poniedziałek, 4 października 2010

Ssaki Afryki - mało znane i zagrożone

Żołędnica marokańska, żołędnica Maghrebu ( Eliomys munbyanus ) gryzoń z rodziny popielicowatych ( pilchowatych ) ( Gliridae ).
Dawniej uznawana za podgatunek Eliomys quercinus . Najnowsze badania genetyczne i molekularne potwierdziły zróżnicowanie oraz istnienie tego gatunku.

Występuje w północnej Afryce, od Sahary Zachodniej do wschodniej Libii.

Zamieszkuje różnorodne środowiska od umiarkowanych lasów poprzez suche zarośla, śródziemnomorską roślinność krzewiastą typu makia, brzegów jezior po obszary skaliste i półpustynne. W górach dochodzi do wysokości 1000 m n.p.m. Spotkać ją można też na plantacjach i pastwiskach.

Aktywna w nocy, dzień przesypia w gniazdach. Prowadzi naziemny tryb życia.
Odżywia się zarówno pokarmem roślinnym jak i zwierzęcym.

W okresach nie sprzyjających zapada w sen.

Ciąża trwa 24-28 dni. Samica rodzi 2-8 młodych w miocie. Może mieć 2-3 mioty w sezonie. W wieku około  60 dni młode opuszczają gniazdo.

Opisane podgatunki :
- Eliomys munbyanus denticulatus - Libia
- Eliomys munbyanus lerotinus - Algieria
- Eliomys munbyanus munbyanus - Algieria, Tunezja, Maroko
- Eliomys munbyanus occidentalis - Rio de Oro ( Sahara Zachodnia )
- Eliomys munbyanus tunetae - Algieria , Tunezja, Libia

Żołędnica marokańska nie jest jeszcze bezpośrednio zagrożona wyginięciem. Chociaż coraz więcej czynników ma wpływ na liczebność i gęstość populacji.

Główne zagrożenia dla gatunku :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk
- wycinanie lasów i krzewów
- nadmierny wypas zwierząt domowych
- rozszerzanie terenów rolniczych

W warunkach wiwaryjnych - chów i hodowla jak wszystkich popielic.







Rybożer kongijski, żeneta wodna ( Osbornictis piscivora ) drapieżnik z rodziny łaszowatych. Obecnie stosowana nazwa to Genetta piscivora . Jest to jeden z najrzadszych ssaków mięsożernych w Afryce.
Endemit dla Demokratycznej Republiki Konga.


Występuje w północno-wschodniej części Demokratycznej Republiki Konga ( Afryka ).

Zamieszkuje lasy deszczowe.

szkic - rybożer kongijski ( Osbornictis piscivora )

Znany jedynie z około 30 okazów muzealnych.
Biologia i sposób życia słabo poznane.
Odżywia się rybami, chociaż nie jest dobrym pływakiem ? Ryby łowi naciskając łapami powierzchnię wody lub używając wibrysów jako wabika ?

Osbornictis piscivora podczas połowu ryb

Prowadzi skryty tryb życia.
Jest ssakiem bardzo rzadkim i niewiele wiadomo na temat zachowania w środowisku naturalnym.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Główne zagrożenia dla gatunku :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk
- wycinanie lasów
- zatrucie chemiczne rzek ( szczególnie rzeki Kongo i jej dopływów wynikające z poszukiwań złóż metali )
- polowanie dla mięsa ( pigmeje Bambuti )

Objęty całkowitą ochroną przez rząd kongijski na obszarze Okapi Rezerwat Fauny.

 rybożer kongijski ( Osbornictis piscivora )

Gatunek jest priorytetowy pod względem prac badawczych w celu ustalenia biologii, zasięgu oraz liczebności populacji.

W niewoli - brak danych.







Rhynchocyon chrysopygus - owadożerny ssak z rodziny Macroscelididae, z rzędu Macroscelidea.

Występuje we wschodniej Afryce ( Kenia - wybrzeże od Mombasy do granicy z Somali ).

Zamieszkuje gęste, wilgotne i tworzące ściółkę nadmorskie lasy oraz liściaste i gęste zarośla.

portret - Rhynchocyon chrysopygus

Żyje w monogamicznych parach. Pary bronią swojego rewiru przed innymi osobnikami swojego gatunku.
Aktywny głównie w dzień, noc przesypia w gnieździe zbudowanym ze ściółki na dnie lasu. Na swoim terytorium para buduje sześć gniazd w różnych miejscach, aby zmylić drapieżniki. Nigdy nie korzysta z tego samego gniazda następnej nocy. Czas poświęcony poszukiwaniu pożywienia i odpoczynku spędza samotnie.
Żywi się głównie owadami i ich larwami, stawonogami, pająkami i innymi bezkręgowcami. W celu zdobycia pokarmu przeszukuje ściółkę leśną za pomocą elastycznego nosa.

Rhynchocyon chrysopygus w całej okazałości

Sezon rozrodczy trwa cały rok. Samica rodzi 1 młode po ciąży trwającej około 42 dni.
Okres laktacji trwa około 2 tygodni. Po tym czasie młode opuszcza gniazdo i towarzyszy matce w żerowaniu. Samiec nie uczestniczy w odchowaniu potomstwa. Młode już po 5 dniach jest zdolne do opuszczenia gniazda.
W razie niebezpieczeństwa może uciekać z prędkością do 25 km/h. Dostrzegając drapieżnika, szczególnie węża głośno dmucha przez nos i bije ogonem, potem dopiero rzuca się do ucieczki.

Nie opisano żadnych podgatunków.
W nie których starszych opracowaniach opisywany jako podgatunek Rhynchocyon cirnei.

Objęty ochroną gatunkową w Kenii. Jego populacja jest uważana za stosunkowo stabilną lecz wrażliwą na wszelkie zmiany środowiskowe. Występuje głównie w lasach Arabuko - Sokoke .

Główne zagrożenia dla gatunku :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk
- rozwój rolnictwa
- wycinanie lasów
- nadmierny zbiór roślin drzewiastych na opał
- kłusownictwo dla mięsa
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami

uciekający Rhynchocyon chrysopygus

W warunkach wiwaryjnych - brak danych.







Sorkonos plamisty ( Rhynchocyon cirnei ) owadożerny ssak z rodziny ryjoskoczkowatych  ( Macroscelididae ), z rzędu ryjkonosów ( Macroscelidea ).


Występuje w środkowej i wschodniej Afryce ( Republika Środkowej Afryki, Demokratyczna Republika Konga, Zair, Tanzania, Uganda, Malawi, Zambia, Mozambik ).

Zamieszkuje lasy górskie i nizinne, nadbrzeżne lasy i zarośla ( wszędzie tam, gdzie podłoże jest pokryte gęstą ściółką ).

sorkonos plamisty ( Rhynchocyon cirnei )

Aktywny głównie w dzień, noc przesypia w jednym z sześciu gniazd, zbudowanych ze ściółki na dnie lasu.
Żyje w monogamicznych parach, które wspólnie bronią swojego terytorium przed innymi osobnikami swojego gatunku. Terytorium obejmuje 1-1,4 ha lasu. Po za wspólną obroną rewiru, prowadzi samotniczy tryb życia.
W razie niebezpieczeństwa może uciekać z prędkością do 25 km/h, dostrzegając napastnika, głównie węża głośno dmucha przez nos i bije ogonem, dopiero wtedy rzucając się do ucieczki.
Poszukując pokarmu przeszukuje elastycznym nosem ściółkę leśną. Żywi się owadami i innymi bezkręgowcami.
Sezon rozrodczy trwa cały rok. Może być dwa mioty w roku. Samica po ciąży trwającej około 42-45 dni rodzi 1 młode bardzo rzadko 2. Młode już po 5 dniach jest zdolne do opuszczenia gniazda. Okres laktacji trwa około 2 tygodni i młode zaczyna towarzyszyć matce w żerowaniu. Samiec nie uczestniczy w odchowie potomstwa.

Opisane podgatunki :
- Rhynchocyon cirnei cirnei - na północ od Zambezi ( Mozambik ) - zagrożony
- Rhynchocyon cirnei claudi - dorzecze rzeki Uele ( Demokratyczna Republika Konga )
- Rhynchocyon cirnei hendersoni - las po wschodniej stronie płaskowyżu Nyika ( Malawi ), na zachód od jeziora Naivasha ( Kenia ) -stanowisko niepewne  - krytycznie zagrożony
- Rhynchocyon cirnei macrurus - przybrzeżne lasy w Tanzanii i w północnym Mozambiku - krytycznie zagrożony
- Rhynchocyon cirnei nidicauudatus - las Ituri ( Demokratyczna Republika Konga ) - zagrożony
- Rhynchocyon cirnei reichardi - wokół jeziora Niasa, północny kraniec jeziora Tanganika, na zachód od jeziora Mweru, południowo-wschodnie Malawi i Zambia
- Rhynchocyon cirnei shirensis - Shire Valley w południowej części Malawi - zagrożony
- Rhynchocyon cirnei stuhlmanni - może stanowić odrębny gatunek - Demokratyczna Republika Konga, Zair pomiędzy rzekami Kongo i Ubangi, Republika Środkowej Afryki między rzekami MBaiki i Bangui, Uganda - zagrożony
- Rhynchocyon cirnei swynnertoni - Tanzania

Sorkonos plamisty jest chroniony na terenie parków i rezerwatów. Nie ma żadnych konkretnych inicjatyw skierowanych w celu ochrony tego gatunku. Wysiłki podjęte na rzecz ochrony ssaków naczelnych i dujkierów w siedliskach leśnych pośrednio przynoszą korzyści Rhynchocyon cirnei.

Główne zagrożenia :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk
- wycinanie lasów
- rozwój rolnictwa
- nadmierny zbiór roślin drzewiastych na opał
- niska rozrodczość i izolowane populacje
- kłusownictwo dla mięsa
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami

W warunkach wiwaryjnych - brak danych.







Rhynchocyon petersi - ssak z rodziny ryjoskoczkowatych ( Macroscelididae ), rzędu ryjkonosów ( Macroselidea ) .


Występuje w Afryce Wschodniej, wschodnia Tanzania, południowo-wschodnia Kenia oraz wyspy Mafia i Zanzibar.

Zamieszkuje wilgotne lasy liściaste, jak również obszary rolnicze. Wykorzystuje nieużytki porośnięte obficie drzewami, tworzącymi ściółkę z liści na ziemi.

Rhynchocyon petersi w warunkach wiwaryjnych

Aktywny głównie w ciągu dnia. Żyje w monogamicznych parach, która broni swojego terytorium przed innymi osobnikami swojego gatunku. Rewir obejmuje 1-1,7 ha lasu. Para buduje 10 gniazd ze ściółki jako schronienie, po mimo tego rzadko spędza czas razem. W razie niebezpieczeństwa może uciekać z prędkością do 25km/h .


Rhynchocyon petersi

Pokarm poszukuje przeszukując elastycznym nosem ściółkę leśną. Żywi się bezkręgowcami znalezionymi w podłożu.
Sezon rozrodczy traw cały rok. Samica po ciąży trwającej około 42 dni, rodzi 1 młode. Młode już po 5 dniach jest zdolne do opuszczenia gniazda. Laktacja twa 12-14 dni, po tym okresie potomek zaczyna towarzyszyć matce w zdobywaniu pokarmu. Samiec nie odgrywa żadnej roli w wychowie potomstwa.

 Rhynchocyon petersi w warunkach wiwaryjnych

Rhynchocyon petersi

Opisane podgatunki :
- Rhynchocyon petersi adersi - Zanzibar, Mafia - zagrożony
- Rhynchocyon petersi melanurus - opisany też jako Rhynchocyon cirnei macrurus, z którym jest powiązany - Uluguru ( Tanzania ) - krytycznie zagrożony
- Rhynchocyon petersi petersi - Zanzibar, Kenia
- Rhynchocyon petersi usambarae - Usambara, terytorium Tanganika ( Tanzania )

Rhynchocyon petersi jest chroniony na terenie parków i w rezerwatach. Nie ma żadnych konkretnych inicjatyw w celu ochrony tego gatunku. Oprócz wyznaczenia małych obszarów leśnych objętych ochroną
w Kenii i Tanzanii, jako rezerwy siedliskowej.

Zagrożenia jak u innych gatunków sorkonosów.

Objęty programem hodowlanym prowadzonym przez amerykańskie ogrody zoologiczne.
Program ma na celu zachowanie rezerwy gatunkowej i powtórnego wprowadzenia do środowiska w przyszłości.







Rhynchocyon udzungwensis - ssak z rodziny ryjoskoczków ( Macroscelididae ), z rzędu ryjkonosów ( Macroscelidea ).


Występuje w Afryce, w górach Udzungwa, w południowo-środkowej Tanzanii. Ograniczony do 2 lasów Luhomero Ndundulu i Mwanihana.

Zamieszkuje wilgotne górskie lasy i bambusowe zarośla od 1000 m n.p.m. do 2300 m n.p.m..

Odkryty w 2005 roku, za pomocą kamery-pułapki.
W roku 2006 grupa badaczy amerykańsko-włoskich potwierdziła istnienie nowego gatunku w rodzaju Rhynchocyon, opisując schwytane osobniki. Od miejsca odkrycia został nazwany udzungwensis.


Rhynchocyon udzungwensis


Aktywny głównie w dzień. Buduje gniazda u podstawy drzew. Są to jamy wykopane w ziemi i wyłożone liśćmi. Jak wszystkie sorkonosy żyje w monogamicznych parach, broniących wspólnie swojego terytorium przed osobnikami swojego gatunku. Mimo tego rzadko spędza czas razem. W razie niebezpieczeństwa może uciekać z prędkością do 25 km/h .
Pokarm wyszukuje elastycznym nosem przeszukując ściółkę leśną. Żywi się owadami i innymi bezkręgowcami.
Sezon rozrodczy trwa cały rok. Samica po ciąży trwającej 43-45 dni rodzi 1 młode, bardzo rzadko2. Młode po 5 dniach są już zdolne do opuszczenia gniazda. Laktacja trwa około 2 tygodni i młody zaczyna żerować wspólnie z matką. Samiec nie odgrywa żadnej roli w odchowie młodych. Może być 2 mioty w sezonie?

Rhynchocyon udzungwensis

Nie opisano żadnych podgatunków.

Chroniony na obszarze Udzungwa Park Narodowy oraz na zachodnim Kilombero skrawku Forest Reserve. Udzungwa Park Narodowy korzysta z planu zarządzania, edukacji oraz działań zewnętrznych.

Główne zagrożenia takie same jak u innych sorkonosów. 
Najbardziej znaczące zagrożenie dla tego gatunku to utrata siedlisk na skutek pożarów lasów, zarówno tych wywołanych przez suszę jak i spowodowanych umyślnie przez ludzi.

W warunkach wiwaryjnych - brak danych.











Brak komentarzy:

Prześlij komentarz


KRS 0000069730