niedziela, 25 października 2015

Gatunki z rodzaju Eolagurus ze stepów i półpustyń środkowej Azji. Przegląd rodzaju.







Piestruszka żółta ( Eolagurus luteus ) - ( Eversmann, 1840 ) - gryzoń z podrzędu myszokształtnych ( Myomorpha ), z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Lagurus luteus - Eolagurus volgensis Alexandrova, 1976 - Eolaurus gromovi Topatchevski, 1963 - Eolagurus praeluteus Schevtschenko, 1965 .

Występuje w środkowej Azji ( azjatycka Rosja, Kazachstan, Mongolia, Chiny - północny  Xinjiang ).

Zamieszkuje suche stepy, półpustynie, pustynie i stabilne obszary wydmowe.
Preferuje piaszczyste gleby o rzadkiej roślinności i zaroślach krzewów.


piestruszka żółta ( Eolagurus luteus )

Aktywna w ciągu całej doby. Szczyt aktywności późnym popołudniem i po zmierzchu oraz przed świtem i tuż po wschodzie słońca. 
Wiosną i latem schodzi na niżej położone siedliska, zimą przenosi się wyżej.
Żyje w niewielkich grupach rodzinnych, w parach lub samotnie.
Kopie nory w obszarach o piaszczystej glebie, a każde wejście jest połączone z innymi za pośrednictwem wydeptanych ścieżek. Ścieżki tworzą sieć szlaków komunikacyjnych pomiędzy otworami nor. Jeżeli pokarm zostanie wyczerpany w pobliżu nory przenosi się w inne miejsce, kopiąc nowe nory.
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Długość ciała 105 - 210 mm, długość ogona 11 - 23 mm . Ciało z krótkim, pokrytym dość długim włosem ogonem.  Uszy są małe, zaokrąglone, ledwo wystające nad futrem, podeszwy łap pokryte włosami, ale nierówności na dolnej powierzchni palców są wyraźnie widoczne. Ubarwienie piaszczysto-żółte z białawym brzuchem.
Prowadzi skryty tryb życia, przebywając większość czasu w norze. 
Do komunikacji używa prawdopodobnie sygnałów zapachowych, węchu, słuchu, wzroku, postawy ciała, dotyku. Brak informacji czy używa wokalizy w stanie zagrożenia, agresji czy zalotów.
Odżywia się pokarmem roślinnym. W skład jej diety wchodzą rośliny zielne, bulwy, kłącza, cebule, korzonki, nasiona traw i roślin zielnych, trawy. Prawdopodobnie zjada też różnego rodzaju owady i ich larwy jak są dostępne.
Prawdopodobnie gromadzi też zapasy pokarmu w norze ale nie jest to do końca pewne.
Sezon rozrodczy w letnich miesiącach ( od maja do sierpnia ). System krycia prawdopodobnie poligamiczny ale nie jest wykluczona monogamia.
Ciąża trwa 17 -19 dni. Samica rodzi 6 - 9 młodych w miocie. 2 - 3 mioty w sezonie w zależności od obszary występowania i dostępności pokarmu.
Następne mioty występują po 45 - 55 dniach. 
Odstawienie w 2 - 3 tygodniu po porodzie. 
Dojrzałość płciową uzyskuje po 3 - 4 tygodniach od narodzin.
Brak danych czy samiec uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Żyje około 12 - 24 miesięcy.
Populacje przeżywają roczne wahania gęstości osobniczej.

Eolagurus luteus - osobnik w hodowli / Leningradskii Zoopark Saint Petersburg / 

Opisane podgatunki :
- Eolagurus luteus luteus - ( Eversmann, 1840 ) - Kazachstan - na północny-zachód od Morza Aralskiego - synonim Lagurus luteus luteus

rycina - Eolagurus luteus

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na brak wyraźnych, głównych zagrożeń.
Pod koniec XIX wieku był powszechny na pustyniach i półpustyniach wokół Morza Kaspijskiego i w Kazachstanie, ale zachodnia część zakresu drastycznie się skurczyła. Obecnie zachodnia granica zakresu jest w zagłębieniu Zaisan, Kazachstan ( Gromow i Erbaeva, 1995 ). 
W połowie XIX wieku został znaleziony w znacznej liczbie przez znanego zoologa i podróżnika E. Eversmanna.
W Rosji występuje w południowym Ałtaju w pobliżu granicy z Kazachstanem i Chinami. Jednak w ostatnich dziesięcioleciach, na terytorium byłego ZSRR jest rzadki. Wyniki z wypluwek ptaków drapieżnych sugerują, że zamieszkuje pewne obszary, prowadząc skryty tryb życia. 
Gatunek ten przeżywa wahania populacji w ujęciu rocznym, o dużej liczbie osobników obserwowanych w 1993 ( N. Batsaikhan os. Kom. ), 1996, 1997 i 2002 ( D. Avirmed os. Kom. ), jednakże najnowsze szacunki z 2005 odnoszą się do znalezionych małych rozmiarów populacji ( os D. Avirmed. Comm.).
W latach obfitości osobniki mogą być rozłożone na wszystkich obszarach północnego Xinjiang ( Chiny ) w osiągnięciu gęstości osobniczej między 1000 - 3000 osobników/ha . Populacje przeżywają jednak gwałtowny spadek stając się rzadkie i  ograniczając się do zaledwie kilku miejsc przy bardzo sprzyjających warunkach.
Rozprzestrzenianie się chorób jest problemem w czasie wysokich gęstości osobniczych.
Degradacja siedlisk związana z wypasem coraz większej liczby zwierząt domowych oraz wysychanie źródeł wody i susze zagrażają również temu gatunkowi. Jednak nie jest do końca jasne, czy wysychanie i susze stanowią naturalne zmiany środowiskowe i czy są one napędzane działalnością antropogeniczną. Nie jest to uważane za główne zagrożenia dla przetrwania gatunku.
W Chinach gatunek jest klasyfikowany jako nie zagrożony. W Rosji jako nie wystarczające dane. W Mongolii około 50% zasięgu  znajduje się na obszarach chronionych. 
W Kazachstanie klasyfikowany jako zagrożony, ale działania ochronne dla zwiększenia liczby populacji są nie wystarczające.

piestruszka żółta ( Eolagurus luteus ) - Moskowskii Zoopark Moskwa

W niewoli - rzadki. 
Lokalnie rosyjskie ogrody zoologiczne.



rycina - piestruszka żółta ( Eolagurus luteus ) - osobniki dorosłe



Piestruszka Przewalskiego ( Eolagurus przewalskii ) - ( Büchner, 1889 ) - gryzoń z podrzędu myszokształtnych ( Myomorpha ), z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Lagurus luteus przewalskii - Lagurus przewalskii.

Występuje w Azji Środkowej ( Mongolia - północna Gobi, dolina jezior, wschodnia Gobi, Trans Ałtaj Gobi, Alashani pustyni Gobi, Chiny - Xinjiang, Qinghai, Gansu i Nei Mongol ).

Zamieszkuje górskie łąki, doliny rzeczne, półpustynie. Preferuje gleby piaszczyste.

siedlisko na pustyni Gobi

Aktywna w ciągu całego roku. Szczyt aktywności 1 - 2 godziny przed zmrokiem, po zapadnięciu ciemności oraz przed świtem i wczesnym rankiem.
Żyje w niewielkich grupach rodzinnych, w parach lub samotnie.
Kopie nory w piaszczystej glebie. Są to złożone systemy z wieloma otworami, tunelami i komorami. Komora gniazdowa znajduje się w najniżej położonym miejscu. Otwory są połączone szlakami komunikacyjnymi prowadzącymi do miejsc żerowania. Pokarm jest zbierany w pobliżu systemu nor. Prawdopodobnie jak poprzedni gatunek przemieszcza się jeśli brakuje pokarmu w pobliżu kompleksu mieszkalnego.
Do komunikacji używa prawdopodobnie sygnałów zapachowych, węchu, wzroku, słuchu, dotyku, postawy ciała. Brak informacji czy używa wokalizy w stanie zagrożenia, agresji czy zalotów.
Odżywia się pokarmem roślinnym. W skład jej diety wchodzą bulwy, cebule, kłącza, korzonki, nasiona traw i roslin zielnych, trawy i rośliny zielne. Brak danych czy zjada bezkręgowce i czy gromadzi zapasy na okres zimy.
Sezon rozrodczy w okresie letnich miesięcy ( od maja do sierpnia ). System krycia nie jest znany ale prawdopodobnie poligamiczny choć monogamia nie jest wykluczona.
Ciąża trwa do 20 dni. Samica rodzi od 4 do 10 młodych w miocie. 2 - 3 mioty w sezonie w zależności od obszaru występowania i dostępności pokarmu.
Odstawienie po około 2 - 3 tygodniach od narodzin. 
Dojrzałość płciową uzyskuje w 4 tygodniu życia.
Brak danych czy samiec uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Długość życia nie jest znana ale przypuszcza się iż do około 18 - 20 miesięcy.

Nie opisano żadnych podgatunków.

siedlisko Ałtaj Mongolski - szczyt Churen - Tongoi 

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji i występowanie w wielu obszarach chronionych. Istnieje małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Jednak obecnie brak jest aktualnych danych na temat stanu populacji.
Gatunek przeżywa roczne wahania wielkości populacji.
Brak jest większych zagrożeń dla gatunku w chwili obecnej.
W Mongolii, około 19% zakresu gatunku występuje na obszarach chronionych ( Clark i wsp. 2006 ). Gatunek ten może być obecny na obszarach chronionych w Chinach. 
W Mongolii, został regionalnie oznaczony w Czerwonej Księdze jako niewystarczające dane ( Clark i wsp. 2006 ). 
W Chinach, gatunek ten został regionalnie oznaczony w Czerwonej Księdze jako najmniejszej troski ( Wang i Xie 2004 ). 
Potrzebne są badania w celu oznaczenia podziału tego gatunku w Mongolii.

rycina - piestruszka żółta ( Eolagurus luteus ) - osobnik młodociany wyglądający z nory

W niewoli - brak danych.




+Eolagurus argyropuloi - I.Gromov i Parfenova, 1951 - gryzoń z podrzędu myszokształtnych ( Myomorpha ), z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ).  

Występował w Europie Środkowo-Wschodniej i Południowej, Azji ( Ural, północny Kazachstan, Transbajkalia, Ufa, region Swierdłowska ).

Zamieszkiwał stepy i półpustynie.

Gatunek wymarły w plejstocenie.
Znany jedynie z małych fragmentów kostnych.
Podgatunek Eolagurus argyropuloi zazhighini - Poulianos,  - znany z Europy Południowej.




+Eolagurus simplicidents - Young, 1934 -  gryzoń z podrzędu myszokształtnych ( Myomorpha ), z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ).  

Występował we wschodniej Europie ( Ukraina ) i Azji ( do zachodniej Syberii ).

Zamieszkiwał stepy i półpustynie.

Wymarł w plejstocenie.
Znany jedynie z fragmentów kostnych.
Był zbliżony wielkością do Eolagurus luteus - Zazhigin, 1970. 


Lagurus lagurus 


rycina - piestruszka żółta ( Eolagurus luteus ) - osobnik młodociany 




  
Opracowano na podstawie :
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.





Brak komentarzy:

Prześlij komentarz