Beszamel i spółka bez ograniczeń: Rodzaj Aethomys - sawanniki. Przegląd gatunków. Część I.

Nadrodzina : Muroidea
Rodzina : Muridae
Podrodzina : Murinae
Rodzaj : Aethomys - sawannik
Aethomys Thomas, 1915

Gatunek typowy : Epimys hindei Thomas, 1902

- Aethomys bocagei ( Thomas, 1904 ) - sawannik angolski
- Aethomys chrysophilus ( de Winton, 1897 ) - sawannik rudy
- Aethomys granti ( Wroughton, 1908 ) - sawannik Granta
- Aethomys hindei ( Thomas, 1902 ) - sawannik równikowy
- Aethomys ineptus ( Thomas & Wroughton, 1908 ) - sawannik transwalski
- Aethomys kaiseri ( Noack, 1887 ) - sawannik leśny
- Aethomys namaquensis ( A. Smith, 1834 ) - sawannik Namaqua
- Aethomys nyikae ( Thomas, 1897 ) - sawannik malawski
- Aethomys silindensis ( Roberts, 1938 ) - sawannik stokowy
- Aethomys stannarius ( Thomas, 1913 ) - sawannik zachodni
- Aethomys thomasi ( de Winton, 1897 ) - sawannik zaroślowy

sawannik rudy ( Aethomys chrysophilus )

Gatunki są endemiczne, występujące w Afryce, na południe od Sahary, ich obszar występowania rozciąga się na wschodnią, środkowa i południową Afrykę i nieznacznie na Afrykę Zachodnią ( Musser & Carleton, 1993 ).

Zamieszkują suchą i wilgotną sawannę, suche lasy, obszary skaliste, obszary górskie i wyżynne, lasy deszczowe, obrzeża pustyń i półpustynie, stepy, lesistą sawannę, pola uprawne, łąki. Od poziomu morza do 1200 m n.p.m.

Prowadzą nocny i naziemny tryb życia. Jednak okazjonalnie wspinają się po drzewach i skałach.
Żyją samotnie, w parach lub niewielkich grupach rodzinnych. Pary szeroko rozstawione z rzadko więcej niż dwoma dorosłymi osobnikami zajmującymi nory lub szczeliny ( Choate 1972 ).
Prawdopodobnie są terytorialne ale wielkości rewirów nie są znane.
Kopią nory pod krzakami, skałami, kłodami lub korzeniami drzew lub wykorzystują szczeliny w skałach lub dziury w kopcach termitów.
Budują kuliste gniazdo z trawy i liści. Niektóre gatunki budują gniazda na drzewach lub krzewach na wysokości do 2 metrów.
Niewielki dymorfizm płciowy : samce nieco większe niż samice.
Wielkość osobników gatunku Aethomys bocagei :
- samiec 165 ( w zakresie 150 - 174 ) mm
- samica 143 ( w zakresie 137 - 147 ) mm
Głównie ubarwione szaro lub brązowo-szaro. Brzuch jaśniejszy od grzbietu często biały. Ogon często dłuższy niż długość głowy i tułowia.
Oczy duże, uszy między 22 - 23 mm lub większe w zależności od wielkości gatunku.
Do komunikacji gatunki używają sygnałów chemicznych, węchu, wzroku, słuchu, dotyku, postawy ciała i wokalizy.
Większość gatunków jest wszystkożerna, ze średnią dietą składającą się z 25% owadów, 40% nasion i 35% roślinności zielnej ( Gliwicz 1987 ).
Większa zależność od nasion występuje w porze suchej ( 10% owadów, 75% nasion, 15% roślinności - trawa i liście ).
Rozmnażanie odbywa się przez cały rok, ale większość urodzeń odnotowano w późnej porze suchej i wczesnej porze deszczowej ( Hanney, 1965; Brooks 1972, Hubbard 1972, Gliwicz 1985, Hapold i Hapold 1990, Neal 1990 ). System krycia poligamiczny ale odnotowywano też monogamię.
Ciąża : minimum 26 dni, ale do 31 dni, jeśli samica karmi mlekiem poprzedni miot.
Rozmiar miotu: 3 - 4 ( 6-1 ). Przy narodzinach waga młodej samicy to ok. 4,5 g.
Młode otwierają oczy 10 - 14 dniach od narodzin. Okres laktacji to 26 - 33 dni.
Minimalny wiek w wieku dojrzałości płciowej u kobiet 82 dni. Prawdopodobnie samiec nie zajmuje się opieką nad młodymi osobnikami ale nie stwierdzono też faktu kanibalizmu. W niewoli samica usuwa samca z gniazda w momencie opieki nad potomstwem.
Klasy wiekowe zdefiniowane następującymi wagami:

63 g dorosłej kobiety,

31-63 g dojrzałej samicy,

31 g młodocianego samica,

71 g dorosłego samca,

31-71 g dojrzałego samca,

31 g młodocianego samca

( Bowland i Perrin 1988 ).

Długość życia to prawdopodobnie około 24 miesiące.

sawannik Namaqua ( Aethomys namaquensis )

sawannik transwalski ( Aethomys ineptus )

Gatunki są oznaczone jako LC czyli najmniejszej troski. Istnieje małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku populacji u większości gatunków aby klasyfikować je w bardziej zagrożonych kategoriach.
Wielkość populacji jest zmienna, szczególnie w nieprzewidywalnych warunkach.
Pierwotnie przydzielony do rodzaju Mus, a następnie różnie umieszczony w Myomys ( = Praomys ) ( Allen 1939 ), Mastomys ( Roberts 1951 ), Rattus ( podrodzaj Micaelamys Ellerman 1941 ) i Aethomys ( podrodzaj Micaelamys Davis 1975b, De Graff 1981, Meester i inni . 1986, Musser & Carleton 1993 ).
Pięć gatunków Aethomys jest obecnie rozpoznawanych w południowej Afryce według Bronnera i in. ( 2003 ) i Chimimba ( 1998 ), mianowicie Aethomys namaquensis, Aethomys granti, Aethomys silindensis, Aethomys chrysophilus i Aethomys ineptus.
Aethomys chrysophilus i Aethomys ineptus reprezentują dwa gatunki pokrewne oparte na chromosomie, elektroforezie oraz masywnym nasieniu i morfologii bifitów ( Chimimba, 1998; Chimimba i Dippenaar, 1995 ) oraz w obszarach, w których współistnieją, badanie liczby diploidalnej, allozymów, plemników lub mitochondrialny DNA jest wymagany do rozróżnienia tych dwóch gatunków ( Chimimba i Linzey, 2008 ). Brak hybryd sugeruje izolację reprodukcyjną między dwoma rasami chromosomowymi ( Chimimba, 1998 ).
Pokrewne gatunki Aethomys chrysophilus ( de Winton ) i Aethomys ineptus Thomas i Wroughton są nierozróżnialne pod względem morfologii zewnętrznej.
Chociaż ich łączny zasięg geograficzny rozciąga się na dużym obszarze południowej Afryki, ich odpowiednie rozkłady są niepewne. Zebrano bazę danych, która zawiera wszystkie znane pozytywnie zidentyfikowane okazy z literatury, a także te ostatnio zebrane przez różnych autorów w Afryce Południowej.
Na podstawie tych okazów sugeruje się, że Aethomys chrysophilus zajmuje większość połączonego zasięgu, osiągając swój południowy limit w północnej Afryce Południowej, głównie na niskich wysokościach zlewni rzeki Limpopo.
Pozostałą część Afryki Południowej zajmuje Aethomys ineptus, który występuje na wyższych wysokościach w północno-środkowej Afryce Południowej, ale rozszerza się na siedliska o niższych wysokościach w południowej części swojego zasięgu.
Chociaż są one głównie parapatryczne, wiadomo, że ich zakresy pokrywają się na zachód od Pretorii ( region Magaliesberg w północno-zachodniej prowincji ) i na zachód od Soutpansberg w prowincji Limpopo. Wiadomo jednak, że są one syntezowane tylko w jednym miejscu ( Langjan Nature Reserve, prowincja Limpopo ). Konieczne są dalsze badania w celu ustalenia strefy parapatrii w Mozambiku, Botswanie i Namibii.
Identyfikacja morfologiczna kryptycznych gatunków gryzoni była historycznie problematyczna. W najlepszym przypadku wiele gatunków kryptycznych zostało zidentyfikowanych na podstawie różnic chromosomalnych. Jednak w celu zbadania historii życia takich gatunków gryzoni istnieje potrzeba molekularnej techniki identyfikacji gatunków kryptycznych, która nie wiąże się z niszczącym pobieraniem próbek. Badano zmienność genetyczną cytochromu b mitochondrialnego DNA ( mtDNA ) u Aethomys chrysophilus i Aethomys ineptus z południowej Afryki. Analizy filogenetyczne i filogeograficzne tych sekwencji wykazały wzajemną monofilię między populacjami 2 gatunków w południowej Afryce, ale brak poparcia dla monofilii Aethomys chrysophilus z południowej i wschodniej Afryki. Sugeruje to, że analiza mtDNA może być wykorzystana do rozróżnienia tych 2 gatunków siostrzanych w południowej Afryce. Jednak wyniki te muszą być dalej badane za pomocą analiz DNA próbek typu, materiału topotypowego lub obu z sąsiednich miejscowości.
Pięć z dziesięciu gatunków obecnie rozpoznanych w rodzaju ( Musser
i Carleton, 1993 ), a mianowicie Aethomys namaquensis ( A. Smith, 1834 ), Aethomys granti ( Wroughton, 1908 ), Aethomys chlysophilus ( De Winton, 1897a ), Aethomys silindensis Roberts, 1938 i Aethomys nyikae ( Thomas, 1897 ), zostały zgłoszone z południowej Afryki ( Meester i wsp., 1986; Skinner i Smithers, 1990; Mills i Hes, 1997 ).
Gatunki z południowej Afryki są obecnie uważane za należące do dwóch podgatunków : Micaelamys Ellerman, 194 1 ( w tym Aethomys namaquensis i Aethomys granti ) oraz podtypu, który obejmuje Aethomys chrysophilus, Aethomys silindensis i Aethomys nyikae ( Meester i in., 1986 ).
Aethomys chlysophilus i Aethomys namaquensis są szeroko rozpowszechnione w podregionie, mając na uwadze, że Aethomys granti odnotowano jedynie w Karoo w południowo-środkowej części Afryki Południowej ( Meester i in., 1986 ).
Aethomys silindensis jest znany tylko z trzech miejscowości we wschodniej części Zimbabwe ( Meester i in., 1986 ).
Davis ( 1975 ) opisał Aethomys nyikae z wschodniego Zimbabwe oparty na jednym młodocianym okazie o niepewnej tożsamości.
Aethomys chlysophilus zawiera dwa elektroforetycznie różne cytotypy ( 2n = 44 i 2n = 50; Gordon i Rautenbach, 1980; Gordon i Watson, 1986; Visser i Robinson, 1986; Baker, Qumsiyeh i Rautenbach, 1988 ), które również różnią się morfologią głowy plemników ( Gordon i Watson, 1986; Visser i Robinson, 1987; Breed i in., 1988 ). Brak hybryd w obszarach nakładania sugeruje reprodukcyjną izolację między dwoma cytotypami ( Gordon i Rautenbach, 1980; Gordon i Watson, 1986; Visser i Robinson, 1986 ).
Uznanie podrodzajów oraz podział i podział taksonomiczny gatunków i podgatunków w rodzaju Aethomys były źródłem niepewności taksonomicznej ( Davis, 1975; Schlitter, 1978; Meester i in., 1986; Gordon i Watson, 1986; Visser i Robinson, 1986, 1987; Musser & Carleton, 1993; Chimimba, 1997; Chimimba, 1998 ). Wynika to głównie z rzadkości i / lub nieodpowiedniego pobierania próbek niektórych gatunków, wątpliwe opublikowane dane dotyczące dystrybucji, podobieństwa morfologicznego i różnorodność chromosomów. Rozległe wewnątrzgatunkowe zróżnicowanie fenotypowe u większości gatunków doprowadziło do opisu licznych podgatunków.
Obecnie gatunki nie są objęte żadnymi działaniami ochronnymi.
W niektórych obszarach uznawane za szkodniki upraw rolnych.
Prawdopodobnie występują w niektórych obszarach chronionych w swoim zakresie występowania.

sawannik równikowy ( Aethomys hindei ) - okaz muzealny

W niewoli.
Osobniki agresywne wobec pobratymców, ale gdy grupy są razem przez dłuższe okresy, rozwój rankingu społecznego zmniejsza jawną agresję.
Obie płcie budują gniazda w niewoli, ale samice z młodymi czasami przepędzają samce z gniazda.