Beszamel i spółka bez ograniczeń: Myszorówki z rodzaju Mastomys. Przegląd gatunków. Część I.

Myszorówka awaszańska ( Mastomys awashensis ) - Lavrenchenko L.A., Linkhnova O.P, , Baskevic M.I, & Bekele A., 1998 - gryzoń z nadrodziny Muroidea Illiger, 1811 - z rodziny Muridae Illiger, 1811 - z podrodziny Murinae Illiger, 1811.

Występuje w Afryce ( Etiopia - Etiopska Dolina Ryftowa, górny bieg rzeki Awash oraz jej dolina, pobliże Mekelle oraz południowo-wschodni brzeg jeziora Tana ).

Zamieszkuje sawannę, górski step, brzeg rzeki Awash porośnięty akacją Commiphora thornbush z wysoką trawą, ciernisty busz oraz tereny upraw rolnych na wysokości 1500 - 2700 m n.p.m.

Gatunek słabo poznany ze względu na nie dawne opisanie.
Nie wiele wiadomo na temat ekologii, biologii i sposobu życia tego gatunku.
Wiadomo iż, jest to średniej wielkości gryzoń podobny do Mastomys erythroleucus, ale ze stosunkowo krótszym ogonem.
Futerko grzbietowe czarniawe, z szarozielonymi bujnymi bokami. Kolor brzucha szary. Kolor klatki piersiowej i brzusznej wyraźnie zaznaczony.
Głowa czarniawa, z żółtawymi, rudymi policzkami.
Górne części przednich i tylnych stóp białawe, pazury blade.
Ogon długi, łuszczący się.
Czaszka typowa dla Mastomys, prosta i silnie zaokrąglona grzbietowa krawędź przedniego brzegu płytki jarzmowej, wąska bruzda przednia, kość podniebienia nie sięgająca dalej niż na środek.
Zewnętrznie podobna do sympatrycznych gatunków Mastomys erythroleucus i Mastomys natalensis.
Długość głowy i tułowia : 122 ( w zakresie 116 - 127 ) mm
Ogon : 118 ( w zakresie 111 -123 ) mm
Tylna stopa : 23,8 ( w zakresie 23,5 - 24,3 ) mm
Waga : 46 ( w zakresie 30 - 68 ) g
Prowadzi naziemny tryb życia. Odżywia się prawdopodobnie owadami ale pokarm roślinny wchodzi też w skład jej diety.
Sezon rozrodczy zbliżony do innych pokrewnych gatunków. Ciąża trwa prawdopodobnie 21 - 25 dni. Brak danych na temat wielkości miotu.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek od 2016 roku uznawany jako najmniejszej troski ze względu na odkrycie dodatkowych miejsc występowania.
Ze względu na ograniczony obszar dystrybucji ( 15000 km2 ) gatunek początkowo został sklasyfikowany jako wrażliwy B1ab ( iii ) na Czerwonej Liście IUCN 2009 ( Lavrenchenko & Corti, 2008 ).
W Etiopii wielkość populacji nie jest znana. Corti i in. ( 2005 ) stwierdzili Mastomys awashensis w sąsiedniej miejscowości w pobliżu jeziora Zeway.
Uważa się, iż jest to gatunek rzadki, znany jedynie z pojedynczych okazów.
Jednak podczas dalszych sesji łapania, odnotowano gatunek w dwóch dodatkowych lokalizacjach; jeden w pobliżu Mekelle ( Colangelo i in., 2010 ) i drugi w południowo-wschodniej części jeziora Tana na dalekiej północy ( dane niepublikowane ). W połączeniu z niedawnym odkryciem Mastomys awashensis w Babille Elephant Sanctuary ( Lavrenchenko i in., 2010 ) oraz w Parku Narodowym Dhati-Welel ( dane niepubliczne ), jego zasięg wykracza daleko poza Etiopską Rift Valley do regionów na północy, wschodzie i zachodzie kraju.
Granice geograficzne są niepewne, ale prawdopodobnie bardziej rozległe niż obecnie znane.
Badania wykazały, że gatunek można znaleźć na polach uprawnych ( Colangelo i wsp. 2009, Meheretu i wsp. 2015 ).
Kolejny okaz z Zway ( 08 00 N, 38 48 E ), może również reprezentować ten gatunek ( M. Corti unpubl. ).
W chwili obecnej brak wyraźnych zagrożeń dla gatunku jako całości. Zagrożenie mogą stanowić zmiany siedliskowe, rośliny inwazyjne oraz zwiększanie się populacji ludzkiej.
Mastomys awashensis jest nieobecny w ludzkich osiedlach i budynkach.
Gatunek został zarejestrowany w National Park Awash, National Park Dhati-Welel oraz Babille Elephant Sanctuary. Istnieje potrzeba zachowania odpowiednich obszarów siedliskowych dla tego gatunku.
Potrzebne są dalsze badania ekologii, biologii, trendów i wielkości populacji.

W niewoli - brak danych.

Myszorówka przylądkowa ( Mastomys coucha ) - ( Smith, 1834 ) - gryzoń z nadrodziny Muroidea Illiger, 1811 - z rodziny Muridae Illiger, 1811 - z podrodziny Murinae Illiger, 1811. Synonim Rattus coucha - Epimys coucha.

Występuje w południowej Afryce ( R.P.A. - Eastern Cape Province, Northern Cape Province i Western Cape Province, Free State, Gauteng, Mpumalanga, North-West Province i Limpopo Province, Zululand, południowy i zachodni Transvaal ), południowei zachodnie Zimbabwe, centralna Namibia, Angola, Botswana, Lesotho, Mozambik ).

Zamieszkuje różnorodne dostępne siedliska - otwarte użytki zielone ( suche i wilgotne ), zarośla i busz ( suche i wilgotne ) oraz półpustynne ziemie karoo.

myszorówka przylądkowa ( Mastomys coucha )

Aktywna w ciągu całego roku, głównie w godzinach nocnych.
Żyje samotnie, w parach ( okres rui ) oraz w grupach rodzinnych ( samica i młode ).
Prawdopodobnie jest terytorialna, ale zakresy rewirów osobniczych nie są znane.
Na kryjówki wykorzystuje różnorodne naturalne schronienia : opuszczone nory innych gatunków, naturalne zagłębienia wśród korzeni krzewów, zagłębienia pod kamieniami i głazami, puste pnie drzew i kłody, gęsta trawa itp.
Gniazdo buduje z suchej trawy i innych roślin.
Jest to mały szary gryzoń.
Futerko grzbietowe ciemnoszare u młodych osobników, do rdzawobrązowawego u dorosłych w starszym wieku, brzuszne owłosienie ciemnoszare, włosy z jaśniejszą końcówką, przednie i tylne stopy białawe, ogon długi, ciemny powyżej i poniżej.
Czaszka odróżniająca się od Mastomys natalensis tylko za pomocą technik wielowymiarowych, ale ze znacznym błędem klasyfikacji ( Dipenaar et.al 1993; Lecompte et.al 2002b ).
Samica może mieć od 8 do 12 par sutków mlecznych.
Prawdopodobnie podobny do innych gatunków z rodzaju, ale toleruje bardziej suche warunki niż Mastomys natalensis.
Długość głowy i tułowia : 100 ( w zakresie 77 - 132 ) mm
Długość ogona : 85 ( w zakresie 75 - 103) mm
Długość tylnej stopy : 20,0 ( w zakresie 18 - 22 ) mm
Waga : 31 ( w zakresie 15 - 54 ) g
Do komunikacji używa sygnałów chemicznych, węchu, słuchu, wzroku i postawy ciała. Brak danych czy używa wokalizy.
Odżywia się głównie pokarmem zwierzęcym ( owady, stawonogi, dżdżownice ) ale w skład jego diety wchodzi również pokarm roślinny - głównie nasiona traw i innych roślin zielnych. W warunkach ograniczonego dostępu do bazy pokarmowej dochodzi do kanibalizmu. Prawdopodobnie w warunkach naturalnych wodę pobiera z pokarmu.
Sezon rozrodczy sezonowy z przerwą w suchych miesiącach zimowych ( Coetzee 1965 ), ale inne badania sugerują, że hodowla trwa przez cały rok ( Avernant 1996 ). Dojrzewanie jest symulowane przez substancje chemiczne obecne w kiełkujących trawach ( Linn 1991 ).
Okres ciąży to 21 - 22 dni. Średnia wielkość miotu 8 - 10. Przerwa między miotami 33 dni ( średnio ).
Młode w chwili urodzenia są nagie, ślepe i bezradne. Oczy otwierają po 15 dniach od narodzin. Odsadzanie po 21 dniach ( Meester 1960 ).
Stosunek płci w miocie to około 1 : 1. Ilość miotów w sezonie średnio około 8 - 12.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Długość życia około 24 miesięcy czasami dłużej.

Mastomys coucha - okaz muzealny

Opisane podgatunki :
- Mastomys coucha bradfieldi - Roberts, 1926 - Namibia ( Okahandja, Damaraland ), południowa Angola - synonim Mastomys natalensis bradfieldi - Rattus coucha bradfieldi - uważany za synonim Mastomys coucha - poprawny podgatunek dla niektórych taksonomii
- Mastomys coucha breyeri - ( Roberts, 1915 ) - R.P.A. ( dystrykt Waterberg, Transvaal, Limpopo Prov ) - synonim Mus breyeri - uważany za synonim Mastomys coucha marikquensis dla niektórych autorów
- Mastomys coucha coucha - ( Smith, 1834 ) - R.P.A. ( Eastern Cape Province, Northern Cape Province i Western Cape Province, Free State, Gauteng, Mpumalanga, North-West Province and Limpopo Province ), Botswana pomiędzy rzeką Orange a zwrotnikiem, Zimbabwe, zachodnie Lesotho - synonim Rattus coucha coucha
- Mastomys coucha limpopoensis - ( Roberts, 1914 ) - R.P.A. ( rzeka Sand, północno-wschodni Transvaal, Limpopo Prov - synonim Mus limpopoensis - Rattus limpopoensis - Rattus coucha limpopoensis - uważany za odrębny dla pierwszej taksonomii lub synonim Mastomys natalensis microdon
- Mastomys coucha marikquensis - Smith, 1936 - R.P.A. ( Kurrichaine, zachodni Transvaal, North-West Prov, północne Orange Free State, Pretoria, Potchefstroom ), zachodnie Zimbabwe, południowa Kalahari - synonim Mastomys natalensis mariquensis - Mus marikquensis - Rattus coucha marikquensis - Rattus natalensis marikquensis -może być synonimem Mastomys coucha coucha lub ważnym podgatunkiem Mastomys natalensis
- Mastomys coucha ovamboensis - Roberts, 1926 - północna Namibia ( dystrykt Grootfontein, Ovamboland ) - synonim Mastomys natalensis ovamboensis -prawdopodobnie synonim Mastomys coucha bradfieldi lub Mastomys natalensis
- Mastomys coucha socialis - ( Roberts, 1913 ) - R.P.A. ( zachodni Transvaal, Wonderfontein, Potchefstroom ) - synonim Mus socialis - Rattus socialis - uważany za odrębny dla pierwszej taksonomii; synonim Mastomys coucha marikquensis dla niektórych autorów

Gatunek uznawany jako najmniejszej troski ze względu na szeroką dystrybucję, dużą i stabilną populację oraz że, istnieje małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku gatunku aby go kwalifikować w bardziej zagrożonych kategoriach.
Uważa się, że Mastomys coucha ma trzy główne rozłączne populacje geograficzne, ale ostatnie badania wykazały rozległe dzielenie haplotypów między trzy populacje.
Mastomys coucha jest często spotykana w zaburzonych środowiskach ( susza, ogień, nadmierny wypas itp. ), a jej obecność może być wskaźnikiem integralności ekosystemu.
Mastomys coucha jest sympatryczna z Mastomys natalensis, a tych dwóch gatunków nie można odróżnić jedynie powierzchownym wyglądem.
Mastomys coucha i Mastomys natalensis mogą być ostatecznie zidentyfikowane przez kariotypowanie ( mają różną liczbę chromosomów ) lub sekwencjonowanie DNA. Jednak przy bliższej analizie mają one różnice anatomiczne ( morfologia czaszki, dentystyczna i falliczna ) oraz fizjologiczne ( wzór hemoglobiny i feromony ). . Chromosomy : 2n = 36, FN = 54.
Gatunek jest bardziej podatny na dżumę niż Mastomys natalensis. Dystrybucja ognisk zarazy w Zimbabwe i Republice Południowej Afryki odpowiada w przybliżeniu rozkładowi Mastomys coucha, choć są pewne wyjątki ( Taylor i in. 1981; Venturi i in. 2003 ).
W wielu laboratoriach akademickich oraz publicznie dostępnych zwierząt pochodziło z kolonii pierwotnie błędnie zidentyfikowanej jako Mastomys natalensis.
Mastomys coucha była często używana w badaniach medycznych. W przeciwieństwie do powszechnego mysiego modelu badawczego, Mastomys coucha była utrzymywana jako linia wsobna, więc zachowała genetyczną różnorodność niezbędną do wielu badań z udziałem odpowiedzi immunologicznej. Mastomys coucha ma również naturalnie występującego wirusa brodawczaka, który naśladuje cykl infekcji i objawy obserwowane u ludzi z HPV. Te dwie cechy sprawiły, że jest to dobry model do badania szczepionek przeciwko zakażeniom HPV. Podobnie, w przeciwieństwie do powszechnego mysiego modelu badawczego, Mastomys coucha może wspierać całkowity cykl życia Brugia malayi, pasożyta, który wywołuje filariozę limfatyczną. Dzięki temu stał się kluczowym narzędziem w odkrywaniu nowych leków i szczepionek do zwalczania infekcji, która dotyka około 130 milionów ludzi. Jest również wykorzystywana do badań nad rakiem żołądka, wśród innych dolegliwości.
Nie są znane żadne widoczne zagrożenia dla gatunku jako całości.
Brak danych czy jest rejestrowana z obszarów chronionych.

W niewoli.
Hodowana w USA i Kanadzie jako źródło pokarmu dla gadów, zastępując szczura brunatnego ( Rattus rattus ) jako realne źródło pożywienia dla wybrednych zjadaczy. Jest również uznawany za jedno z naturalnych źródeł pokarmu dla pytonów kulkowych. Dopiero niedawno została wprowadzony do handlu zwierzętami domowymi i częściej jest trzymany jako gryzoń dla węży niż jako zwierzę domowe.
Europejczycy zaczęli je hodować jako zwierzęta domowe, a mianowicie w Niemczech i Anglii.

Myszorówka białoruda ( Mastomys erythroleucus ) - ( Temminck, 1853 ) - gryzoń z nadrodziny Muroidea Illiger, 1811 - z rodziny Muridae Illiger, 1811 - z podrodziny Murinae Illiger, 1811. Synonim Praomys erythroleucus - Mastomys coucha erythroleucus - Mus erythroleucus - Rattus coucha erythroleucus - calopus ( Cabrera, 1906 ) - gambianus ( Thomas, 1911 ) - peregrinus ( De Winton, 1898 ).

Występuje od Afryki Północnej przez Afrykę Zachodnią i Środkową do Afryki Wschodniej ( Maroko, Gambia, Senegal, Mauretania, Mali, Niger, Czad, Sudan, Sudan Południowy, wschodnia część Demokratycznej Republiki Konga ( region Kivu ), Burundi, Republika Środkowoafrykańska, Rwanda, Kamerun, Kongo, Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Gwinea, Gwinea-Bissau, Liberia, Togo, Nigeria, Sierra Leone, Kenia, Uganda, południowa Etiopia, Somalia ).

Zamieszkuje różnorodne siedliska : subtropikalne lub tropikalne suche lasy, sucha sawanna, wilgotna sawanna, subtropikalne lub tropikalne suche krzewy, subtropikalne lub tropikalne wilgotne krzewy, grunty orne, wiejskie ogrody, obszary miejskie i nawadniane tereny.

rycina - myszorówka białoruda ( Mastomys erythroleucus )

Aktywna w ciągu całego roku, głównie w godzinach nocnych. Żyje samotnie, w parach ( okres rui ) oraz w grupach rodzinnych ( samica i młode ).
Samce mają większy zasięg domowy niż samice i częściej się poruszają. Poszczególne osobniki nie są terytorialne ani agresywne i nie tworzą trwałych asocjacji grupowych. Jest to jeszcze bardziej widoczne w populacjach wyspiarskich niż w populacjach lądowych w Senegalu ( Granjon i in. 1986; Duplantier i Granjon 1991 ).
Na kryjówki wykorzystuje różnorodne naturalne schronienia : opuszczone nory innych gatunków, naturalne zagłębienia wśród korzeni krzewów, zagłębienia pod kamieniami i głazami, puste pnie drzew i kłody, gęsta trawa itp.
Gniazdo buduje z suchej trawy i innych roślin.
Kolor futra ( czerwonawo-brązowy grzbiet, białawy brzuch ) odróżniają ten gatunek od innych Mastomys, z którymi występuje ( Baskevich i Orlov 1993; Duplantier i in. 1990a, b; Granjon et.al 1997b; Lavrenchenko i in. 1992; Volobouev i in. 2001; oraz cytowane tam odnośniki ).
Długość tułowia i głowy :
- samiec średnio 142 ( w zakresie 142 - 154 ) mm
- samica średnio 134 ( w zakresie 134 - 144 ) mm
Długość ogona :
- samiec średnio 123 ( w zakresie 123 - 133 ) mm
- samica średnio 121 ( w zakresie 121 - 131 ) mm
Długość tylnej stopy :
- samiec średnio 24,3 ( w zakresie 24,3 - 25,4 ) mm
- samica średnio 23,9 ( w zakresie 23,9 - 24,9 ) mm
Waga :
- samiec średnio 62,6 ( w zakresie 62,6 - 80,4 ) g
- samica średnio 50,3 ( w zakresie 50,3 - 63,2 ) g
Do komunikacji używa sygnałów chemicznych, węchu, słuchu, wzroku i postawy ciała. Brak danych czy używa wokalizy.
Odżywia się głównie pokarmem zwierzęcym ( owady, stawonogi, dżdżownice ) ale w skład jego diety wchodzi również pokarm roślinny - głównie nasiona traw i innych roślin zielnych. W warunkach ograniczonego dostępu do bazy pokarmowej dochodzi do kanibalizmu. Prawdopodobnie w warunkach naturalnych wodę pobiera z pokarmu.
Rozmnażanie odbywa się sezonowo na początku pory deszczowej i trwa do pory suchej ( Hubert 1982; Afework Bekele i Leirs 1997 ). Wytwarza się zatyczka pochwy utworzona po kopulacji ( Brambell i Davis 1941 ).
Długość ciąży średnio 21 dni. Wielkość miotu 11,8 ( w zakresie 1 - 21 ) ( Duplantier i in. 1996 ). Wielkość miotu jest wyższa na polach kukurydzy niż w innych siedliskach ( Afework Bekele i Leirs 1997 ).
Po porodzie rusza spontaniczna owulacja. Występuje ruja poporodowa w ciągu kilku godzin od porodu, a następnie po kilku dniach.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Młode rodzą się gołe, ślepe i bezbronne. Otwierają oczy po około 14 dniach od narodzin. Po około 21 dniach są już zbliżone wielkością do osobników dorosłych.
Rozproszenie następuje po około 30 dniach od narodzin.
Długość życia szacowana jest na 1 - 2 lata.

Mastomys erythroleucus

Opisane podgatunki :
- Mastomys erythroleucus calopus - Cabrera, 1921 nec Cabrera, 1906 - Maroko ( Mogador ) - Mus calopus - uważany za synonim Mastomys erythroleucus peregrinus
- Mastomys erythroleucus erythroleucus - ( Temminck, 1853 ) - Gwinea, Gambia, Senegal, południowa Etiopia, Somalia, Mauritania, Mali, Niger, Czad, Sudan, Sudan Południowy, wschodnia część Demokratycznej Republiki Konga ( region Kivu ), Burundi, Benin, Burkina Faso, Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Kongo, Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Gwinea-Bissau, Kenia, Liberia, Nigeria, Rwanda, Sierra Leone, Togo, Uganda
- Mastomys erythroleucus gambianus - ( Thomas, 1911 ) - Gambia, Senegal - synonim Epimys gambianus - Mastomys coucha gambianus - Rattus coucha gambianus
- Mastomys erythroleucus peregrinus - de Winton, 1898 - Maroko ( Mogador ) - synonim Mastomys coucha peregrinus - Mus peregrinus - Rattus natalensis peregrinus

Gatunek uznawany jako najmniejszy problem ze względu na szeroką dystrybucję, stabilną i dużą populację oraz brak widocznych zagrożeń dla gatunku jako całości. Istnieje małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku liczebności aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Zakres geograficzny opisany przez Granjon i in. ( 1997b ) pochodzi głównie z rozkładu próbek o wartości 2n = 38 ( patrz odniesienia do raportów chromosomalnych cytowanych przez Granjon et.al 1997b ). Codjia i wsp. ( 1996 ) udokumentowali różnice chromosomalne między Mastomys erythroleucus i Mastomys natalensis z południowego Beninu. Mastomys erythroleucus jest symetryczny z Mastomys huberti i Mastomys natalensis w Senegalu ( Duplantier i in. 1990a, 1996 ).
Liczby chromasomalne 2n = 38, FNa = 50 - 56.
Różnice rozrodcze wśród Mastomys erytroleucus, Mastomys natalensis i Mastomys huberti w Senegalu udokumentowane przez Duplantiera i in. ( 1996 ).
W Senegalu Mastomys erythroleucus jest generalistą i zamieszkuje różnorodne siedliska, ale Mastomys huberti ogranicza się do obszarów wilgotnych lub uprawnych, a Mastomys natalensis znajduje się tylko w wioskach ( Duplantier i in. 1996 ).
Populacje etiopskie Mastomys natalensis i Mastomys erythroleucus wykazywały podobny zasięg ekologiczny ( Bulatova i in. 2002 ).
Filogenetyczna analiza danych chromosomalnych wskazuje, że Mastomys erythroleucus, chociaż nadal jest członkiem Mastomys, a nie Myomys lub Praomys, jest oddzielony od Mastomys natalensis, Mastomys huberti i Mastomys coucha, innych analizowanych gatunków ( Britton-Davidian i in. ., 1995 ).
Sekwencje cytochromu mitochondrialnego DNA identyfikują Mastomys erythroleucus jako grupę siostrzaną Mastomys natalensis ( Lecompte i in., 2002b ).
Granjon i in. ( 1997b ) przedstawił doskonały przegląd Mastomys erythroleucus i zauważył, że chociaż żaden pojedynczy pomiar ciała lub czaszki nie będzie jednoznacznie rozróżniał Mastomys erythroleucus, Mastomys natalensis i Mastomys huberti w Senegalu, analizy funkcji dyskryminacyjnych czaszki, żuchwy i pomiary zębów oddzielają trzy gatunki.
Lavrenchenko i Baskevich ( 1996 ) udokumentowali różnice w morfologii plemników, rozróżniając etiopski Mastomys erythroleucus i Mastomys natalensis. Bulatova i in. ( 2002 ) odnotowali kontrasty chromosomalne. Oba gatunki są sympatyczne w regionie Gambela.
Recenzje dotyczące taksonomii, dystrybucji, ekologii i innych tematów są dostępne dla Maroka ( Aulagnier, 1991; Aulagnier i Thevenot, 1986 ).
Gambia, Ghana i Sierra Leone ( Grubb i in., 1998 ). Ghana południowa ( Ryan i Attuquayefio, 2000 ) i Accra Plains w Ghanie południowej ( Decher i Bahian, 1999 ).
Prawdopodobnie więcej niż jeden gatunek jest reprezentowany w tak zwanym Mastomys erythroleucus. W analizie pasm R i C próbek z 2n = 38, Volobouev i in. ( 2001 ) doniósł, że FN waha się od 40 do 60, co jest wynikiem polimorfizmu inwersji pericentrycznej obejmującej 3 - 12 par chromosomów. Zakładając, że hybrydyzacja introgresywna jest przerwana wśród populacji różniących się między sobą 3 - 5 do 11 - 12 inwersji pericentrycznych, Volobouev i in. postawili hipotezę obecności trzech „tajemniczych” gatunków. Jeden ( oznaczony MER-1 z FN = 50 - 56 ) występuje w całej Afryce Subsaharyjskiej i obejmuje próbki kariotypowane z Senegalu, Wybrzeża Kości Słoniowej, Mali, Beninu, Kamerunu, Dem. Rep. Konga, Sudanu i najprawdopodobniej Etiopii i odizolowana populacja Maroka. To jest Mastomys erythroleucus.
Drugi gatunek ( MER-2 z FN = 40 - 41 ) reprezentują próbki z Czadu i Sudanu ( patrz opis Mastomys kollmannspergeri ), a trzeci „gatunki próbne” ( MER-3 z FN = 59 - 60 ) składa się z próbek z wschodniej części Dem. Rep. Konga, zachodniej Ugandy i być może Mali i Czadu. Volobouev i jego koledzy obecnie testują tę hipotezę poprzez analizę cech molekularnych, a także zidentyfikowali nowy 2n = 38 gatunków chromosomalnych z Nigru ( MER-4, FN = 52 ).
Taksony calopus i peregrinus są oparte na okazach marokańskich, a Aulagnier i Thevenot ( 1986 ) przypisali je w synonimii Mastomys erythroleucus, jedynego gatunku Mastomys zarejestrowanego w tym kraju.
Wroughton ( 1908b ) twierdził, że gambianus jest synonimem erythroleucus i Grubb et al. ( 1998 ) traktował to jako takie.
W chwili obecnej nie możemy przydzielić następujących nazw identyfikujących holotypy zebrane w ramach tego, co jest obecnie akceptowane jako zakres Mastomys erythroleucus i Mastomys natalensis.
Sudan: agurensis Setzer, 1956; azrek ( Wroughton, 1911 ); blainei ( Wroughton, 1907 ); kulmei Setzer, 1956; limbatus ( Wagner, 1845 ); macrolepis ( Sundevall, 1843 ); marrensis Setzer, 1956.
Holotypy azrek, blainei i macrolepis z Sudanu Południowego mogą być przykładami Mastomys kollmanspergeri ( Denys i in., 2002 ).
Etiopia: gardulensis ( Frick, 1914; gatunek Praomys według Yalden i in., 1975, 1996, ale klastry holotypowe z innymi Mastomys w analizie morfometrycznej Van der Straetena i Robbinsa, 1997 ); lateralis ( Heuglin, 1877 ); tacaziena ( Heuglin, 1877 ).
Takson fuscirostris Wagner, 1845 ( lokalizacja typu, Sennaar, Sudan ) był powiązany z Myomys algipes przez G. M. Allena ( 1939 ) i uznany za Praomys albipes fuscirostris przez Setzer ( 1956 ).
Holotyp nigdy nie był badany ani identyfikowany. Nie może być przykładem albipes, które są endemitem etiopskim, który nigdy nie został zebrany poza tym krajem, i podejrzewa się, że nazwa ta powinna być kojarzona z Mastomys jako gatunek lub synonim i tymczasowo wymienić go tutaj, dopóki holotyp nie będzie mógł zostać zlokalizowany i zidentyfikowany.
Opisano nowy gatunek pasożytów gongylonematycznych z gryzonia Mastomys erythroleucus. Gongylonema madeleinensis n. sp. różni się od innych gatunków rodzaju rozmiarem złożonych jaj i spicules-gubernaculum, formą i rozkładem jej łuski kutikularnej oraz brakiem porów na jej płytce głowowej. Po zbadaniu zawartości przełyku 270 kontynentalnych i 29 wyspiarskich gryzoni, Gongylonema madeleinensis n. sp. wydaje się być endemiczny dla wyspy „des Madeleines” niedaleko Dakaru w Senegalu.
W niektórych regionach uważany jako szkodnik upraw rolnych.
Rejestrowany z obszarów chronionych w swoim zakresie.
Niezbędne są dalsze badania taksonomiczne ze względu iż Mastomys erythroleucus jest konglomeratem kilku zbliżonych gatunków.

Mastomys erythroleucus - okaz muzealny - czaszka samicy od środka

W niewoli - brak danych.

Myszorówka zalewowa ( Mastomys huberti ) - Wroughton, 1908 - gryzoń z nadrodziny Muroidea Illiger, 1811 - z rodziny Muridae Illiger, 1811 - z podrodziny Murinae Illiger, 1811. Synonim Mastomys hildebrandtii huberti - Mastomys coucha huberti - Mus huberti - Rattus coucha huberti.
Uwagi : Uznane odrębne gatunki dla Ganem i in., 1995

Występuje w Afryce Zachodniej ( Senegal, Gambia, Sierra Leone, Mali, południowo-zachodnia Mauretania, Nigeria, Gwinea ). Niepewne występowanie w Burkina Faso, Gwinea Bissau i Niger. Występuje również na suchych wyspach w delcie Saloum w Senegalu.

Zamieszkuje różnorodne siedliska : sucha sawanna, subtropikalne lub tropikalne sezonowo mokre lub zalane nizinne użytki zielone, grunty orne, ogrody wiejskie, obszary miejskie, tereny nawadniane i sezonowo zalane grunty rolne.

myszorówka zalewowa ( Mastomys huberti )

Aktywna w ciągu całego roku, głównie w godzinach nocnych.
Żyje samotnie, w parach ( okres rui ) oraz w grupach rodzinnych ( samica i młode ).
Samce mają większy zasięg domowy niż samice i częściej się poruszają. Relacje między dorosłymi samcami są mniej agresywne niż u Mastomys natalensis i Mastomys erythroleucus ( Granjon i wsp. 1986 ).
Na kryjówki wykorzystuje różnorodne naturalne schronienia : opuszczone nory innych gatunków, naturalne zagłębienia wśród korzeni krzewów, zagłębienia pod kamieniami i głazami, puste pnie drzew i kłody, gęsta trawa itp.
Gniazdo buduje z suchej trawy i innych roślin.
Jest to średniej wielkości ciemnoszary gryzoń. Kolor grzbietu ciemno szary ( młode osobniki ), rdzawo brązowy ( dojrzałe dorosłe osobniki ) lub czarniawy ( w Senegalu ). Brzuch ciemny, włosy z szarawą końcówką. Przednie i tylne kończyny białawe. Ogon długi ( 84% długości głowy i tułowia w Senegalu ), ciemny powyżej, czasem nieco bledszy poniżej. Czaszka bardzo przypomina czaszkę Mastomys natalensis.
Dymorficzny seksualnie : średnio samce mają większe ciała i tylne nogi i ważą więcej niż samice.
Sutki u samic : 12 ( równomiernie rozmieszczone od pachy do okolicy pachwinowej ) = 24.
Długość tułowia i głowy :
- samiec 139 mm, plus/ minus 10 mm
- samica 132 mm, plus/ minus 10 mm
Długość ogona :
- samiec 114 mm, plus/minus 10 mm
- samica 113 mm, plus/minus 10 mm
Długość tylnej stopy :
- samiec 25,1 mm, plus/minus 1,1 mm
- samica 24,6 mm plus/minus 1,1 mm
Waga :
- samiec 59,1 gram plus/minus 13 gram
- samica 51,5 gram plus/minus 11,3 gram
Do komunikacji używa sygnałów chemicznych, węchu, słuchu, wzroku i postawy ciała. Brak danych czy używa wokalizy.
Odżywia się głównie pokarmem zwierzęcym ( owady, stawonogi, dżdżownice ) ale w skład jego diety wchodzi również pokarm roślinny - głównie nasiona traw i innych roślin zielnych. W warunkach ograniczonego dostępu do bazy pokarmowej dochodzi do kanibalizmu. Prawdopodobnie w warunkach naturalnych wodę pobiera z pokarmu.
Aktywność reprodukcyjna występuje przez cały rok w wilgotnych siedliskach ( Sicard i in. 1999 ). Wskaźnik zajścia w ciążę u dorosłych samic był najwyższy ( 45% ) we wrześniu ( koniec pory deszczowej ) i najniższy ( 3% ) w styczniu ( pora sucha ).
Długość ciąży to 21 dni. Wielkość miotu: 12,2 ( 1 - 27 ) ( Duplantier et al.1996 ). Po porodzie rusza spontaniczna owulacja. Występuje ruja poporodowa w ciągu kilku godzin od porodu, a następnie po kilku dniach.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Młode rodzą się gołe, ślepe i bezbronne. Otwierają oczy po około 14 dniach od narodzin. Po około 21 dniach są już zbliżone wielkością do osobników dorosłych.
Rozproszenie następuje po około 30 dniach od narodzin.
Długość życia szacowana jest na 1 -2 lata.
Populacje na polach nawadnianych wykazywały zmienność sezonową w strukturze populacji : w porze suchej ( styczeń - marzec ) młode stanowiły ponad 50% zdobyczy, podczas gdy w porze deszczowej osobniki dorosłe i starsze reprezentowali 50% lub więcej zdobyczy drapieżników.
Stosunek płci u dorosłych osobników był tendencyjny dla samców ( J.M.Duplantier unpubl. ).

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek klasyfikowany jako najmniejszej troski ze względu na szeroką dystrybucję, dużą i stabilną populację oraz brak wyraźnych zagrożeń dla gatunku jako całości. Istnieje małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Gatunek charakteryzowany przez 2n = 32, FNa = 44 - 46 ( Hubert i in., 1983; Duplantier i in., 1990a; Britton-Davidian i in., 1995 ) lub 2n = 32, FNa = 42 ( Volobouev i in., 2002b ).
Nie jest to ten sam gatunek co Mastomys natalensis, który również charakteryzuje się 2n = 32, ale innym FN = 52 - 54 ( Britton-Davidian i in., 1995), wzór hemoglobiny ( CB Robbins i in., 1983 ) i najwyraźniej białka surowicy ( Robbins i Van der Straeten, 1989 ).
Duplantier i in. ( 1990a, b ) przeciwstawne wyniki elektroforezy białkowej i cech chromosomalnych pochodzących z senegalskich próbek Mastomys huberti, Mastomys natalensis i Mastomys erythroleucus.
Duplantier i in. ( 1996 ) dokumentują rozrodczość rozrodczą wśród Mastomys huberti, Mastomys erythroleucus i Mastomys natalensis w Senegalu. Filogenetyczna analiza danych chromosomowych Britton-Davidian i in. ( 1995 ) wykazali, że Mastomys huberti jest bliżej spokrewniony z Mastomys natalensis niż z Mastomys coucha i Mastomys erythroleucus, dwoma innymi analizowanymi gatunkami.
Qumsiyeh i in. ( 1990 ) opisali 2n = 32, FNa = 50 - 54 z próbek kenijskich, które uważali za różniące się od Mastomys natalensis i uważali je za ten sam gatunek o podobnym kariotypie z Somalii zgłoszony przez Capanna i in. ( 1982 ), który zidentyfikował ich materiał jako Mastomys huberti. Qumsiyeh i in. twierdził również ( bez badania holotypów ), że hildebrandtii ( Ndi, Taita, Kenia, jest lokalizacją typu ) jest starszą nazwą huberti.
Po ich przydzieleniu wystąpili Musser i Carleton ( 1993 ). Granjon i in. ( 1997b ) wyjaśnił, że kariotyp charakterystyczny dla Mastomys huberti ( 2n = 32, FNa = 44 - 46 ) nie został znaleziony w próbkach z Afryki Wschodniej i jest ograniczony do Afryki Zachodniej, a próbki zgłoszone przez Qumsiyeh et al. ( 1990 ) nie reprezentują Mastomys huberti. Granjon i in. również zauważył „Istnienie gatunku wschodnioafrykańskiego odrębnego od Mastomys natalensis, i który może być Mastomys hildebrandtii, nie jest do tej pory wystarczająco wspierany”.
Van der Straeten i Robbins ( 1997 ) uważali holotyp hildebrandtii za Mastomys, a nie za przykład Praomys, ale nie przypisywali go gatunkom. Umieszczono hildebrandtii w synonimie Mastomys natalensis ( patrz także Lecompte, 2003 ).
Ogólnie gryzonie okazywały się większe na wyspach niż na kontynencie. Istnieją jednak pewne wyjątki od tej reguły, a celem jest zbadanie jednego z nich. Na kontynencie Senegalu Mastomys huberti zajmuje wilgotne siedliska. Występuje jednak także na suchych i piaszczystych wyspach ( w delcie Saloum ), gdzie jej przedstawicielami są krasnoludki. Ponieważ dostępność wody okazała się czynnikiem ograniczającym na tych wyspach w porównaniu do kontynentu, badano charakterystykę obrotu wody w odniesieniu do wielkości ciała, w populacjach kontynentalnych i wyspiarskich pod koniec pory suchej, zarówno w warunkach polowych, jak i laboratoryjnych. Stwierdzono, że wszystkie populacje są zrównoważone wodą w swoich naturalnych siedliskach. Przedstawiono podobne wskaźniki rotacji wody, mimo że zwierzęta wyspiarskie były poddane silniejszym ograniczeniom niż zwierzęta lądowe. Eksperymenty laboratoryjne sugerują, że fizjologiczna plastyczność jednej z populacji wyspy może zostać zmniejszona. Populacje wysp mają wyższy stosunek masy nerek do masy ciała niż populacje z kontynentu. Proponuje się, że mniejszy rozmiar na wyspach pozwala utrzymać równowagę wodną przy mniejszej ilości wody, a wyższy stosunek powierzchni filtracji nerki do wielkości ciała może pomóc Mastomys huberti przetrwać na suchych wyspach. Omawiane czynniki odpowiedzialne są za zmienność rozmiarów ciała i zmienność charakterystyki wymiany wody i doprowadzają do wniosku, że różne czynniki mogą wyjaśniać zmienność rozmiarów ciała wśród populacji wysp, w zależności od rozpatrywanych gatunków i ograniczeń ekologicznych spotykanych na wyspach.
W okresie dwóch lat ( październik 1988 - październik 1990 ) w delcie Saloum w Senegalu, 8 - 97 osobników było obecnych na wyspie 0,8 ha ( = 10 - 108 / ha) i 19 - 37 osobników na obszarze badawczym o powierzchni 2 ha ( = 10 - 18 / ha) na pobliskim kontynencie ( Granjon et.al.1994 ).
Jest główną zdobyczą Tyto alba w delcie Saloum w Senegalu ( Ba et al.2000 ). Gatunek jest nosicielem Borerrelia crocidurae ( Godeluck et al. 1994; Duplantier & Sene 2000 ).
Uważany za poważnego szkodnika rolniczego.
Rejestrowany z obszarów chronionych w swoim zasięgu.
Potrzebne są dalsze badania taksonomiczne, gdyż gatunek może stanowić konglomerat pokrewnych gatunków.

W niewoli.
Wiadomo iż, hodowany jest w warunkach laboratoryjnych do różnych badań
porównawczych.