1 listopad

Pagi - naczelny z Archipelagu Wysp Mentawai

Nosacz mentawajski, pagi, nosacz pagi, simakobu ( Simias concolor ) ssak z rzędu naczelnych ( Primates ), z nadrodziny małp wąskonosych ( Catarrhina ), z rodziny makakowatych ( Cercopithecidae ). Synonim Nasalis concolor.
Gatunek wcześniej umieszczany w rodzaju Nasalis. Analiza molekularna wykazała różnicę tworząc monotypowy rodzaj Simias ( Whittaker i współ. 2006 ). Uznawany za endemit dla Indonezji.

Występuje w Azji Południowo-Wschodniej ( wyspy Mentawai u zachodnich wybrzeży Sumatry - Indonezja ).

Zamieszkuje deszczowe nizinne lasy i lasy łęgowe o gęstym poszyciu oraz pierwotne lasy porastające wzgórza.

pagi ( Simias concolor )

Aktywny w ciągu dnia, szczyt aktywności w godzinach porannych i późnopopołudniowych. Żyje w grupach. Tworzy dwa rodzaje grup. Grupy rodzinne składające się z dorosłego samca i 2 - 4 samic i ich młodych oraz grup kawalerskich składających się do 30 samców.
Prowadzi nadrzewny tryb życia. Każda grupa zajmuje określone terytorium o wielkości od 6,5 do 20 ha powierzchni lasu. Grupy kawalerskie mogą posiadać większe terytoria niż grupy rodzinne nawet do 50 ha.
W czasie przemieszczania się po terytorium, rodziny trzymają się w bardzo bliskiej odległości i rzadko się zdarza aby pojedynczy osobnik oddalił się od grupy na więcej niż 5 metrów.
Osobniki żyjące samotnie lub odrzucone poruszają się tylko po obrzeżach poszczególnych rewirów, nie wkraczając w głąb poszczególnych terytoriów.
Rzadko w trakcie spotkań między grupowych dochodzi do agresywnych zachowań ( walk i pogoni ).
Grupy kawalerskie przemieszczając się przez las wytwarzają nadmierny hałas informując inne grupy kawalerów o swojej obecności.
Pojedyncze osobniki utrzymują ze sobą kontakt za pomocą głosu. Samce szczekają przez nos a samice ostro piszczą. Do komunikacji używa też wzroku, mimiki oraz sygnałów chemicznych.

Simias concolor siberu - po lewej : młody samiec ; po prawej : samiec

Grupa śpi razem na drzewie, pierwsze żerowanie po wschodzie słońca odbywa się w pobliżu drzewa - sypialni.
Odżywia się głównie pokarmem roślinnym. W skład jego diety wchodzą młode liście i pędy, owoce, jagody, kwiaty, nasiona.
Sezon rozrodczy od czerwca do lipca.
Gatunek ten wykazuje się obrzękiem seksualnym, cecha ta jest rzadka u innych azjatyckich gatunków małp wąskonosych.
Samica kilkakrotnie kopuluje z samcem.
Nie wiele wiadomo na temat długości ciąży, prawdopodobnie jej długość jest zbliżona do ciąży u Nasalis larvatus.
Samica rodzi 1 młode, bardzo rzadko bliźnięta, które przebywa z nią do około roku.
Nie wiele wiadomo na temat długości laktacji i opieki rodzicielskiej u tego gatunku.
Nie znana jest długość życia ale przypuszcza się, że może dożyć do 20 - 25 lat.

Simias concolor concolor

Opisane podgatunki :
- Simias concolor concolor - wyspy Mentawai ( wyspy Pagai Selatan, Pagai Utara, Sipora, Simalegu, Sinakak ) - synonim Nasalis concolor concolor - krytycznie zagrożony
- Simias concolor siberu - wyspy Mentawai ( wyspa Siberut ) - synonim Nasalis concolor siberu - krytycznie zagrożony

pagi ( Simias concolor )

Gatunek uznawany za krytycznie zagrożony ze względu na oszacowania spadku populacji o 70% - 90% w ciągu ostatnich 10 lat na skutek polowań i utraty siedlisk. Zostało to stosunkowo dobrze zbadane ale istnieje dalsza potrzeba intensywnych badań w całym zakresie występowania gatunku.
Szacuje się, że podgatunek Simias concolor siberu z wyspy Siberut ma największą populację około 6000 - 15500 osobników. Całość gatunku szacowana jest na około 6700 - 17300 osobników. Średnia gęstość jest szacowana na 21 osobników na km2 w 1994 roku ( Tenaza & Fuentes 1995 ).
Główne zagrożenie stanowi polowanie dla mięsa. Miejscowe rytuały i tabu, które wcześniej regulowały polowanie zostały zastąpione przez chrześcijaństwo a ono nie stanowi żadnej kontroli dla myśliwych. Również zmiana łuków i strzał w broń palną przyczynia się do zwiększonej efektywności polowań miejscowych myśliwych.
Innym zagrożeniem jest utrata siedlisk związana z tworzeniem plantacji palm olejowych, rozwojem infrastruktury drogowej oraz wyrębem lasu w celach gospodarczych.
Pagi jest często ofiarą nielegalnego handlu dzikimi zwierzętami.
Ujęty w Załączniku CITES I.
Objęty ochroną przez prawo Indonezji.
Rejestrowany z terenu Siberut National Park i Teiteibatti Wildlife Reserve.

rycina - Simias concolor

Proponowane są następujące działania ochronne :

• zwiększyć ochronę Siberut National Park i egzekwować związane z tym prawo
• objąć formalną ochroną las Paleonan North Siberut, który jest łatwo dostępny
• objąć ochroną obszary na wyspach Pagai
• kształtować ochronę, zwłaszcza w zakresie łowiectwa
• rozwój alternatywnych modeli gospodarczych, zwłaszcza w zakresie rozwoju ekoturystyki na wyspach Mentawai

W niewoli - brak danych.  
  

  Simias concolor siberu

pagi ( Simias concolor )

rycina - Simias concolor

  Opracowano na podstawie:

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych. 

Nosacz - naczelny ssak z Borneo

Nosacz, nosacz sundajski, nosacz kakau, maszkara, maszkaron ( Nasalis larvatus ) ssak z rzędu naczelnych ( Primates ), z grupy małp wąskonosych ( Catarrhina ), z rodziny makakowatych ( Cercopithecidae ). Synonim Cercopithecus capisytratus.

Występuje w Azji Południowo-Wschodniej ( Brunei, Indonezja / Borneo - Kalimantan /, Malezja / Sabah i Sarawak / ) oraz wyspy Berhala, Sebatik i Pulau Laut.

Zamieszkuje tropikalne, nizinne, nadbrzeżne lasy, namorzyny i estuaria, bagniste lasy wzdłuż rzek i ich ujść do wysokości 350 m n.p.m.

  systemy korzeniowe drzew porastających namorzyny i estuaria

nosacz ( Nasalis larvatus ) - samiec

Aktywny w ciągu dnia, szczyt aktywności od późnego popołudnia do zmroku.

Prowadzi nadrzewny tryb życia. Żyje w grupach rodzinnych do 10 osobników. Skład grupy to dorosły, dojrzały samiec i harem 2 - 8 samic z młodymi. Samice często zmieniają grupy rodzinne przechodząc z jednej grupy do drugiej. Istnieje też inny rodzaj grupy. Jest to grupa kawalerów ( samców ) licząca 3 - 32 osobniki. Samce żyją w nich dopóki nie przejmą własnej grupy samic.

Po zachodzie słońca kilka grup łączy się w celu wspólnego nocowania w koronach drzew. Zespoły osobników nocują w odległości do 15 metrów od brzegu rzeki. Zespoły te nie nocują w tym samym miejscu następnej nocy lecz przenoszą się w inne miejsce. Te same grupy łączą się codziennie, dzięki czemu nie dochodzi do agresywności między dojrzałymi samcami z grup rodzinnych i grup kawalerskich.

    nosacz ( Nasalis larvatus ) - samiec z grupą samic

nosacz ( Nasalis larvatus ) - samica z młodym

W czasie wędrówek w koronach drzew rzadko oddala się od rzeki na odległość większą niż 600 metrów. Doskonale pływa i często wskakuje z drzew do wody. Potrafi przepłynąć do 20 metrów pod wodą. W czasie przekraczania rzeki pokonuje ją wpław ( pojedyncze osobniki ) lub szuka wąskiego miejsca, gdzie korony drzew stykają się nad rzeką ( grupa ).

Jest terytorialny, terytorium rodziny to około 220,5 ha powierzchni lasu.

Nasalis larvatus : po lewej - samica ; po prawej - samiec

Wyraźny dymorfizm płciowy : samica mniejsza o mniejszym i mniej wydatnym nosie, samiec większy z wyraźnie odznaczającym się nosem. Nos zwiększa moc wokalizy jako rezonator.

Nosacz używa wokalizy do komunikacji. Samiec wydaje dźwięki do uspokojenia grupy i ostrzegające przed zagrożeniem lub drapieżnikiem. Wrzaski i krzyki są używane przez samice i młode w celu okazania emocji oraz podczas spotkań z innymi grupami. Wysoka wokaliza wykonywana 1 - 5 minut przez obie płcie ma charakter uwodzenia.

Nasalis larvatus - portret dojrzałego samca : po lewej - an face ; po prawej - z profilu

Odżywia się głównie liśćmi ( około 52% ) i owocami ( około 40% ). W skład jego diety wchodzą również nasiona, kwiaty, pędy mangrowe ale także bezkręgowce ( larwy owadów ).

Preferuje młode liście i niedojrzałe, nie mięsiste owoce. 

Między styczniem a majem jest bardziej owocożerny. Liściożercą staje się między czerwcem a grudniem.

 kopulująca para nosaczy ( Nasalis larvatus )

Sezon rozrodczy od lutego do listopada.

Dojrzała samica zachęca samca do kopulacji potrząsając głową na boki i prezentując siedzenie. Samica kopuluje z samcem nawet jeśli doszło do poczęcia nowego potomka.

Długość ciąży wynosi 166 dni. Samica rodzi zazwyczaj w nocy, siedząc na gałęzi 1 młode. Po narodzinach młode jest przystawiane do piersi a sama wydala i zjada łożysko.

Młode po urodzeniu jest bezradne i noszone przez pierwsze tygodnie pod brzuchem, później przenosi się na grzbiet.

Okres laktacji trwa około 7 miesięcy, po tym okresie młode zaczyna samodzielnie się odżywiać naśladując samicę. Pozostaje z samicą jeszcze przez 5 miesięcy.

Samce po osiągnięciu 18 miesięcy przenoszą się do grup kawalerskich. Samce osiągają dojrzałość płciową w wieku około 7 lat. Samice w wieku około 2 lat.

W niewoli dożywa 23 lat.

  młody osobnik Nasalis larvatus - Singapur Zoo

Opisane podgatunki :

- Nasalis larvatus larvatus - Brunei, Indonezja ( Kalimantan, północno-wschodnie Borneo ), wschodnia Malezja ( Sabah, Sarawak ) - zagrożony

- Nasalis larvatus nasica - Indonezja ( Borneo, Kalimantan ) - synonim Cercopithecus nasica - uznawany za tożsamy z Nasalis concolor ( Simias concolor )

- Nasalis larvatus orientalis - Borneo, Salim Batu, Bulungan, północno-wschodni i zachodni Kalimantan ( Indonezja ) - krytycznie zagrożony

- Nasalis larvatus recurvus - Borneo, Kalimantan - synonim Cercopithecus recurvus - uznawany za tożsamy z Nasalis concolor ( Simias concolor )

Nasalis larvatus larvatus - oba zdjęcia : samiec na namorzynowym bagnisku

Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na spadek populacji o około 80 % związany z niszczeniem siedlisk i polowaniem w całym zasięgu.

Istnieje drobna różnica pomiędzy podgatunkami z czego często Nasalis larvatus orientalis nie jest uznawany jako ważny podgatunek.

Nasalis larvatus larvatus ma obecnie zakres jak cały gatunek z wyjątkiem północnego Kalimantanu. Nasalis larvatus orientalis jest ograniczony do północnego Borneo ( Indonezja ). W Malezji - Sarawak zamieszkuje mniej niż 1000 osobników w niejednolitych rozproszonych populacjach.

Sabah zamieszkują jedyne duże populacje Równinę Zalewową Kinabatangan i wokół Zatoki Dewurst we wschodniej części Deit.

W estuariach Brunei występuje 1 duża populacja. W większej gęstości osobniczej nosacz występuje w Kalimantan ( Borneo ).

Populacja z Pulau Kaget Nature Reserve z południowego Kalimantanu uznawana jest za prawdopodobnie wymarłą od 1997 roku.

Populacja z Delty Mahakam ze wschodniego Kalimantanu, która do lat 90-tych ubiegłego wieku była liczona w tysiącach została zdziesiątkowana z powodu zmian siedlisk z nadbrzeżnych bagien w farmy krewetek.

Nosacz unika obszarów o dużym wylesieniu ale może przetrwać w częściowo zaburzonym i wtórnym lesie.

Pożary lasów zwłaszcza wzdłuż rzek mają ogromny wpływ na dystrybucję gatunku. Pożary z lat 1997 - 1998 zniszczyły największą liczbę siedlisk tego gatunku na Borneo.

Nosacz jest mało ruchliwy co powoduje, że jest łatwy do upolowania. Jego ospałość może powodować, że wytępiona zostanie cała grupa rodzinna lub kawalerska. Poluje się na niego dla mięsa oraz kamienia bezoarowego ( bezoar - wydzielina jelit ) stosowanego w tradycyjnej chińskiej medycynie.

Chwytane też są młode osobniki i dostarczane nielegalnym handlarzom zwierząt.

Gatunek jest objęty ochroną w całym zakresie występowania.

Ujęty w Załączniku CITES I.

W niektórych częściach jego zasięgu prawna ochrona jest niewystarczająca ze względu na braki środków na ochronę, kształtowanie wiedzy lokalnych społeczności oraz złe zarządzanie terenami chronionymi a zwłaszcza otulinami terenów chronionych.

Obecnie występuje w 16 obszarach chronionych :

Indonezja

• Danau Sentarum Wildlife Reserve
• Gunung Palung Nature Reserve
• Kendawangan Nature Reserve
• Kutai National Park
• Lesan Protection Forest
• Muara Kaman Nature 
• Mandor Reserve
• Tanjung Putting National Park

Malezja

• Bako National Park
• Gunung Pueh Forest Reserve
• Kabili - Sepilok Forest Reserve
• Klias National Park
• Kulamba Wildlife Reserve
• Lower Kinabatangan Wildlife Sanctuary
• Sungei Samunsam Wildlefe Sanctuary
• Ulu Segama Reserve

szkic - Nasalis larvatus

Nasalis larvatus - po lewej : portret samicy ; po prawej : samiec w Singapur Zoo

W niewoli - jedynie ogrody zoologiczne Azji Południowo-Wschodniej ( Indonezja, Malezja, Singapur, Tajlandia ).

Związane jest to ze specyficznym sposobem odżywiania ( liście ) przez co są trudne do utrzymania przy życiu w warunkach wiwaryjnych.

Udaje się też go rozmnażać. 

oba zdjęcia : wybiegi nosaczy ( Nasalis larvatus ) w azjatyckich zoo 

Nasalis larvatus - samica z młodym

profil samca nosacza ( Nasalis larvatus )

nosacz ( Nasalis larvatus ) - dojrzały samiec

Nasalis larvatus - po lewej i prawej : samce

  Opracowano na podstawie:

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych. 

  

4 październik - Światowy Dzień Zwierząt

Światowy Dzień Zwierząt

4 październik

Wszystkie gatunki zwierząt od owadów po ssaki są zagrożone.
Główne zagrożenia to :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego 

- utrata siedlisk i ich fragmentacja związana z rozwojem rolnictwa, infrastruktury drogowej i kolejowej, urbanizacji

- kłusownictwo 

- nielegalny handel zwierzętami i częściami ich ciał ( kości, rogi, futra )

- zmiany klimatyczne wywołane działalnością człowieka  

Dromiciops gliroides

małe białe tygrysy ( Panthera tigris tigris )

portret mandryla ( Mandrillus sphinx ) - Tampa's Lowry Park Zoo, zagrożony niszczeniem lasów tropikalnych w Afryce Zachodniej 

samica niedźwiedzia polarnego ( Ursus maritimus ) z młodym - jeden z najbardziej zagrożonych ssaków na skutek zmian klimatycznych

żyrafa siatkowana ( Giraffa camelopardalis reticulata ) 

  burunduk ( Tamias sibiricus )

portret saoli ( Pseudoryx nghetinhensis ) jednego z najrzadszych ssaków, odkrytego w 1992 roku w Wietnamie, obecnie jest to wizerunek Kampanii Ochrony Zwierząt Azji Południowo - Wschodniej 

  Opracowano na podstawie:

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.