Podrodzina Bathyerginae.
Rodzaj Fukomys.
Kretoszczur zambijski ( Fukomys amatus ) gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys hottentotus amatus - Georychus amatus.
Występuje w południowo-wschodniej Afryce ( Zambia - Central Province, Zimbabwe ).
Opisany przez Wroughton 1907.
Obecnie zawarty w Cryptomys hottentotus, jako Cryptomys hottentotus amatus.
Część autorów opisuje go jako samodzielny gatunek ( Macholan, Scharff, Burda, Zima, Grotjen 1998 ).
Uważany też za synonim Cryptomys hottentotus.
Opisano 1 podgatunek :
- Fukomys amatus molyneuxi ( Chubb 1908 ) - północno-zachodnie Zimbabwe ( Loano Valley ), południowa Zambia - synonim Cryptomys molyneuxi - Georychus molyneuxi - Cryptomys amatus molyneuxi - prawdopodobnie synonim Cryptomys amatus
Potrzebne są dalsze badania statusu taksonomicznego tego taksonu.
Kretoszczur Ansell'sa ( Fukomys anselli ) gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys anselli - Coetomys anselli.
Opisany przez Burda, Zima, Scharff, Macholan, Kawalika 1999.
Występuje w południowo-wschodniej Afryce ( Zambia - na wschód i północ od rzeki Kafue ).
Zamieszkuje wilgotny busz, sawanny oraz siedliska antropogeniczne ( pola uprawne, ogrody ).
Występuje w południowo-wschodniej Afryce ( Zambia - Central Province, Zimbabwe ).
Opisany przez Wroughton 1907.
Obecnie zawarty w Cryptomys hottentotus, jako Cryptomys hottentotus amatus.
Część autorów opisuje go jako samodzielny gatunek ( Macholan, Scharff, Burda, Zima, Grotjen 1998 ).
Uważany też za synonim Cryptomys hottentotus.
Opisano 1 podgatunek :
- Fukomys amatus molyneuxi ( Chubb 1908 ) - północno-zachodnie Zimbabwe ( Loano Valley ), południowa Zambia - synonim Cryptomys molyneuxi - Georychus molyneuxi - Cryptomys amatus molyneuxi - prawdopodobnie synonim Cryptomys amatus
Potrzebne są dalsze badania statusu taksonomicznego tego taksonu.
Kretoszczur Ansell'sa ( Fukomys anselli ) gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys anselli - Coetomys anselli.
Opisany przez Burda, Zima, Scharff, Macholan, Kawalika 1999.
Występuje w południowo-wschodniej Afryce ( Zambia - na wschód i północ od rzeki Kafue ).
Zamieszkuje wilgotny busz, sawanny oraz siedliska antropogeniczne ( pola uprawne, ogrody ).
kretoszczur Ansell'sa ( Fukomys anselli ) - osobniki w niewoli - Zoologischer Garten Basel
Aktywny w ciągu całego roku. Żyje w koloniach do 12 osobników.
Prowadzi podziemny tryb życia. Kopie rozbudowane kompleksy tuneli i korytarzy.
Brak informacji czy ma eusocjalny system zachowań.
Odżywia się głównie podziemnymi częściami roślin.
Sposób rozmnażania słabo poznany. Wiadomo, że samica rodzi 2 młode w miocie.
Fukomys anselli - Zoologischer Garten Basel
Fukomys anselli
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za bliski zagrożenia ze względu na zakres występowania mniejszy niż 20 000 km2, prawdopodobnie rejestrowany z co najmniej 10 miejsc oraz brak widocznego spadku populacji.
Gatunek znany jest z dość powszechnego występowania w rejonie miasta Lusaka.
Zagrożenie może stanowić tępienie jako szkodnika upraw oraz łowienie jako źródła białka przez miejscową ludność.
Nie został zarejestrowany z żadnego obszaru chronionego.
Potrzebne są bieżące badania dotyczące stanu i trendów.
Fukomys anselli - Zoologischer Garten Basel
Fukomys anselli
W niewoli - rzadki.
W Europie, w ogrodzie zoologicznym w Bazylei ( Szwajcaria ).
Fukomys anselli
Kretoszczur angolański ( Fukomys bacagei ) gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys bacagei - Cryptomys hottentotus bocagei - Georychus bocagei.
Występuje w Afryce ( środkowa i południowo-wschodnia Angola, północna Namibia - Ovamboland Province, północno-zachodnia Zambia, południowa część Demokratycznej Republiki Kongo ).
Zamieszkuje różnorodne środowiska ( suche sawanny i półpustynie, tereny nizinne o piaszczystej glebie, obszary tzw. Miombo lasu, tereny antropogeniczne. Brak dostępnych informacji na temat preferencji siedliskowych.
kretoszczur angolański ( Fukomys bocagei )
Aktywny w ciągu całego roku. Żyje w koloniach, prawdopodobnie do 10 - 12 osobników. Są to pojedyncze kolonie w jakimś siedlisku.
Prowadzi podziemny tryb życia, na powierzchnię wychodzi sporadycznie.
Kopie kompleksy korytarzy, komór i tuneli. Na powierzchni usypuje kopce.
Brak informacji czy ma eusocjalne zachowania.
Odżywia się podziemnymi częściami roślin.
Zachowania rozrodcze i system krycia nie są znane.
Nie jest znana długość ciąży, liczba młodych w miocie czy długość opieki nad młodymi.
Opisane podgatunki :
- Fukomys bocagei kubangensis - Angola ( Vila da Ponte, Chimporo, Tumbole ) - synonim Cryptomys bocagei - Cryptomys bocagei kubangensis - uznawany za tożsamy z Fukomys bocagei
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, tolerancję na szeroką gamę naturalnych siedlisk oraz brak znanych zagrożeń w chwili obecnej. Jest małe prawdopodobieństwo aby liczebność osobnicza gatunku zaczęła szybko spadać , aby zakwalifikować się w bardziej zagrożonych kategoriach.
Lokalnie poławiany jako źródło białka.
Okaz z Sananga w południowo-zachodniej Zambii, choć ma taką samą liczbę chromosomów ( 2n = 58 ), może reprezentować inny gatunek.
Osobnik z południowej części Demokratycznej Republiki Kongo stwierdzony w 2005 nie został potwierdzony jednoznacznie. Potrzebne są dokładniejsze badania w celu potwierdzenia jego występowania na obszarze lasu.
Brak rejestracji z obszarów chronionych, chociaż podejrzewa się, że występuje w kilku, w tym Liuwa National Park w Zambii.
Potrzebne są dodatkowe badania w celu określenia zakresu gatunku oraz jego liczebności osobniczej.
W niewoli - brak danych.
Kretoszczur botswański, kretoszczur damarski ( Fukomys damarensis ) gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys damarensis - Cryptomys damarensis - Georychus damarensis.
Występuje w Afryce ( R.P.A., wschodnia Namibia, Botswana, zachodnie Zimbabwe, południowa Zambia, południowa Angola ).
Zamieszkuje półpustynne obszary, suche sawanny i lasy, siedliska antropogeniczne. Preferuje sypkie piaski aluwialne, gleby piaszczyste i tzw. czerwone wydmy pustyni Kalahari. Obszary te charakteryzują się niskimi lub sporadycznymi opadami deszczu.
Kretoszczur botswański, kretoszczur damarski ( Fukomys damarensis ) gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys damarensis - Cryptomys damarensis - Georychus damarensis.
Występuje w Afryce ( R.P.A., wschodnia Namibia, Botswana, zachodnie Zimbabwe, południowa Zambia, południowa Angola ).
Zamieszkuje półpustynne obszary, suche sawanny i lasy, siedliska antropogeniczne. Preferuje sypkie piaski aluwialne, gleby piaszczyste i tzw. czerwone wydmy pustyni Kalahari. Obszary te charakteryzują się niskimi lub sporadycznymi opadami deszczu.
kretoszczur damarski ( Fukomys damarensis )
Aktywny w ciągu całego roku i całej doby. Żyje w koloniach o średniej wielkości 16 osobników.
Prowadzi podziemny tryb życia, na powierzchnię wychodzi sporadycznie.
Do kopania używa siekaczy. Kończyny przednie są używane do przesuwania luźnej warstwy gleby.
Uważa się, że ich oczy nie widzą ale są zdolne do wykrywania prądów powietrza. Wibrysy rozmieszczone wzdłuż ciała są używane do badania otoczenia, głównie w czasie wędrówek w tunelach i korytarzach.
Każda kolonia składa się z reprodukcyjnej pary, którą stanowią największe osobniki. Pozostali członkowie wykazują niewielki dymorfizm płciowy : samiec nieco większy niż samica.
Buduje system korytarzy i tuneli, komór sypialnych i gniazdowych, WC, spiżarni i miejsc żerowania. Kompleks taki może mieć od 58 do 340 metrów długości.
Kolonia tworzy hierarchistyczny system społeczny. Na szczycie znajduje się reprodukcyjna para czyli rodząca samica i samiec - reproduktor ( ewentualnie grupa samców 2 - 5 ). Pozostali członkowie kolonii są podzieleni na dwie kasty pracowników. Pierwszą kastę tworzą tzw. pracownicy fizyczni, którzy kopią 2 - 3 razy więcej niż członkowie drugiej kasty. Tworzą ją młode i mniejsze osobniki. Drugą kastę tworzą tzw. pracownicy dorywczy, którzy jedynie dorywczo kopią. Jej członkami są duże i starsze osobniki. Członkowie drugiej kasty często agresywnie przymuszają członków pierwszej kasty do pracy. Ciągnięcie za ogon, groźne warczenia czy piski są w celu stworzenia i utrzymania hierarchii dominacji.
System kastowy oraz proces reprodukcji jest eusocjalnym elementem zachowania tych ssaków. Jest to dowodem, że eusocjalne społeczeństwo Fukomys damarensis ewoluowało jako odpowiedź do kontroli wzrostu kolonii w niekorzystnych warunkach.
O obecności kolonii znaczą duże kopce ziemi na powierzchni, które są okresowo usypywane.
Odżywia się głównie podziemnymi częściami roślin ale także prawdopodobnie bezkręgowcami.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku.
System krycia monogamiczny - rozmnaża się tylko reprodukcyjna para, którą stanowią dwa największe osobniki. Czasami jest system krycia poligamiczny.
Rodząca samica może mieć 4 mioty w roku. Samica większość czasu spędza w komorze gniazdowej. Zaloty są inicjowane przez samca, który obwąchuje samicę, aby wykryć czy jest w cyklu rujowym. Jeśli się w nim znajduje dochodzi do kopulacji, jeśli w nim nie jest zostaje agresywnie przegoniony.
Okres ciąży to około 78 - 112 dni. Samica rodzi 2 - 5 słabo rozwiniętych młodych.
Okres laktacji to około 82 dni. W opiece nad młodymi często pomagają inne osobniki, które pielęgnują, karmią i uniemożliwiają rozproszenie młodych.
Wiek rozproszenia oraz mechanizm rozpraszania nie jest znany.
Samica osiąga dojrzałość płciową w 73 tygodniu życia.
Rodząca samica produkując feromony nie dopuszcza do rozrodu inne samice w kolonii.
Śmierć rodzącej samicy często doprowadza do rozproszenia się kolonii lub walki o zajęcie jej miejsca.
Długość życia około 3 - 4 lat.
portret Fukomys damarensis
Opisane podgatunki :
- Fukomys damarensis damarensis - Namibia ( Damaraland ), R.P.A. ( Cape of Good Hope, Western Cape Prov. ) - synonim Bathyergus damarensis - Cryptomys damarensis damarensis
- Fukomys damarensis lugardi - północno-wschodnia Botswana ( pustynia Kalahari, Palapye, Lake Ngami - Bechuanaland ) - synonim Georychus lugardi - Cryptomys damarensis lugardi
- Fukomys damarensis micklemi - Zambia ( Kataba, wzdłuż rzeki Zambezi ) - synonim Coetomys micklemi - Cryptomys micklemi - Georychus micklemi - Cryptomys damarensis micklemi - uważany też za samodzielny gatunek - uważany też za synonim Fukomys damarensis
- Fukomys damarensis ovamboensis - Namibia ( Ondongwa, Ovamboland ) - synonim Cryptomys ovamboensis - Cryptomys damarensis ovamboensis - uznawany za tożsamy z Fukomys damarensis
Fukomys damarensis na powierzchni
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, wysoką gęstość osobniczą i brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej.
Znana gęstość osobnicza przekracza często 318 osobników/km2.
Uważa się, że jest obecny w południowej Angoli ( Woods 1995 ) ale wymaga to potwierdzenia ( występuje na wyspach Okavango i potencjalnie mógł przekroczyć rzekę ).
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w tym ze strefy transgranicznej Botswany i R.P.A. - Kgalagadi Conservation oraz obszarów chronionych w północnej Botswanie.
Fukomys damarensis - osobnik kopiący w piaszczystym gruncie
W niewoli - rzadki.
Hodowany w szklanych wiwariach.
Żyje średnio około 5 lat.
Fukomys darlingi - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys darlingi - Cryptomys darlingi - Cryptomys hottentotus darlingi - Georychus darlingi.
Występuje w Afryce ( środkowe Zimbabwe i środkowy Mozambik ).
Zamieszkuje suchy busz, obszary tzw. Miombo lasu, tereny antropogeniczne ( pola uprawne, ogrody ) od poziomu morza do ponad 1000 m n.p.m. Preferuje gleby granitowe i z piaskowca.
Fukomys darlingi
Aktywny w ciągu całego roku. Żyje w koloniach 9 - 10 osobników z jedną parą rozrodczą.
Prawdopodobnie wykazuje eusocjalne zachowanie.
Kolonia wykazuje hierarchistyczny system społeczny.
Kopie kompleksy komór, korytarzy i tuneli w glebie.
Odżywia się głównie podziemnymi częściami roślin.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. System krycia monogamiczny.
Samica po ciąży trwającej średnio około 81 dni rodzi 1 - 3 młode.
Okres laktacji to około 72 dni. Samicy w opiece nad młodymi mogą pomagać inne osobniki z kolonii.
Brak informacji na temat długości życia, wieku i mechanizmów rozproszenia czy wieku dojrzałości płciowej samic.
Opisane podgatunki :
- Fukomys darlingi beirae - Mozambik ( Beira, Sofala Prov. ) - synonim Georychus beirae - Cryptomys beirae - Cryptomys hottentotus beirae - Cryptomys darlingi beirae - uznawany za tożsamy z Fukomys darlingi
- Fykomys darlingi nimrodi - Kenia ( Matabeleland Prov. ), południowe Zimbabwe ( wzdłuż rzeki Limpopo, Bulawayo ) - synonim Georychus nimrodi - Cryptomys nimrodi - Cryptomys hottentotus nimrodi - Cryptomys darlingi nimrodi - uważany też za samodzielny gatunek - uważany też za tożsamy z Fukomys darlingi
- Fukomys darlingi zimbitiensis - Mozambik ( Zimbiti, Beira, Sofala Prov. ) - synonim Cryptomys zimbitiensis - Cryptomys hottentotus zimbitiensis - Cryptomys darlingi zimbitiensis - uznawany za tożsamy z Fukomys darlingi
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na dość szeroką dystrybucję, która może być bardziej rozległa niż obecnie znana, brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej i dość powszechne występowanie.
Uznawany za samodzielny gatunek ( Aguilar 1993, Faulkes & wsp.1997 ), dawniej podgatunek Cryptomys hottentotus.
Jest prawdopodobne, że występuje w północnym Mozambiku ale wymaga potwierdzenia. W Malawi występowanie tego gatunku jest mało prawdopodobne.
Uważany za szkodnika upraw rolnych i lokalnie tępiony.
Brak informacji na temat łowienia gatunku dla mięsa.
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych, w tym z Umfurudzi Safari Area - Zimbabwe.
W niewoli - brak danych.
Kretoszczur nigeryjski ( Fukomys foxi ) - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys foxi - Cryptomys foxi - Georychus foxi.
Występuje w Afryce ( środkowa i północna Nigeria, Kamerun ).
Zamieszkuje wyżynne obszary porośnięte trawami ( sawanny ), obszary skaliste, nadrzeczne lasy wzdłuż rzek i strumieni.
Gatunek słabo poznany.
Prowadzi podziemny tryb życia i żyje prawdopodobnie w niewielkich koloniach.
Biologia, ekologia i sposób życia zbliżone do poprzednich gatunków.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za niezdefiniowany ze względu na brak potwierdzonych informacji o jego zasięgu występowania, historii naturalnej, zagrożeń czy stanu populacji.
Znany jedynie z 12 okazów z przed stu laty, które zostały pozyskane w miejscowości Panyam, na Jos Plateau w Nigerii oraz 6 okazów z tego samego miejsca pozyskanych w 1966 ( Rosevear 1969 ).
Na Jos Plateua gatunek może być zagrożony przez działalność rolniczą, szczególnie w tych rejonach gdzie gleba jest bardziej żyzna. Pozyskiwanie drewna w tym obszarze powoduje wylesianie. Brak jest jednak potwierdzonych informacji na temat wpływu tych zagrożeń na gatunek.
Brak rejestracji z obszarów chronionych.
Potrzebne są aktualne badania dotyczące dystrybucji, stanu i trendów populacji, historii naturalnej, ekologii, siedlisk i zagrożeń.
W niewoli - brak danych.
Rosevear ( 1969 ) pisze, że zjada bezkręgowce.
Kretoszczur somalijski ( Fukomys ilariae ) - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys ilariae.
Występuje we wschodniej Afryce ( Somalia ).
Zamieszkuje suche, skaliste obszary.
Gatunek słabo poznany.
Nie wiele wiadomo na temat biologii, ekologii sposobu życia tego gatunku.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za niezdefiniowany ze względu na brak potwierdzonych informacji na temat zasięgu występowania, historii naturalnej i zagrożeń.
Opisany został w 2011 roku przez Amori.
Brak rejestracji z obszarów chronionych.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące dystrybucji, stanu i trendów populacji, historii naturalnej, ekologii, siedlisk i zagrożeń.
W niewoli - brak danych.
Fukomys kafuensis - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys kafuensis.
Występuje w Afryce ( Zambia - Kafue Flats ).
Zamieszkuje sawanny, tereny upraw i gruntów rolnych.
Gatunek słabo poznany.
Nie wiele wiadomo na temat biologii, ekologii i sposobu życia tego gatunku.
Wiadomo że, prowadzi podziemny tryb życia.
Uważa się, że jest gatunkiem społecznym o podobnych zwyczajach jak Fukomys anselli.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na zakres występowania mniejszy niż 20 000 km2 oraz że gatunek znany jest z mniej niż 10 miejsc.
Opisany przez Burda, Zima, Scharff, Macholan i Kawalika 1999.
Gatunek jest dość powszechny ale populacja spada z powodu rozszerzania terenów upraw rolnych, tępienia jako szkodnika i odłowu dla mięsa.
Rejestrowany z Itezhi-Tezhi w Kafue National Park ( Zambia ).
W niewoli - brak danych.
Fukomys mechowii - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys mechowi - Cryptomys mechowi - Cryptomys mechowii.
Występuje w Afryce ( środkowa Angola, południe Demokratycznej Republiki Konga i północna Zambia. Prawdopodobnie Malawi i Tanzania ).
Zamieszkuje busz, sawannę, gęste lasy z rocznymi opadami ponad 1100 mm oraz tereny antropogeniczne ( pola uprawne, ogrody, plantacje ). Preferuje różne rodzaje gleb ( w tym kamieniste, piaszczyste i gliniaste ).
- Fukomys darlingi zimbitiensis - Mozambik ( Zimbiti, Beira, Sofala Prov. ) - synonim Cryptomys zimbitiensis - Cryptomys hottentotus zimbitiensis - Cryptomys darlingi zimbitiensis - uznawany za tożsamy z Fukomys darlingi
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na dość szeroką dystrybucję, która może być bardziej rozległa niż obecnie znana, brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej i dość powszechne występowanie.
Uznawany za samodzielny gatunek ( Aguilar 1993, Faulkes & wsp.1997 ), dawniej podgatunek Cryptomys hottentotus.
Jest prawdopodobne, że występuje w północnym Mozambiku ale wymaga potwierdzenia. W Malawi występowanie tego gatunku jest mało prawdopodobne.
Uważany za szkodnika upraw rolnych i lokalnie tępiony.
Brak informacji na temat łowienia gatunku dla mięsa.
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych, w tym z Umfurudzi Safari Area - Zimbabwe.
W niewoli - brak danych.
Kretoszczur nigeryjski ( Fukomys foxi ) - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys foxi - Cryptomys foxi - Georychus foxi.
Występuje w Afryce ( środkowa i północna Nigeria, Kamerun ).
Zamieszkuje wyżynne obszary porośnięte trawami ( sawanny ), obszary skaliste, nadrzeczne lasy wzdłuż rzek i strumieni.
Gatunek słabo poznany.
Prowadzi podziemny tryb życia i żyje prawdopodobnie w niewielkich koloniach.
Biologia, ekologia i sposób życia zbliżone do poprzednich gatunków.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za niezdefiniowany ze względu na brak potwierdzonych informacji o jego zasięgu występowania, historii naturalnej, zagrożeń czy stanu populacji.
Znany jedynie z 12 okazów z przed stu laty, które zostały pozyskane w miejscowości Panyam, na Jos Plateau w Nigerii oraz 6 okazów z tego samego miejsca pozyskanych w 1966 ( Rosevear 1969 ).
Na Jos Plateua gatunek może być zagrożony przez działalność rolniczą, szczególnie w tych rejonach gdzie gleba jest bardziej żyzna. Pozyskiwanie drewna w tym obszarze powoduje wylesianie. Brak jest jednak potwierdzonych informacji na temat wpływu tych zagrożeń na gatunek.
Brak rejestracji z obszarów chronionych.
Potrzebne są aktualne badania dotyczące dystrybucji, stanu i trendów populacji, historii naturalnej, ekologii, siedlisk i zagrożeń.
W niewoli - brak danych.
Rosevear ( 1969 ) pisze, że zjada bezkręgowce.
Kretoszczur somalijski ( Fukomys ilariae ) - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys ilariae.
Występuje we wschodniej Afryce ( Somalia ).
Zamieszkuje suche, skaliste obszary.
kretoszczur somalijski ( Fukomys ilariae ) - okaz muzealny
Gatunek słabo poznany.
Nie wiele wiadomo na temat biologii, ekologii sposobu życia tego gatunku.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za niezdefiniowany ze względu na brak potwierdzonych informacji na temat zasięgu występowania, historii naturalnej i zagrożeń.
Opisany został w 2011 roku przez Amori.
Brak rejestracji z obszarów chronionych.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące dystrybucji, stanu i trendów populacji, historii naturalnej, ekologii, siedlisk i zagrożeń.
W niewoli - brak danych.
Fukomys kafuensis - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys kafuensis.
Występuje w Afryce ( Zambia - Kafue Flats ).
Zamieszkuje sawanny, tereny upraw i gruntów rolnych.
Gatunek słabo poznany.
Nie wiele wiadomo na temat biologii, ekologii i sposobu życia tego gatunku.
Wiadomo że, prowadzi podziemny tryb życia.
Uważa się, że jest gatunkiem społecznym o podobnych zwyczajach jak Fukomys anselli.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na zakres występowania mniejszy niż 20 000 km2 oraz że gatunek znany jest z mniej niż 10 miejsc.
Opisany przez Burda, Zima, Scharff, Macholan i Kawalika 1999.
Gatunek jest dość powszechny ale populacja spada z powodu rozszerzania terenów upraw rolnych, tępienia jako szkodnika i odłowu dla mięsa.
Rejestrowany z Itezhi-Tezhi w Kafue National Park ( Zambia ).
W niewoli - brak danych.
Fukomys mechowii - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys mechowi - Cryptomys mechowi - Cryptomys mechowii.
Występuje w Afryce ( środkowa Angola, południe Demokratycznej Republiki Konga i północna Zambia. Prawdopodobnie Malawi i Tanzania ).
Zamieszkuje busz, sawannę, gęste lasy z rocznymi opadami ponad 1100 mm oraz tereny antropogeniczne ( pola uprawne, ogrody, plantacje ). Preferuje różne rodzaje gleb ( w tym kamieniste, piaszczyste i gliniaste ).
Fukomys mechowii - osobnik w niewoli
Fukomys mechowii - osobniki w niewoli
Aktywny w ciągu całego roku. Prowadzi podziemny tryb życia.
Żyje w koloniach 2 - 20 osobników ( może być nawet do 40 ).
Jest gatunkiem eusocjalnym, o hierarchistycznym systemie społecznym.
Kopie rozległe kompleksy korytarzy i tuneli. W skład kompleksu wchodzą komory sypialne i gniazdowe, spiżarnie, latryny i miejsca żerowania. Na powierzchni usypuje kopce.
Osobniki z kolonii komunikują się za pomocą wokalizy ( piski i warknięcia ), dotyku ( szczypanie w ogon ) lub sygnałów chemicznych ( feromony ).
Odżywia się głównie podziemnymi częściami roślin ale prawdopodobnie też bezkręgowcami.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku.
System krycia monogamiczny.
Rozmnaża się tylko samica o najwyższym statusie społecznym.
Okres ciąży to 78 - 112 dni. Może być 2 - 3 mioty w roku.
Samica rodzi 2 - 5 młodych w miocie. Młode rodzą się słabo rozwinięte.
Okres laktacji to 72 dni. W opiece nad potomstwem pomagają inne osobniki z kolonii.
Brak informacji na temat długości życia, wieku i mechanizmów rozproszenia ( jeśli do niego dochodzi ) czy wieku dojrzałości płciowej samicy.
Przypuszcza się, że po śmierci rodzącej samicy kolonia rozprasza się lub dochodzi do walk o dominację.
samica Fukomys mechowii z młodymi w warunkach wiwaryjnych
Opisane podgatunki :
- Fukomys mechowii ansorgei - Angola ( Kukema River, Bihe ) - synonim Cryptomys ansorgei - Georychus ansorgei - Fukomys ansorgei - uznawany za tożsamy z Fukomys mechowii mechowii
- Fukomys mechowii blainei - centralna Angola ( Luando River ) - synonim Cryptomys blainei - Fukomys blainei - uznawany za tożsamy z Fukomys mechowii mechowii
- Fukomys mechowii mechowii - Angola ( Malange, Benguela ) - synonim Cryptomys mechowii mechowii
- Fukomys mechowii mellandi - południe Republiki Demokratycznej Konga ( północno-zachodnia Katanga ), Zambia ( Mpika ) - synonim Cryptomys mellandi - Fukomys mellandi - Georychus mellandi - być może jest to inny gatunek
Fukomys mechowii - portret
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję i elastyczność z siedliskami antropogenicznymi.
Jest szeroko wykorzystywany do celów spożywczych, chociaż w chwili obecnej nie stanowi to jeszcze zagrożenia ( głównie Zambia ).
Zapis z północnego Malawi prawdopodobnie reprezentuje inny gatunek.
Podobnie może być w przypadku zapisu z południowo-zachodniej Tanzanii.
Nie ma zarejestrowanej gęstości osobniczej ale gatunek jest bardzo obfity w Copperbelt Province ( Zambia ).
Uważany za głównego szkodnika upraw rolnych.
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w Zambii.
Potrzebne są dalsze badania osobników z Malawi w celu wyjaśnienia ich statusu systematycznego.
Niezbędne też jest monitorowanie populacji tego gatunku.
Fukomys mechowii - portret
W niewoli.
Ogrody zoologiczne Czech i Niemiec.
Trzymany w szklanych wiwariach.
Spożywa chętnie bezkręgowce ale również warzywa.
Fukomys micklemi - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys micklemi - Cryptomys micklemi - Georychus micklemi.
Występuje w Afryce ( Zambia - Katamba i wzdłuż rzeki Zambezi ).
Opisany przez Chubba ( 1909 ).
Obecnie zawarty w Fukomys damarensis, jako Fukomys damarensis micklemi.
Część autorów opisuje go jako samodzielny gatunek.
Uważany też za synonim Fukomys damarensis.
Fukomys occlusus - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys occlusus.
Występuje w Afryce ( Tanzania - Uzungwe Mts ).
Opisany przez G.M.Allena i Loveridge ( 1933 ).
Obecnie zawarty w Cryptomys hottentotus, jako Cryptomys hottentotus occlusus.
Część autorów opisuje go jako samodzielny gatunek.
Uznawany też za synonim Cryptomys hottentotus hottentotus.
W 2010 objęty studiami systematycznymi.
Fukomys ochraceocinereus - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys ochraceocinereus - Cryptomys ochraceocinereus - Georychus ochraceocinereus.
Występuje w Afryce ( wschodnia Nigeria, Republika Środkowo Afrykańska, północno-zachodnia i północno-wschodnia część Demokratycznej Republiki Konga, południowy Sudan, północno-zachodnia Uganda ).
Zamieszkuje wilgotne i suche sawanny, subtropikalny i tropikalny suchy busz, siedliska antropogeniczne.
Gatunek słabo poznany.
Nie wiele wiadomo na temat biologii, ekologii i sposobu życia tego gatunku.
Wiadomo że, jest aktywny w ciągu całego roku i prowadzi podziemny tryb życia.
Jest gatunkiem społecznym.
Opisane podgatunki :
- Fukomys ochraceocinereus kummi - Republika Środkowej Afryki - synonim Cryptomys kummi - Cryptomys ochraceocinereus kummi - Fukomys kummi - Georychus kummi - uznawany za tożsamy z Fukomys ochraceocinereus ochraceocinereus
- Fukomys ochraceocinereus lechei - północna Uganda, północna Demokratyczna Republika Konga - synonim Cryptomys lechei - Cryptomys ochraceocinereus lechei - Georychus lechei - uznawany za tożsamy z Fukomys ochraceocinereus ochraceocinereus
- Fukomys ochraceocinereus ochraceocinereus - południowy Sudan ( Upper Bahr-el-Ghazal ) - synonim Cryptomys ochraceocinereus ochraceocinereus
- Fukomys ochraceocinereus oweni - Sudan ( Torit, Equatoria Province ) - synonim Cryptomys ochraceocinereus oweni
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji i małe prawdopodobieństwo jej szybkiego spadku aby klasyfikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Obecnie jest rzadko rejestrowany ale zapisy są szeroko rozpowszechnione.
Okazy ze wschodniej Nigerii ( Woods 2005 ) należą prawdopodobnie do Fukomys foxi.
Gatunek może występować we wschodnim i centralnym Kamerunie ale wymaga to potwierdzenia.
Przypuszcza się, że gęstość osobnicza lokalnie może być duża.
Rejestrowany z Garamba National Park w północno-wschodniej części Demokratycznej Republiki Konga.
W niewoli - brak danych.
Fukomys whytei - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys whytei - Cryptomys whytei - Cryptomys whitei.
Występuje w Afryce ( południowo-zachodnia Tanzania, Malawi, Zambia ).
Opisany przez Thomasa ( 1897 ).
Obecnie zawarty w Cryptomys hottentotus, jako Cryptomys hottentotus whytei.
Część autorów opisuje go jako samodzielny gatunek.
Kretoszczur ghański ( Fukomys zechi ) - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys zechi - Georychus zechi.
Występuje w Afryce Zachodniej ( środkowo-wschodnia Ghana i środkowo-zachodnie Togo ).
Zamieszkuje sawanny, busz i lasy. Wykorzystuje też siedliska antropogeniczne ( pola i grunty rolne, ogrody, plantacje ).
Opisany przez Chubba ( 1909 ).
Obecnie zawarty w Fukomys damarensis, jako Fukomys damarensis micklemi.
Część autorów opisuje go jako samodzielny gatunek.
Uważany też za synonim Fukomys damarensis.
Fukomys occlusus - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys occlusus.
Występuje w Afryce ( Tanzania - Uzungwe Mts ).
Opisany przez G.M.Allena i Loveridge ( 1933 ).
Obecnie zawarty w Cryptomys hottentotus, jako Cryptomys hottentotus occlusus.
Część autorów opisuje go jako samodzielny gatunek.
Uznawany też za synonim Cryptomys hottentotus hottentotus.
W 2010 objęty studiami systematycznymi.
Fukomys ochraceocinereus - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys ochraceocinereus - Cryptomys ochraceocinereus - Georychus ochraceocinereus.
Występuje w Afryce ( wschodnia Nigeria, Republika Środkowo Afrykańska, północno-zachodnia i północno-wschodnia część Demokratycznej Republiki Konga, południowy Sudan, północno-zachodnia Uganda ).
Zamieszkuje wilgotne i suche sawanny, subtropikalny i tropikalny suchy busz, siedliska antropogeniczne.
Gatunek słabo poznany.
Nie wiele wiadomo na temat biologii, ekologii i sposobu życia tego gatunku.
Wiadomo że, jest aktywny w ciągu całego roku i prowadzi podziemny tryb życia.
Jest gatunkiem społecznym.
Opisane podgatunki :
- Fukomys ochraceocinereus kummi - Republika Środkowej Afryki - synonim Cryptomys kummi - Cryptomys ochraceocinereus kummi - Fukomys kummi - Georychus kummi - uznawany za tożsamy z Fukomys ochraceocinereus ochraceocinereus
- Fukomys ochraceocinereus lechei - północna Uganda, północna Demokratyczna Republika Konga - synonim Cryptomys lechei - Cryptomys ochraceocinereus lechei - Georychus lechei - uznawany za tożsamy z Fukomys ochraceocinereus ochraceocinereus
- Fukomys ochraceocinereus ochraceocinereus - południowy Sudan ( Upper Bahr-el-Ghazal ) - synonim Cryptomys ochraceocinereus ochraceocinereus
- Fukomys ochraceocinereus oweni - Sudan ( Torit, Equatoria Province ) - synonim Cryptomys ochraceocinereus oweni
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji i małe prawdopodobieństwo jej szybkiego spadku aby klasyfikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Obecnie jest rzadko rejestrowany ale zapisy są szeroko rozpowszechnione.
Okazy ze wschodniej Nigerii ( Woods 2005 ) należą prawdopodobnie do Fukomys foxi.
Gatunek może występować we wschodnim i centralnym Kamerunie ale wymaga to potwierdzenia.
Przypuszcza się, że gęstość osobnicza lokalnie może być duża.
Rejestrowany z Garamba National Park w północno-wschodniej części Demokratycznej Republiki Konga.
W niewoli - brak danych.
Fukomys whytei - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Coetomys whytei - Cryptomys whytei - Cryptomys whitei.
Występuje w Afryce ( południowo-zachodnia Tanzania, Malawi, Zambia ).
Opisany przez Thomasa ( 1897 ).
Obecnie zawarty w Cryptomys hottentotus, jako Cryptomys hottentotus whytei.
Część autorów opisuje go jako samodzielny gatunek.
Kretoszczur ghański ( Fukomys zechi ) - gryzoń z rodziny kretoszczurów ( Bathyergidae ), z podrodziny Bathyerginae. Synonim Cryptomys zechi - Georychus zechi.
Występuje w Afryce Zachodniej ( środkowo-wschodnia Ghana i środkowo-zachodnie Togo ).
Zamieszkuje sawanny, busz i lasy. Wykorzystuje też siedliska antropogeniczne ( pola i grunty rolne, ogrody, plantacje ).
rycina - kretoszczur ghański ( Fukomys zechi )
Aktywny w ciągu całego roku. Prowadzi podziemny tryb życia.
Kopie rozległe kompleksy korytarzy i tuneli, składające się z komór gniazdowych i sypialnych, spiżarni, miejsc żerowania i WC.
Żyje w niewielkich koloniach do 7 osobników. W kolonii jedynie dominująca para się rozmnaża.
Odżywia się głównie podziemnymi częściami roślin.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku.
System krycia monogamiczny.
Samica po 78 - 112 dniach ciąży rodzi 1 - 2 młode. 2 mioty w roku.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Fukomys zechi
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na dużą liczebność, mimo swojej ograniczonej dystrybucji i brak widocznych zagrożeń.
Uważany za szkodnika upraw rolnych w niektórych częściach Ghany.
Gatunek został podniesiony do poziomu samodzielnego gatunku przez Honeycutt & wsp. ( 1991 ) mimo, że opisany przez Matschie 1900.
Okaz z Sudanu w British Muzeum to prawdopodobnie Fukomys ochraceocinereus a nie Fukomys zechi.
Rejestrowany z kilku chronionych obszarów, w tym z Mole National Park - Ghana.
W niewoli - brak danych.
Opracowano na podstawie:
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz