Mundżak olbrzymi ( Muntiacus vuquangensis ) - tajemniczy jeleń z Azji Południowo-Wschodniej ( komentarz ).
autorzy: Joel Berger i Minh Nguyen 3 sierpnia 2020 r.
- Tylko w Azji występuje 12 gatunków mundżaków, tak zwanych jeleni szczekających, ze względu na swoje unikalne głosy. Mundżak o dużym porożu jest krytycznie zagrożony, a członkowie jego skąpej, rzadko spotykanej populacji zamieszkującej surowe pasmo gór Annamskich, graniczące z Laotańską Republiką Ludowo-Demokratyczną, Wietnamem i Kambodżą.
- Jednym z największych zagrożeń dla mundżaków są sidła, metoda polowania stosowana powszechnie w Indochinach. Nikt nie wie, ile dziesiątek lub setek tysięcy sideł zaśmieca Azję Południowo-Wschodnią. Ale strażnicy w jednym z kambodżańskich parków narodowych znaleźli 27 714 pułapek tylko w 2015 r. - 7 pułapek na km2 lub 17,5 na milę kwadratową.
- Aby zachować mundżaki, wymagana jest większa publiczna świadomość ich trudnej sytuacji. Na wietnamskim płaskowyżu Dalat i w narodowym obszarze chronionym Nakai-Nam Theun w Laosie ochrona wydaje się możliwa, a naukowcy mają nadzieję, że uzyskają lepsze szacunki gęstości populacji w związku z zagrożeniem. Może być potrzebna hodowla w niewoli.
- Ta historia jest drugą z serii napisanej przez biologa Joela Bergera we współpracy z kolegami w celu lepszego poznania poważnie zagrożonych zwierząt.
- Ten post jest komentarzem. Wyrażone poglądy są poglądami autorów, niekoniecznie Mongabay.
Płetwal błękitny ( Balaenoptera musculus ) ma wielkie serce wielkości dorosłego dzikiego jaka. Wszyscy znają los płetwali błękitnych - podobnie jak wszyscy znają los tygrysów ( Panthera tigris ), słoni ( Elephantidae ) i pand ( Ailuropoda melanoleuca ). Ale niewielu zna zagrożenia dla dzikich jaków ( Bos grunniens mutus ). A jeszcze mniej osób zna zagrożenia, przed którymi stoi mundżak olbrzymi ( Muntiacus vuquangensis ) z Azji Południowo-Wschodniej, czy narodowy ssak Bhutanu, takin ( Budorcas taxicolor ). Te duże ssaki również mają serce, ale jak wiele gatunków, znikają w zapomnieniu. Jest to druga historia z serii, opowiedziana przez naukowca Joela Bergera i współpracowników, przedstawiająca profil zagrożonych, niedocenianych dużych ssaków, oddająca głos ich sekretom i potrzebom.
W mało prawdopodobnym przypadku ktoś podejdzie do ciebie później i zapyta: „Kiedy myślisz o jeleniu, co sobie wyobrażasz?”, jak byś odpowiedział?
Około 50 gatunków obejmuje szerszą rodzinę jeleniowatych ( Cervidae ), która reprezentuje ponad 20% światowych zwierząt kopytnych ( ssaków z kopytami ) i zajmuje nisze ekologiczne w wielu biomach. Jeleniowate obejmują wilgotne lasy tropikalne Azji Południowo-Wschodniej, chłodne lasy deszczowe strefy umiarkowanej w odległej Patagonii i wysokie płaskowyże rozciągające się między politycznie spornymi strefami militarnymi zachodniego królestwa Himalajów.
* Przedstawiamy mało znane mundżaki *
Szeroko rozpowszechniony mundżak indyjski ( Muntiacus muntjak ) został podzielony na 15 podgatunków :
- Muntiacus muntjak annamensis - Indochiny
- Muntiacus muntjak aureus - półwysep Indie
- Muntiacus muntjak bancanus - wyspy Belitung i Bangka
- Muntiacus muntjak curvostylis - Tajlandia
- Muntiacus muntjak grandicornis - mundżak birmański - Birma
- Muntiacus muntjak malabaricus - południowe Indie i Sri Lanka
- Muntiacus muntjak montanus - mundżak sumatrzański lub mundżak górski - wyspa Sumatra
- Muntiacus muntjak muntjak - mundżak jawajski - wyspa Jawa i południowa Sumatra
- Muntiacus muntjak nainggolani - wyspy Bali i Lombok
- Muntiacus muntjak nigripes - mundżak czarnonogi - Wietnam i wyspa Hainan
- Muntiacus muntjak peninsulae - Malezja
- Muntiacus muntjak pleicharicus - Borneo Południowe
- Muntiacus muntjak robinsoni - wyspy Bintan i Lingga
- Muntiacus muntjak rubidus - północne Borneo
- Muntiacus muntjak vaginalis - Birma do południowo - zachodnich Chin
których zasięg rozciąga się od Borneo do wschodniego Pakistanu oraz od Sri Lanki i zachodnich Ghatów Indii po Himalaje Bhutanu do wysokości 3700 m n.p.m. (12 000 stóp).
Jednak większość gatunków mundżaków ma bardziej ograniczoną dystrybucję, a niektóre dopiero niedawno zwróciły uwagę naukowców. Rzeczywiście, niecałe trzy dekady temu pasmo gór Annamskich biologicznie niezwykła, chropowata, tropikalna kordyliera ciągnąca się łukiem z północy na południe wzdłuż granicy Laotańskiej Republiki Demokratycznej, Wietnamu i Kambodży — zostało odwiedzone w terenie. Biolodzy, następnie przenieśli swoje odkrycia do świata zachodniego.
Szybko pojawiły się doniesienia o nowych gatunkach, w tym o takich, jak saola ( Pseudoryx nghetinhensis ), zajączek annamski ( Nesolagus timminsi ) i mundżak olbrzymi ( Muntiacus vuquangensis ). Po raz pierwszy zarejestrowano także mniejszy gatunek mundżaka Muntiacus truongsonensis — Truong Son, zgłoszony w kwietniu 1997 r. przez naukowców z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wietnamu, Uniwersytetu Da Nang i World Wildlife Fund. Niedawno potwierdzono również inny gatunek Muntiacus puhoatensis znajdujący się w odległej części północnej Birmy.
Jeszcze więcej dobrych wiadomości: mundżak laotański ( Muntiacus rooseveltorum ), początkowo zebrany w latach 20-tych XX wieku, został ponownie odkryty a jego istnienie nie zostało zweryfikowane przez siedem dekad i zostało potwierdzone w 1996 roku przez dwóch amerykańskich naukowców, Williama Robichauda i George'a Schallera. Dodatkowe gatunki mundżaków mogą nadal czekać na odkrycie naukowe na pozostałych dzikich terenach Azji Południowo-Wschodniej.
*Wszystko o mundżakach *
Mundżaki są określane jako szczekające jelenie, ponieważ głośno wokalizują z wyraźnymi nawoływaniami. Obie płcie szczekają — zazwyczaj, gdy nieznane bodźce wywołują reakcję ostrzegawczą, zachowanie, które może sugerować zagrożenie dla innych mundżaków.
Mundżaki jako grupa gatunków mają inne wspólne cechy. Samce większości gatunków mają małe poroże; samice nie. Samce mają wydłużone wystające kły używane w walce z innymi samcami, prawdopodobnie w intensywnej rywalizacji o samice, chociaż samice również u kilku gatunków posiadają takie kły.
Ale jest wiele rzeczy, których nie wiemy o całym zestawie gatunków mundżaków, zwłaszcza jeśli chodzi o zachowanie, ekologię i obfitość populacji. Samice mogą wybierać samce na podstawie wielkości poroża i szczekania lub sprawności w walce, chociaż mundżaki laotańskie ( Muntiacus rooseveltorum ) i mundżaki żółte ( Muntiacus atherodes ) mają delikatne poroże tak małe, że mogą nawet nie być widoczne dla samic.
Mundżaki są stosunkowo samotne, a ponieważ są głównie nocne i nieśmiałe, ich badanie jest trudne, a status populacji jest w dużej mierze niepewny. Znalezienie sposobów na ich oglądanie nie jest proste. Jeszcze trudniejsze i pilniejsze zadanie dotyczy znalezienia środków do osiągnięcia skutecznej ochrony.
Niektóre środki ochrony mundżaka zostały wdrożone już w 1962 roku, kiedy przywódca Ho Chi Minh promował utworzenie pierwszego chronionego obszaru Wietnamu, Parku Narodowego Cuc Phuong. Zasugerował „rung la vang”, że lasy są złotem, sugerując, że ochrona środowiska to pieniądz w banku i mądra inwestycja w przyszłość.
To powiedziawszy, kilkanaście znanych gatunków mundżaków jest dziś zagrożonych różnymi poziomami. Na przykład IUCN wymienia mundżaka indyjskiego ( Muntiacus muntjac ) jako najmniej zagrożonego, mundżaka czarnego ( Muntiacus crinifrons ) jako wrażliwego, podczas gdy mało obserwowany i wciąż mało zbadany mundżak olbrzymi ( Muntiacus vuquangensis ) jest krytycznie zagrożony, a jego zasięg i populacja niepewne, choć wydaje się iż „związana z wiecznie zielonymi i półzimozielonymi lasami w paśmie gór Annamskich”.
Do rodzaju należą następujące gatunki :
Muntiacus reevesi ( Ogilby 1939 ) - mundżak chiński
Muntiacus vuquangensis ( Tuoc, Dung, Dawson, Arctander & Mackinnon, 1994 ) – mundżak olbrzymi
Muntiacus rooseveltorum Osgood, 1932 – mundżak laotański
Muntiacus puhoatensis Trai, 1997 – mundżak stokowy
Muntiacus truongsonensis ( Giao, Tuoc, Dung, Wikramanayake, Amato, Arctander & Mackinnon, 1997 ) – mundżak annamski
Muntiacus putaoensis Amato, Egan & Rabinowitz, 1999 – mundżak liściowy
Muntiacus gongshanensis Ma, 1990 – mundżak czuboczelny
Muntiacus crinifrons ( P.L. Sclater, 1885 ) – mundżak czarny
Muntiacus feae ( O. Thomas & Doria, 1889 ) – mundżak samotny
Muntiacus atherodes Groves & Grubb, 1982 – mundżak żółty
Muntiacus muntjak ( E.A.W. Zimmermann, 1780 ) – mundżak indyjski
Muntiacus vaginalis ( Boddaert, 1785 ) – mundżak szczekliwy
Mundżaki olbrzymie były z pewnością rozpoznawane, upolowane i podawane przez tysiąclecia przez rdzennych mieszkańców, których wioski rozciągają się na górzystych granicach Wietnamu, Kambodży i Laosu PDR. I ten mundżak był również od dawna znany francuskim myśliwym w kolonialnym Wietnamie, ale nie zachodnim naukowcom.
Kusząca wskazówka na temat tego jeleniowatego pojawiła się dopiero w 1993 roku, kiedy Rob Timmins i Tom Evans, dwaj nieustraszeni ekolodzy, przeprowadzili badania naukowe w Laosie. Tam zauważono niezwykłe poroże zawieszone w domu w pobliżu obszaru chronionego Phou Xang He.
To natychmiast zwróciło uwagę Timminsa, a później zauważył swojego pierwszego żywego mundżaka olbrzymiego ( Muntiacus vuquangensis ) podczas trekkingu po płaskowyżu Nakai. Chociaż samica odbiegła od Timminsa, przyjrzał się jej wystarczająco wyraźnie, na jej szybko oddalający się ogon, aby mieć pewność, że różni się od innych mundżaków.
Uciekające zwierzę, jak je opisał, było koloru aguti ( z włosami naprzemiennie ciemnymi i jasnymi pasmami ) i ciemną częścią grzbietową. W 1994 r. Timmins i Evans zobaczyli więcej trofeów z mundżaka olbrzymiego ( Muntiacus vuquangernsis ) wystawionego w wioskach na płaskowyżu Nakai, a później żywy okaz został znaleziony nie na wolności, ale w zoo Lak Sao w Lao.
To jest to samo zoo, w którym naukowiec Bill Robichaud zauważył „Marthę”, jedną z nielicznych saoli ( Pseudoryx nghetinhensis ), jakie kiedykolwiek uważnie obserwowali. Zdjęcie Robichauda przedstawiające mundżaka olbrzymiego ( Muntiacus vuquangensis ) jest również jednym z nielicznych, które dotarły do globalnej publiczności, chociaż ostatnio zdjęcia z fotopułapek sprawiły, że gatunek stał się lepiej znany opinii publicznej.
* Mundżaki zagrożone*
Dla nas, dwojga biologów, uznanie mundżaka olbrzymiego przebiegało różnymi drogami. Ponieważ nigdy nie postawił stopy w Azji Południowo-Wschodniej, zainteresowanie autora opowieści Joela Bergera zostało wywołane w zimowy dzień na Grenlandii, gdy utknął w domu, czytając o bioróżnorodności Azji Południowo-Wschodniej. Ciekawość Nguyena Thi Anh Minha była bardziej instynktowna. W czerwcu 2015 roku miała przyjemność obserwować mundżaka indyjskiego ( Muntiacus muntjak annamensis ), delikatnie przeglądającego otwartą trawiastą łatę w górach Annamskich. Jeleń szedł spokojnie, nie bojąc się, ale być może zaalarmowany, poruszając uszami tam i z powrotem. Mundżaki indyjskie, z ich szerszym zasięgiem i przypuszczalnie wyższą ogólną gęstością populacji, mają większe długoterminowe prawdopodobieństwo przeżycia niż mundżaki olbrzymie.
Następnie podczas gorącej i wilgotnej podróży autobusem w kwietniu 2016 r. – jadąc między Narodowym Obszarem Chronionym Nakai-Nam Theun ( obejmującym 3445 km2 pasma gór Annamskich ) i dalej do sąsiedniego płaskowyżu Nakai i Vientiane, Lao – Minh Nguyen uważnie słuchała, jak Rob Timmins opowiadał o saoli, dużym ssaku widzianym ostatnio w 2013 roku.
Ich dyskusja uruchomiła dla niej dzwonki alarmowe o perspektywach przetrwania i zbliżającym się wyginięciu zarówno saoli, jak i mundżaka olbrzymiego, co sprawiło, że stało się to przedmiotem zainteresowania.
Zagrożenia ze strony człowieka dla dzikiej przyrody Azji Południowo-Wschodniej, a w szczególności mundżaka olbrzymiego ( Muntiacus vuquangensis ), wynikają z podstępnie rozmyślnego lub nieumyślnego działania. Dzisiejsi myśliwi łowią wszystko, co można łatwo złapać, głównie po to, by sprzedać pośrednikom w dynamicznie rozwijającym się handlu dziką fauną i florą, chociaż niektórzy udają się, aby nakarmić swoje rodziny i sprzedać na lokalnych rynkach.
Tak więc jedno z największych zagrożeń dla mundżaków wynika z chwytania w sidła, metody polowania stosowanej powszechnie w większości Indochin. Wnyki są zazwyczaj wykonane z tanich materiałów, głównie lin rowerowych; rozciągnięty przez las. Za pomocą tych tanich pułapek myśliwi zbierają mięso, organy, kości i poroże przy niewielkich nakładach inwestycyjnych. Nikt nie wie, ile dziesiątek lub setek tysięcy pułapek zaśmieca ścieżki południowo-wschodniej Azji. Na przykład w Kambodży strażnicy z Southern Cardamom National Park znaleźli w samym 2015 roku 27 714 wnyków na obszarze chronionym o powierzchni 4104 km2 ( 1585 mil kwadratowych ); to 7 pułapek na km2, czyli 17,5 na milę kwadratową. Nie potrzeba wiele wyobraźni, by zdać sobie sprawę, że śmierć przez sidła jest powolna i męcząca.
Praktycznie wszystkie rodzime gatunki stają przed dodatkowymi wyzwaniami. Pozyskiwanie drewna i wydobycie kopalin, wraz z budową tamy hydroenergetycznej, ogołacają góry z lasów, a nowe drogi zwiększają dostęp dla kłusowników i dzielą siedliska i populacje dzikiej fauny i flory.
COVID-19 stanowi nowe, nieoczekiwane zagrożenie. Turystyka przed pandemią do Wietnamu, w tym do jego parków narodowych i innych obszarów chronionych, rozkwitała i była źródłem dolarów na ochronę, a także generowała dumę narodową i pomagała w napędzaniu nowych inicjatyw na rzecz ochrony. Ale w miarę rozprzestrzeniania się pandemii globalne biura podróżnicze i międzynarodowe fundusze generowane przez turystów w większości wyschły.
Mniej przewidywalna przyszłość człowieka to potencjalnie zła wiadomość dla mundżaka. Saola w dużej mierze zaginęła – nie sfotografowana od prawie dekady, chociaż miejscowi wieśniacy od czasu do czasu dokonują obserwacji. A według Roba Timminsa „mundżak olbrzymi jest znany dzisiaj tylko z łańcucha gór Annamskich i powiązanych z nim pasm górskich Laosu, Wietnamu i, marginalnie, wschodniej Kambodży”. Większość danych dotyczących tego gatunku odzwierciedla gwałtownie zmniejszający się zasięg i utratę populacji.
Jest jakaś nadzieja. Na wietnamskim płaskowyżu Dalat i w narodowym obszarze chronionym Nakai-Nam Theun w Laosie ochrona in situ mundżaków olbrzymich wydaje się możliwa, a naukowcy mają nadzieję, że dzięki badaniom terenowym uzyskają lepsze szacunki dotyczące zagęszczenia populacji w odniesieniu do kamery-pułapki.
IUCN Deer Specialist Group sugeruje program hodowli w niewoli dla mundżaka olbrzymiego ( Muntiacus vuquangensis ) jako dodatkowe zabezpieczenie przetrwania gatunku, chociaż taka inicjatywa może być kosztowna bez pewności, skąd mogą pochodzić pieniądze.
Chociaż wiele wiadomo o jeleniach na świecie – takich jak mulak białoogonowy ( Odocoileus virginianus ) i łoś amerykański ( Alces americana ) – te z nieznanych odmian, a zwłaszcza te nowo odkryte lub odkryte na nowo w Indochinach, pozostają w cieniu. One też są królewskie. Warto je poznać. I, podobnie jak powiedział Ho Chi Minh, są formą złota, którą warto oszczędzać.
Joel Berger jest kierownikiem Katedry Ochrony Przyrody im. Barbary-Coxa Anthony'ego na Uniwersytecie Stanowym Kolorado i starszym naukowcem w Towarzystwie Ochrony Przyrody w USA. Jego książki to Extreme Conservation – Life at the Edges of the World (2018) i The Better to Eat You With – Fear in the Animal World (2008), oba wydane przez University of Chicago Press.
Nguyen Thi Anh Minh jest doktorantem niedawno przyjętym na Colorado State University. Ukończyła studia magisterskie na Uniwersytecie Nauki w Ho Chi Minh City. Jej wcześniejsze prace, oprócz badań nad langurami srebrnymi i makakami długoogoniastymi, obejmują ocenę bioróżnorodności w Azji Południowo-Wschodniej, obejmującą śledzenie, monitorowanie i ocenę rozmieszczenia i liczebności gatunków oraz zdobywanie wiedzy na temat handlu dziką fauną i florą oraz egzekwowania prawa.
Cytaty:
Amato, G., Egan, M.G., Schaller, GB, Baker, R.H., Rosenbaum, H.C., Robichaud, W.G. & DeSalle, R. (1999) Odkrycie szczekającego jelenia Roosevelta ( Muntiacus rooseveltorum ). Journal of Mammalogy, 80, 639-643.
J. Duckworth, G. Batters, J. Belant, E. Bennett, J. Brunner, J. Burton, D. Challender, V. Cowling, N. Duplaix, J. Harris, 2012.Dlaczego Azja Południowo-Wschodnia powinna być światowym priorytetem w zapobieganiu nieuchronnemu wyginięciu gatunków oraz wezwanie do przyłączenia się do rozwijającego się międzyinstytucjonalnego programu w celu rozwiązania tego pilnego problemu, 5.2. SAPI PL. S. Ankiety i perspektywy integrujące środowisko i społeczeństwo.
Giao, PM, Tuoc, D., Dung, VV, Wikramanayake, ED, Amato, G., Arctander, P. & MacKinnon, JR (1998) Opis Muntiacus truongsonensis, nowego gatunku muntjac (Artiodactyla: Muntiacidae) z centrum Wietnam i implikacje dla ochrony. Ochrona zwierząt, 1, 61-68.
Gray, TNE, Lynam, AJ, Seng, T., Laurance, W.F., Long, B., Scotson, L. i Ripple, WJ 2017. Kryzys zagarniający dziką przyrodę w lasach Azji. Nauka 355: 255-256.
Gray, TNE, Hughes, AC, Laurance, WF, Long, B., Lynam, AJ, O'Kelly, H., Ripple, WJ, Seng, T., Scotson, L., Wilkinson, NM 2018. kryzys: podstępne i wszechobecne zagrożenie dla bioróżnorodności w Azji Południowo-Wschodniej. Bioróżnorodność i ochrona 27: 1031-1037.
Hance, J. 2019. Naukowcy na nowo odkrywają osobliwości ssaków w odległym Wietnamie
Harrison, RD, Sreekar, R., Brodie, JF, Brook, S., Luskin, M., O'Kelly, H., Rao, M., Scheffers, B., Velho, N. 2016. Wpływ polowania na lasy tropikalne w Azji Południowo-Wschodniej. Biologia konserwatorska 30: 972-981.
Robichaud, W.G., 1998. Fizyczny i behawioralny opis saoli w niewoli, Pseudoryx nghetinhensis. Journal of Mammalogy, 79:94-405.
Schaller, GB i ES Vrba. 1996. Opis mundżaka olbrzymiego (Megamuntiacus vuquangensis) w Laosie. Journal of Mammalogy 77:675-683.
Timmins, RJ, Evans, TD, Khounboline, K. i Sisomphone, C. (1998) Status i ochrona mundżaka olbrzymiego Megamuntiacus vuquangensis oraz uwagi dotyczące innych gatunków mundżaków w Laosie. Oryks, 32, 59–67.
Timmins, RJ, Duckworth, JW, Robichaud, W., Long, B., Gray, T.N.E. & Tilker, A. 2016. Muntiacus vuquangensis. Czerwona Lista Gatunków Zagrożonych IUCN 2016: e.T44703A22153828.
Tuoc, D., Dung, VV, Dawson, S. Arctander, P. i MacKinnon, J. 1994. Wprowadzenie nowego gatunku dużych ssaków w Wietnamie. Wiadomości naukowe i technologiczne. Instytut Inwentaryzacji i Planowania Lasów, Ministerstwo Leśnictwa, Hanoi, Wietnam. (W języku wietnamskim.)
Vo Quy i Le Thac Can. 1994. Ochrona zasobów leśnych i większa bioróżnorodność Wietnamu. Asian Journal of Environmental Management 2:55-59.
Wang, W. i Lan, H., 2000. Szybkie i równoległe zmniejszenie liczby chromosomów u jelenia muntjac wywnioskowane z filogenezy mitochondrialnego DNA. Biologia molekularna i ewolucja, 17:1326-1333.
Artykuł opublikowany przez Glenna Scherera
Patrz :
Opracowano na podstawie artykułu ze strony Mongabay.com
Tłumaczenie własne oraz na podstawie
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.
