Królik wulkanowy ( Romerolagus diazi ) (Ferrari-Pérez, 1893) - ssak z rzędu zajęczaków ( Lagomorpha ), z rodziny zającowatych ( Leporidae ).
Występuje w Ameryce Północnej ( południowy Meksyk - Neovolcanic Belt, głównie w nieciągłych łatach na stokach czterech wulkanów: Popocatepetl, Iztaccíhuatl, El Pelado i Tlaloc ). Jest to endemit dla Meksyku.
Zamieszkuje subalpejskie siedliska porośnięte wysoką trawą zacaton ( Festuca amplissima, Stipa ichu, Epicampes rigens ) i wtórne gęste lasy olchowo - sosnowe z gęstymi trawami na wysokości 2800 - 4250 m n.p.m. ale najczęściej na wysokości 3150 - 3400 m n.p.m.
trawy zacaton z siedliska królika wulkanowego : po lewej : Stipa ichu; po prawej : Festuca emplissima
królik wulkanowy ( Romerolagus diazi ) - osobnik w hodowli
Występuje dymorfizm płciowy : samica większa niż samiec. Średnia waga samca to 417 gram a samicy 536 gram. Średnia całkowita długość dorosłych osobników waha się od 26.8 - 32.0 cm.
Ubarwienie grzbietu i boków jest żółtawo-brązowe a poszczególne włosy są czarne na końcach i u nasady, w wyniku czego daje to ciemny wygląd. Brzuch ma barwę szarą. To ciemne zabarwienie dobrze łączy się z wulkanicznymi glebami siedliska i może służyć do ochrony przed drapieżnikami. Linienie następuje raz w roku.
Ma małe, krótkie tylne nogi i stopy, uszy małe, zaokrąglone. Posiada krótki szczątkowy ogon, ale nie jest on widoczny u osobników dorosłych. Jego oczy są duże, dobrze umieszczone, które dają bardzo szeroki zakres widzenia.
Kryjówki i gniazda zakłada w kępie wysokiej trawy. Kopie nory co nie jest do końca pewne, które mają długość do 5 metrów i 40 centymetrów szerokości z wejściem ukrytym w podstawie kępy trawy. Gniazda są zbudowane z miękkiej roślinności i sierści. Jednak najczęściej są to płytkie zagłębienia u podstawy kępy traw. W obszarach z mniejszą ilością wysokiej trawy wykorzystuje szczeliny skalne i opuszczone nory.
Prawdopodobnie jest terytorialny, ale nie jest to do końca pewne. Zakres rewiru grupy szacuje się na 2500 - 35000 m2. Na swoim terytorium porusza się szlakami komunikacyjnymi, są to wydeptane ścieżki wśród traw. Brakuje mu szybkości w ucieczce, dlatego jego szlaki komunikacyjne znajdują się pod osłoną traw lub skał.
W grupie często dochodzi do interakcji. Są to walki i zapasy. Dominująca samica jest często agresywna wobec podległych samców i samic, jednak dominujący samiec nie wykazuje agresji do osobników niższych w hierarchii.
Do komunikacji używa gruczołów zapachowych pod brodą i w pachwinach. Gruczoły zapachowe mogą odgrywać znaczącą rolę w kojarzeniu i sygnalizacji statusu społecznego. Inną formą komunikacji jest wokaliza. Romerolagus diazi jest jedynym członkiem rodziny Leporidae, który artykułuje wokalizę aby pomóc młodym i w razie niebezpieczeństwa podobnie do szczekuszek. Są dwa różne typy połączeń: krótki piskliwy odgłos i bardziej subtelny, nieco mniej słyszalny pisk. Komunikuje się także za pośrednictwem uderzań tylnych nóg o ziemię. Status reprodukcyjny jest przekazywany za pośrednictwem gruczołów zapachowych znajdujących się na brodzie i w pachwinie.
Odżywia się pokarmem roślinnym. W skład jego diety wchodzi trawa zacaton, młode kolczaste liście, zioła i kora olch. Podczas letniego sezonu deszczowego, czasami żywi się na roślinach uprawnych. Czasem zjada kał w celu otrzymania pożywienia i wody.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku, jednak szczyt występuje w czasie ciepłych, letnich deszczowych miesięcy od marca do początku lipca. System krycia monogamiczny. Dostęp do rozmnażania jest określany przez status społeczny, a tylko dominująca samica i dominujący samiec może się rozmnażać. Jeśli któreś z pary ginie, jest zastąpione przez osobniki najwyższej rangi w hierarchii.
Ciąża trwa 38 - 40 dni. Samica rodzi 1 - 4 młode w miocie. W roku może być 4 - 5 miotów. Młode rodzą się z zamkniętymi oczami i uszami oraz są porośnięte drobnym brązowym futerkiem. U nowo narodzonych dobrze jest widoczny szczątkowy ogon. Ważą około 80 gramów a ich długość waha się od 8,3 do 10,6 cm. Oseski pozostają w gnieździe przez 2 tygodnie. W wieku 15 - 16 dni rozpoczynają próby zjadania stałego pokarmu. Odstawienie następuje w wieku 3 tygodni. Całkowitą niezależność młode uzyskują po 25 - 30 dniach od narodzin.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi.
Dojrzałość płciową uzyskuje : samiec w wieku 5 miesięcy a samica 8 miesięcy.
Długość życia to 12 - 16 miesięcy. W niewoli może żyć do 24 - 26 miesięcy.
Romerolagus diazi w naturalnym siedlisku
Opisane podgatunki :
- Romerolagus diazi nelsoni - Merriam, 1896 - Meksyk ( zbocza Popocatepetl ) - synonim Romerolagus diazi - nie ma uznanych podgatunków Romerolagus diazi (Hall 1981)
Romerolagus diazi w pobliżu kryjówki
Gatunek uznawany za krytycznie zagrożony ze względu na ciągłą utratę siedlisk oraz rozdrobnione populacje. Zakres powierzchni zamieszkanej przez gatunek to około 386 km2 ( Velazquez 1994 ). Zakres ten staje się coraz bardziej rozdrobniony a powierzchnia dostępna w odpowiednim środowisku maleje ( Velazquez & wsp. 1993 ). Niedawno zniknął z wielu obszarów w środkowym Meksyku, gdzie wcześniej był zgłoszony, w dużej mierze w wyniku zniszczenia siedlisk i polowań dla sportu, które nadal stanowią stale obecne zagrożenie.
Główne zagrożenie to utrata i fragmentacja siedlisk związana z wypasem bydła, rolnictwem i rozwojem nieruchomości, wyrębem lasu, wycinaniem i spalaniem traw zacaton oraz pożarów lasów ( 98% pożarów jest powodowanych przez ludzi próbujących poszerzać i tworzyć nowe pastwiska ) ( Fa & Bell 1990 ).
Zakres Romerolagus diazi znajduje się o 45 minut drogi od jednego z największych miast ( Mexico City ) i ekspansja miasta spowodowała utratę siedliska ( Fa i Bell 1990 ).
Utrata siedlisk szacowana jest na 15 - 20% w ciągu ostatnich trzech pokoleń gatunku ( Cuarón i de Grammont ).
Badanie w 1994 r. na El Pelado w celu oszacowania wielkości populacji stwierdziło, że wielkość populacji gatunku było między 2478 a 12120 osobników, zalecając mniejszą liczbę używaną dla celów konserwatorskich z powodu szerokich granic ufności ( Velazquez 1994 ). Badanie oparto na ilości kału oraz bezpośredniej obserwacji. Obecnie szacuje się, że około 7000 osobników żyje na wolności ( Chapman,1984 , Nowak, 1999 ).
Romerolagus diazi jest specjalistą siedliskowym (Velazquez i in. 1993).
Fragmentacja siedliska jest spowodowana ciągłą utratą tego siedliska związaną z budową autostrad. Powoduje to rozproszone populacje, które są genetycznie izolowane, zwiększając ich ryzyko lokalnego wyginięcia na skutek procesów losowych ( Velazquez i in. 1993 ).
Romerolagus diazi jest gospodarzem wielu pasożytów wewnętrznych oraz nicieni ( Boreostrongylus romerolagi, Thichostrongylus calcaratus, Longistrata dubia, Dermatoxys veligera ), włosogłówki ( Trichuris leporis ) i płazińca ( Anoplocephaloides romerolagi ). Jest również gospodarzem dla wielu pasożytów zewnętrznych, w tym różnych gatunków wszy, kleszczy i pcheł ( Hoffman,1990 ; Velazquez i Heil,1996 ; Velazquez, 1994 ).
Polowanie jest nielegalne, a mimo to w dalszym ciągu prowadzone z powodu braku wiedzy lokalnej społeczności o statusie chronionego gatunku i braku jego stosowania i egzekwowania ( Cervantes i in. 1990, Fa i Bell 1990 ).
Romerolagus diazi jest wymieniony w Załączniku CITES I ( 1973 ).
Rejestrowany z obszarów chronionych - Park Narodowy Izta - Popo i Park Narodowy Zoquiapan, ale spalanie trawy, polowania, wypas utrzymują się w granicach Parków ( Cervantes i wsp. 1990;. Fa i Bell 1990;. Velazquez i wsp. 1993 ).
Działania ochronne : W 1990 roku, Światowa Unia Ochrony Przyrody i Komisja Przetrwania Gatunków ( IUCN / SSC ) Specjalistyczna Grupa Lagomorpha stworzyła plan działania dla tego królika, koncentrując się na potrzebie zarządzania spalania i nadmiernego wypasu oraz do egzekwowania przepisów zakazujących fotografowania, sprzedaży i polowania na gatunek. Zarządzanie obszarami chronionymi powinno być poprawione i plany edukacyjne na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym powinny być realizowane ( Fa i Bell 1990 ). W rezultacie populacje są obecnie wyższe, niż dziesięć lat temu. Programy hodowli w niewoli zostały utworzone z pewnym sukcesem, ale śmiertelność młodych w niewoli jest bardzo wysoka ( Fa i Bell 1990 ). Jednak obecnie nie ma żadnych planów, aby osobniki wyhodowane w niewoli wypuścić na wolność.
Romerolagus diazi w czasie najwyższej aktywności
W niewoli.
W ramach programów hodowlanych.
Grupy hodowlane znajdują się w Los Coyotes Park i Zoo Chapultepec w Meksyku. Brak jest jednak planów na reintrodukcję gatunku w naturalne siedliska.
Opracowano na podstawie :
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz