piątek, 12 grudnia 2014

Leming drzewny ( Myopus schisticolor ) - gryzoń z lasów północnej Europy i północnej Azji.




tygrys sumatrzański ( Panthera tigris sumatrae )



Leming drzewny ( Myopus schisticolor ) - (Lilljeborg, 1844) - gryzoń z podrzędu myszokształtnych ( Myomorpha ), z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Myopus middendorfii.  

Występuje w północnej Europie ( od zachodniej Norwegii, przez Szwecję i Finlandię do europejskiej części Rosji ) i w północnej i wschodniej Azji ( azjatycka Rosja, północna Mongolia, północno-wschodnie Chiny - Heilongjiang ). 

Zamieszkuje stare wilgotne lasy świerkowe z dużą ilością mchów   ( Pleurozium, Dicranum i Hylocomium ), podmokłe lasy sosnowe, torfowiska wysokie, tajgę. Preferuje wilgotny dojrzały iglasty las, na wysokości od 600 do 2450 m n.p.m.  


rycina - leming drzewny ( Myopus schisticolor )

Aktywny w ciągu całego roku, przez całą dobę z okresami spoczynku.
Typowy samotnik, czasami żyjący w niewielkich klanach rodzinnych. Jest terytorialny, zakresy rewirów samców są wieksze niz rewiry samic. Przeciętne wielkości rewirów samców są 4 - 12 krotnie większe niż samic.
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Wielkość ciała to 8 do 11,5 cm, waga od 20 do 45 g.
Ubarwienie jest szaro z cynamonowym grzbietem. Szata letnia nie różni sie od zimowej. Jednak jest nieco dłuższa niż letnia.
Posiada wyraźnie mniej włosów na podeszwach swoich stóp i ma szeroki pazur kciuka, który odróżnia go od leminga norweskiego.
Jest posiadaczem miękkiego futra, w jaśniejszym kolorze na powierzchni brzusznej. Osobliwy metaliczny połysk na górnych częściach ciała jest produkowany przez srebrzyste końcówki na krótszych włosach, z niewyraźnym odblaskiem czarnych włosów. Łatka na grzbiecie jest koloru jasnobrązowego.  Ogon ma mocno owłosiony. Kończyny przednie są nagie. Kończyny tylne są gęsto porośnięte za palcami, ale są nagie przed palcami jak u przednich kończyn. 
Posiada małe grube uszy, które wystają nieco z futra, ale które są dobrze rozwinięte, zaokrąglone i dobrze porośniete włosami. 
Kryjówki zakłada w warstwie mchu na dnie lasu, czasami również pod korzeniami drzew lub pod wykrotami, pniami martwych drzewa a nawet pod kamieniami.  
Leming drzewny wygryza tunele w warstwie mchu. Są to jego szlaki komunikacyjne.
Do komunikacji używa sygnałów chemicznych, postawy ciała i wokalizy. Wokaliza jest prawdopodobnie używana w momentach zagrożenia i agresji.
Odżywia się głównie mchami ( Pleurozium, Dicranum i Hylocomium ).
Na jesieni rozpoczyna gromadzenie zapasów kęp mchu na okres zimowy. 
Spiżarnię ukryte są pod kamieniami, martwymi drzewami lub w innych miejscach osłonietych od deszczu. Czasami przechowuje zapasy w miejscach otwartych, takich jak pod rosnącymi drzewami ale jest to rzadkością.
Obszary, w których są gromadzone mchy wyraźnie się różnią od tych, gdzie mech jest zjadany.   
W żerowisku zjadane są tylko wierzchołki mchów a do spiżarń znoszone są całe warstwy mchu. Spiżarnie są zjadane w czasie najbliższej zimy. Zapasy są szczególnie ważne na jej początku i wtedy jest zużywane około 50% zapasów całkowicie.
Sezon rozrodczy od wiosny do jesieni. System krycia poligamiczny.
Ciąża trwa 21 - 22 dni. 2 - 3 mioty w sezonie, czasami 4.
Samica rodzi 2 - 8 młodych w miocie, średnio 4 - 5.
Młode rodzą sie gołe, ślepe i bezradne. W wieku około 2 tygodni są już porośnięte sierścią i otwierają oczy.
Odstawienie następuje po około 20 dniach od narodzin.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Dojrzałość płciową osiąga : samiec w wieku około 3 miesięcy a samica po 1,5 miesiąca od narodzin.
Żyje około 12 - 16 miesięcy.
Czasami występuje zwiększona gęstość osobnicza co prowadzi do lokalnych migracji gatunku.



rycina - Myopus schisticolor schisticolor

Opisane podgatunki : 
- Myopus schisticolor middendorfi - Vinogradov, 1922 - Azja ( azjatycka Rosja - Chabarowski Kraj, dystrykt Ayano-Maya, wybrzeże Morza Ochockiego, dorzecze Jeniseju, region Bajkału, Transbajkalia, region Amuru ) - synonim Myopus middendorfii  - traktowany jako synonim Myopus schisticolor
- Myopus schisticolor morulus - Hollister, 1912 - Azja ( azjatycka Rosja, góry Ałtaj, dystrykt Szebaliński, południowa Syberia, Ałtaj Mongolski ) - synonim  Myopus morulus 
- Myopus schisticolor saianicus - Hinton, 1914 - Azja ( azjatycka Rosja, Republika Buriacka, dystrykt Oka, góry Sajany, północne Chiny - Mandżuria,   Neimenggu, Heilongjiang, Jilin, Liaoning ) - synonim Myopus saianicus 
- Myopus schisticolor schisticolor - (Lilljeborg, 1844) - północna Europa ( Norwegia, Szwecja, Finlandia, północno-zachodnia europejska Rosja, Półwysep Kola, Karelia )
- Myopus schisticolor thayeri - (G, Allen, 1914) - Azja ( północno-wschodnia azjatycka Rosja, północno-wschodnia Syberia, Kamczatka, rzeka Kołyma, Jakucja )
- Myopus schisticolor vinogradovi - Skalon & Raevski, 1940 - Azja ( azjatycka Rosja, Syberia, Nizina Ob, rzeka Ob, Tiumeńska Oblast, Khanty-Mansi ) -  jest większy i ma dużą brązową łatkę na plecach niż europejski podgatunek


Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szerokie rozpowszechnienie i mimo, że mogą istnieć lokalne spadki populacji w wyniku wyrębu lasu ale nie stanowi to spadku o ponad 30% w ciągu ostatnich 10 lat.
Gęstość osobnicza tego gatunku jest zazwyczaj bardzo niska, jednak choć rzadko, może być zwiększona gęstość osobnicza populacji i ich lokalne migracje. Wydarzenia tego typu miały miejsce w północnej Finlandii, w 1910, 1957/58 i 1963 (Sulkava 1999). 
W Fennoskandii lokalne spadki populacji mogą mieć miejsca w wyniku wyrębu lasu (Sulkava 1999, H. Henttonen & wsp. 2006).
Populacje są szczególnie obfite w wielu obszarach środkowej Szwecji (Fredga & wsp, 1998), w Finlandii (Eskelinen, 1997) i w Rosji (Amori, 2001).
Wiele badań przeprowadzonych na lemingach drzewnych skupiła się na ich chromosomach płciowych. Determinacja płci u gatunku wykazała, że istnieje tendencyjny stosunek płci żeńskiej wśród lemingów. Ten sex-bias jest wynikiem wysokiego stężenia chromosomu X. Chromosom X w tym przypadku powoduje w nadmiarze, rozwój samic XY  (Gileva & wsp, 1991). Ich populacje mają tylko 20% mężczyzn, zarówno w niewoli i jak na wolności. Niektóre kobiety mają jeden chromosom X i jeden chromosom Y w każdej ze swoich komórek ciała, jak samce innych gatunków. Aby jeszcze bardziej było to seksualne nastawienie, samice  XY rozwiją komórki jajowe z chromosomów XX w jajnikach. X-chromosomowe samic różni się od chromosomu X stwierdzonego u samców. Wynika z tego brak samic a u samców ustalania chromosomu X. Prawdopodobnie jest to sposób, w jaki gatunek zwiększa wskaźnik urodzeń. Ponieważ jeden osobnik męski może kojarzyć się z kilkoma samicami to rozmnażanie tych zwierząt może być najskuteczniej realizowane poprzez zwiększenie liczby samic w populacji (Niethammer, 1990).
Brak jest widocznych zagrożeń w chwili obecnej.
Zagrożeniem może być lokalny wyręb dojrzałego świerkowego lasu, głównego siedliska gatunku, w niektórych częściach jej zasięgu ( H. Henttonen & wsp. 2006).
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zasięgu.


W niewoli.
Jedynie w badaniach laboratoryjnych. 












Opracowano na podstawie :

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz