Nornica ruda i pokrewne gatunki. Część IV

www.wwf.pl/wirunga

Nadrodzina : Muroidea

Rodzina : chomikowate ( Cricetidae )

Podrodzina : nornikowate ( Arvicolinae )

Rodzaj : Eothenomys

Eothenomys cachinus - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Eothenomys melanogaster cachinus.

Występuje we wschodniej Azji ( południowe Chiny - Yunnan, południowy Sichuan, północno-wschodnia Birma - Mt. Imaw Bum, Kachin State ).

Zamieszkuje górskie, gęste lasy preferując strome stoki i rumowiska skalne na wysokości 2300 - 3200 m n.p.m.

Aktywny w ciągu całego roku, głównie w nocy ale czasami również za dnia.

Żyje samotnie, w pary łączy się w okresie rui.

Jest terytorialny, rewir samicy nieco większy niż samca. Po swoim terytorium porusza się w tunelach w miękkiej glebie lub ściółce albo wydeptanymi ścieżkami w pobliżu wysokich traw, paproci lub innych naturalnych osłon.

Na kryjówki wybiera nory, szczeliny i rumowiska skalne, wykroty i jamy pod powalonymi pniami drzew, jamy i zagłębienia wśród korzeni drzew, jaskinie, otwory pod dużymi głazami.

Gniazdo buduje z mchu, liści i traw. 

Porusza się szybko, zbierając pokarm i przenosząc go do kryjówki w celu spokojnej konsumpcji.

Wokalizy używa jedynie w chwilach stresowych. W komunikacji wizualnej postawa ciała odgrywa ważną rolę.

Odżywia się nasionami, owocami i jagodami, młodymi liśćmi i pąkami, trawami i ziołami, grzybami i porostami. Brak informacji czy pokarm zwierzęcy wchodzi w skład diety tego gatunku.

Sezon rozrodczy od późnej wiosny do wczesnej jesieni.

System krycia poligamiczny. Ciąża trwa 19 - 23 dni.

Samica rodzi 2 - 6 młodych ( średnio 4 ) w miocie, 2 - 3 mioty w sezonie.

Młode rodzą się gołe, ślepe i bezradne. Okres laktacji to około 20 dni, młode po odstawieniu przechodzą na stały pokarm. Rozproszenie następuje w ciągu 2 tygodni od odstawienia.

Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi. Prawdopodobnie występuje kanibalizm.

Dojrzałość płciową osiąga w 2 - 3 miesiącu życia.

Żyje około 16 - 24 miesięcy.

Opisane podgatunki :

- Eothenomys cachinus confinii - południowo-zachodnie Chiny ( południowy Sichuan, południowy Yunnan ) - synonim Eothenomys miletus confinii - Eothenomys confinii - Eothenomys melanogaster confinii - traktowany też jako synonim Eothenomys cachinus lub jako podgatunek Eothenomys miletus

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu, że zasięg występowania jest większy niż 20 000 km2, prawdopodobieństwo dużych populacji i brak widocznego spadku aby zakwalifikować go do obrotu w bardziej zagrożonych kategoriach. W chwili obecnej wycinanie lasu może stanowić duże zagrożenie dla gatunku na części obszarów występowania. Brak jakichkolwiek informacji o stanie populacji w chwili obecnej.
Opisany w 1921 przez Thomas, został następnie włączony jako podgatunek Eothenomys melanogaster lub Eothenomys miletus.
Porównanie próbek z 1941 wykazało, że Eothenomys cachinus stanowi odrębny gatunek. Osobnik dorosły jest duży, mocny z dłuższym ogonem niż jakikolwiek inny przedstawiciel rodzaju Eothenomys. Czaszka w porównaniu do Eothenomys miletus jest krótsza i nie tak szeroka o znacznie niższym profilu.
Rejestrowany z  Nujiang i Tongbiguan Nature Reserve ale może być obecny w innych obszarach chronionych.
W Chińskiej Czerwonej Księdze oznaczony jako nie zagrożony ( Wang i Xie 2004 ).
Potrzebne są dalsze badania stanu, trendów i dystrybucji populacji, historii naturalnej oraz zagrożeń.

W niewoli - brak danych.




Eothenomys chinensis - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Microtus chinensis - Anteliomys chinensis.

Występuje we wschodniej Azji ( Chiny - Mt.Emei ( Omei ) w górach Shan w prowincji Sichuan ). Endemit dla Chin.

Zamieszkuje górskie lasy i łąki na wysokości 1500 - 3000 m n.p.m.

      rycina - Eothenomys chinensis

Biologia, ekologia i sposób życia zbliżony do poprzedniego gatunku.

Sezon rozrodczy od wczesnego lata do późnej jesieni.

Opisane podgatunki :

- Eothenomys chinensis chinensis - południowo-zachodnie Chiny ( zachodni Sichuan, Kia-ting-fu ) - synonim Anteliomys chinensis chinensis

- Eothenomys chinensis tarquinus - południowo-zachodnie Chiny ( zachodni Sichuan, Ta-tsien-tu, Kangding ) synonim Anteliomys chinensis tarquinus - Eothenomys tarquinus

Gatunek uznawany za nie zagrożony mimo, że obecny znany zakres jest mniejszy niż 20 000 km2, wydaje się, że ma duże populacje i brak widocznych oznak drastycznego spadku liczebności aby zakwalifikować go do bardziej zagrożonych kategorii.

Opisywany też jako gatunek Anteliomys chinensis, ale jako synonim Eothenomys ( Musser & Carleton 2005 ).

Brak jest w chwili obecnej aktualnych danych na temat stanu populacji tego gatunku.

Rejestrowany z Wawushan Nature Reserve i prawdopodobnie obecny w Gonggashan i Labahe Nature Reserve.

Mt.Emei został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1996 roku ( UNESCO 2008 ).

W Chińskiej Czerwonej Księdze jako gatunek zagrożony ( Wang i Xie 2004 ).

Potrzebne są aktualne badania stanu i trendów populacji tego gatunku.

W niewoli - brak danych.

Eothenomys custos - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Microtus custos - Anteliomys custos.

Występuje we wschodniej Azji ( Chiny - Sichuan, Yunnan ). Endemit dla Chin.

Zamieszkuje górskie lasy, lasy i zarośla bambusowe, otwarte i kamieniste łąki na wysokości 2500 - 4800 m n.p.m. wzdłuż brzegów strumieni.

Biologia, ekologia i sposób życia jak u poprzednich gatunków z tego rodzaju.

Sezon rozrodczy od początku lata do późnej jesieni.

Opisane podgatunki :

- Eothenomys custos cangshanensis - południowo-zachodnie Chiny ( Yunnan ) - synonim Eothenomys custos changshanensis

- Eothenomys custos custos - południowo-zachodnie Chiny ( północno-zachodni Yunnan ) - synonim Anteliomys custos custos

- Eothenomys custos hintoni - południowo-zachodnie Chiny ( zachodni Sichuan ) - synonim Anteliomys custos hintoni

- Eothenomys custos ninglangensis - południowe Chiny ( północny Yunnan, południowy Sichuan ) 

- Eothenomys custos rubellus - południowo-zachodnie Chiny ( północny Yunnan ) - synonim Microtus custos rubellus - Anteliomys custos rubellus

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej, prawdopodobieństwo dużych populacji i małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku w celu zakwalifikowania go w bardziej zagrożonych kategoriach.

Rejestrowany z Changshanerhai Nature Reserve ale może być obecny w innych obszarach chronionych.

W Chińskiej Czerwonej Księdze uznany za nie zagrożony ( Wang i Xie 2004 ).

Potrzebne są aktualne badania stanu i trendów populacji.

W niewoli - brak danych.

Eothenomys melanogaster -  gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Arvicola melanogaster - Eothenomys fidelis.

Występuje w Azji ( północne Indie - Arunachal Pradesh, Mishmi Hills, południowe Chiny - Sichuan, Anhui, Guangdong, zachodni Yunnan, południowo-wschodni Tybet, południowe Gansu, południowo-zachodnie Sheni, Ningxia, północna Tajlandia, północna Birma, północno-zachodni Wietnam, wyspa Tajwan ).

Zamieszkuje różnorodne siedliska : górskie lasy, umiarkowane zimozielone lasy z sosną i rododendronami, tropikalne i subtropikalne lasy, otwarte trawiaste obszary, obrzeża lasów, lasy liściaste z gęstym poszyciem, obszary uprawne w pobliżu brzegu lasu na wysokości 700 - 3000 m n.p.m.

rycina - Eothenomys melanogaster

Ekologia, biologia i sposób życia zbliżone do poprzednich gatunków z rodzaju Eothenomys.

Prowadzi bardziej podziemne życie w ściółce lub miękkiej glebie na dnie lasu.

Opisane podgatunki :

- Eothenomys melanogaster aurora - wschodnie Chiny ( Hubei ) - synonim Eothenomys miletus aurora - Eothenomys eleusis aurora
- Eothenomys melanogaster bonzo - południowo-wschodnie Chiny ( Fujian ) - synonim Microtus bonzo - traktowany jako synonim Eothenomys melanogaster colurnus
- Eothenomys melanogaster chenduensis - południowo-zachodnie Chiny ( Sichuan ) 
- Eothenomys melanogaster colurnus - południowo-wschodnie Chiny ( Fujian ) 
- Eothenomys melanogaster eleusis - południowo-zachodnie Chiny ( Yunnan ), Wietnam - synonim Eothenomys eleusis - traktowany też jako samodzielny gatunek
- Eothenomys melanogaster kanoi - Tajwan
- Eothenomys melanogaster libonotus - północno-wschodnie Indie ( Arunachal Pradesh, Mishmi Hills, północny Assam ), północna Birma 
- Eothenomys melanogaster melanogaster - południowe Chiny ( Sichuan, Gansu )
- Eothenomys melanogaster mucronatus - Chiny, Tajwan, Birma, Indie, Tajlandia, Wietnam - synonim Eothenomys mucronatus
- Eothenomys melanogaster yingjingensis - Chiny - synonim Eothenomys eleusis yingjingensis - traktowany też jako samodzielny gatunek Eothenomys yingjingensis lub podgatunek Eothenomys eleusis ( Wang )

Eothenomys melanogaster melanogaster

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji i małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku aby zakwalifikować go w bardziej zagrożone kategorie.

Izolowana populacja z Tajlandii prawdopodobnie stanowi reliktową populację ( Musser & Carleton 2005 ). Mogą też występować dodatkowe nie zarejestrowane izolowane populacje tego gatunku na innych obszarach.

Lokalnie może być zagrożony utratą siedlisk związaną z rozwojem rolnictwa, wyrębem lasu i rozwojem osiedli ludzkich ( Molur i wsp. 2005 ).

Izolowana populacja została zarejestrowana w Doi Inthanon National Park - Tajlandia. Rejestrowany z Namdapha National Park ( Aruchal Pradesh - Indie ) i innych obszarów chronionych w swoim zasięgu.

W niewoli - brak danych.

Eothenomys miletus - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Eothenomys melanogaster miletus.

Występuje we wschodniej Azji ( Chiny - Sichuan, Yunnan, Hubei, Guizhuo ). Endemit dla Chin.

Zamieszkuje górskie lasy na wysokości 1500 - 3000 m n.p.m.

Eothenomys miletus

Biologia, ekologia i sposób życia jak u innych gatunków z rodzaju Eothenomys.

Opisane podgatunki :

- Eothenomys miletus fidelis - południowo-zachodnie Chiny ( Yunnan ) - synonim Eothenomys fidelis - Eothenomys melanogaster fidelis - traktowany też jako synonim Eothenomys miletus

- Eothenomys miletus miletus - południowo-zachodnie Chiny ( Sichuan, Yunnan )

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji i brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej.

Eothenomys miletus confinii jest traktowany jako synonim Eothenomys cachinus ( Smith i Xie 2008 ).

W chwili obecnej brak jest aktualnych danych na temat stanu i trendów populacji tego gatunku.

Musser & Carleton ( 2005 ) wykazują, że okazy wymienione przez Zhang i in. ( 1997 ) z obszaru Guizhuo wymagają weryfikacji.

Rejestrowany z Xishuizhongyaredaisenlin, Houhe, Jinfoshan, Ailaoshan, Chagshanerhai, Jinpingfenshuiling i Zhujiashan Nature Reserve ale może być obecny także w innych obszarach chronionych.

Potrzebne są aktualne badania stanu, trendów i obfitości populacji tego gatunku.

W Chińskiej Czerwonej Księdze wymieniany jako nie zagrożony ( Wang i Xie 2004 ).

W niewoli - brak danych.

Eothenomys olitor - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Microtus olitor. 

Występuje we wschodniej Azji ( Chiny - Yunnan, Sichuan, Guizhou ). Endemit dla Chin.

Zamieszkuje górskie lasy na wysokości 1800 - 3350 m n.p.m.

Biologia, ekologia i sposób życia jak u innych gatunków z rodzaju Eothenomys.

Opisane podgatunki :
- Eothenomys olitor hypolitor - południowo-zachodnie Chiny ( zachodni Yunnan )
- Eothenomys olitor olitor - południowo-zachodnie Chiny ( północno-wschodni Yunnan - Cha-tung-fu )

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej, prawdopodobieństwo dużych populacji i małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku liczebności gatunku aby kwalifikować go w bardziej zagrożonych kategoriach.
Dystrybucja gatunku jest charakteryzowana jako fragmentaryczna i rozproszona ( Kaneko 1996 ).
Brak w chwili obecnej aktualnych danych dotyczących stanu populacji tego gatunku.
Rejestrowany z Ailaoshan Nature Reserve ale może być obecny w innych obszarach chronionych.
W Chińskiej Czerwonej Księdze wymieniony jako gatunek nie zagrożony.
Potrzebne są aktualne badania dotyczące stanu i trendów populacji tego gatunku.  

W niewoli - brak danych.




Eothenomys proditor - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Microtus proditor. 

Występuje we wschodniej Azji ( Chiny - Sichuan, Yunnan ). Endemit dla Chin.

Zamieszkuje górskie alpejskie łąki, obszary skaliste i rumowiska na wysokości 2500 - 4200 m n.p.m.

Biologia, ekologia i sposób życia zbliżone do pozostałych gatunków z rodzaju Eothenomys.
Sezon rozrodczy od wiosny do jesieni.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu, że zakres występowania jest większy niż 20 000 km2, prawdopodobieństwo dużych populacji, brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej czy oznak drastycznego spadku liczebności gatunku aby zakwalifikować go w bardziej zagrożone kategorie.
W chwili obecnej brak aktualnych danych na temat stanu i obfitości populacji.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
Brak rejestracji z obszarów chronionych ale może być w nich obecny.
W Chińskiej Czerwonej Księdze wymieniany jako zagrożony ( Wang i Xie 2004 ).
Potrzebne są aktualne badania stanu i trendów populacji tego gatunku.

W niewoli - brak danych.




Eothenomys wardi - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Eothenomys chinensis wardi - Anteliomys wardi.

Występuje we wschodniej Azji ( Chiny - Yunnan, doliny rzek Mekong i Salween ).

Zamieszkuje otwarte, kamieniste górskie łąki i brzegi strumieni w górskich lasach na wysokości 2400 - 4250 m n.p.m.

Biologia, ekologia i sposób życia zbliżone do pozostałych gatunków rodzaju Eothenomys.
Sezon rozrodczy od początku lata do późnej jesieni.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek uznawany za bliski zagrożenia ze względu, że zakres występowania jest mniejszy niż 10 000 km2 i jest znany z mniej niż 10 miejsc.
Dawniej był zawarty w Eothenomys chinensis ( Smith i Xie 2008 ).
Brak aktualnych danych na temat zagrożeń i stanu siedlisk oraz stanu i trendów populacji tego gatunku.
Gatunek nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
Prawdopodobnie jest obecny w kilku obszarach chronionych.
W Chińskiej Czerwonej Księdze wymieniany jako nie zagrożony ( Wang i Xie 2004 ).
Potrzebne są aktualne badania dotyczące dystrybucji, stanu i trendów oraz obfitości populacji, jakości siedlisk, ewentualnych zagrożeń i historii naturalnej.

W niewoli - brak danych.

 nornica ruda - Myodes glareolus

 Opracowano na podstawie:

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.   

Nornica ruda i pokrewne gatunki. Część III

www.wwf.pl/wirunga

Nadrodzina : Muroidea

Rodzina : chomikowate ( Cricetidae )

Podrodzina : nornikowate ( Arvicolinae )

Rodzaj : Myodes 

Myodes shanseius - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Craseomys shanseius - Clethrionomys rufocanus shanseius - Eothenomys shanseius.

Występuje w Azji ( Chiny - Sichuan, Gansu, Shanxi, Shaanxi, Hebei, Nei Mongol, Beijing, Hubei, Henan ). Endemit dla Chin.

Zamieszkuje lasy mieszane i liściaste, ich obrzeża, gęste zarośla.

Aktywna w ciągu całego roku, głównie od zmierzchu do świtu.

Żyje samotnie, jedynie w okresie rui łączy się w pary.

Jest terytorialna, rewir samicy jest większy niż samca. Terytorium pokrywa sieć szlaków komunikacyjnych, które tworzą wydeptane ścieżki i tunele w glebie i ściółce. Ścieżki wydeptuje w pobliżu naturalnych kryjówek ( wysokiej trawy, poszycia czy krzewów ).

Kryjówki zakłada w norach, jamach i zagłębieniach wśród korzeni drzew, nisko położonych dziuplach, gęstych zaroślach, wykrotach.

Gniazdo buduje z miękkiego materiału roślinnego.

Wokalizy używa w okresie zwiększonego stresu ( atak drapieżnika lub okres rui ).

Odżywia się roślinnością zielną, trawami, nasionami, pędami czy podziemnymi częściami roślin także bezkręgowcami jeśli są dostępne.

Sezon rozrodczy od wiosny do jesieni. System krycia poligamiczny.

Ciąża trwa 17 - 21 dni. Samica rodzi 1 - 8 młodych w miocie ( średnio 5 - 6 ).

2 - 3 mioty w sezonie. Młode rodzą się gołe i ślepe, w wieku około 20 - 22 dni następuje odstawienie.

Dojrzałość płciową osiąga w wieku 60 - 65 dni.

Występuje kanibalizm. Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi.

Żyje do 24 miesięcy.

Opisane podgatunki :

- Myodes shanseius jeholicus - północno-wschodnie Chiny ( Hebei, Jinzhou, Liaoning ) - synonim Eothenomys inez jeholicus - Eothenomys shanseius jeholicus 

- Myodes shanseius shanseius - środkowo-północne Chiny ( Shansi ) - synonim Eothenomys shanseius shanseius

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję i prawdopodobieństwo dużych populacji. Obecnie nie ma żadnych danych na temat stanu populacji tego gatunku.

Wymieniany też jako podgatunek Myodes rufocanus ( Musser & Carleton 2005 ) lub zawarty w rodzaju Eothenomys ( Smith & Xie 2008 ).

Brak jest widocznych zagrożeń w chwili obecnej dla tego gatunku w całym jego zasięgu.

Rejestrowany min. z Songshan, Xinglongshan, Houhe i Pangquangou Nature Reserves oraz innych obszarów chronionych.

W Chińskiej Czerwonej Księdze wymieniana jako gatunek nie zagrożony ( Wang & Xie 2004 ).

W niewoli - brak danych. 

Myodes sikotanensis - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Clethrionomys rufocanus sikotanensis - Clethrionomys rex? - Clethrionomys sikotanensis - Neoaschizomys sikotanensis.

Występuje we wschodniej Azji ( Japonia - wyspy Daikoku i Rishiri oraz wyspa Shikotan w Południowych Kurylach ).

Opisany przez Tokuda 1935.

Gatunek uważany za synonim lub podgatunek Myodes rufocanus ( Kaneko & wsp. 1998 ).

Debata na temat ważności tego taksonu trwa mimo, że jest uznawany za samodzielny gatunek ( Musser & Carleton 2005, Abe i wsp. 2005 ). 

Opisane podgatunki :

- Myodes sikotanensis microtinus - wyspa Sachalin - synonim Clethrionomys rex microtinus - Clethrionomys sikotanensis microtinus - status podgatunku jest w dyskusji Gromov & Polyakov 1977 i Pavlinov & Rossolimo 1987 

- Myodes sikotanensis sikotanensis - wyspa Shikotan - synonim Neoaschizomys sikotanensis sikotanensis - Clethrionomys sikotanensis sikotanensis

Myodes smithii - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Clethrionomys rufocanus smithii - Eothenomys smithii - Phaulomys smithii.

Występuje we wschodniej Azji ( Japonia - Honsiu - Nilgata i Fukushima, Kiusiu, Sikoku i wyspa Dogo w wyspach Oki ). Endemit dla Japonii.

Zamieszkuje górskie lasy pierwotne i wtórne do strefy alpejskiej, plantacje drzew iglastych i pola uprawne w dolinach.

rycina - Myodes smithii

Aktywna w ciągu całego roku, głównie od zmierzchu do świtu, czasami w ciągu dnia.

Jest samotnikiem, w pary łączy w okresie rui.

Jest terytorialna, rewir samicy jest nieco większy niż samca. Po swoim terytorium porusza się wydeptanymi ścieżkami lub tunelami w glebie lub w ściółce. 

Kryjówki zakłada w norach, w jamach i zagłębieniach pod korzeniami drzew, pod powalonymi drzewami, w szczelinach skalnych lub rumowiskach.

Gniazdo buduje z miękkich materiałów roślinnych. 

Odżywia się różnorodnym pokarmem roślinnym. W skład jej diety wchodzą różnego rodzaju nasiona drzew, krzewów, traw i ziół, owoce i jagody, grzyby, podziemne części roślin, trawy i zioła czasami bezkręgowce.

Sezon rozrodczy od wiosny do jesieni. System krycia poligamiczny.

Ciąża trwa 17 - 21 dni. Samica rodzi 2 - 8 młodych w miocie, może być 3 - 4 mioty w sezonie.

Młode rodzą się gołe, ślepe i bezradne. Po 19 - 22 dniach następuje odstawienie. 

W wieku około 60 - 65 dni uzyskuje dojrzałość płciową.

Prawdopodobnie występuje kanibalizm u obojga płci.

Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi.

Żyje około 12 - 18 miesięcy. 

Opisane podgatunki :

- Myodes smithii kageus - Japonia ( wschodnie Honsiu - Yamura-Machi, Minamitsuru-Gun, Prefektura Yamanashi ) - synonim Phaulomys smithii kageus - Eothenomys kageus - traktowany jako synonim Myodes smithii

- Myodes smithii okiensis - Japonia ( wyspa Dogo w wyspach Oki ) - synonim Phaulomys smithii okiensis - Evotomys smithii okiensis - Eothenomys smithi okiensis - Clethrionomys rufocanus okiensis - uważany przez Aimi ( 1980 ) jako podgatunek Myodes rufocanus

- Myodes smithii smithii - Japonia ( zachodnia Honsiu ) - synonim Phaulomys smithii smithii - Evotomys smithii smithii

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na dość powszechne występowanie, prawdopodobieństwo dużych populacji, pewien stopień tolerancji na modyfikację siedlisk oraz brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej.

Czasami zawarty w rodzaju Eothenomys.

Rejestrowany z kilku obszarów chronionych.

W niewoli - brak danych.

Rodzaj : Caryomys

Caryomys eva -  gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Microtus eva - Eothenomys eva.

Występuje we wschodniej Azji ( centralne i południowe Chiny - góry w południowym Gansu, Shensi, Sichuan, Hubei, Shaanxi, Qinghai, Ningxia ). Endemit dla Chin.

Zamieszkuje górski las, preferuje wilgotny, omszały las na wysokości 2000 - 4000 m n.p.m.

Aktywna w ciągu całego roku, głównie od zmierzchu do świtu, czasami w ciągu dnia.
Typowy samotnik, w pary łączący się w okresie rui. Jest terytorialny, rewir osobnika to około 0,5 - 0,7 ha. Terytorium jest pokryte szlakami komunikacyjnymi, które tworzą wydeptane ścieżki wzdłuż naturalnych osłon i tunele w glebie lub ściółce.
Kryjówki zakłada w norach, szczelinach skalnych i rumowiskach, w jamach i zagłębieniach pod korzeniami drzew, w wykrotach i pod powalonymi drzewami. 
Gniazdo buduje z miękkich liści, traw i ziół.
Prawdopodobnie w sytuacjach stresowych używa wokalizy.
Odżywia się głównie nasionami, pączkami, młodymi liśćmi i trawami.
Sezon rozrodczy od wiosny do jesieni.
System krycia poligamiczny.
Ciąża trwa 17 - 21 dni. Samica rodzi 1 - 8 młodych, średnio 4 - 6 w miocie. 2 - 3 mioty w sezonie.
Może występować kanibalizm. Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi.
Żyje 12 - 18 miesięcy.

Opisane podgatunki :
- Caryomys eva alcinous - południowo-zachodnie Chiny ( zachodni Sichuan ) - synonim Evotomys rufocanus alcinous - Microtus alcinous - Eothenomys eva alcinous
- Caryomys eva aquilus - centralne Chiny ( Hubei, południowe Shensi ) - synonim Evotomys rufocanus aquilus - Microtus aquilus - Caryomys aquilus - Craseomys aquilus
- Caryomys eva eva - północne Chiny ( Gansu ) - synonim Eothenomys eva eva

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroki zasięg, prawdopodobieństwo dużych populacji i istnieje małe prawdopodobieństwo spadku liczebności do zakwalifikowania go w bardziej zagrożonych kategoriach. Jednak w chwili obecnej brak aktualnych danych na temat stanu populacji tego gatunku.
Caryomys eva wypełnia niszę ekologiczną z gatunkami z rodzaju Eothenomys na większych wysokościach ( Smith i Xie 2008 ).
Brak większych zagrożeń w chwili obecnej dla tego gatunku.
Rejestrowany z National Nature Reserve Shennongjia, Houhe, Taibaishan,Foping, Wanglang, Wolongmay, Jiuzhaigou ale może też być obecny w innych obszarach chronionych.
W Chińskiej Czerwonej Księdze jest oznaczony jako nie zagrożony ( Wang i Xie 2004 ).

W niewoli - Brak danych.




Caryomys inez -  gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Microtus inez - Evotomys ines - Eothenomys inez.

Występuje we wschodniej Azji ( północne i centralne Chiny - Shaanxi, Shanxi, Anhui, Sichuan, Gansu, Henan, Ningxia, Hebei i Hubei ). Endemit dla Chin.

Zamieszkuje zarośnięte i zalesione wąwozy i jary, doliny górskie na wysokości 500 - 2000 m n.p.m.

Biologia, ekologia i sposób życia jak u poprzedniego gatunku.
Gatunek kopie nory w miękkiej glebie.
Sezon rozrodczy od marca do października.  

Opisane podgatunki :
- Caryomys inez inez - północno-centralne Chiny ( Shanxi ) - synonim Eothenomys inez inez
- Caryomys inez nux - centralne Chiny ( południowo-wschodnie Shanxi ) - synonim Evotomys rufocanus nux - Microtus nux - Eothenomys inez nux - traktowany jako synonim Eothenomys inez

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szerokie rozpowszechnienie, prawdopodobieństwo dużych populacji i istnieje małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku liczebności do zakwalifikowania gatunku w bardziej zagrożonych kategoriach. Jednak w chwili obecnej brak jest aktualnych danych dotyczących stanu populacji.
Dwa podgatunki podzieliły między siebie dwie części zasięgu. Podgatunek Caryomys inez inez zajmuje północną część zasięgu a podgatunek Caryomys inez nux południową.
W chwili obecnej brak jest widocznych zagrożeń w całym zasięgu.
Rejestrowany z National Nature Reserve Tiantangzhai, Houhe, Foping ale może być obecny w innych obszarach chronionych.
W Chińskiej Czerwonej Księdze wymieniany jako nie zagrożony ( Wang i Xie 2004 )

W niewoli - brak danych. 

nornica ruda ( Myodes glareolus )

 Opracowano na podstawie:

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.   

Nornica ruda i pokrewne gatunki. Część II

www.wwf.pl/wirunga

Nadrodzina : Muroidea

Rodzina : chomikowate ( Cricetidae )

Podrodzina : nornikowate ( Arvicolinae )

Rodzaj : Myodes 

Myodes imaizumii -  gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Myodes andersoni imaizumii - Clethrionomys imaizumii - Phaulomys andersoni imaizumii - Eothenomys imaizumii - Myodes andersoni.

Występuje we wschodniej Azji ( Japonia - południowa Honsiu, Kii Peninsula, Nachi Falls, Wakayama - ken ).

Opisany przez  Jameson 1961.
Gatunek uważany za synonim Myodes andersoni ( Iwasa i wsp. 1999 ).
Traktowany za samodzielny gatunek przez Musser & Carleton ( 2005 ).
Jednak obecnie dowody tego nie potwierdzają ( Abe & wsp. 2005 ).




Nornica koreańska ( Myodes regulus ) gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Craseomys regulus - Eothenomys regulus - Clethrionomys rufocanus regulus - Clethrionomys regulus.

Występuje we wschodniej Azji ( Półwysep Koreański ). Uznawany za endemit dla obu Korei.

Zamieszkuje różnorodne siedliska : las liściasty i mieszany ( unika głębi lasu ), polany i brzegi lasów, zalesione brzegi strumieni i rzek, torfowiska i moczary, gęste zarośla także niektóre siedliska antropogeniczne ( opuszczone pola ryżowe, łąki, nieużytki ).

nornica koreańska ( Myodes regulus )

Aktywna w ciągu całego roku, głównie od zmierzchu do świtu ale czasami także w ciągu dnia.
Jest samotnikiem, w pary łączy się w sezonie rozrodczym. 
Terytorialna, terytorium samca jest nieco większe niż samicy. Obszar w pobliżu gniazda jest agresywnie broniony. Po terytorium porusza się wydeptanymi ścieżkami oraz tunelami w miękkiej glebie lub ściółce. Ścieżki i tunele tworzą system szlaków komunikacyjnych.
Na kryjówki wybiera nory, jamy i zagłębienia pod korzeniami drzew, powalone pnie drzew, wykroty, nisko położone dziuple, gęste zarośla.  Buduje kuliste gniazdo z trawy, mchu i porostów lub rozdrobnionych liści.
Jest dobrym wspinaczem i szybkim biegaczem. Pokarmu poszukuje na ziemi ale również wspinając się na krzewy i drzewa.
W razie zagrożenia wydaje piskliwy okrzyk i szybko stara się zniknąć z pola widzenia potencjalnego drapieżnika. Komunikacja wizualna to postawa ciała, która ma duże znaczenie w sezonie rozrodczym.
Odżywia się różnorodnym pokarmem roślinnym w zależności od sezonu i dostępności. W skład jej diety wchodzą różnorodne nasiona, owoce i jagody, grzyby, porosty, trawy i zioła, pąki i młode liście, kora drzew i krzewów, podziemne części roślin. Zjada również owady i ich larwy ale także jaja i pisklęta ptaków.
Sezon rozrodczy od wiosny do jesieni.
System krycia poligamiczny. 
Ciąża trwa 17 - 19 dni. Samica rodzi 1 - 6 młodych w miocie ( średnio 4 ), chociaż mioty mogą liczyć i 10 młodych. 2 - 3 mioty w sezonie. Młode rodzą się gołe, ślepe i bezradne. Po 4 dniach próbują opuszczać gniazdo. Sierść wyrasta w wieku 7 - 8 dni a oczy otwierają po 14 dniach. W wieku 3 - 4 tygodni następuje odstawienie.
Młode rozpraszają się, chociaż samice pozostają w pobliżu obszaru, gdzie przyszły na świat.
Dojrzałość płciową uzyskuje w 8 - 9 tygodniu.
Żyje do około 20 miesięcy.
Samiec nie uczestniczy w odchowie młodych.
W latach zwiększonej bazy pokarmowej mioty są liczniejsze niż w latach o niskiej bazie pokarmowej. Dochodzi też do kanibalizmu, oseski są zjadane zarówno przez samce jak i samice.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, tolerancję na pewien stopień modyfikacji siedlisk, prawdopodobieństwo dużych populacji i brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej.
Dawniej zawarty w Myodes rufocanus ( GM Allen 1940, Ellerman i Morrison-Scott 1951, Gromov i Poliakov 1977, Hinton 1926, Kaneko 1990 ). 
Jednak Corbet ( 1978 ) traktował ją jako samodzielny gatunek.
Kaneko ( 1990 ) dokładnie udokumentował morfologiczne różnice między Myodes rufocanus i Myodes regulus oraz geograficzną linię demarkacyjną między dwoma gatunkami, która leży na zachodniej i południowej granicy Kaima Palteau w Korei Północnej. Badacz odkrył również, że dorosłe  i dojrzałe osobniki Myodes regulus nie posiadają korzeni w zębach trzonowych. Jest to kluczowy charakter oddzielenia Myodes od Eothenomys i wcielenia regulus do Eothenomys. Badania rybosomalnego i mitochondrialnego jądrowego DNA wykazało, że Myodes regulus jest odrębny ale filogenetycznie blisko z Myodes rufocanus a nie typowe dla Eothenomys ( Suzuki i inni 1999 ). Wakana i inni 1996 udokumentował, że brak korzeni zębów trzonowych u Myodes regulus jest cechą nabytą w krótkim czasie ewolucyjnym u koreańskich populacji. Różnice pomiędzy Myodes regulus a Myodes rufocanus są skomplikowane ale gatunek nie wiele różni się też od Myodes glareolus.
Morfologia wplątuje gatunek w bliższe relacje między nim a Myodes smithii ( Iwasa i wsp. 1999 ). Pokrewieństwo filogenetyczne między Myodes rufocanus, Myodes regulus i Myodes smithii jest na tyle skomplikowane, że zasługuje na bardziej dokładne badania. Do tej mieszanki należy dodać jeszcze Myodes shanseius ( też bez korzeni ), która jest morfologicznie podobna do Myodes regulus.
Próbki zebrane były określane raz jako Myodes regulus a raz jako Myodes shanseius. Różnica to długość ogona, odległość między oczodołami i sposób zgryzu. Dystrybucja obu gatunków się pokrywa i wykorzystywane są te same siedliska, może być oddzielona rzeką Liao He w prowincji Lioning ( Kaneko 1992 ).
Potrzebne są nowe badania genetyczne w celu stwierdzenia integralności i różnic gatunków.
Prawdopodobnie jest obecna w kilku obszarach chronionych.  

W niewoli - brak danych.




Myodes rex - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Clethrionomys rex - Clethrionomys rufocanus rex - Clethrionomys sikotanensis.

Występuje we wschodniej Azji ( Japonia - Hokkaido, Hidaka, Daisetsu, Teshio, Kitami, Shiribeshi, Yootei i Oshima, także wyspy Rishiri i Rebun, wyspa Shikotan - południowe Wyspy Kurylskie i wyspa Shibotsu w Habomai Islands ). Endemit dla Japonii.

Zamieszkuje umiarkowany i iglasty górski las, formacje krzewiaste złożone z krzewów iglastych, alpejskie łąki, plantacje drzew iglastych ale również ugory, łąki, porzucone pola uprawne do wysokości 3000 m n.p.m.

Myodes rex

Ekologia, biologia i sposób życia jak u Myodes rufocanus.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek uznawany za nie zagrożony mimo, że znany zakres jest mniejszy niż 20 000 km2, w chwili obecnej brak widocznych zagrożeń oraz brak widocznego spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Jest naturalnie rzadki ( Abe & wsp. 2005 ).
Uważany za synonim Myodes sikotanensis. Studia sugerują ( Kaneko & Sato 1993 ) Myodes sikotanensis jako samodzielny gatunek. Inni autorzy kwestionują ich sugestie.
Na obszarach współwystępowania z Myodes rufocanus bedfordiae, ten ostatni jest dominujący.
Rejestrowany z obszarów chronionych.

W niewoli - brak danych. 




Nornica siwa ( Myodes rufocanus )  gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Clethrionomys rufocanus - Evotomys rufocanus - Hypudaeus rufocanus.

Występuje w północnej Europie ( Skandynawia - Norwegia, Szwecja i Finlandia, północno-wschodnia Rosja ), w Azji ( od Uralu - Rosja po Kamczatkę, na południu po Mongolię, Transbajkalię, północne Chiny - Xinjiang i Hellngjiang, Koreę i Japonię - Hokkaido i Rishiri Island ).

Zamieszkuje różnorodne siedliska : iglaste lasy, lasy brzozowe i mieszane, tundrę, doliny rzeczne, skaliste tereny, gęste zarośla, torfowiska, łąki i wrzosowiska od poziomu morza do 2700 m n.p.m.

           rycina - nornica siwa ( Myodes rufocanus )

Aktywna w ciągu całego roku, głównie od zmierzchu do świtu, również czasami za dnia.

W zimie może tworzyć niewielkie grupy rodzinne, które czasami przenoszą się do siedzib ludzkich. W pozostałych porach roku żyje samotnie, łącząc się w pary w sezonie rozrodczym.

Jest terytorialna, terytorium to około 0,5 - 1,5 ha. Agresywnie broni obszaru w pobliżu gniazda. Rewir jest poprzecinany siecią szlaków komunikacyjnych tworzonych przez wydeptane ścieżki na powierzchni i tunele w gruncie i ściółce. Rewiry poszczególnych osobników zachodzą na siebie.

Kryjówki zakłada w norach, w pustych i powalonych pniach drzew, w jamach i zagłębieniach pod korzeniami drzew, w gęstych zaroślach, w rumowiskach skalnych, czasami w nisko położonych dziuplach.

Gniazdo kulistego kształtu buduje z miękkiego materiału roślinnych ( mchy, porosty, trawa, rozdrobnione liście ).

Jest dobrym wspinaczem i czasami umieszcza gniazdo na gałęzi drzewa lub w dziupli ponad ziemią.

Porusza się zawsze pod osłoną poszycia leśnego lub wzdłuż powalonych drzew, które w razie niebezpieczeństwa zapewniają szybkie ukrycie się. Dlatego większość wydeptanych ścieżek prowadzonych jest wśród gęstego poszycia na dnie lasu.

Pokarmu poszukuje na ziemi jak i na drzewach i krzewach.

Komunikuje się za pomocą wokalizy - sygnalizującego zagrożenie okrzyku ( pisku ) i wizualnej - postawa ciała.

Odżywia się różnorodnym pokarmem roślinnym w zależności od pory roku, bazy pokarmowej i dostępności do niej. W skład jej diety wchodzą również owady i ich larwy oraz na niektórych obszarach jaja i pisklęta ptaków.

Sezon rozrodczy od wczesnej wiosny do późnej jesieni. 

System krycia poligamiczny. Ciąża trwa 17 - 21 dni.

Samica rodzi 1 - 10 młodych ( średnio 4 - 6 ) w miocie. W sezonie może być 2 - 4 mioty.

Młode rodzą się ślepe, gołe i bezradne. Bardzo szybko się rozwijają i odstawienie następuje po 3 - 4 tygodniach od narodzin.

Samiec nie uczestniczy w odchowie młodych.

Kanibalizm jest częstym zjawiskiem i jest w udziale zarówno samców jak i samic.

Dojrzałość płciową osiąga : samica w wieku 4 - 5 tygodni, samiec w 6 - 8 tygodniu.

Żyje do około 20 - 24 miesięcy.

    Myodes rufocanus 

Opisane podgatunki :

- Myodes rufocanus akkeshii - wyspa Hokkaido ( Japonia - Daikoku Islet ) - synonim Clethrionomys rufocanus akkeshii - Neoaschizomys sikotanensis akkessi

- Myodes rufocanus arsenjevi - Władywostok, Ussuri Bay ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rufocanus arsenjevi - Evotomys arsenjevi - Craseomys arsenjevi

- Myodes rufocanus bargusinensis - Bargusin Reserve, jezioro Bajkał ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rufocanus bargusinensis

- Myodes rufocanus bedfordiae - wyspa Hokkaido ( Japonia - Sapporo, Shinshinotsu ) - synonim Clethrionomys rufocanus bedfordiae - Evotomys bedfordiae

- Myodes rufocanus bromleyi - wyspa Sachalin ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rufocanus bromleyi 
- Myodes rufocanus changbaishanensis - Chiny - Jinlin - synonim Clethrionomys rufocanus changbaishanensis
- Myodes rufocanus irkutensis - Irkuck, Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rufocanus irkutensis - Evotomys irkutensis - Craseomys irkutensis
- Myodes rufocanus kamtschaticus - Kamczatka, wschodnia Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rufocanus kamtschaticus - Arvicola rufocanus var. kamtschaticus - być może synonim Clethrionomys rufocanus rutilus
- Myodes rufocanus kolymensis - północno-wschodnia Syberia, doliny rzek Berezowa i Kołymy ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rufocanus kolymensis - Evotomys kolymensis
- Myodes rufocanus kurilensis - wyspa Paramushir, Kuryle - synonim Clethrionomys rufocanus kurilensis - być może synonim Clethrionomys rufocanus rutilus
- Myodes rufocanus latastei - północna Kamczatka, Gichiga ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rufocanus latastei - być może synonim Arvicola rufocanus var. kamtschaticus lub Arvicola kamschaticus  ( Poljakov )
- Myodes rufocanus montanus - Mt. Poroshiri, Hidaka Mts., wyspa Hokkaido ( Japonia ) - synonim Clethrionomys rufocanus montanus - Clethrionomys montanus - Clethrionomys rex montanus - znajduje się w fazie studiów i w dodatku C dla Japonii
- Myodes rufocanus rufocanus - północna Europa ( Skandynawia ), północna europejska Rosja, Syberia, Mandżuria, Chiny, Mongolia, Kamczatka, Kuryle, Japonia - synonim Clethrionomys rufocanus rufocanus
- Myodes rufocanus siberica - Kamczatka, wschodnia Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rufocanus siberica - Arvicola rufocanus var. siberica - być może synonim Clethrionomys rufocanus rutilus
- Myodes rufocanus wosnessenskii - Kamczatka, wschodnia Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rufocanus wosnessenskii - Arvicola wosnessenskii
- Myodes rufocanus yesomontanus - wyspa Hokkaido, Mt. Taisetu ( Japonia ) - synonim Clethrionomys rufocanus yesomontanus - Clethrionomys yesomontanus - uznawany za tożsamy z Myodes rufocanus      

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję i brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej.

W północnej Fennoskandii i północnej Rosji odnotowano spadek na skutek wycinania lasów świerkowych. 

Tworzy izolowaną populację wokół Ikh Boga Mountain w paśmie Ałtaju ( Lkhagvasuren i Samiya 2004 ).

Populacje z wysp Rebun i Daikoku stanowią odrębny gatunek Myodes sikotanensis ( Musser & Carleton 2005, Abe i wsp. 2005 ) chociaż debata na ten temat trwa.

Próbki z Korei stanowią odrębny gatunek Myodes regulus. Granica międzygatunkowa przebiega w Korei Północnej ( Kaima Plateau ) ( Musser & Carleton 2005 ).

Gatunek nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.

Rejestrowany z wielu obszarów w swoim zasięgu.

W niewoli - hodowany czasami w hodowli amatorskiej.

W ogrodach zoologicznych rzadko, mimo że gatunek jest ciekawy w zachowaniu. 




Nornica północna ( Myodes rutilus )  gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Clethrionomys rutilus - Evotomys rutilus - Mus rutilus.

Występuje w północnej Europie ( północna Skandynawia, północna Rosja ), w Azji ( od Uralu po Czukotkę, na południu północny Kazachstan, Mongolia, Chiny, Transbajkalia, północna Korea oraz wyspy Sachalin, Hokkaido i St.Lawrence ), w Ameryce Północnej ( Alaska, północna Kolumbia Brytyjska, północno-wschodnia Manitoba aż do Zatoki Hudsona ).

Zamieszkuje różnorodne siedliska : tundrę, lasy borealne ( tajga ), lasy brzozowe, lasy liściaste i mieszane z gęstym poszyciem traw i ziół, czasami wrzosowiska i torfowiska. Nie zamieszkuje obszarów wycinania drzewostanu.

nornica północna ( Myodes rutilus )

Aktywna w ciągu całego roku, głównie od zmierzchu do świtu ale czasami również w ciągu dnia. W rejonach arktycznych, gdzie cykle światła dziennego różnią się, szybko dostosowuje się do zmian rytmu dobowego. 
Typowy samotnik, tylko w okresie zimowym gromadzi się w niewielkich grupach rodzinnych.
Jest terytorialna, rewir zmniejsza się i pokrywa z innymi w czasie zimy a zwiększa się podczas letnich miesięcy. Terytorium samicy to od 0,5 do 0,1 ha. Rewir jest pokryty systemem szlaków komunikacyjnych tworzonych przez wydeptane ścieżki i płytkie tunele w glebie i ściółce.
Na kryjówki wybiera nory, jamy i zagłębienia wśród korzeni drzew, gęste zarośla, wykroty, puste pnie czy nisko położone dziuple. Gniazdo zbudowane jest z miękkich materiałów roślinnych i ma kulisty kształt.
Jest dobrym wspinaczem i dobrym biegaczem. Pokarm poszukuje zarówno na ziemi jak i wspinając się na drzewa i krzewy.
Wokalizy używa w momencie zagrożenia i w czasie sezonu godowego. Znaki wizualne mogą być również używane do komunikacji.
Odżywia się różnorodnym pokarmem, zarówno roślinnym jak i zwierzęcym. W skład jej diety wchodzą różnego rodzaju nasiona, owoce i jagody, grzyby, porosty, trawy i zioła, podziemne części roślin ( bulwy, cebule, kłącza, korzonki ), kora i gałązki, pąki i kwiaty, także bezkręgowce, jaja i pisklęta ptaków. Na okres zimowy gromadzi zapasy w gnieździe. Preferuje do przechowywania nasiona Scrophulariaceae.
Sezon rozrodczy od wiosny do późnej jesieni. Rozród w zimie jest bardzo rzadki.
System krycia poligamiczny.
Ciąża trwa 17 - 19 dni. Samica rodzi 1 - 9 młodych w miocie ( średnio 6 - 8 ). 3 - 4 mioty w sezonie. Młode rodzą się gołe i ślepe. Po około 18 dniach następuje odstawienie.
Dojrzałość płciową uzyskuje w 2 miesiącu życia.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi.
Kanibalizm jest bardzo częstym zjawiskiem i dotyczy obojga płci.
Co 3 - 5 lat na niektórych obszarach w czasie zwiększonej dostępności pokarmu dochodzi do zwiększenia gęstości osobniczej.
Żyje około 24 miesięcy ale przeważnie 12 - 14.

nornica północna ( Myodes rutilus ) wspinająca się po sośnie

Opisane podgatunki :
- Myodes rutilus alascensis - Alaska ( Norton Sound ) - synonim Clethrionomys rutilus alascensis - Evotomys alascensis - traktowany jako odrębny dla pierwszej taksonomii - synonim Clethrionomys rutilus dawsoni
- Myodes rutilus albiventer - Alaska ( Savoonga ), wyspa St.Lawrence - synonim Clethrionomys rutilus albiventer - Clethrionomys albiventer - traktowany jako odrębny dla pierwszej taksonomii
- Myodes rutilus amurensis - wschodnia Syberia, Amur Region, wyspa Shantar i Sachalin ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus amurensis - Arvicola amurensis
- Myodes rutilus baikalensis - Ushkanii Island, wschodnia część jeziora Bajkał ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus baikalensis - Evotomys baikalensis
- Myodes rutilus dawsoni - Yukon ( Kanada ) - synonim Clethrionomys rutilus dawsoni - Clethrionomys dawsoni - Clethrionomys dawsoni dawsoni - Evotomys dawsoni - traktowany jako odrębny gatunek w niektórych taksonomiach z 2 podgatunkami
- Myodes rutilus dorogostaiskii - północna część regionu Amuru, górna Seja ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus dorogostaiskii 
- Myodes rutilus glacialis - Alaska, Glacier Bay - synonim Clethrionomys rutilus glacialis - Clethrionomys dawsoni glacialis
- Myodes rutilus hintoni - północna Mandżuria, region południowej Ussuri, wschodnia Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus hintoni - traktowany jako synonim Clethrionomys rutilus - błędny takson dla pierwszej taksonomii
- Myodes rutilus insularis - Alaska, Canoe Passage, Hawkins Is., Prince William Sound, Hichinbrook Is. - synonim Clethrionomys rutilus insularis - Evotomys dawsoni insularis - Clethrionomys dawsoni insularis 
- Myodes rutilus jacutensis - Jakucja, wschodnia Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus jacutensis - Evotomys rutilus jacutensis - traktowany jako synonim Clethrionomys rutilus
- Myodes rutilus jochelsoni - Kamczatka, rzeka Kołyma, północno-wschodnia Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus jochelsoni - Evotomys jochelsoni
- Myodes rutilus laticeps - Irkuck, Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus laticeps - Evotomys laticeps
- Myodes rutilus latigriseus - Kazachstan - synonim Clethrionomys rutilus latigriseus 
- Myodes rutilus lenaensis - rzeka Lena, Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus lenaensis - Evotomys rutilus lenaensis
- Myodes rutilus mikado - wyspa Hokkaido ( Japonia ) - synonim Clethrionomys rutilus mikado - Evotomys mikado - traktowany jako synonim Clethrionomys rutilus amurensis
- Myodes rutilus mollessonae - Transbajkalia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus mollessonae - Microtus mollessnae
- Myodes rutilus narymensis - Tomsk ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus narymensis 
- Myodes rutilus orca - Alaska, Orca, Prince William Sound - synonim Clethrionomys rutilus orca - Evotomys orca - Clethrionomys orca - traktowany jako odrębny dla pierwszej taksonomii 
- Myodes rutilus otus - jezioro Bajkał, Barguzin Range, Transbajakalia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus otus - Evotomys otus
- Myodes rutilus parvidens - Irkuck, Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus parvidens - Evotomys parvidens
- Myodes rutilus platycephalus - Alaska - synonim Clethrionomys rutilus platycephalus 
- Myodes rutilus rjabovi - wschodnia Syberia, Kaganovich Region ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus rjabovi - Clethrionomys rjabovi - traktowany jako synonim Clethrionomys rutilus 
- Myodes rutilus rossisus - południowy i centralny Ural ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus rossicus
- Myodes rutilus russatus - Northeast of Urga ( Mongolia ) - synonim Clethrionomys rutilus russatus - Evotomys rutilus russatus - Arvicola russatus
- Myodes rutilus rutilus - Norwegia, Szwecja, północna Rosja, zachodnia Syberia do jeziora Bajkał, Mongolia - synonim Clethrionomys rutilus rutilus
- Myodes rutilus salairicus - Ałtaj, góry Salair, Kuznetz Steppe, Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus salairicus
- Myodes rutilus tundrensis - rzeka Khadit, Półwysep Jamal, północno-zachodnia Syberia ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus tundrensis - traktowany jako synonim Clethrionomys rutilus 
- Myodes rutilus uralensis - północny Ural ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus uralensis 
- Myodes rutilus vinogradovi - środkowy i dolny Jenisej, rzeki Vilnui i Khatanga ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus vinogradovi - Evotomys rutilus vinogradovi
- Myodes rutilus volgensis - Kulakovo, Twer Region, Bezczesk Region ( Rosja ) - synonim Clethrionomys rutilus volgensis - Evotomys rutilus volgensis - traktowany jako synonim Clethrionomys rutilus
- Myodes rutilus washburni - Alaska - synonim Clethrionomys rutilus washburni
- Myodes rutilus watsoni - Alaska, Przylądek Yakataga - synonim Clethrionomys rutilus watsoni 

rycina - Myodes rutilus 

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na duży globalny zasięg, duże populacje i brak zagrożeń w chwili obecnej.
W północnej części europejskiego zasięgu trend populacji uznany jest za stabilny, jednak w południowej części europejskiego zasięgu ( środkowa Finlandia, rosyjska Karelia ) uważa się, że następuje zmniejszenie ( Sulkava 1999 ).
W Ameryce Północnej średnie gęstości osobnicze to 60 osobników/ha.
Gatunek po raz pierwszy opisany z Syberii, czasami jest mylona z Myodes gapperi wzdłuż południowej granicy zasięgu gatunku w Ameryce Północnej.
Stanowi ważny składnik diety wielu drapieżników.
Czasami na okres zimy przenosi się do siedzib ludzkich lub w ich pobliże.
Nie jest objęta żadnymi działaniami ochronnymi w całym zasięgu.
Rejestrowana z wielu obszarów chronionych w swoim zakresie.

W niewoli - hodowana w warunkach laboratoryjnych.    

rycina - u góry : Myodes gapperi o dłuższym ogonie; u dołu : Myodes rutilus o krótszym ogonie

 Opracowano na podstawie:

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.