Występuje w Ameryce Środkowej ( od południowej Kostaryki ) i w Ameryce Południowej ( północno-zachodnia Kolumbia, prawdopodobnie do Gujan ).
Zamieszkuje gęste tropikalne lasy, ale także gęste zarośla, obrzeża lasów i tzw. wtórny las.
tamaryna czarnolica ( Saguinus geoffroyi )
Aktywna w ciągu dnia, żyje w grupach rodzinnych 4 - 15, ale zwykle 2 - 8 osobników. Trzon grupy stanowi samica i 2 - 3 samce. W grupie najczęściej występuje poliandria lub monogamia.
Jest terytorialnym gatunkiem, który co rano znaczy granice swojego rewiru zapachem. Najczęściej czynność tą wykonują samce, które są bardzo agresywne w stosunku do osobników z innej grupy.
Rewir 1 grupy wynosi od 9,4 ha do 26 ha a nawet 32 ha lasu, w zależności od sezonowej dostępności pożywienia. Stadko wędruje w ciągu dnia około 2 - 3 km na wysokości 5 - 6 m nad ziemią lub niżej.
Preferuje gęsty las z dużą ilością pnączy i bujnym poszyciem. Stara się unikać terenów trawiastych i polan śródleśnych. Noc spędza na wysokości 5 - 6 m nad ziemią w dziupli lub w gęstwinie pnączy. Członkowie grupy śpią przytuleni do siebie.
Odżywia się przede wszystkim owadami i owocami. Zjada też drobne kręgowce, kwiaty, nektar, miód, soki drzew, gumy, żywice.
Może rozmnażać się przez cały rok.
Sezon godowy trwa od stycznia do lutego, chociaż cykl występuje średnio co 15,5 dnia.
Ciąża trwa 140 - 145 dni, samica rodzi od marca do czerwca, chociaż szczyt urodzeń następuje od końca kwietnia do czerwca 2 młodych. Młodymi zajmuje się samiec dostarczając samicy młode do karmienia, ale inni członkowie grupy także pomagają w odchowie nowych członków stada. Okres laktacji trwa 2 - 3 miesiące. W wieku 6 - 8 tygodni mogą spożywać stały pokarm.
Dojrzałość osiągają w wieku 24 miesięcy.
Samica rodzi co 154 - 540 dni, średnio co 311 dni.
tamaryna czarnolica ( Saguinus geoffroyi ) w warunkach zoo
Opisane podgatunki :
- Saguinus geoffroyi salaguiensis - Kolumbia
- Saguinus geoffroyi spixii - prawdopodobnie Gujany ?
Gatunek uważany za nie zagrożony pomimo spadku liczebności populacji w swoim zasięgu.
Główne zagrożenia dla tego gatunku :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- wyręb lasów
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- chwytanie i trzymanie jako zwierzęta domowe
- rozwój rolnictwa
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- urbanizacja
- nadmierny przyrost ludności
Ujęty w Załączniku CITES I.
Rejestrowany w wielu obszarach chronionych :
Kolumbia - Los Katios National Natural Park
Panama - Altos da Campana National Park
- Darien National Park
- Chagres National Park
- Cerro Hoya National Park
- Sariqua National Park
- Camino de Cruces National Park
- Portobelo National Park
- Metropolitano National Park
- Omar Torrijos National Park
- Soberania National Park
- Interoceanico de Forest Americas National Park
- Nargana Marine National Park
- El Montuoso Forest Reserve
- La Tronosa Forest Reserve
- Chepigana Forest Reserve
- Canglon Forest Reserve
- Cenegon del Mangle Wildlife Refuge
- Penon de la Onda Wildlife Refuge
- El Penon del Cerro de los Pozos Wildlife Refuge
- Playa de Boca Vieja Wildlife Refuge
- Corregimiento del Wildlife Refuge Area Nargana
- Isla Canas Wildlife Refuge
- La Barqueta Agricola Wildlife Refuge
- Barro Colorado Natural Monument
- Isla Maja Scientic Reserve
- Lago Gatun Recreation Area
- Filo del Tallo Hydrological Protection Zone
- Tapagra Hydrological Protection Zone
- Jurado Resguardo Indigena
- Comarca Kuna Yala
- Punta Patino Private Reserve
- Golfo de Montijo Protected Area
- Cienaga de Forest Macanas Protected Area
- Corregimiento del Nargana Protected Area
- Bagre Biological Corridor
Potrzebne jest zwiększenie środków przed nielegalnym odłowem i handlem oraz na podnoszenie świadomości ludności. Należy też zwiększyć środki na edukację oraz monitoring tendencji i trendów populacji.
portret tamaryny czarnolicej ( Saguinus geoffroyi )
W warunkach wiwaryjnych żyje do 15 lat.
Objęta wieloma programami hodowlanymi, głównie ogrody zoologiczne Europy i Ameryki Północnej. Dość dobrze rozmnaża się w warunkach zoo co jest dobrą prognozą dla gatunku.
Tamaryna biała, tamaryna białonoga ( Saguinus leucopus ) naczelny ssak z rodziny płaksowatych ( Cebidae ), z podrodziny Callithricidae.
Występuje w Ameryce Południowej ( północna Kolumbia - po między rzekami Rio Magdalena i Rio Cauca ).
Zamieszkuje głównie tropikalny wilgotny las, także tropikalny suchy las i las zalewowy oraz parki na obszarach miejskich.
tamaryna biała ( Saguinus leucopus )
Aktywna w ciągu dnia, żyje w grupach rodzinnych 4 - 15, chociaż średnia to 2 - 12 osobników, zwykle jednak to 2 - 8 sztuk. Trzon grupy to samica i 2 - 3 samce. W grupie najczęściej występuje poliandria, chociaż monogamia czy poligamia nie są tu obce.
Jest też terytorialnym gatunkiem, zakres terytorium to 17,7 ha powierzchni lasu.
Przebywa zwykle na wysokości 3 - 4 m nad ziemią, chociaż żeruje też na ziemi.
Podczas przemieszczania się w inne miejsce, stado wspina się w korony drzew i skokami z korony w koronę wędruje w inną okolicę. Noc spędzają przytulone do siebie na gałęzi drzewa lub w dziupli.
Odżywia się głównie owadami, miękkimi owocami, nektarem, sokami drzew, gumą, żywicami.
Może rozmnażać się przez cały rok, cykl występuje średnio co 15 - 20 dni.
Szczyt urodzin to maj - czerwiec i październik - listopad.
Samica po 130 - 150 dniach ciąży rodzi 2 młodych. Samiec nosi młode na plecach dostarczając samicy do karmienia, oprócz samca inni członkowie grupy opiekują się niemowlętami. W wieku 6 - 8 tygodni młode mogą spożywać stały pokarm. Okres laktacji trwa 2 - 3 miesiące.
Dojrzałość uzyskują w wieku 12 - 18 miesięcy.
Samica rodzi średnio co 311 - 320 dni.
Saguinus leucopus
Opisane podgatunki :
- Saguinus leucopus pegasis - Kolumbia
rycina - tamaryna biała ( Saguinus leucopus ) góra : samiec ; dół : samica
Gatunek uznany za zagrożony ze względu na występowanie w obszarze intensywnej kolonizacji i wyrębu lasu.
Główne zagrożenia dla tego gatunku :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- chwytanie i trzymanie jako zwierzęta domowe
- rozwój rolnictwa
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- urbanizacja
- wzrost liczby ludności
Ujęta w Załączniku CITES I.
Występuje w jednym obszarze chronionym - Canon del Rio Alicante. W proponowany i tworzonym - National Park Sierra San Lucas. W północno-wschodniej części Departamentu Antioqua - trwa kampania w celu utworzenia na lewym brzegu Rio Magdaleny rezerwatu lub parku narodowego w tej części Departamentu.
Pozostały obszar, który zamieszkuje Saguinus leucopus nie jest chroniony.
tamaryna biała ( Saguinus leucopus )
W niewoli objęty programem hodowlanym od 2006 roku.
Program ten jest wspierany przez Europejski TAG Callithrichid, w którym bierze udział 18 ogrodów zoologicznych. Program oprócz hodowli obejmuje badania w niewoli ( biologia, żywienie, zarządzanie ), edukację i programy edukacyjne oraz badania terenowe w warunkach naturalnych dla tego gatunku.
W niewoli dożywa 15 lat.
Wyjec panamski ( Alouatta coibensis ) naczelny ssak z rodziny czepiaków ( Atelidae ), z podrodziny Alouattinae. Uważany za podgatunek Alouatta palliata, chociaż część badaczy uważa go za osobny gatunek.
Występuje w Ameryce Środkowej ( wyspa Coiba i Jicaron u wybrzeży Panamy oraz Półwysep Azuero na stałym lądzie - Panama ).
Zamieszkuje deszczowe lasy tropikalne i namorzynowe.
wyjec panamski ( Alouatta coibensis )
Aktywny od świtu do zmierzchu. Żyje w grupach do 6 osobników, czasami pojedynczo. Trzon grupy stanowi samica i 2 samce. Są to poligamiczne grupy. Grupy te są luźno powiązane i osobniki często przechodzą z jednej grupy do innej. Prowadzi nadrzewny tryb życia, jest mieszkańcem koron drzew, rzadko schodzącym na ziemię.
Jak wszystkie wyjce, samce używają głośnych dźwięków do porozumiewania się z innymi członkami grupy lub innymi grupami. Głos jest wzmocniony przez kość gnykową - pustą kość w pobliżu strun głosowych, która działa na zasadzie rezonatora. Wokaliza jest wykonywana szczególnie o świcie i zmierzchu. Oprócz "wycia" wykorzystują szeroki zakres innych dźwięków : szczekanie, pomruki, chichot, skrzek do porozumiewania się wewnątrz grupy. Stado większość dnia spędza na odpoczynku i śnie.
Używa chwytnego ogona do przytrzymywania się gałęzi w czasie odpoczynku, snu i żerowania.
Jest gatunkiem terytorialnym, zakres rewiru grupy to 10 - 60 ha lasu. Terytoria poszczególnych grup zachodzą na siebie, ale jeśli 2 grupy się spotkają agresywnie próbują odstraszyć rywali.
Brak jest jakiekolwiek wspólnej pielęgnacji u tych małp a jeśli jest to bardzo rzadko.
Jest gatunkiem roślinożernym zjadającym głównie liście, kwiaty, pąki, owoce.
Może rozmnażać się przez cały rok.
Ciąża trwa 186 dni, samica rodzi 1 młode.
Niemowlę ma jasne futerko, które ciemnieje po 2 -7 dniach. Przez pierwsze 2 - 3 tygodnie samica nosi młode pod brzuchem, później malec przenosi się na jej grzbiet. Okres laktacji trwa 10 - 13 miesięcy, po tym okresie młode usamodzielniają się.
Samica rodzi co 19 - 23 miesiące.
Dojrzałość płciową uzyskują : samice w wieku 3 lat a samce w wieku 3,5 lat.
W warunkach naturalnych żyją średnio : samce - 7 lat a samice 11 - 12 lat.
Opisane podgatunki :
- Alouatta coibensis coibensis - Coiba Island ( Panama )
- Alouatta coibensis trabeata - Półwysep Azuero ( Panama )
Alouatta coibensis trabeata
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na ograniczony zasięg występowania ( wyspa Coiba - 460 km2 ).
Ujęty w Załączniku CITES I.
Ogólnie istnieje spór czy Alouatta coibensis jest ważnym gatunkiem. Część naukowców uważa go za podgatunek wyjca płaszczowego ( Alouatta palliata ) czyli jako Alouatta palliata coibensis a podgatunek z Półwyspu Azuero jako Alouatta palliata trabeata.
Wyspa Coiba jest obszarem chronionym, gdzie jest stosunkowo niewielka utrata siedlisk ( 5% ) ponieważ była kolonią karną.
Potrzebne są dalsze badania nad ważnością gatunku.
W niewoli - brak danych
Kabasu większy ( Cabassous tatouay ) ssak z rodziny pancerników ( Dasypodidae ), z podrodziny Tolypeutinae, z podrzędu Cingulata, z rzędu szczerbaków ( Xenarthra ). Synonim Loricatus tatouay - Xenurus tatouay.
Występuje w Ameryce Południowej ( Brazylia, Urugwaj, Paragwaj, Argentyna ).
Zamieszkuje głównie umiarkowane lasy, las wybrzeża Atlantyku, Cerrado, obszary trawiaste ale także pola uprawne i pastwiska.
kabasu większy ( Cabassous tatouay )
Aktywny od zmierzchu do świtu. Jest samotnikiem, w pary łączy się w okresie rui.
Dzień spędza w samodzielnie wykopanej norze, samotnie lub z innymi osobnikami swojego gatunku ( 2 - 5 ). W norze spędza 1 dzień i ją porzuca. Nora jest zazwyczaj podłużna tak aby wejście było większe niż wysokość komory. Nora najczęściej jest wykopana w otwartym terenie, na obrzeżu lasu lub w podstawie pagórka czy skarpy. Charakteryzuje się silnym piżmowym zapachem.
Porusza się szybko, przestraszony stara się błyskawicznie zakopać ( co potrafi zrobić w kilka minut ). Ścigany przez drapieżnika, nie mając możliwości szybkiego ukrycia się, stara się uciec jak najszybciej często wykorzystując wodę, w której dobrze pływa.
Żywi się głównie mrówkami i termitami, także ich larwami i jajami ale też innymi bezkręgowcami, jajami ptaków czy drobnymi kręgowcami. Mrowiska i termitiery niszczy rozkopując je silnymi pazurami.
Niewiele wiadomo o systemie rozrodczym.
Samica rodzi 1 młode, nagie i z zamkniętymi oczami i uszami.
portret Cabassous tatouay
Opisane podgatunki :
- Cabassous tatouay dasycercus - Paragwaj
- Cabassous tatouay gymnurus - Paragwaj
- Cabassous tatouay nudicaudus - Brazylia
kabasu większy ( Cabassous tatouay )
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroki zasięg i prawdopodobieństwo występowania dużej populacji.
Główne zagrożenia dla gatunku to :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- pożary wywołane przez ludzi na obszarach trawiastych
- prześladowanie na terenach rolniczych
- polowanie w części zasięgu dla mięsa i pancerza
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- rozwój rolnictwa
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- zdziczałe psy domowe ( północno-wschodnia Argentyna i południowa Brazylia )
Ujęty w Załączniku CITES III w Urugwaju.
Występuje w wielu obszarach chronionych.
Potrzebne są badania dotyczące historii naturalnej, ekologii, trendów i dystrybucji populacji.
W niewoli - rzadki, podobnie jak Cabassous centralis.
Aguti brunatny, aguti środkowoamerykański ( Dasyprocta punctata ) gryzoń z rodziny Dasyproctidae.
Występuje w dwóch populacjach : północnej i południowej. Zasięg północnej populacji to Ameryka Północna ( Chiapas i Jukatan w Meksyku ), Ameryka Środkowa i Ameryka Południowa ( północny Ekwador, Kolumbia, zachodnia Wenezuela ). Południowa populacja ma zasięg w Ameryce Południowej ( od Peru i Boliwii przez południowo-zachodnią Brazylię i Paragwaj do północnej Argentyny ). Wprowadzony na Kubę ( zachodnia i wschodnia część wyspy ) i na Kajmany.
Zamieszkuje wilgotne tropikalne wiecznie zielone lasy, ogrody i plantacje. W Ameryce Środkowej od poziomu morza do 2400 m n.p.m. a w Ameryce Południowej do 1500 m n.p.m.
aguti brunatny ( Dasyprocta punctata ) w warunkach naturalnych
Obecnie aktywny od zmierzchu do świtu ( na skutek polowań i prześladowania przez ludzi zmienił swoje zwyczaje dobowe ), w ciągu całego roku. Żyje w monogamicznych parach.
Prowadzi naziemny tryb życia, na kryjówki wybiera jamy w ziemi, gęstwinę zarośli, kłody, zagłębienia wśród korzeni drzew. Para ma kilka kryjówek, które wykorzystuje wielokrotnie, ale każdy z osobników sypia oddzielnie. Trzymają się zwykle oddzielnie utrzymując swój rewir, chociaż są dość tolerancyjne względem innych osobników swojego gatunku.
Aguti przyczynia się do wysiewu wielu gatunków drzew, w tym Hymenaea courabil, gdyż w okresie obfitości grzebie dużą liczbę nasion w różnego rodzaju spiżarniach. Nasiona przenosi w torbach policzkowych.
Odżywia się głównie nasionami i owocami, ale także liśćmi, grzybami, kwiatami, gałązkami.
Sezon rozrodczy trwa cały rok, ale większość młodych rodzi się od marca do lipca.
Okres ciąży to 90 - 126 dni. Samica rodzi 1 - 4 młode, najczęściej 2, bardzo dobrze rozwinięte.
Zajmuje się nimi przez około 20 tygodni. Po tym okresie młode są przepędzane z powodu nowego miotu, agresji ze strony rodziców lub braku pokarmu.
Dojrzałość osiągają w wieku około 487 dni. Średnia długość życia to 13,8 lat.
samica aguti brunatnego ( Dasyprocta punctata ) z młodym
Opisane podgatunki :
- Dasyprocta punctata bellula - wyspa San Jose ( Panama )
- Dasyprocta punctata boliviae - Boliwia, północno-wschodnia Argentyna
- Dasyprocta punctata callida - wyspa San Miguel, wyspa Pedro Gonzalez ( Panama )
- Dasyprocta punctata chiapensis - Chiapas ( Meksyk )
- Dasyprocta punctata chocoensis - północno-wschodnia Kolumbia
- Dasyprocta punctata columbiana - wyspa Santa Marta, Kolumbia, północno-wschodnia Wenezuela
- Dasyprocta punctata dariensis - wschodnia Panama
- Dasyprocta punctata isthmica - strefa kanału ( Panama )
- Dasyprocta punctata nuchalis - Półwysep Azuero, wyspa Cebaco, Chirico ( Panama )
- Dasyprocta punctata pallidiventris - Panama
- Dasyprocta punctata pandora - wyspa Gorgona, Kolumbia - zagrożony
- Dasyprocta punctata punctata - Ameryka Środkowa ( od Belize do Panamy )
- Dasyprocta punctata richmondi - Nikaragua, Panama ( wybrzeże Atlantyku )
- Dasyprocta punctata underwoodi - zachodnia Kostaryka
- Dasyprocta punctata urucuma - Brazylia, Boliwia, Paragwaj
- Dasyprocta punctata variegata - Kostaryka, Panama, Meksyk, Boliwia, Peru - opisywany jako samodzielny gatunek Dasyprocta variegata
- Dasyprocta punctata yucatanica - Jukatan ( Meksyk )
- Dasyprocta punctata yungarum - wschodnia Boliwia
- Dasyprocta punctata zamorae - Ekwador, Kolumbia
Dasyprocta punctata - Zoo de La Marina - San Carlos ( Kostaryka ) w czasie żerowania
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroki zasięg i prawdopodoibieństwo dużych populacji.
Główne zagrożenia dla gatunku to :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- wyspowe i izolowane populacje
- polowanie dla mięsa
- zdziczałe psy domowe
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- rozwój rolnictwa
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- urbanizacja
- nadmierna liczba ludności
- górnictwo i poszukiwanie surowców i kopalin
Ujęty w Załączniku CITES III ( Honduras ).
Do roku 2001 Gujana miała roczny kontyngent wywozowy w ilości 350 żywych zwierząt w ramach CITES.
Uważa się, że być może populacja północna i południowa to dwa odrębne gatunki.
Badacze Emmons i Feer ( 1990 ) uznali, że podgatunek Dasyprocta punctata variegata to osobny gatunek Dasyprocta variegata z 6 podgatunkami.
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zakresie.
Potrzebne są badania nad obiema populacjami czy stanowią odrębne gatunki. Jak również nad trendami i dystrybucją, zagrożeniami i wpływem prześladowań na zmianę zwyczajów. Obecnie wiadomo, że ssaka dziennego zmienił się w ssaka nocnego.
aguti brunatny ( Dasyprocta punctata ) - Zoo Czelabińsk
aguti brunatny ( Dasyprocta punctata ) w czasie żerowania w zoo
W niewoli jest hodowany rzadziej niż inne gatunki aguti.
Trzymany zwykle w monogamicznych parach. Dość dobrze się rozmnaża w warunkach zoo. Samica częściej rodzi 3 - 4 młode niż w warunkach naturalnych.
W zoo może dożyć nawet 15 lat.
Wilk grzywiasty ( Chrysocyon brachyurus ) drapieżnik z rodziny psowatych ( Canidae ).
Występuje w Ameryce Południowej ( północno-wschodnia i południowa Brazylia, Boliwia, Paragwaj, Peru, Argentyna ).
Zamieszkuje tereny trawiaste, łąki, zarośla i zakrzewienia, obrzeża lasów, tereny okresowo zalewane ( bagna i torfowiska w pobliżu rzek ) ale także pola uprawne i pastwiska.
wilk grzywiasty ( Chrysocyon brachyurus )
Aktywny w ciągu całego roku, głównie w nocy. Szczyt aktywności o zmierzchu i przed świtem.
Dzień spędza w kryjówce w gęstych zaroślach, jamach w ziemi czy jaskiniach.
Jest typowym samotnikiem, łączącym się w pary w okresie rui.
Rewir 1 osobnika to 25 - 50 km2 powierzchni, często rewiry samca i samicy pokrywają się chociaż osobniki starają nie wchodzić sobie w drogę.
Badania wykazały, że jest wszystkożerny. W skład jego diety wchodzi 50% pokarmu roślinnego jak i 50% pokarmu zwierzęcego. Z pokarmów roślinnych odżywia się głównie owocami lobeiry ( Solanum lycocarpum ), który pomaga mu w zwalczaniu pasożyta nerek Dioctophyme renate. Przyczynia się do wysiewu tej rośliny. Z pokarmów zwierzęcych preferuje termity.
Sezon godowy od kwietnia do czerwca, chociaż samica jest gotowa do krycia w ciągu tylko 3 - 5 dni.
Po 62 - 66 dniach ciąży samica rodzi 4 - 5 szczeniąt ( średnio 3 ), w okresie pomiędzy czerwcem a wrześniem. Pierwotnie sądzono, że samiec nie bierze udziału w wychowie młodych ale obserwacje w niewoli pozwoliły na zmianę tego osądu.
Samica karmi mlekiem szczenięta do 15 tygodni. Młode uzyskują dojrzałość płciową i rozpraszają się po roku. W wieku 2 lat dopiero zaczynają się rozmnażać.
wilk grzywiasty ( Chrysocyon brachyurus ) w warunkach wiwaryjnych
wilk grzywiasty ( Chrysocyon bracyurus ) w warunkach wiwaryjnych
Opisane podgatunki :
- Chrysocyon brachyurus campestris - Brazylia
- Chrysocyon brachyurus cancrosa - Paragwaj
- Chrysocyon brachyurus hagenbecki - Andy - uważany za zdziczałego psa domowego
- Chrysocyon brachyurus jubatus - Paragwaj
Chrysocyon bracyurus w okresie zimowym w zoo
Gatunek uznany za bliski zagrożenia. Światową populację szacuje się na około 13000 osobników.
Główne zagrożenia :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- rozwój rolnictwa
- izolowane i wyspowe populacje i subpopulacje
- tępiony na terenach rolniczych za rzekome szkody w hodowli drobiu
- zdziczałe psy domowe oraz choroby pochodzące od nich ( wścieklizna, nosówka, parwowiroza )
- wypadki drogowe z udziałem wilków ( ofiary )
- polowanie dla sportu
- wykorzystywanie części zwierząt do celów leczniczych ( oczy, skóra, ogon ) lu jako talizmanów
Ujęty w Załączniku CITES II.
Chroniony w Argentynie ( ujęty w Argentyńskiej Czerwonej Księdze - prawdopodobnie około 600 osobników na terenie kraju ).
Objęty zakazem polowania w Brazylii, Paragwaju i Boliwii. Wpisany na Listę Zagrożonych Gatunków w Brazylii.
W Urugwaju - wymarły ostatnią obecność odnotowano w roku 1990.
Chroniony przez prawo w wieli częściach zasięgu choć egzekwowanie jest dość problematyczne.
Występuje w wielu obszarach chronionych w Argentynie, Boliwii, Brazylii, Paragwaju i prawdopodobnie w Peru.
wilk grzywiasty - po lewej: Zoo Wrocław ; po prawej: Zoo Opole
szczenięta wilka grzywiastego ( Chrysocyon bracyurus ) po prawej: młode urodzone w grudniu 2010 w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym
W niewoli wilk grzywiasty jest obecny w 144 instytucjach na świecie.
Zwykle trzymany w parach, na rozległych trawiastych wybiegach, często z zaroślami i krzakami oraz z wysoką roślinnością zielną.
Dobrze rozmnaża się w warunkach zoo co jest dobrą prognozą dla gatunku.
W Europie i Ameryce Północnej dobrze znosi warunki zimowe - nie wymaga ogrzewanych pomieszczeń.
W ogrodach zoologicznych w Polsce dobrze rozmnaża się w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym i w Krakowskim Zoo. Obecny w większości polskich zoo.
wybiegi dla wilków grzywiastych w zoo po lewej: Zoologischer Garten Frankfurt/ Main ; po prawej: Zoo Płock
Chrysocyon bracyurus w zoo
wilk grzywiasty ( Chrysocyon bracyurus ) w zoo
Lisoszakal andyjski, lis andyjski, kulpeo ( Lycalopex culpaeus ) drapieżnik z rodziny psowatych ( Canidae ). Synonim Pseudalopex culpaeus - Dusicyon culpaeus - Canis culpaeus. Dawniej opisywany jako Pseudalopex, od roku 2005 Wozencraft zawarł go w Lycalopex.
Występuje w Ameryce Południowej ( Andy od Ekwadoru i Kolumbii aż po południowe Chile ).
Zamieszkuje różnorodne siedliska : lasy górskie i wyżynne, głębokie doliny, otwarte równiny i pustynie, pampasy, lasy bukowe oraz tereny rolnicze i pastwiska od poziomu morza do 4800 m n.p.m.
lisoszakal andyjski ( Lycalopex culpaeus )
Aktywny w ciągu całego roku i całej doby. Szczyt aktywności przejawia po zmierzchu i o świcie.
Żyje samotnie, jedynie na okres rui i wychowu młodych łączy się w pary.
Na kryjówki wybiera różnego rodzaju nory, załomy skalne, gęste zarośla, zwalone pnie.
Jest ssakiem terytorialnym, samice mają większe rewiry niż samce ale wynika to od siedliska i dostępności pokarmu. 1 osobnik może mieć terytorium od 3,7 km2 do 800 km2. Rewiry te zachodzą na siebie.
Jest gatunkiem wszystkożernym, polującym na drobne gryzonie, ptaki, gady ale również młode kopytnych ( jelenie ). W skład jego diety wchodzą też owoce i padlina. Kulpeo nie gardzi żadnym pokarmem w swoim siedlisku.
portret Lycalopex culpaeus
Sezon godowy od początku sierpnia do października.
Ciąża trwa 55 - 60 dni, samica rodzi 3 - 8 szczeniąt ( średnio 5 ). Szczenięta rodzą się z zamkniętymi oczami. Okres laktacji trwa 2 miesiące i młode przechodzą na stały pokarm. Oboje rodzice opiekują się szczeniętami, czasami pomaga im inna samica.W wieku 3 miesięcy szczenięta zaczynają polować wspólnie z rodzicami. W wieku 7 miesięcy dorastają do rozmiarów rodziców. Po tym czasie rodzina się rozpada się i osobniki młodociane wyruszają szukać swoich terytoriów.
Dojrzałość płciową uzyskują po roku.
lisoszakal andyjski ( Lycalopex culpaeus )
Opisane podgatunki :
- Lycalopex culpaeus albigula - środkowe Chile
- Lycalopex culpaeus amblyodon - Valparaiso ( Chile )
- Lycalopex culpaeus andina - Andy od południowego Peru i zachodniej Boliwii do północnego Chile i zachodniej Argentyny
- Lycalopex culpaeus culpaeolus - Urugwaj
- Lycalopex culpaeus culpaeus - środkowe i południowe Chile, środkowo-zachodnia Argentyna
- Lycalopex culpaeus ferrugineus - Argentyna
- Lycalopex culpaeus lycoides - wyspy Tierra del Fuego ( Chile ) i ( Argentyna )
- Lycalopex culpaeus magellanicus - południowa Argentyna, południowe Chile
- Lycalopex calpaeus montanus - Patagonia
- Lycalopex culpaeus prichardi - południowo-wschodnia Patagonia
- Lycalopex culpaeus reissii - Andy w Ekwadorze
- Lycalopex culpaeus riveti - Ekwador
- Lycalopex culpaeus smithersi - Argentyna
Gatunek uznawany za nie zagrożony pomimo intensywnych polowań, wiąże się to z dużym rozmiarem miotu, szybkiej dojrzałości oraz występowania części populacji na obszarach nie dostępnych dla człowieka.
Główne zagrożenia :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja ( regionalnie )
- polowanie dla futra i tępienie jako szkodnika ( żerujący na drobiu i innych zwierzętach gospodarskich )
- rozwój rolnictwa
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- urbanizacja
- drapieżnictwo psów domowych i ich choroby ( parwowiroza, nosówka, wścieklizna )
Ujęty w Załączniku CITES II.
Występuje w wielu obszarach chronionych :
Chile - w 38 obszarach m in. Chinchilla National Reserve, Fray Jorge National Park
Argentyna - 12 obszarów
Peru - 13 obszarów
W Chile polowanie jest zakazane. Populacja z wysp Tierra del Fuego jest prawnie chroniona od 1985 roku. W Argentynie gatunek został uznany za zagrożony dekretem, ze względu liczbę skór w obrocie w latach 1970 - 1980. Jednak handel na poziomie krajowym jak i eksport skór był zgodny z prawem i obecnie pozostaje legalny. W Peru polowanie jest legalne pod warunkiem, że plan odstrzału został zatwierdzony przez rząd. W Boliwii eksport futer został zakazany w 1986 roku, ale gatunek nie jest chroniony.
Argentine Wildlife Board zaczyna opracowywać plan zarządzania drapieżnikami, uwzględniając kulpeo.
Takie same działania podejmowane są w Chile, mające na celu koordynację działań w zakresie zarządzania populacjami drapieżników z uwzględnieniem kulpeo.
W niewoli powszechny w ogrodach zoologicznych Argentyny i Chile, także w kilku w U.S.A.
W warunkach wiwaryjnych 1 osobnik dożył do 11 lat.
Lis argentyński, chilla ( Lycalopex griseus ) drapieżnik z rodziny psowatych ( Canidae ). Synonim Pseudalopex griseus - Dusicyon griseus - Canis griseus - Cerdocyon griseus .
Występuje w Ameryce Południowej od Pustyni Atacama ( Chile ) i Santiago del Estero ( Argentyna ) do Ziemi Ognistej. Wprowadzony na wyspy Tierra del Fuego w 1951 roku.
Zamieszkuje głównie otwarte tereny trawiaste ( pampa ), obszary zarośli i zakrzewień ( matorral ), obrzeża lasów, góry i wyżyny od poziomu morza do 3500 - 4000 m n.p.m.
lis argentyński ( Lycalopex griseus )
Aktywny przez cały rok i całą dobę, szczyt aktywności od zmierzchu do świtu. Regionalnie w ciągu dnia w zależności od siedliska i dostępności pokarmu.
Żyje w monogamicznych parach chociaż zdarza się, że druga samica przebywa na ich terytorium.
Wielkość terytorium waha się od 2,5 km2 do 200 km2.
Na kryjówki wybiera różnego rodzaju nory, jamy, wykroty, gęste zarośla, jaskinie, itp. miejsca.
W okresie zimowym prowadzi bardziej samotniczy tryb życia.
Odżywia się różnorodną zdobyczą od młodych kopytnych ( jelenie, gwanako ) po owady. Nie gardzi padliną czy owocami.
chilla ( Lycalopex griseus )
Sezon godowy od sierpnia do września.
Samica rodzi po ciąży trwającej 53 - 60 dni, 2 - 6 młodych w miocie ( październik i listopad ). Samiec z samicą wspólnie opiekują się szczeniętami, czasami w wychowie pomaga im zajmująca z nimi terytorium druga samica. Okres laktacji trwa 2 miesiące, w wieku 4 - 6 tygodni szczenięta zaczynają opuszczać kryjówkę.W wieku około 3 miesięcy szczenięta zaczynają polować wspólnie z rodzicami. W 7 - 8 miesiącu rodzina się rozpada. Dojrzałość młode uzyskują po 12 miesiącach.
samica Lycalopex griseus karmiąca młode
Opisane podgatunki :
- Lycalopex griseus domeykoanus - środkowe i południowe Chile
- Lycalopex griseus gracillis - zachodnia Argentyna
- Lycalopex griseus griseus - zachodnia Argentyna, Chile
- Lycalopex griseus maullinicus - południowa Argentyna, południowe Chile
- Lycalopex griseus patagonicus - Magallanes ( Chile )
- Lycalopex griseus rufipes - Chile
- Lycalopex griseus torquatus - Puerto Montt ( Chile )
- Lycalopex griseus trichodactylus - Valdivia ( Chile )
- Lycalopex griseus zorrula - północno-zachodnia Argentyna
Lycalopex griseus patagonicus kradnący jajo
Gatunek uznawany za nie zagrożony.
W przeszłości polowano na niego dla skóry, obecnie intensywność polowań spadła. Niewiele wiadomo na temat skali obrotu jego skórami, gdyż duże jest prawdopodobieństwo, że statystyki dotyczą wszystkich gatunków lisów z rodzaju Lycalopex. Nielegalny handel i odłów nadal występuje w niektórych rejonach Argentyny i Chile.
Ujęty w Załączniku CITES II.
Gatunek ten jest chroniony regionalnie w Argentynie. W Chile wszystkie populacje są chronione prawem oprócz Tierra del Fuego, gdzie w okresie 1 maj - 31 lipiec, można odstrzelić 10 osobników ( 1 myśliwy ).
Rejestrowany w 6 obszarach chronionych w środkowo-zachodniej Argentynie.
W Chile rejestrowany z 30 obszarów chronionych m in. z :
- Parque Nacional Lauca
- Parque Nacional Puyehue
- Parque Nacional Vicente Perez Rosales
- Parque Nacional Torres del Paine
- Parque Nacional Nahuelbuta
Potrzebne są badania odnośnie populacji, jej trendów i dystrybucji, częstości występowania pasożytów i innych chorób, roli chilli w środowisku naturalnym jako drapieżnika.
lis argentyński ( Lycalopex griseus )
Chilla występuje w wielu ogrodach zoologicznych Argentyny i Chile.
Jednak szczegóły hodowli nie są znane.
Lycalopex griseus griseus
chilla ( Lycalopex griseus )
Lisoszakal pampasowy, lis paragwajski ( Lycalopex gymnocercus ) drapieżnik z rodziny psowatych ( Canidae ). Synonim Pseudalopex gymnocercus - Dusicyon gymnocercus.
Występuje w Ameryce Południowej ( wschodnia Boliwia, południowa i południowo-wschodnia Brazylia, Paragwaj, Urugwaj, Argentyna ).
Zamieszkuje równiny, wzgórza, pampę, zarośla i zakrzewienia, pustynie i półpustynie, górskie wąwozy porośnięte lasem, obrzeża lasów.
lisoszakal pampasowy ( Lycalopex gymnocercus ) - portret
Aktywny w ciągu całej doby, przez cały rok. Szczyt aktywności od zmierzchu do świtu, chociaż w niektórych rejonach także w ciągu dnia. Żyje samotnie, jedynie w okresie rui łączy się w pary.
Jest terytorialny, zakres terytorium jest różny w zależności od siedliska i dostępności pokarmu i może wynosić od 2,5 km2 do 200 km2. Rewiry łowieckie samca i samicy wzajemnie się przenikają i nachodzą na siebie.
lisoszakal pampasowy ( Lycalopex gymnocercus )
Na kryjówki wybiera naturalne zagłębienia, nory, gęste zarośla itp. miejsca.
Przestraszony lub zaskoczony udaje martwego do czasu, aż minie zagrożenie. Cechuje go też pewien rodzaj zbieractwa różnych rzeczy, które znosi do legowiska ( kawałki skór lub tkanin, kości, kamienie itp. ).
Odżywia się zarówno pokarmem zwierzęcym jak i roślinnym. 75% diety składa się z gryzoni, zajęczaków, owadów, gadów, ptaków i padliny. Pozostała część to pokarm roślinny ( owoce, łodygi trzciny cukrowej ).
Sezon godowy od lipca do października.
rycina - Lycalopex gymnocercus
Ciąża trwa 55 - 60 dni, samica rodzi 2 - 6 szczeniąt w miocie. Szczenięta rodzą się z zamkniętymi oczami i prawie czarne. Ich sierść się rozjaśnia w miarę rozwoju. Okres laktacji trwa 2 miesiące i szczenięta przechodzą na pokarm stały. Oboje rodzice opiekują się szczeniętami, samiec przynosi pożywienie samicy jak i młodym do 3 miesiąca ich życia. Po tym czasie szczenięta zaczynają polować wspólnie z rodzicami.
Rodzina rozpada się gdy młode osiągną 7 - 8 miesięcy. Dojrzałość uzyskują po 12 miesiącach.
Lycalopex gymnocercus gymnocercus
Opisane podgatunki :
- Lycalopex gymnocercus antiquus - Paragwaj, południowa i południowo-zachodnia Brazylia, środkowa Argentyna
- Lycalopex gymnocercus attenuatus - Paragwaj, Urugwaj, południowo-wschodnia Brazylia
- Lycalopex gymnocercus azarica - Argentyna
- Lycalopex gymnocercus brasilliensis - Brazylia
- Lycalopex gymnocercus fossilis - Buenos Aires ( Argentyna )
- Lycalopex gymnocercus gymnocercus - północno-zachodnia i północno-wschodnia Argentyna, Urugwaj, Paragwaj, południowo-wschodnia Brazylia
- Lycalopex gymnocercus inca - Peru?, Chile?, Argentyna
- Lycalopex gymnocercus lordi - Argentyna
- Lycalopex gymnocercus protalopex - Brazylia
Gatunek uznawany za nie zagrożony.
Główne zagrożenia dla gatunku :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- polowanie dla skóry i tępienie jako szkodnika na obszarach rolnych ( żerujący na drobiu i innych zwierzętach gospodarskich )
- rozwój rolnictwa i intensywna hodowla bydła i owiec
- drapieżnictwo psów domowych i ich choroby ( parwowiroza, wścieklizna, nosówka )
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- urbanizacja
Ujęty w Załączniku CITES II.
Chroniony prawem w Brazylii, częściowo chroniony w Paragwaju i Urugwaju, chociaż w tych dwóch ostatnich polowanie na niego jest kontrolowane?
W Argentynie objęty ochroną od 1983 roku oraz zakazem obrotu skórami od 1987 roku. Nadal jednak istnieje nielegalny handel oraz odłów.
Występuje w wielu obszarach chronionych w swoim zasięgu.
Potrzebne są badania nad ekologią gatunku, także nad dynamiką populacji na obszarach rolnych. Wpływu polowania na dystrybucję i trendy populacji oraz efekt drapieżnictwa na zwierzęta gospodarskie i łowne ( wprowadzone gatunki m in. Lepus europeus ).
lisoszakal pampasowy ( Lycalopex gymnocercus )
W niewoli jest najlepiej reprezentowanym drapieżnikiem w Argentynie.
Może dożyć do 13,8 lat.
Pies leśny ( Speothos venaticus ) drapieżnik z rodziny psowatych ( Canidae ).
Występuje w Ameryce Środkowej ( Panama ) i w Ameryce Południowej ( Ekwador, Kolumbia, Wenezuela, Gujana, Gujana Francuska, Surinam, Boliwia, wschodnie Peru, Paragwaj i Brazylia z wyjątkiem północno-wschodniej części kraju ).
Zamieszkuje nizinne i wyżynne obszary leśne ( tropikalny deszczowy las. mglisty las, las galeriowy, zalewowy las, namorzynowy las, górski las deszczowy ) od poziomu morza do 1200 - 1500 m n.p.m.
pies leśny ( Speothos venaticus )
Aktywny w ciągu dnia, w czasie całego roku. Żyje w małych stadach 2 - 10 sztuk lub samotnie.
Trzon grupy stanowi para alfa, która pełni dominującą rolę w strukturze sfory.
Dobrze pływa i nurkuje, jest wytrwałym biegaczem. Sfora wspólnie poluje i opiekuje się potomstwem pary alfa.
Na kryjówki wybiera zagłębienia wśród korzeni drzew, jamy, nory, zwalone i puste pnie drzew, gęste krzewy. Grupa noc przesypia w kryjówkach. Podczas polowania osobniki ze sfory nawołują się za pomocą głośnej wokalizy. Rewir łowiecki to 16 - 140 km2 ale jest duże prawdopodobieństwo, że prowadzi półkoczowniczy tryb życia.
Poluje na większe gryzonie ( akuczi, aguti, paka ) oraz kapibary, pudu, mazamy ale nie gardzi także drobniejszą zdobyczą. W skład jego diety wchodzą również owoce. Wszystko zależy od siedliska i jego zasobów.
W grupie rozmnaża się tylko para alfa.
Czas rui to 4 - 5 dni. Okres ciąży to 63 - 67 dni. Samica rodzi 1 - 6 młodych ( średnio 4 ). Okres laktacji wynosi od 8 tygodni do 5 miesięcy. Opiekę nad szczeniętami sprawują wszyscy członkowie grupy.
Dojrzałość uzyskują w 10 miesiącu życia.
pies leśny ( Speothos venaticus ) w warunkach zoo
Opisane podgatunki :
- Speothos venaticus baskii - Brazylia
- Speothos venaticus panamensis - wschodnia Panama, północno-zachodnia część Ameryki Południowej
- Speothos venaticus venaticus - dorzecze Amazonki ( Brazylia )
- Speothos venaticus virgatus - Gujana, Gujana Francuska, Surinam
- Speothos venaticus wingei - południowo-wschodnia Brazylia
Speothos venaticus w warunkach hodowlanych
Gatunek uznany za wrażliwy ze względu na rzadkość występowania w swoim zasięgu.
Główne zagrożenia :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- izolowane i wyspowe populacje i subpopulacje
- wytępienie potencjalnych ofiar psów leśnych
- drapieżnictwo psów domowych oraz ich choroby ( nosówka, parwowiroza, wścieklizna )
- rozwój rolnictwa
- urbanizacja
- wzrost liczby ludności
Ujęty w Załączniku CITES I.
Gatunek występuje w kilku obszarach chronionych w swoim zakresie występowania, ale ma nierówną dystrybucję i niską gęstość populacji.
Chroniony w Kolumbii ( 1973 ), w Ekwadorze ( 1981 ), w Gujanie Francuskiej ( 1986 ), w Panamie ( 1980 ), w Paragwaju ( 1975 ) i w Peru ( 1970 ).
Myślistwo i handel jest regulowane :
- Argentyna ( 1981 )
- Brazylia ( 1967 )
- Boliwia ( 1975 )
- Wenezuela ( 1970 )
Brak informacji z Gujany i Surinamu.
Szacunki populacyjne i dane demograficzne są wciąż za mało poznane. Brak wiedzy na temat dynamiki społecznej poszczególnych grup, szczególnie w zakresie rozpraszania się młodych osobników oraz interakcji w stosunku do innych grup ( nakładanie się terytoriów i rewirów łowieckich, kurczenie się siedlisk na skutek wyrębu lasów ). Uważany za typowo leśny gatunek jest coraz częściej obserwowany w siedliskach otwartych i fragmentarycznych, lecz brak danych na temat dynamiki populacji z tych obszarów. Standardowe badania za pomocą kamer-pułapek okazały się mało skuteczne względem tego gatunku.
Konieczne są dalsze badania dotyczące zmienności siedlisk, ofiar będących bazą pokarmową a także sezonowe zmiany w diecie.
pies leśny ( Speothos venaticus )
W warunkach wiwaryjnych jest objęty programem hodowlanym.
Program prowadzony w Japonii, Brazylii oraz Europie i Ameryce Północnej przynosi sukcesy hodowlane.
Być może podjęte zostaną próby reintrodukcji.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz