Pustynne gryzonie z rodzaju Gerbillurus z południowej i południowo-zachodniej Afryki. Przegląd gatunków.

W rodzaju Gerbillurus wyróżniamy 4 gatunki. Wszystkie one występują w Afryce Południowej i Południowo-Zachodniej. Zamieszkują obszary półpustynne i pustynne.
Są to małe gryzonie o wielkości 8 - 9 cm a wadze 30 - 40 gram.
Kopią proste i płytkie nory z kilkoma wejściami w piaszczystej lub żwirowej glebie, tworzące dość skomplikowane systemy komór i tuneli. Systemy te pozwalają utrzymywać stałą temperaturę i wilgotność zarówno w dzień jak i w nocy.
Prowadzą nocny tryb życia. Żyją w niewielkich grupach rodzinnych. Są terytorialne ale zakresy poszczególnych klanów nie są znane i rewiry zachodzą na siebie.
Gatunki znane są z tego, że często wykorzystują piaszczyste kąpiele do pielęgnacji sierści. 
Jednym z mechanizmów pozwalających żyć im na pustyni jest oszczędzanie wody poprzez wytwarzanie stężonego moczu i kału. Mechanizm ten pozwala na pozostawanie wody w metabolicznym układzie zwierzęcia. Ze względu na fizjologię nerek gatunek Gerbillurus setzeri jest w stanie wyprodukować więcej zagęszczonego moczu niż inne gatunki Gerbillurus. Innym przystosowaniem są porośnięte sierścią stopy oraz kolor zbliżony do koloru otoczenia.
Do komunikacji używają postawy ciała, sygnałów chemicznych, dotyku, słuchu, wzroku oraz wokalizy. Ich ultradźwiękowy głos o częstotliwości 39-49 kHz jest wykorzystywany do komunikacji między osobnikami.     
Odżywiają się głównie pokarmem roślinnym, jednak pokarm zwierzęcy odgrywa również ważną rolę w diecie tych gryzoni. W okresach obfitości pokarmowej gromadzą pokarm na gorsze okresy w norach lub w ich pobliżu.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. System krycia poligamiczny, ale może występować też monogamia.
Ciąża trwa około 21 - 23 dni. Samica rodzi od 1 - 6 młodych w miocie. Dwa a nawet w sprzyjających okolicznościach trzy mioty w sezonie.
Odstawienie następuje w wieku 30 - 35 dni od narodzin.  
Długość życia nie jest znana ale prawdopodobnie wynosi około 36 miesięcy lub krócej.

czterej przedstawiciele rodzaju Gerillurus : po lewej u góry - Gerbillurus setzeri, u góry po prawej - Gerbillurus paeba, na dole po lewej - Gerbillurus tytonis, na dole po prawej - Gerbillurus vallinus  

Gatunki z rodzaju Gerbillurus uznawane są za nie zagrożone i nie są objęte żadnymi działaniami ochronnymi. 
Większość populacji występuje na obszarach chronionych. 

Do rodzaju Gerbillurus zaliczamy :
- Gerbillurus paeba - suwak włochatonogi 
- Gerbillurus setzeri - suwak szorstkoogoniasty
- Gerbillurus tytonis - suwak wydmowy 
- Gerbillurus vallinus - suwak puszystoogoniasty 


Przegląd gatunków :



Suwak włochatonogi ( Gerbillurus paeba ) ( A. Smith, 1836 ) - gryzoń z podrzędu Myomorpha, z nadrodziny Muroidea, z rodziny Muridae, z podrodziny Gerbillinae, z podrodzaju Progerbillurus. Synonim  Gerbillus paeba - Progerbillurus paeba - Hoplopleura mulleri.  

Występuje w Afryce Południowej i Południowo-Zachodniej ( Namibia, Botswana, R.P.A., zachodnie Zimbabwe i południowy Mozambik ).

Zamieszkuje obszary piaszczystych pustyń i inne piaszczyste obszary, piaszczyste doliny rzeczne, obszary suche porośnięte trawami i zaroślami ale także obrzeża lasów.

suwak włochatonogi ( Gerillurus paeba ) 

Aktywny w ciągu całego roku, głównie od zmierzchu do świtu. Żyje samotnie lub w niewielkich grupach. Jest terytorialny, rewiry grup oraz samotnych osobników zachodzą na siebie.
Kopie płytkie systemy komór i tuneli z kilkoma wejściami. Nie rzadko jedno z wejść do systemu znajduje się wyżej niż pozostałe. Służy ono do przewietrzania całego systemu. W tunelach i komorach utrzymuje się stała temperatura i wilgotność.
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Długość ciała to 8 - 9 cm a ogona 6,5 - 7 cm. Waga to około 30 gram. Charakterystyczną cechą są porośnięte sierścią stopy. Porusza się skokami z wykorzystaniem wszystkich czterech kończyn. Kolor futra na grzbiecie jest beżowy do piaskowego a na brzuchu białawy. Ogon zakończony kępką jasnych włosów. Jego duże uszy wykorzystywane są do śledzenia sygnałów dźwiękowych pozwalających uniknąć ataku drapieżnika.
Jak wszystkie gatunki prowadzi oszczędną gospodarkę wodą wytwarzając zagęszczony mocz i kał. Wykorzystuje drobny piasek do kąpieli w celu pielęgnacji sierści. 
Pokarm zbiera w pobliżu nory często znosząc nadwyżki do komór i pozostawiając na okresy mniejszej obfitości pokarmowej.
Do komunikacji wykorzystuje dotyk, postawę ciała, węch, słuch, sygnały chemiczne, wzrok oraz wokalizę.  Ultradźwiękowy głos o częstotliwości 39-49 kHz służy do komunikacji pomiędzy osobnikami. Młode osobniki mogą wołać samice w zakresie częstotliwości 45-55 kHz. Zaniepokojony tupie tylnymi nogami jak na perkusji.
Odżywia się zarówno pokarmem roślinnym jak i zwierzęcym. W skład jego diety wchodzą głównie nasiona traw i roślin zielnych, zielone części roślin, kłącza, bulwy, cebule, kwiaty oraz owady i ich larwy. Wodę pobiera z pokarmu lub spija poranną rosę.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. System krycia poligamiczny, ale nie jest wykluczona monogamia.
Ciąża trwa około 21 dni. Samica rodzi 1 - 6 młodych w miocie. W sezonie 2 mioty, w okresach dużej obfitości pokarmowej trzeci miot.  
Młode rodzą się gołe, ślepe i bezradne. Po około 18 dniach od narodzin widzą, słyszą i są porośnięte sierścią. Odstawienie następuje po 23 - 28 dniach od narodzin. Po około 3 miesiącach osobniki młodociane są wielkości osobników dorosłych.
Dojrzałość płciową osiągają prawdopodobnie w 3 miesiącu życia ( samice ) a samce miesiąc lub dwa później.
Brak informacji czy samiec uczestniczy w opiece nad młodymi.
Długość życia nie jest znana ale prawdopodobnie wynosi około 36 miesięcy, część młodych osobników nie przeżywa pierwszych 12 miesięcy.

Gerbillurus paeba paeba

Opisane podgatunki :
- Gerbillurus paeba broomi - Thomas, 1918 - Afryka Południowa ( Little Namaqualand, północno-zachodni Northern Cape of Good Hope, Northern Cape Province ) - synonim Gerbillus gerbillus broomi ? - uznawany za synonim Gerbillurus paeba
- Gerbillurus paeba calidus - Thomas, 1918 - Afryka Południowa ( zachodni Morokwen, ekstremalnie Northern Cape Province ) - synonim Gerbillurus calidus - Gerbillus calidus - Gerbillus calidus calidus - uznawany za synonim Gerbillurus paeba
- Gerbillurus paeba coombsi - Roberts, 1929 - Namibia ( obszar reliktowych piaszczystych wydm pustyni Kalahari ), Afryka Południowa ( Soutpansberg, Limpopo Prov, Northern Cape Prov ) - mniejszy niż Gerbillurus paeba paeba
- Gerbillurus paeba exilis - Shortridge & Carter, 1939 - wschodnia Afryka Południowa ( południowo-wschodnia Eastern Cape Prov, Alexandria )
- Gerbillurus paeba infernus - Lundholm, 1955 - północna Namibia ( Wybrzeże Szkieletowe, Rocky Point w północnej Namib ), południowo-zachodnia Angola 
- Gerbillurus paeba kalaharicus - Roberts, 1932 - Botswana ( środkowa Kalahari ), Afryka Południowa - synonim Gerbillurus calidus kalaharicus - Gerbillus calidus kalaharicus - uznawany za synonim Gerbillurus paeba
- Gerbillurus paeba leucanthus - Thomas, 1927 - Namibia ( Ovamboland ), Angola ( Pico Azevedo ) - synonim Gerbillus swalius leucanthus - uznawany za synonim Gerbillurus paeba
- Gerbillurus paeba mulleri - Roberts, 1946 - Afryka Południowa ( południowo-zachodnie Western Cape Province, Cape Flats ) - uważany za synonim  Gerbillurus  paeba ; ważny podgatunek w niektórych taksonomiach, większy niż  Progerbillurus paeba paeba, charakterystyczny szary kolor na grzbiecie
- Gerbillurus paeba oralis - Thomas & Hinton, 1925 - Namibia ( Walvis Bay, pustynia Namib ) - synonim Gerbillurus oralis - Gerbillus swalius oralis - uznawany za synonim Gerbillurus paeba
- Gerbillurus paeba paeba - ( A, Smith, 1836 ) - południowo-zachodnia Angola, Afryka Południowa ( Eastern Cape Prov, Western Cape Prov, Limpopo, North-West Prov ), Namibia, Botswana, zachodnie Zimbabwe    
- Gerbillurus paeba swakopensis - Roberts, 1951 - Namibia ( wybrzeże, Swakopmud ) - uznawany za synonim Gerbillurus paeba
- Gerbillurus paeba swalius - Thomas & Hinton, 1925 - Namibia ( Northwest of Windhoek ) - synonim Gerbillurus swalius - Gerbillus swalius - Gerbillus swalius swalius - uznawany za synonim Gerbillurus paeba ; odrębny gatunek w jakiejś taksonomii z 3 podgatunkami
- Gerbillurus paeba tenuis - A. Smith, 1842 - Namibia (  North of Latakoo, Kalahari ), Afryka Południowa ( Cape Prov ) - synonim Gerbillurus tenuis - Gerbillus tenuis - stara nazwa Gerbillurus paeba

Gerbillurus paeba 

  
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji oraz zamieszkiwanie obszarów chronionych i dlatego jest małe prawdopodobieństwo dużego spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej.
Rejestrowany z obszarów chronionych w swoim zasięgu.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące głównie biologii i sposobu życia gatunku w warunkach naturalnych.

Gerbillurus paeba 

W niewoli - rzadki.
Ze względu na niską przeżywalność osobników w warunkach wiwaryjnych, hodowla jest rzadka i sporadyczna.

pustynia Namib - góry Spitzkoppe

Suwak szorstkoogoniasty ( Gerbillurus setzeri ) - ( Schlitter, 1973 ) - gryzoń z podrzędu Myomorpha, z nadrodziny Muroidea, z rodziny Muridae, z podrodziny Gerbillinae, z podrodzaju Progerbillurus. 

Występuje w Afryce Południowo-Zachodniej - pustynia Namib ( Namibia, ekstremalnie Angola ).

Zamieszkuje gorącą i umiarkowaną pustynię, żwirowe równiny, piaszczyste wydmy, suche koryta rzeczne.

suwak szorstkoogoniasty ( Gerbillurus setzeri ) 

Aktywny w ciągu całego roku, głównie od zmierzchu do świtu. Żyje samotnie lub w niewielkich grupach. Jest terytorialny, rewiry grup oraz samotnych osobników zachodzą na siebie.
Kopie skomplikowane systemy komór i tuneli o szeroko rozgałęzionych korytarzach z wieloma wejściami. Jedno lub więcej wejść jest umieszczone wyżej, które służy do przewietrzania całego systemu. W norach jest stała temperatura ( około 26 stopni C ) i stała wilgotność. Komory gniazdowe są zazwyczaj w nawach bocznych systemu tuneli.  Jeśli gęstość populacji jest zbyt wysoka część osobników przenosi się w inne dogodne miejsce ( często piaszczyste wydmy ). Systemy nor tego gatunku są najdłuższe i najgłębsze.
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, samica nieco większa. Długość ciała wynosi  217-263 mm ( średnio 233 mm ) z ogonem o długości 113-145 mm ( średnio 127,4 mm ). Waga to 30 - 40 gram ( średnio 32,9 gram ). 
Jego głowa i uszy są większe o długości 12-16 mm niż u innych gatunków z tego rodzaju. Uzębienie składa się z 16 zębów, wzór dentystyczny I1 / 1, c0 / 0, p0 / 0, m3 / 3 . 
Podeszwy stóp ma porośnięte sierścią. Jego futerko jest długie i grube. Kolor grzbietu cynamonowy, jasnobrązowy lub beżowy i pasuje do koloru piasku na pustyni. Strona brzuszna, kończyny oraz obrzeża pyszczka są białe. Długi puszysty ogon kończy kępka siwych włosów.
Jeśli w kryjówce nie jest wystarczająco chłodno używa śliny nakładając ją na futerko na szyi i klatce piersiowej, która parując, chłodzi osobnika. Gerbillurus setzeri często bierze piaszczystą kąpiel. Składa się ona z toczenia się i podrzucania piasku. 
Porusza się głównie skokami, wykorzystując wszystkie cztery kończyny. Do kopania używa przednich kończyn, tylne kończyny przesuwają luźny materiał do tyłu. W czasie spotkań osobniki często stają na tylnych kończynach. Samice są bardziej agresywne niż samce.
Jak wszystkie gatunki prowadzi bardzo oszczędną gospodarkę wodną. Wytwarza zagęszczony mocz i kał.  Ze względu na fizjologię jego nerek, Gerbillurus setzeri jest w stanie wyprodukować więcej zagęszczonego moczu niż inne gatunki Gerbillurus.
Do komunikacji używa słuchu, dotyku, postawy ciała, węchu, sygnałów chemicznych, wzroku i wokalizy. Jego ultradźwiękowy głos o częstotliwości 39-49 kHz służy do komunikacji między osobnikami. Młode nawołują samicę na częstotliwości 45-55 kHz . 
Odżywia się zarówno pokarmem roślinnym jak i zwierzęcym. W skład jego diety wchodzą nasiona traw i roślin zielnych, kwiaty, liście, zielone części roślin, kłącza, bulwy, cebule ale także owady i ich larwy. Wodę pozyskuje z pokarmu lub spija poranną rosę. 
Gromadzi zapasy pokarmu w systemach komór lub w pobliżu nory.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. System krycia poligamiczny ale nie jest wykluczona monogamia.
Ciąża trwa 21 dni. Samica rodzi 1 - 6 młodych w miocie ( średnio 3 ). Dwa, trzy mioty w sezonie w zależności od obfitości pokarmowej.
Młode rodzą się gołe, ślepe i bezradne o wadze 2,3 g.  Po 18 dniach od narodzin młode otwiera oczy i uszy oraz jest porośnięty całkowicie futerkiem.  
Przyrost masy u młodych osobników wciągu pierwszych 23 dni wynosi 0,7 gram/dzień. 
W wieku 23 - 28 dni następuje odstawienie. Po około 3 miesiącach osobniki młodociane są wielkości osobników dorosłych.
Dojrzałość płciową osiągają prawdopodobnie w 3 miesiącu życia ( samice ) a samce miesiąc lub dwa później.
Brak informacji czy samiec uczestniczy w opiece nad młodymi.
Długość życia nie jest znana ale prawdopodobnie wynosi około 36 miesięcy, część młodych osobników nie przeżywa pierwszych 12 miesięcy.

Gerbillurus setzeri

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na prawdopodobieństwo dużych populacji i występowanie na obszarach chronionych i dlatego jest małe prawdopodobieństwo wysokiego spadku populacji aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Głównym zagrożeniem może stać się nadmierny wypas zwierząt domowych na terenach pustynnych. Uważa się, że gatunek ten jest stosunkowo odporny na zniszczenia i utratę siedlisk.
Może przenosić groźne dla człowieka choroby.
Wiele z zachowań Gerbillurus  setzeri zostało poznanych w warunkach laboratoryjnych ( Dempster i Perrin 1992 ).  Naukowcy w centralnej Namibii znaleźli liście, suszone kwiaty, suszone owoce, nasiona, trawy, pozostałości przeżutych owadów i chrząszczy oraz gałązek w pamięci podręcznej o żywności u kilku Gerbillurus  setzeri w ich norach. Analizy zawartości żołądka wykazały spożycie pokarmu, którego 10% stanowiły nasiona, 40% inny materiał roślinny i 50% stawonogi. Wśród sprawdzonych roślin spożywanych wyróżniono Tetragonia, Aizoaceae, Acanthus, Blepharis grossa i Acacia ( Dempster, Perrin, Griffin & Downs, 1998 ).
Gerbillurus setzeri dzieli siedlisko z innymi małymi ssakami, takimi jak spokrewniony Gerbillurus paeba i ryjoskoczek krótkouchy ( Macroscelides proboscideus ) ( Dempster, Perrin, Griffin & Downs, 1998 ).
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zakresie, w tym z Namib-Naukluft National Park.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi. 

W niewoli - rzadki.
Ze względu na niską przeżywalność osobników w warunkach wiwaryjnych, hodowla jest rzadka i sporadyczna, częstsza w warunkach laboratoryjnych.




Suwak wydmowy ( Gerbillurus tytonis ) - ( Bauer & Niethammer, 1960 ) - gryzoń z podrzędu Myomorpha, z nadrodziny Muroidea, z rodziny Muridae, z podrodziny Gerbillinae, z podrodzaju Progerbillurus. Synonim Paratatera tytonis.

Występuje w Afryce Południowo-Zachodniej ( Namibia - Sossusvlei, Sandwich Harbour, Bobabeb, pustynia Namib, Farm Canaan ). Endemit dla Namibii.

Zamieszkuje piaszczyste wysokie wydmy ( do 300 m wysokości ), niskie wydmy oraz kępy wydmowe.

suwak wydmowy ( Gerbillurus tytonis )

Biologia, ekologia i sposób życia identyczne jak u poprzednich gatunków.
Jego ogon jest dłuższy w stosunku do długości ciała niż u Gerbillurus setzeri.
Aby nie uległy zasypaniu systemy komór i tuneli kopie od strony nie wiejących wiatrów.

Gerbillurus tytonis

Nie opisano żadnych podgatunków.
  
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji oraz występowanie wielu obszarach chronionych, co powoduje małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku populacji aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Populacje tego gatunku wahają się w sposób naturalny i nie stanowi to żadnego niepokoju.
Brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej.
Cała populacja gatunku jest rejestrowana z obszarów chronionych.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące biologii, ekologii i sposobu życia gatunku w warunkach naturalnych.

Gerbillurus tytonis 

W niewoli - rzadki.
Ze względu na niską przeżywalność osobników w warunkach wiwaryjnych, hodowla jest rzadka i sporadyczna.
   

typowe siedlisko Gerbillurus tytonis - piaszczyste wydmy pustyni Namib 

Suwak puszystoogoniasty ( Gerbillurus vallinus ) ( Thomas, 1918 ) - gryzoń z podrzędu Myomorpha, z nadrodziny Muroidea, z rodziny Muridae, z podrodziny Gerbillinae, z podrodzaju Progerbillurus. Synonim Gerbillurus vallianus - Gerbillus vallinus.

Występuje w Afryce Południowo-Zachodniej ( zachodnia Afryka Południowa - Northern Cape Province, Namibia - góry Brukkaros-Karas, centralna pustynia Namib ). 

Zamieszkuje piaszczyste i żwirowe równiny, suche koryta rzek, suche obszary porośnięte suchorostami.

suwak puszystoogoniasty ( Gerbillurus vallinus )

Biologia, ekologia i sposób życia identyczne jak u poprzednich gatunków.
Jego ogon jest dłuższy od ogona Gerbillurus setzeri.
Buduje nieco mniej rozległe systemy komór i tuneli.

Opisane podgatunki :
- Gerbillurus vallinus seeheimi - Lundholm, 1955 - południowa Namibia ( Fish River )
- Gerbillurus vallinus valllinus - ( Thomas, 1918 ) - Afryka Południowa ( Northern Cape Province, Bushmanland, południowo-zachodnia jałowa strefa ).


Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji i jest małe prawdopodobieństwo aby populacje spadły wystarczająco szybko aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Występują naturalne wahania populacji ale one nie stanowią zagrożenia.
Potencjalne zagrożenie może stanowić zwiększony wypas zwierząt domowych na obszarach suchych.
Nie jest rejestrowany ze wszystkich obszarów chronionych w swoim zakresie.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące biologii, ekologii i sposobu życia gatunku w warunkach naturalnych.

W niewoli - rzadki.
Ze względu na niską przeżywalność osobników w warunkach wiwaryjnych, hodowla jest rzadka i sporadyczna.

pustynia Namib - wydma piaskowa / Namib-Naukluft National Park /

   

typowe rośliny zjadane przez Gerbillurus setzeri ; po lewej : Blepharis grossa, po prawej ; Acanthus

ryjoskoczek krótkouchy ( Macroscelides proboscideus ) 

Opracowano na podstawie :

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.

Gołostópka indyjska ( Tatera indica ) - azjatycki gryzoń z podrodziny Gerbilinae.

Gołostópka indyjska ( Tatera indica ) - ( Hardwicke, 1807 ) -  gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny Muridae, z podrodziny Gerbillinae. Synonim Dipus indicus - Gerbillus indicus.

Występuje w Azji ( od Bliskiego Wschodu, poprzez północną część Półwyspu Arabskiego i Iran do Azji Południowej - większa jej część,  południowo-wschodnia Turcja, wschodnia Syria, Kuwejt, Irak, większość środkowego i południowego Iranu, Afganistan, Pakistan, Indie, Sri Lanka oraz Nepal na południe od Himalajów ).

Zamieszkuje szeroki zakres suchych lub bardzo suchych siedlisk : półpustynie, gorące pustynie, suche stepy, suche zbocza rzeczne, suche lasy liściaste, lasy, zarośla, tereny skaliste, łąki, niezakłócone otwarte jałowe obszary, grunty rolne i pastwiska od poziomu morza do 2000 m n.p.m.

gołostópka indyjska ( Tatera indica )

Aktywna w ciągu całego roku, szczyt aktywności od zmierzchu do świtu.
Żyje w luźnych wspólnotach. Poszczególne osobniki zamieszkują pojedyncze nory z wyjątkiem wychowywania młodych. Relacje między samcami a samicami nie są poznane.
Są terytorialne ale zakresy poszczególnych osobników się pokrywają.
Jest to jeden z największych gatunków podrodziny Gerbillinae. 
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. 
Masa ciała waha się od 100 do 227 gramów, a długość ciała od 15 do 17 centymetrów.
Kolor ciała waha się od czerwonawo-brązowego do płowego. Grube futro pokrywa ciało, ale włosy na ogonie są rzadkie. Małe pęki włosów koloru czarnego znajdują się na końcu ogona. Ogon jest w przybliżeniu jest długości połowy ciała zwierzęcia. Posiada jasnobrązowe pasmo z każdej strony. Na podeszwach stopy są bezwłose i pigmentowane, podobnie jak u innych członków rodzaju Tatera, podczas gdy uszy są nagie i wydłużone. 
System nory jest prosty i ma kształt litery "Y" z dwoma otworami na powierzchni. Nora składa się z komory do odpoczynku i przechowywania żywności. Głębokość nory zależy od otaczającego składu gleby i pory roku. Występuje sezonowa zmiana głębokości od około 35 cm głębokości nory w zimie do 45 - 50 cm w lecie aby uciec od wyższych temperatur latem. Gatunek ten nie oddala się zbytnio od swoich nor. 
Szlaki komunikacyjne prowadzą do miejsc żerowania, pokrywają się z szlakami innych osobników. Umieszczane są wzdłuż naturalnych osłon ( wysokie trawy i rośliny zielne, skaliste rumowiska itp. ).  Ich podstawowym sposobem ucieczki przed drapieżnikami jest nocny tryb życia. Zaniepokojona  ucieka do swojej nory. Opiera się głównie o swoje podwyższone zmysły, które pozwalają jej wykryć drapieżnika. Jest również w stanie bardzo szybko uciekać i potrafi skoczyć metr w powietrze, gdyby drapieżnik ją zaskoczył. 
Do komunikacji używa głównie sygnałów chemicznych, węchu, słuchu, postawy ciała, dotyku. Jest prawdopodobne, że swoje środowisko spostrzega za pomocą sygnałów dźwiękowych i chemicznych.
Relacje społeczne tego gatunku to pościgi, walki i sojusze, rywalizacja o względy samic.
Odżywia się w zależności od pory roku i dostępności pokarmowej zarówno pokarmem roślinnym jak i zwierzęcym. W skład jego diety wchodzą różnorodne nasiona, zielone części roślin, liście, kwiaty, łodygi, korzonki, bulwy, cebule, kłącza, owoce, jagody, owady, ich larwy, małe kręgowce ( jaszczurki, żaby, mniejsze gryzonie i ich noworodki, pisklęta ptaków i ich jaja ).  
Pokarm jest zjadany na miejscu lub przenoszony do nory w celu zmagazynowania i spożycia w czasie pory suchej ( głównie nasiona, bulwy, kłącza, korzonki, cebule ).  Podczas pory deszczowej zwiększa się dostępność  owadów i innych stawonogów dzięki czemu wzrasta ich spożycie nawet do 40%. 
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. Szczyt sezonu w porze monsunów ( od marca do września ) a najsłabszy okres rozrodu w styczniu.
System krycia prawdopodobnie poligamiczny. Nie wiadomo czy krycie następuje na powierzchni czy w norze. Cykl rujowy w warunkach laboratoryjnych wyniósł 4,5 dnia.
Ciąża trwa od 21 do 30 dni. Samica rodzi 1 - 10 młodych ( średnio 5 - 6 ) w miocie. 2 - 5 miotów w roku, w zależności od wieku samicy. 
Młode rodzą się gołe, ślepe i bezradne. W wieku około 14 dni otwierają oczy. 
Odstawienie następuje po 21 dniach od narodzin. W wieku 10 tygodni młode osiągają dojrzałość płciową, samice dojrzewają nieco wcześniej niż samce.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi.
Często dochodzi do kanibalizmu. Młode są zjadane zarówno przez samce jak i samice.
Długość życia w warunkach naturalnych wynosi prawdopodobnie około 2 - 3 lat, jednak tylko nieliczne osobniki dożywają takiego wieku. 
W warunkach wiwaryjnych jeden osobnik dożył do 7 lat.

Tatera indica ceylonica 

Opisane podgatunki :
- Tatera indica bailwardi - Wroughton, 1906 - południowo-zachodni Iran ( Kudżestan, Bundi Kir, lower Tygrys, Eufrat, Karun ), prawdopodobnie Irak - synonim Tatera bailwardi - uważany za synonim T indica
- Tatera indica ceylonica - Wroughton, 1906 - Sri Lanka - synonim Tatera ceylonica
- Tatera indica cuvieri - ( Waterhouse, 1838 ) - południowe Indie ( Tamil Nadu, Arcot, Madras, Nilgiri Hills, Karnataka, Mysore, Bellary, Shexaroy Hills, południowa Maharashtra, Orissa, Goa, Arunachal Pradesh, Kerala ), prawdopodobnie Sri Lanka - synonim Gerbillus cuvieri - Tatera cuvieri 
- Tatera indica dunni - Wroughton, 1917 - północno-zachodnie Indie ( Pendżab Indyjski, Haryana, Ambala ) - synonim Tatera dunni - być może synonim T i indica ; ważny podgatunek w pierwszej taksonomii ; wielkość identyczna jak u T sherrini, od którego można odróżnić po jego bladym zabarwieniu 
- Tatera indica hardwickei - Gray, 1843 - zachodnie i południowe Indie ( Maharashtra, Karnataka, Tamil Nadu, Dharwar, Coorg, Bombaj Zachodni, Kardibetta Forest, Mysore ) - synonim Gerbillus hardwickei 
- Tatera indica indica - ( Hardwicke, 1807 ) - Iran, Pakistan ( Sindh, Pendżab Prov. ), Nepal Terai, północno-zachodnie Indie ( Uttar Pradesh, Pendżab Indyjski, Kumaon Range, Uttarakhand, Gujarat, Kathiawar, region Kutch, Bihar ), centralne Indie ( Madhya Pradesh, Chhattisgarh, Rajasthan, Bombaj Północny, Maharashtra )
- Tatera indica monticola -  Wroughton, 1906 - południowo-zachodni Iran ( Mala Mir ) - synonim Tatera bailwardi monticola - być może synonim T i indica ; ważny podgatunek w pierwszej taksonomii, wielkość identyczna jak u T bailwardi
- Tatera indica otarius - ( Cuvier, 1838 ) - Półwysep Indyjski - synonim Gerbillus otarius - synonim T i indica
- Tatera indica persica - Wroughton, 1906 - Iran ( Seistan Prov., irański Beludżystan ) - synonim Tatera persica - być może synonim T i indica ; ważny podgatunek w pierwszej taksonomii
- Tatera indica pitmani - Cheesman, 1921 - Irak ( Baiji, dorzecze Tygrysa, Jebel Hamrin ) - synonim Tatera pitmani - uważany za synonim T indica bailwardi
- Tatera indica scansa - Wroughton, 1906 - Iran ( Kerman Prov. ) - synonim  Tatera persica scansa - być może synonim T i taeniurus ; ważny podgatunek w pierwszej taksonomii
- Tatera indica sherrini - Wroughton, 1917 - Pakistan ( Sindh, Jacobabad ) - synonim Tatera sherrini - być może synonim T i indica ; ważny podgatunek w pierwszej taksonomii 
- Tatera indica taeniurus - ( Wagner, 1843 ) - Syria, Iran, ( Kerman Prov. ), Irak, północna Arabia Saudyjska, północny Kuwejt, prawdopodobnie wschodnia Turcja ( północno-wschodnia Anatolia ) - synonim Meriones taeniurus

Tatera indica 

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji i małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Brak jest widocznych zagrożeń w chwili obecnej, jednak zagrożenie może stanowić odłów osobników w celach hodowlanych.
Gatunek stanowi ważną bazę pokarmową dla wielu małych i średnich drapieżników.
Jej działalność jako kopacza nor może pomóc w przerzucaniu gleby, ważnym dla ponownego podziału składników odżywczych w tej glebie.
Gatunek zjada duże ilości owadów, które są potencjalnymi szkodnikami upraw rolnych. Jednak na części obszarów jest uznawany za szkodnika upraw rolnych.
Obecność tego gatunku w wioskach powoduje przyniesienie pcheł, które mogą być częściowo odpowiedzialne za przesył dżumy w Indiach ( Kumar i wsp., 1997 ; Prater, 1980 ).
Gatunek jest rejestrowany z wielu obszarów chronionych.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi w swoim zakresie.
Gatunek jest wymieniony w Załączniku V ( uważane za szkodniki ) w Indian Wildlife Protection Act 1972 r.

gołostópka indyjska ( Tatera indica ) w warunkach wiwaryjnych

W niewoli.
W hodowli wiwaryjnej i amatorskiej. 
Jest to dobrze znoszący i przywiązujący się do opiekuna gatunek.
Wymaga dobrze wietrzonych dużych wolier. Trzymany pojedynczo lub w  luźnych grupach. Ze względu na nocny tryb życia "eksponowany" przy specjalnym oświetleniu.
Zjada wszystkie podane pokarmy ale musi otrzymywać białko zwierzęce.
W dobrych warunkach jest długo wieczny, dożywa do 7 lat.  

Opracowano na podstawie :

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.

     




    
     

Afrykańskie gerbile z rodzaju Gerbilliscus. Przegląd gatunków. Część II.

Gerbilliscus kempi -  Wroughton, 1906 - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny Muridae, z podrodziny Gerbillinae, z podrodzaju Gerbillurina . Synonim  Tatera valida kempi - Tatera kempi.

Występuje w Afryce Zachodniej i Środkowej ( od Gwinei na zachodzie, przez strefę sawanny Sudanu-Turquinae, do południowo-zachodniej Etiopii na wschodzie ).

Zamieszkuje suchą sawannę porośniętą drzewami na glebach gliniastych i laterytowych oraz tereny rolnicze.

zdegradowane siedlisko gatunków z rodzaju Gerbilliscus 

Aktywny w ciągu całego roku, szczyt aktywności od zmierzchu do świtu, czasami w ciągu dnia.
Żyje w niewielkich grupach do 8 osobników. Czasami może tworzyć większe kolonie osobników.
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Masa ciała to około 100,83 gram.
Prawdopodobnie jest terytorialny lecz zakres rewiru nie jest znany.
Prawdopodobnie korzysta ze szlaków komunikacyjnych, które są starannie oczyszczane i oznakowane. System szlaków komunikacyjnych jest umieszczany wśród wysokich traw i bylin, które stanowią naturalne osłony dla korzystających z nich osobników. 
Kopie proste nory pod osłoną krzewów lub traw.
Do komunikacji używa sygnałów zapachowych, słuchu, wzroku, węchu, postawy ciała i prawdopodobnie wokalizy co nie jest do końca pewne.
Odżywia się pokarmem roślinnym ale owady prawdopodobnie też wchodzą w skład jego diety.
System krycia poligamiczny. Ciąża trwa około 22 dni. Samica rodzi 2 - 8 młodych ( średnio 6 ) w miocie. 1 - 2 mioty w sezonie.
Młode rodzą się gołe, ślepe i bezradne, po około 10 dniach od narodzin widzą i słyszą. Po około 2 tygodniach od urodzin są już całkowicie porośnięte sierścią. Odstawienie następuje w 3 i 4 tygodniu życia potomstwa. 
Samiec nie uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Dojrzałość płciową osiąga samica w wieku około 1,5 miesiąca od narodzin a samiec w wieku około 3 miesięcy.
W sprzyjających warunkach dochodzi do zwiększenia się gęstości osobniczej.
Żyje około 24 - 26 miesięcy.

Opisane podgatunki :
- Gerbilliscus kempi flavipes - ( Allen, 1914 ) -  Sudan ( Nil Błękitny ) - synonim Tatera flavipes - Tatera kempi flavipes - odrębne od kempi ; odrębne dla pierwszej taksonomii 
- Gerbilliscus kempi giffardi - ( Wroughton, 1906 ) -  Ghana ( Gambaga ) - synonim Tatera giffardi - Tatera kempi giffardi - odrębne od kempi ; odrębne dla pierwszej taksonomii
- Gerbilliscus kempi hopkinsoni - Thomas, 1911 - Burkina Faso, Wybrzeże Kości Słoniowej, Senegal, Gambia - synonim Tatera hopkinsoni - Tatera kempi hopkinsoni - odrębne od kempi ; odrębne dla pierwszej taksonomii 
- Gerbilliscus kempi kempi - Wroughton, 1906 - południowa Nigeria ( Anambra Creek ) - synonim Tatera kempi kempi
- Gerbilliscus kempi welmanni - ( St. Leger, 1929 ) - północno-wschodnia Nigeria - synonim Tatera welmanni - Tatera kempi welmanni - odrębne od kempi ; odrębne dla pierwszej taksonomii

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji i małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Brak większych zagrożeń dla gatunku w chwili obecnej.
Uznaje się, że gęstość osobnicza w niektórych obszarach może wynosić 642 osobniki/ha.
Brak informacji czy gatunek występuje w dowolnym obszarze chronionym.
Gatunek nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi w swoim zakresie.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące taksonomii gatunku, jego stanu i  trendów, ekologii, wielkości populacji, siedlisk.  

W niewoli - brak danych.




Gerbilliscus leucogaster - ( Peters, 1852 ) - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny Muridae, z podrodziny Gerbillinae, z podrodzaju Gerbillurina . Synonim Tatera leucogaster.

Występuje w Afryce Południowej, od równika do około 30 stopni na południe ( z wyjątkiem części południowej Afryki Południowej, Namibii i północnego- zachodu Mozambiku ).

Zamieszkuje busz i otwarte tereny trawiaste. 

Gerbilliscus leucogaster

Aktywny w ciągu całego roku, szczyt aktywności od zmierzchu do świtu, rzadko w ciągu dnia.
Żyje w niewielkich grupach od 8 do 10 osobników. Czasami grupy łączą się tworząc większe kolonie.
Jest terytorialny lecz zakres rewirów nie został poznany.
Kopie proste nie skomplikowane systemy nor, składające się z komory gniazdowej i dwóch lub trzech wejść. Nora jest umieszczana w kępie trawy lub pod osłoną krzewu.
Porusza się wykorzystując systemy szlaków komunikacyjnych, które prowadzą do miejsc żerowania. 
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego lecz czasami samice są większe od samców.
Do komunikacji używa sygnałów zapachowych, wzroku, słuchu, węchu, dotyku, postawy ciała. Prawdopodobnie w użyciu jest też wokaliza lecz nie jest to do końca pewne.
Odżywia się w zależności od zmian sezonowych. W skład jego diety wchodzi głównie pokarm roślinny ale nie gardzi też owadami.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. System krycia poligamiczny ale nie jest wykluczona monogamia.
Ciąża trwa około 20 - 22 dni. Samica rodzi 2 - 8 młodych w miocie.  2 - 3 mioty w roku. 
Młode rodzą się gołe, ślepe i bezradne. Po około 10 dniach od narodzin widzą i słyszą. Po około 2 tygodniach od urodzin są już całkowicie porośnięte sierścią. Odstawienie następuje w 3 i 4 tygodniu życia potomstwa. 
W wieku 3 miesięcy są już wielkości dorosłych osobników.
Brak informacji czy samiec uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Długość życia nie jest znana lecz uznaje się na około 36 miesięcy. Jednak wiele młodych nie przeżywa pierwszych 12 miesięcy.

Gerbilliscus leucogaster - okaz muzealny 

Opisane podgatunki : 
- Gerbilliscus leucogaster angolae - ( Wroughton, 1906 ) - Angola - synonim Tatera afra angolae - Tatera angolae - Tatera leucogaster angolae - Tatera schinzi angolae - traktowany jako samodzielny gatunek w innej taksonomii 
- Gerbilliscus leucogaster bechuanae - ( Wroughton, 1906 ) - Botswana - synonim Taterona lobengulae bechuanae - Tatera leucogaster bechuanae - uznawany za synonim Gerbilliscus leucogaster
- Gerbilliscus leucogaster beirae - ( Roberts, 1951 ) - Mozambik ( Beira, Sofala Prov. ) - synonim Tatera lobengulae beirae - Tatera leucogaster beirae - być może synonim Gerbilliscus leucogaster  
- Gerbilliscus leucogaster beirensis - ( Roberts, 1929 ) - Mozambik ( Beira, Sofala Prov. ) - synonim Tatera afra beirensis - Tatera lobengulae beirensis - Tatera leucogaster beirensis - uznawany za synonim  Gerbilliscus leucogaster
- Gerbilliscus leucogaster kaokoensis - Lehmann, 1955 - Namibia ( Kaokaland ) - synonim Tatera leucogaster kaokoensis - Tatera afra kaokensis - prawdopodobnie synonim G. leucogaster
- Gerbilliscus leucogaster leucogaster - ( Peters, 1852 ) - Mozambik ( Mesuril,  Boror, Zambezia Prov. ) - synonim Tatera leucogaster leucogaster 
- Gerbilliscus leucogaster limpopoensis - ( Roberts, 1929 ) - Afryka Południowa ( Zoutpansberg district, Transvaal ) - synonim Tatera lobengulae limpopoensis - Tatera leucogaster limpopoensis - uznawany za synonim Gerbilliscus leucogaster
- Gerbilliscus leucogaster littoralis - ( Roberts, 1929 ) - Mozambik ( brzegi rzeki Limpopo ) - synonim Tatera lobengulae littoralis - Tatera leucogaster littoralis - uznawany za synonim Gerbilliscus leucogaster 
- Gerbilliscus leucogaster lobengulae - ( De Winton, 1898 ) - Demokratyczna Republika Konga, Afryka Środkowa do Afryki Południowej - synonim Tatera lobengulae - Tatera lobengulae lobengulae - Gerbillus {Tatera) lobengulae - Tatera leucogaster lobengulae - być może synonim Gerbilliscus leucogaster - odrębny gatunek w jakieś taksonomii z 14 podgatunkami
- Gerbilliscus leucogaster mashonae - ( Wroughton, 1906 ) - Zimbabwe ( Maschonaland ) - synonim  Taterona lobengulae maschonae - Tatera leucogaster mashonae - traktowany jako synonim Gerbilliscus leucogaster 
- Gerbilliscus leucogaster mitchelli - ( Roberts, 1929 ) - R.P.A. ( Transvaal, Wonderfontein ) - synonim Tatera afra mitchelli - Tatera lobengulae mitchelli - Tatera leucogaster mitchelli - traktowany jako synonim  Gerbilliscus leucogaster 
- Gerbilliscus leucogaster ndolae - ( Kershaw, 1922 ) - Zambia ( Ndola ) - synonim  Tatera afra ndolae - Tatera lobengulae ndolae - Tatera leucogaster ndolae - traktowany jako synonim Gerbilliscus leucogaster 
- Gerbilliscus leucogaster nigrotibialis - ( Monard, 1933 ) - Angola ( Kubango ) - synonim Gerbillus nigrotibialis - Tatera leucogaster nigrotibialis - być może synonim Gerbilliscus leucogaster angolae 
- Gerbilliscus leucogaster nyasae - ( Wroughton, 1906 ) - południowa część Demokratycznej Republiki Konga ( Katanga Prov. ) - synonim Tatera nyasae - Tatera nyasae nyasae - Tatera leucogaster nyasae - być może synonim Gerbilliscus leucogaster - błędny gatunek z 3 podgatunkami w starej taksonomii  (nyasae, loveridgei, shirensis)
- Gerbilliscus leucogaster panja - Wroughton, 1907 - Mozambik ( rzeka Zambezi ) - synonim Tatera panja - Taterona panja - Tatera lobengulae panja - Tatera leucogaster panja - być może synonim Gerbilliscus leucogaster lub samodzielny gatunek w innej taksonomii 
- Gerbilliscus leucogaster pestis - ( Roberts, 1929 ) - R.P.A. ( Orange Free State ) - synonim Tatera lobengulae pestis - Tatera leucogaster pestis - traktowany jako synonim  Gerbilliscus leucogaster  
- Gerbilliscus leucogaster pretoriae - ( Roberts, 1929 ) - R.P.A. ( północny Transvaal, Pretoria ) - synonim Tatera afra pretoriae - Tatera lobengulae pretoriae - Tatera leucogaster pretoriae - traktowany jako Gerbilliscus leucogaster 
- Gerbilliscus leucogaster salsa - ( Wroughton, 1906 ) - R.P.A. ( Zoutpansberg, Transvaal ) - synonim Tatera afra salsa - Tatera leucogaster salsa - Tatera miliaria salsa - Tatera lobengulae salsa - traktowany jako synonim Gerbilliscus leucogaster  
- Gerbilliscus leucogaster schinzi - ( Noack, 1889 ) - Namibia ( pustynia Kalahari ) - synonim Tatera afra schinzi - Tatera schinzi - Gerbillus paeba schinzi - Tatera leucogaster schinzi - być może synonim Gerbilliscus leucogaster - samodzielny gatunek w innej taksonomii
- Gerbilliscus leucogaster shirensis - ( Wroughton, 1906 ) - Malawi ( Mount Malosa, Górny Shue ) - synonim Tatera nyasae shirensis - Tatera afra shirensis - Tatera leucogaster shirensis - traktowany jako synonim Gerbilliscus leucogaster 
- Gerbilliscus leucogaster stellae - ( Wroughton, 1906 ) - Botswana ( Kuruman, Bechuanaland ) - synonim Taterona miliaria stellae - Tatera leucogaster stellae - traktowany jako synonim Gerbilliscus brantsii griquae
- Gerbilliscus leucogaster tenuis - ( Peters, 1852 ) - Mozambik ( Tette Prov. ) - synonim Meriones tenuis - Tatera leucogaster tenuis - synonim Gerbilliscus leucogaster panja 
- Gerbilliscus leucogaster tzaneenensis - ( Roberts, 1929 ) - R.P.A. ( Tzaneen Estates, północno-wschodni Transvaal ) - synonim Tatera afra tzaneenensis - Tatera lobengulae tzaneenensis - Tatera leucogaster tzaneenensis - traktowany jako synonim Gerbilliscus leucogaster  
- Gerbilliscus leucogaster waterbergensis - ( Roberts, 1938 ) - R.PA. ( Waterberg District, Transvaal ) - synonim Tatera schinzi waterbergensis - Tatera leucogaster waterbergensis - traktowany jako synonim Gerbilliscus leucogaster 
- Gerbilliscus leucogaster zuluensis - ( Roberts, 1931 ) - R.P.A. ( północny Zululand, KwaZulu-Natal ) - synonim Tatera lobengulae zuluensis - Tatera leucogaster zuluensis - traktowany jako Gerbilliscus leucogaster 

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji, brak widocznych zagrożeń i małe prawdopodobieństwo wystarczającego szybko spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Występują duże cykliczne wahania liczebności populacji.
Gatunek jest uważany za rezerwuar dla dżumy.
Prowadzono badania nad sezonową obfitością, biologią rozrodu oraz sposobem odżywiania tego gatunku. Badania przeprowadzano na terenie południowo-zachodniej Tanzanii, na obszarach dawnych upraw kukurydzy.
Prowadzono je przez okres 2 lat. Za pomocą pułapek zatrzaskowych oraz innych schwytano 664 osobniki. Sukces pułapek wahał się od pór roku.
Analiza treści żołądkowej wykazała że, średni udział w diecie ( 50,4 % ) to nasiona, owady stanowiły 25,7 % a inne części roślin były bardzo ważne w okresach suszy. Jednak większość badanych osobników zjadała różnorodny i szeroki zakres pokarmu roślinnego jak również zwierzęcego.
W czasie badań w Botswanie stwierdzono sześć grup wiekowych. Osobniki I, II i III kategorii mogły tworzyć własne grupy. Osobniki IV, V i VI kategorii nie oddzieliły się na podstawie morfometrycznej ale zostały uznane za osobniki dorosłe.
Gatunek jest rejestrowany z wielu obszarów chronionych. 

W niewoli - brak danych.




Gerbilik czarnoogoniasty, myszoskoczka czarnoogoniasta ( Gerbilliscus nigricaudus ) -  ( Peters, 1878 ) - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny Muridae, z podrodziny Gerbillinae, z podrodzaju Gerbillurina. Synonim Tatera robusta nigricauda - Gerbillus nigricauda - Tatera nigricauda. 
Może być 5 podgatunków, w tym 2 ujęte w  T. robusta.

Występuje w Afryce Wschodniej na zachód od Rowu Wschodniego  ( południowa Etiopia, Somalia, Kenia i Tanzania ). 

Zamieszkuje suche sawanny, lasy i suche otwarte tereny rolnicze od poziomu morza do 1500 m n.p.m.

gerbilik czarnoogoniasty ( Gerbilliscus nigricaudus ) - okaz muzealny - samica

Gatunek słabo poznany.
Biologia, ekologia i sposób życia prawdopodobnie zbliżony do pozostałych gatunków z rodzaju Gerbilliscus.

Opisane podgatunki : 
- Gerbilliscus nigricaudus nigricaudus - ( Peters, 1878 ) - południowo-wschodnia Kenia ( Taita Hills, Coast Province ), północno-wschodnia Tanzania - synonim  Tatera nigricauda nigricauda - jest nieco większy i ma czarny ogon z wierzchu i na spodzie
- Gerbilliscus nigricaudus nyama - ( Dollman, 1911 ) - północna Kenia ( Nyama Nyango, północne Guaso Nyiro, Rift Valley Prov. ) Somalia - synonim Tatera nigricauda nyama - uważany za synonim G. nigricaudus przez jakiegoś autora, ważny podgatunek dla innych,  jest mniejszy i ma czarny ogon na górze i kilka jasnych na spodzie
- Gerbilliscus nigricaudus percivali - ( Heller, 1914 ) - Kenia ( Lorian Swamp, rzeka Ewaso Ngiro ) - synonim Tatera nigricauda percivali - traktowany jako synonim Gerbilliscus nigricaudus nyama

gerbilik czarnoogoniasty ( Gerbilliscus nigricaudus )

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, tolerancję na pewien stopień modyfikacji siedlisk, prawdopodobieństwo dużych populacji oraz małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Brak jest widocznych zagrożeń dla gatunku w chwili obecnej.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zakresie.
Potrzebne są dalsze badania statusu taksonomicznego, biologii, ekologii, siedlisk, stanu i trendów populacji oraz ewentualnych zagrożeń.

W niewoli - brak danych.




Gerbilik  Phillipsa, myszoskoczka Phillipsa ( Gerbilliscus phillipsi ) -  ( de Winton, 1898 ) - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny Muridae, z podrodziny Gerbillinae, z podrodzaju Gerbillurina. Synonim Tatera phillipsi.   
Podgatunek  minusculus jest prawdopodobnie synonimem T. phillipsi jak i  T. robusta ( Bates, 1988 ).

Występuje w Afryce Wschodniej ( Somalia - Dolina Ryftowa, Etiopia - Dolina Ryftowa, Kenia ).

Zamieszkuje suche obszary buszu.

Gatunek słabo poznany.
Biologia, ekologia i sposób życia prawdopodobnie zbliżony do pozostałych gatunków z rodzaju Gerbilliscus.

Opisane podgatunki :
- Gerbilliscus phillipsi bodessana - ( Frick, 1914 ) - Etiopia ( Bodessa ) - synonim Tatera bodessana - Tatera vicina bodessana - Tatera phillipsi bodessana - uznawany jako synonim Tatera phillipsi
- Gerbilliscus phillipsi minusculus - Osgood, 1936 - Etiopia ( Webi Shebeli, Bale Prov., Sheikh Hussein na wschodzie, południe lower Doliny Omo ) - synonim Tatera minuscula - Tatera phillipsi minusculus - uważany za synonim T phillipsi, być może ważny podgatunek u jakiegoś autora ; odrębny gatunek w niektórych taksonomiach lecz o nie pewnym statusie
- Gerbilliscus phillipsi phillipsi - ( de Winton, 1898 ) - Somalia ( Hanka Dadi,  Somaliland ) - synonim Tatera phillipsi phillipsi  
- Gerbilliscus phillipsi umbrosa - ( Dollman, 1912 ) - Kenia ( Baringo ) - synonim Tatera phillipsi umbrosa - uznawany jako synonim Tatera phillipsi

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, występowanie w odpowiednim siedlisku, które nie wydaje się być zagrożone oraz prawdopodobieństwo dużych populacji. Jest małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach mimo, że wydaje się być rzadkim gatunkiem.
Podgatunek  minusculus jest prawdopodobnie synonimem T. phillipsi jak i  T. robusta ( Bates, 1988 ).
Brak jest widocznych zagrożeń dla gatunku w chwili obecnej.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
Brak informacji czy występuje w dowolnym obszarze chronionym.
Potrzebne są dalsze badania statusu taksonomicznego, ekologii, biologii oraz trendów populacji.

W niewoli - brak danych.




Gerbilik frędzloogoniasty, myszoskoczka frędzloogoniasta ( Gerbilliscus robustus ) -  ( Cretzschmar, 1830 ) - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny Muridae, z podrodziny Gerbillinae, z podrodzaju Gerbillurina. Synonim Tatera robusta - Gerbilliscus robusta.

Występuje w Afryce Środkowej i Wschodniej ( północno-wschodnia Republika Środkowoafrykańska, Czad, wschodni Niger, Sudan, Etiopia, Erytrea, Somalia, Kenia, Tanzania i prawdopodobnie Kamerun i Nigeria ).

Zamieszkuje suche sawanny oraz tereny rolnicze ( otwarte łąki i grunty orne ), najczęściej na glebach gliniastych od poziomu morza do 1500 m n.p.m.

gerbilik frędzloogoniasty ( Gerbilliscus robustus ) 

Aktywny w ciągu całego roku, szczyt aktywności od zmierzchu do świtu, sporadycznie w ciągu dnia.
Żyje w małych grupach 6 - 8 osobników. 
Jest terytorialny ale zakres rewiru jest nie znany.
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego.
Kopie płytkie nory z dwoma lub trzema wejściami. Nora jest umieszczona w kępie trawy lub pod niskim krzewem.
Wykorzystuje system szlaków komunikacyjnych prowadzących do miejsc żerowania. Szlaki biegną wśród naturalnych osłon z wysokich traw i roślin zielnych. Są one stale oczyszczane i oznakowane.
W czasie nocnych wędrówek porusza się szybko co jakiś czas przystając i nasłuchując aby uniknąć ataku drapieżników.
Do komunikacji używa sygnałów zapachowych, słuchu, węchu, postawy ciała i prawdopodobnie wokalizy. 
Odżywia się głównie nasionami roślin oraz innymi ich częściami. Owady też wchodzą w skład jego diety.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. System krycia poligamiczny ale nie jest wykluczona monogamia.
Ciąża trwa około 20 - 22 dni. Samica rodzi 2 - 8 młodych w miocie. 2 - 3 mioty w sezonie ale nie jest to do końca pewne. 
Młode rodzą się gołe, ślepe i bezradne. W wieku 7 - 10 dni otwierają oczy a po 14 dniach są już porośnięte całkowicie sierścią.
Odstawienie następuje po około 20 - 25 dniach od narodzin.
Brak informacji czy samiec uczestniczy w opiece nad młodymi.
Długość życia nie jest znana ale około 60 - 70% młodych nie przeżywa pierwszego roku życia.

gerbilik frędzloogoniasty ( Gerbilliscus robustus )

Opisane podgatunki :
- Gerbilliscus robustus bayeri - ( Lönnberg, 1918 ) - zachodnia Kenia ( rzeka Maroon, Mt.Elgon, Rift Valley Prov. ) - synonim Tatera nigricauda bayeri - Tatera robusta bayeri - uznawany za synonim Gerbilliscus robustus lub nigricaudus
- Gerbilliscus robustus bodessae - Frick C, 1914 - Etiopia ( rzeka Sagan, Bodessa ) - synonim Tatera nigricauda bodessae - Tatera robusta bodessae - uznawany za synonim Gerbilliscus robustus lub nigricaudus
- Gerbilliscus robustus iconica - ( Dollman, 1911 ) - Kenia (  Nyama Nyango, północne Guaso Nyiro, rzeka Isiola, Mount Gargues, Mount Lololokwi, Rift Valley Prov. ) - synonim Tatera vicina iconica - Tatera robusta iconica - traktowany jako synonim Gerbilliscus robustus 
- Gerbilliscus robustus loveridgei - ( Hatt, 1935 ) - Kenia, Tanzania ( Kilosa ) - synonim Tatera nyasae loveridgei - Tatera robusta loveridgei - Tatera schinzi loveridgei - traktowany jako synonim Gerbilliscus robustus 
- Gerbilliscus robustus macropus - ( Heuglin, 1877 ) - Sudan Południowy ( rzeki Djur i Kosanga, Bongo, Bahr-el-Ghazal region, Lado Enclave ) - synonim Meriones macropus - Gerbillus macropus - Tatera macropus - Tatera robusta macropus - status niepewny ; odrębny gatunek w jakiejś taksonomii
- Gerbilliscus robustus mombasae - ( Wroughton, 1906 ) - Kenia ( Mombasa, Takangu ) - synonim Tatera mombasae - Tatera robusta mombasae - uznawany za synonim Tatera vicina vicina
- Gerbilliscus robustus muansae - ( Matschi, 1911) - Tanzania ( Mwanza, południowe wybrzeże jeziora Wiktorii ) - synonim Tatera vicina muansae - Gerbillus (Tatera) vicinus muansae - Tatera robusta muansae - traktowany jako synonim Gerbilliscus robustus  
- Gerbilliscus robustus murinus - ( Sundevall, 1842 ) - Sudan ( Bahr-el-Abiad = Nil Biały ) - synonim Meriones murinus - Tatera robusta murinus - traktowany jako synonim Gerbilliscus robustus  
- Gerbilliscus robustus pothae - ( Heller, 1910 ) - Kenia ( Potha, Kapiti Plains, Suswa Plains, Lukenya Hills = Ulukenia Hills ) - synonim Tatera pothae - Tatera vicina pothae - Tatera robusta pothae - traktowany jako synonim Gerbilliscus robustus  
- Gerbilliscus robustus robustus - ( Cretzschmar, 1830 ) - Sudan ( Kordofan,  Ambukol, Naikhala ) - synonim Tatera robusta robusta - Tatera robusta - Meriones robustus - uważany za pierwszy w odróżnieniu od taksonomii 
- Gerbilliscus robustus shoana - ( Wroughton, 1906 ) - północna Somalia ( Jefir Medir ) - synonim Tatera shoana - Tatera robusta shoana - uznany za odrębny gatunek w jakiejś taksonomii
- Gerbilliscus robustus swaythlingi - ( Kershaw, 1921 ) - wschodnia Tanzania ( Dar-es-Salaam, Morogoro ) - synonim Tatera swaythlingi - Tatera robusta swaythlingi - uznany za odrębny gatunek w jakiejś taksonomii 
- Gerbilliscus robustus taylori - ( Hatt, 1935 ) - Sudan ( Red Sea Hills, Red Sea Prov. ) - synonim Tatera robusta taylori - traktowany jako synonim Gerbilliscus robustus  
- Gerbilliscus robustus vicina - ( Peters, 1878 ) - Afryka Wschodnia ( Etiopia, Kenia - Kitui, Ukambani ) - synonim Tatera vicina - Tatera vicina vicina - Gerbillus vicinus - Tatera robusta vicina - błędny gatunek w starej taksonomii z 5 podgatunkami  ( vicina, bodessana, iconica, muansae, pothae )
  
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, szerokiej tolerancji w zakresie siedlisk oraz dużego prawdopodobieństwa dużych populacji. Jest małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Brak widocznych zagrożeń dla gatunku w chwili obecnej.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
Nie wiadomo czy występuje w dowolnym obszarze chronionym.
Potrzebne są dalsze badania statusu taksonomicznego, stanu i trendów populacji, prawdopodobnych zagrożeń.

W niewoli - brak danych.
   



Gerbilik sawannowy, myszoskoczka sawannowa ( Gerbilliscus validus ) - ( Bocage, 1890 ) - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny Muridae, z podrodziny Gerbillinae, z podrodzaju Gerbillurina . Synonim  Gerbilliscus valida - Tatera valida.
Specjacja allopatryczna i ściśle związany T. kempi z Afryki Zachodniej.  

Występuje w Afryce Środkowej, Wschodniej i Południowej ( od Sudanu na północny do Zimbabwe na południu i od Angoli na wschód do Tanzanii, obejmuje też wschodnią i południową część Demokratycznej Republiki Konga ).

Zamieszkuje sawanny i grunty rolne.

gerbilik sawannowy ( Gerbilliscus validus )

Aktywny w ciągu całego roku, szczyt aktywności od zmierzchu do świtu, sporadycznie w ciągu dnia.
Żyje w niewielkich grupach rodzinnych do 6 - 8 osobników.
Jest terytorialny ale zakres rewiru nie jest znany.
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego.
Kopie proste nory w gruncie. Nora składa się z prostego tunelu i komory, jest zakończona dwoma otworami wejściowymi. Otwory są umieszczane w kępie traw lub pod krzewami. 
Prawdopodobnie korzysta ze szlaków komunikacyjnych, które są starannie oczyszczane i oznakowane. System szlaków komunikacyjnych jest umieszczany wśród wysokich traw i roślin zielnych, które stanowią naturalne osłony dla korzystających z nich osobników. 
W czasie przemieszczania się osobniki poruszają się szybko ale zagrożone potrafią się agresywnie bronić lub próbują się ukryć.
Do komunikacji używa sygnałów zapachowych, słuchu, węchu, dotyku, postawy ciała i prawdopodobnie wokalizy. Wokaliza jest używana w momencie zagrożenia atakiem drapieżnika lub podczas zalotów, chociaż nie jest to do końca pewne.
Odżywia się głównie nasionami traw i roślin zielnych, prawdopodobnie owady też mogą wchodzić w skład jego diety. Wodę pozyskuje z pokarmu.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. System krycia poligamiczny. 
Ciąża trwa około 22 dni. Samica rodzi 2 - 8 młodych ( średnio 6 ) w miocie. 1 - 2 mioty w sezonie.
Młode rodzą się gołe, ślepe i bezradne, po około 10 dniach od narodzin widzą i słyszą. Po około 2 tygodniach od urodzin są już całkowicie porośnięte sierścią. Odstawienie następuje w 3 i 4 tygodniu życia potomstwa. 
Samiec nie uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Dojrzałość płciową osiąga samica w wieku około 1,5 miesiąca od narodzin a samiec w wieku około 3 miesięcy.
Długość życia nie jest znana, ale prawdopodobnie około 36 miesięcy.

Gerbilliscus validus - okaz muzealny

Opisane podgatunki :
- Gerbilliscus validus beniensis - ( Hatt, 1935 ) - Demokratyczna Republika Konga ( region Beni, region Kivu ) - synonim Tatera nigrita beniensis - Tatera valida beniensis - uważany za formularz  T valida lub T kempi
- Gerbilliscus validus benvenuta - ( Hinton i Kershaw, 1920 ) - Sudan Południowy ( Mongalla, Equatoria Prov. ) - synonim Tatera benvenuta - Tatera benvenuta benvenuta - Tatera valida benvenuta - uważany za formularz T valida lub T kempi ; odrębny gatunek w pierwszej taksonomii z 2 podgatunkami
- Gerbilliscus validus dichrura - Thomas, 1915 - północno-wschodnia Demokratyczna Republika Konga ( Niangara, Faradje, Garamba ) - synonim Tatera dichrura - Tatera valida dichrura - uważany za formularz T kempi ; odrębny gatunek w pierwszej taksonomiii
- Gerbilliscus validus dundasi - ( Wroughton, 1909 ) - Kenia ( Uasin Gishu Plateau, Kirui, Mt.Elgon, rzeka Nzoia, Rift Valley Prov. ) - synonim Tatera dundasi - Tatera liodon dundasi - Tatera valida dundasi - uważany za formularz T kempi
- Gerbilliscus validus liodon - ( Thomas, 1902 ) - południowa Demokratyczna Republika Konga ( Katanga Prov. ), północne Malawi - synonim Tatera liodon - Tatera liodon liodon - Tatera valida liodon - uważany za formularz T valida ; odrębny gatunek w pierwszej taksonomii z 4 podgatunkami
- Gerbilliscus validus lucia - ( Hinton i Kershaw, 1920 ) - Kenia ( jezioro Edwarda, Dolina Semiliki, Kodja Hills ) - synonim Tatera benvenuta lucia - Tatera valida lucia - uważany za formularz T kempi
- Gerbilliscus validus neavei - ( Wroughton, 1907 ) - Zambia ( Ndola ) - synonim Tatera neavei - Tatera valida neavei - uznany za synonim T v liodon
- Gerbilliscus validus nigrita - ( Wroughton, 1906 ) - Demokratyczna Republika Konga, północno-zachodnia Uganda ( Masindi, Unyoro ) - synonim Tatera nigrita - Tatera nigrita nigrita - Tatera valida nigrita - uważany za formularz T kempi. odrębny gatunek w starszej taksonomii z 2 podgatunkami ( nigrita, beniensis )
- Gerbilliscus validus ruwenzorii - ( Thomas i Wroughton, 1910 ) - Uganda ( południowo-wschodnie Ruwenzori ), wschodnia Demokratyczna Republika Konga ( Ruwenzori Zachodnie i Wschodnie ) - synonim Tatera ruwenzorii - Tatera liodon ruwenzorii - Tatera valida ruwenzorii - uważany za formularz T kempi
- Gerbilliscus validus smithi - ( Wroughton, 1909 ) - Uganda ( Mubende, Unyoro ), zachodnia Kenia ( Kaimosi ) - synonim Tatera liodon smithii - Tatera valida smithi - uważany za formularz T kempi
- Gerbilliscus validus soror - ( Allen, 1914 ) - Sudan ( Nil Błękitny ) - synonim Tatera soror - Tatera valida soror - uważany za formularz T kempi ; odrębny gatunek w pierwszej taksonomii
- Gerbilliscus validus taborae - ( Kershaw, 1921 ) - Tanzania ( Tabora, Unyamwezi ) - synonim Tatera taborae - Tatera valida taborae - Tatera leucogaster taborae - uważany za formularz T valida ; odrębny gatunek w pierwszej taksonomii
- Gerbilliscus validus validus - ( Bocage, 1890 ) - Angola ( Caconda, Rio Cuando ) - synonim Tatera valida valida

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji, pewien stopień tolerancji na modyfikację siedlisk i małe prawdopodobieństwo spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej.
Na obszarach rolniczych może być traktowany jako szkodnik upraw rolnych.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zakresie.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące statusu taksonomicznego, stanu i trendów populacji, jej gęstości osobniczej, siedlisk, ekologii, ewentualnych zagrożeń.

Gerbilliscus validus - okaz muzealny - czaszka 

W niewoli - brak danych. 

Opracowano na podstawie :

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.