Makak mentawajski ( Macaca pagensis ) ssak z rzędu naczelnych ( Primates ), z nadrodziny małp wąskonosych ( Catarrhina ), z rodziny makakowatych ( Cercopithecidae ). Synonim Macaca nemestrina pagensis - Pithecus pagensis .
Występuje w Azji Południowo-Wschodniej ( Wyspy Mentawai, w pobliżu zachodniego wybrzeża Sumatry - Sipora, Selatan Pagai, Utara Pagai ).
Zamieszkuje tropikalne lasy deszczowe oraz lasy łęgowe, namorzyny i przybrzeżne bagna.
makak mentawajski ( Macaca pagensis )
Aktywny w ciągu dnia, szczyt aktywności w godzinach przed południowych i popołudniowych.
Prowadzi bardziej nadrzewny niż naziemny tryb życia. Przebywa często wysoko w koronach drzew na wysokości 25 - 36 metrów nad ziemią.
Żyje w grupach rodzinnych składających się z reguły od 5 - 25 osobników, grupy są bardzo elastyczne. Większe grupy mogą być podzielone na mniejsze jednostki. Skład grupy to dominujący samiec, dojrzałe samice i ich potomstwo. Samotne samce czasami próbują przejąć grupę co prowadzi do walk o ustanowienie dominacji.
Dzień spędza na poszukiwaniu pożywienia, odpoczynku i wzajemnych relacjach społecznych.
Osobniki komunikują się za pomocą fizycznych i wizualnych zachowań. Dominant koordynuje działalność grupy za pomocą serii piskliwych okrzyków.
Noc spędza w koronie wysokich drzew nawet na wysokości 45 metrów. W czasie snu jest bardzo czujny i każdy nawet najmniejszy szelest czy szmer powoduje alarm.
Zdarza się, że często żeruje w towarzystwie langura mentawajskiego ( Presbytis potenziani ).
Odżywia się głównie owocami, ale w skład jego diety wchodzą również liście i pędy, pąki i kwiaty.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku.
Samica potwierdza swoją płodność i gotowość do kopulacji, wyświetlając obrzęk okolic odbytu i narządów płciowych. Jednak nie zawsze obrzęk narządów płciowych stanowi o owulacji u samicy. Ciąża trwa około 5 - 6 miesięcy. Samica rodzi w nocy 1 młode. Młode otwiera oczy po 2 godzinach od narodzin. Okres laktacji to około 4 - 5 miesięcy, w wieku 1 roku młode jest już całkowicie niezależne. Samice pozostają w grupie a samce się rozpraszają.
Dojrzałość płciową uzyskuje : samica w wieku 2 - 3 lat a samiec w wieku 3 - 4 lat.
Żyje średnio około 18 lat.
Opisane podgatunki :
- Macaca pagensis pagensis - Sipora, Selatan Pagai, Utara Pagai ( wyspy Mentawai ) - krytycznie zagrożony
makak mentawajski ( Macaca pagensis ) - jako zwierzątko domowe
Gatunek uznawany za krytycznie zagrożony ze względu na ciągły spadek populacji o 80% w ciągu ostatnich 40 lat na skutek polowań i utraty siedlisk.
Dawniej zawierał Macaca siberu, który został uznany za samodzielny gatunek.
Wszystkie populacje tego gatunku pilnie potrzebują środków ochrony.
Ostatnie szacunki z odpowiednich siedlisk na Pagai Islands sugerują gęstość osobniczą na 7-12 osobników/km2 ( Paciulli 2004 ). Daje to 2100 - 3700 osobników ( Whittaker 2006 ) w porównaniu do roku 1980 ( około 15 000 osobników ).
Główne zagrożenia to :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata i fragmentacja siedlisk
- polowanie dla mięsa
- rozwój rolnictwa ( plantacje palmy olejowej ) oraz tępienie jako szkodnika upraw rolnych
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- chwytanie i trzymanie jako zwierząt domowych przez miejscową ludność
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- destabilizacja lokalnych ekosystemów powodująca wahania poziomu wody w większym stopniu niż w przeszłości
Wyspy Mentawai mają wysokie znaczenie, bo są siedliskiem niezwykłych i unikalnych gatunków i stanowią część Sundaland Biodiversity Hotspot. Jednak tylko 18% powierzchni wysp leży w obrębie trzech głównych obszarów chronionych. Na wyspie Sipora tylko 10-15% pozostaje pierwotnej powierzchni lasów.
W ostatnim okresie wzrosła też liczba polowań, gdyż miejscowa ludność zamieniła łuki i strzały na nowoczesną broń palną. Miejscowe rytuały i tabu, które regulowały polowanie zostały zastąpione przez chrześcijaństwo, co nie przyczynia się do ochrony gatunku.
Ujęty w Załączniku CITES II.
Nie jest rejestrowany z żadnego obszary chronionego.
Proponowane działania ochronne :
- edukacja miejscowej ludności w odniesieniu do łowiectwa
- ochrona obszarów na wyspach Pagai we współpracy z korporacjami gospodarczymi
- rozwój alternatywnych modeli ekonomicznych dla miejscowej ludności
W niewoli - brak danych.
Makak z Siberut ( Macaca siberu ) ssak z rzędu naczelnych ( Primates ), z nadrodziny małp wąskonosych ( Catarrhina ), z rodziny makakowatych ( Cercopithecidae ). Synonim Macaca pagensis siberu - Macaca nemestrina siberu.
Występuje w Azji Południowo-Wschodniej ( Wyspy Mentawai, w pobliżu zachodniej Sumatry - wyspa Siberut ).
Zamieszkuje tropikalne deszczowe lasy oraz lasy łęgowe i przybrzeżne bagna. Preferuje bardziej lasy łęgowe i przybrzeżne bagna.
makak z Siberut ( Macaca siberu )
Biologia, ekologia i sposób życia jak u Macaca pagensis.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na spadek populacji o 30% w ciągu ostatnich 40 lat na skutek polowań i utraty siedlisk.
Dawniej zawarty w Macaca pagensis. Uznany za samodzielny gatunek ( Fuentes & Olson 1995 ).
Całość populacji szacuje się na 17 000 - 30 000 osobników ( Whittaker 2006 ) w porównaniu do roku 1980 ( 39 000 osobników ).
Główne zagrożenie to :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata i fragmentacja siedlisk
- polowanie dla mięsa
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- chwytanie i trzymanie jako zwierząt domowych przez miejscową ludność
- rozwój rolnictwa ( plantacje palmy olejowej ) oraz tępienie jako szkodnika upraw rolnych
- rozwój infrastruktury drogowej
W ostatnich dekadach wzrosła też liczba polowań, gdyż jest lepszy dostęp do odległych obszarów dzięki budowie dróg. Ponadto miejscowa ludność zamieniła łuki i strzały na nowoczesną broń palną. Chrześcijaństwo wyparło miejscowe rytuały i tabu, które regulowały polowanie na ten gatunek.
Wydaje się, że zaburzone siedliska pozytywnie wpływają na gęstość osobniczą, to jednak w pobliżu ludzkich osiedli gęstość osobnicza gatunku jest bardzo niska.
Ujęty w Załączniku CITES II.
Rejestrowany z Siberut National Park.
Ochrona prawna w Indonezji tego gatunku jest wątpliwa.
Proponowane działania ochronne to :
- zwiększenie ochrony Siberut National Park
- egzekwowanie formalnej ochrony Peleonan Forest na północy wyspy Siberut, który jest łatwo dostępny
- edukacja miejscowej ludności w odniesieniu do łowiectwa
- rozwój alternatywnych modeli ekonomicznych dla miejscowej ludności
- ochrona obszarów na wyspach Mentawai we współpracy z korporacjami gospodarczymi
portret Macaca siberu
W niewoli - brak danych.
Opracowano na podstawie:
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz