodów zoologicznych w Europie i Ameryce Północnej.
W latach 1910 - 1913 w ogrodzie zoologicznym w Lipsku doszło do trzykrotnych narodzin tego gryzonia. Także ogrody w Berlinie, Amsterdamie, Rotterdamie czy w Buenos Aires mogły poszczycić się udaną hodowlą tego gatunku.
W polskich ogrodach zoologicznych kapibara pojawiła się od 1960 roku. Trafiła do Łodzi , Płocka, Krakowa i Wrocławia. Do Wrocławia trafiła w 1965 roku z Argentyny ( para dorosłych ). Para ta dochowała się potomstwa. Samica urodziła 5 młodych ( jedno martwe ). Waga nowo narodzonych młodych wynosiła 800 - 1200 g. Samica nie bardzo wiedziała jak opiekować się młodymi więc postanowiono wykarmić je na butelce. Z tego miotu udało się odchować jedną samicę. W 1967 ta sama samica urodziła trzy młode. Po oddzieleniu samca prawidłowo zaczęła pielęgnować potomstwo i je karmić.
Podczas pielęgnacji młodych stwierdzono występujące problemy krzywicze, które objawiały się deformacjami kości kończyn, skrzywieniem do dołu kręgosłupa tuż za łopatkami a nawet w ich obrębie ( kłąb ). I mimo podawania odpowiednich witamin i składników mineralnych nie udało się tych zmian zlikwidować. Doprowadziło to w dwóch wypadkach do śmierci osobników. W badaniach sekcyjnych stwierdzono niewłaściwe twardnienie szkieletu. Wydaje się iż zasadniczym powodem komplikującym prawidłowy przebieg przemiany materii u tego gryzoni może być zbyt małe nasłonecznienie w naszych warunkach klimatycznych.
W latach 1967 - 1970 Łódzki Ogród Zoologiczny uzyskał potomstwo od tego gatunku.
Obecnie kapibary są "eksponowane" w większości polskich ogrodów zoologicznych często na wspólnych wybiegach z innymi gatunkami z Ameryki Południowej.
kapibara ( Hydrochoerus hydrochaeris ) - zoo Wrocław
kapibara w naturalnym siedlisku - samica z młodym
Kapibara mała, kapibara panamska ( Hydrochaeris isthmius ) - Handley, 1966 , Goldman, 1912 - gryzoń z podrzędu Hystricomorpha, z rodziny Caviidae, z podrodziny Hydrochoerinae. Synonim Hydrochaeris hydrochaeris isthmius - Hydrochoerus isthmius - Hydrochoeris isthmius.
Występuje w Ameryce Północnej ( Panama - basen jeziora Maracaibo ) i w Ameryce Południowej ( północno-zachodnia Wenezuela - State of Zulia i zachodnia Kolumbia ).
Zamieszkuje siedliska w pobliżu wody, w tym bagna, ujściach rzek i wzdłuż rzek i strumieni.
Aktywna w ciągu całego roku, w zależności od siedliska w ciągu dnia lub w nocy.
Żyje w niewielkich grupach rodzinnych do 10 - 12 osobników.
Jest nieco mniejsza niż poprzedni gatunek.
Sposób życia i biologia jak u poprzedniego gatunku.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku ale przeważnie 1 miot w roku. System krycia poligamiczny. Do kopulacji dochodzi w wodzie.
Ciąża trwa 120 dni Samica rodzi od 1 - 7 młodych ( średnio 2 - 3 ).
Sposób odchowu młodych jak u poprzedniego gatunku.
Długość życia prawdopodobnie około 10 lat.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Uznany za odrębny gatunek przez MENiS ( 1991 ). Istnieje taksonomiczne zamieszanie wokół granic dystrybucyjnych. Gatunek wymieniony jako niewystarczające dane ze względu na brak aktualnych informacji na temat stanu jego zakresu występowania oraz stanu i trendów populacji.
W Panamie uznawany za powszechny w obszarach chronionych jak i nie chronionych. Stan populacji w Kolumbii jest nie znany a w Wenezueli jest rzadki.
Głównymi zagrożeniami jest wycinanie lasów galeriowych i ekstensywne rolnictwo.
Poluje się na gatunek w całym zakresie, głównie jako źródło pożywienia.
W Kolumbii oprócz silnego polowania, niszczone jest siedlisko gatunku przez osuszanie bagien przy ujściu rzeki Magdalena.
Gatunek ten występuje w kilku obszarach chronionych.
W niewoli - brak danych.
rycina - ( Hydrochoerus hydrochaeris ) szkielet
kapibara ( Hydrochoerus hydrochaeris ) - zoo Plzen
portret kapibary ( Hydrochoerus hydrochaeris )
Opracowano na podstawie :
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych