czwartek, 28 kwietnia 2011

Ameryka Południowa - jej środowisko naturalne

Kontynent na półkuli zachodniej, połączony pomostem lądowym z Ameryką Północną. Lądowy pomost jest określany jako Ameryka Środkowa. Tym to pomostem przywędrowały do Ameryki Południowej nie które rodziny ssaków ( kotowate, jeleniowate ) i ludzie.


Park Narodowy Huascaran


Ameryka Południowa dość długo pozostawała w izolacji i rozwijały się tu endemiczne rodziny ssaków.
Większość kontynentu jest terenem nizinnym o średniej wysokości 655 m.
Najwyższym punktem jest szczyt Aconcagua ( 6960 m n.p.m. ) a najniższym jest punkt w solnisku Salinas Chicas ( 42 m p.p.m. ).

pływające wyspy Indian Uru na jeziorze Titicaca

Podobnie jak w Ameryce Północnej tak i w Południowej, wzdłuż zachodniego wybrzeża ciągnie się pasmo górskie. Są to Andy złożone z kilku łańcuchów rozdzielonych obniżeniami. Obniżenia owe stanowią obszar aktywny sejsmicznie z licznymi czynnymi wulkanami z wulkanem Llullaillaco ( 6723 m n.p.m. ), który jest najwyższym aktywnym wulkanem na Ziemi. 

Andy - Biała Kordyliera

Z Andów wpływa druga co do długości i największa pod względem dorzecza i zasobności w wodę  rzeka na Ziemi - Amazonka. W Amazonce przez cały rok utrzymuje się wysoki stan wody. Jest to związane z różnicą pór deszczowych między dopływami prawymi i lewymi. W dorzeczach prawych dopływów deszcz pada od października do kwietnia a lewych od marca do września.

meandry dopływu Amazonki w lesie deszczowym

Sama Amazonka otrzymuje deszcze w maju i czerwcu. Wylewa dwa razy w roku, zalewając okoliczny las na przestrzeni wielu kilometrów.
Rzeka ta wlewa do Oceanu Atlantyckiego około 7 tysięcy km3 wody, średnio w roku, co powoduje wysłodzenie wody morskiej w oceanie aż około 700 km od jej ujścia. Amazonka jest żeglowna dla statków morskich od jej ujścia do Iquitos w Peru ( 4,2 tys. km od Atlantyku ).

las zalewowy nad Amazonką

Drugą ważną rzeką Ameryki Południowej jest Orinoko w północnej części kontynentu.

W dorzeczu Amazonki rośnie największy na Ziemi wiecznie zielony las równikowy. Niestety wiele połaci tego lasu zostało zniszczone przez człowieka. Niszczenie i wycinanie tego lasu ma wpływ na warunki klimatyczne na całej Ziemi.


W Ameryce Południowej występują wszystkie strefy klimatyczne. Od klimatów równikowych w północnej części kontynentu przez zwrotnikowe, podzwrotnikowe, umiarkowane po okołobiegunowe na południowych krańcach. W Andach występuje chłodny klimat górski.

Występują też bardzo duże różnice w średniej rocznej sumie opadów. Najwyższa średnia przypada na Nizinę Amazonki, gdzie średnia suma opadów wynosi do 4000 mm, jeszcze wyższa jest na zachodnich stokach Kordyliery Zachodniej ( północna część kontynentu ), bo dochodzi do 7000 mm. Najniższą średnią opadów ma pustynia Atakama ( środkowa część Andów ), gdzie dochodzi do około 50 mm rocznie.

 typowe drapieżniki Ameryki Południowej: od lewej góra - jaguar, po prawej góra -  margaj, po lewej dół - ocelot, po prawej dół - puma

Duża różnica wynosi też w średnich temperaturach - najwyższa ( 24-27 stopni C ) Nizina Amazonki, najniższa ( 0-10 stopni C ) Ziemia Ognista.

Brak dużej ilości jezior. Najbardziej znane to jezioro Titicaca ( Andy Środkowe ) czy jezioro Maracaibo ( północna część kontynentu ).

Ziemia Ognista

Świat roślinny na wielu obszarach kontynentu zachował swój pierwotny charakter.
Główną formacją roślinną jest wiecznie zielony, wilgotny las równikowy, występujący w dorzeczu Amazonki i Orinoko. Inną charakterystyczną formacją jest step - pampa ( Argentyna i Urugwaj ). W Andach występuje roślinność górska, bardzo urozmaicona. Zachodnie stoki są porośnięte lasami liściastymi i mieszanymi. W Patagonii step i półpustynie a południowe krańce Ziemi Ognistej  to tundra.

dolina księżycowa w San Pedro de Atacama

Z Ameryki Południowej pochodzą takie rośliny użytkowe jak : tytoń, ziemniak, pomidor, papryka, kakaowiec, ananas.
Wiele roślin ozdobnych czy doniczkowych pochodzi z tego kontynentu m.in. bugenwilla, araukarie, bromelie, zygokaktusy, cereusy i inne. 

 las palmowy ze wschodnich stoków Andów

Świat zwierzęcy charakteryzuje 16 endemicznych rodzin ssaków. Należą do nich : 2 rodziny małp szerokonosych ( płaksowate i pazurkowce ), 2 rodziny szczerbaków ( mrówkojady i leniwce ), rodzina torbaczy ( zbójniki ) oraz 11 rodzin gryzoni z największym przedstawicielem kapibarą ( Hydrochoenus hydrochaeris ) tworzą one podrząd Cavimorpha.

endemiczne gryzonie: po lewej - paka, po prawej - kapibara

Innymi endemicznymi ssakami są: 4 gatunki tapirów, wielbłądowate ( gwanako,wikunia oraz udomowione lama i alpaka ) i nietoperze wampiry.
W ornitofaunie 2 rzędy endemiczne - nandu i kusaki oraz wiele rodzin m.in. tukany, gruchacze, hoacyny.
Charakterystyczne ptaki kontynentu to : kondory, ary i inne gatunki papug, kolibry, czubacze, bławatniki, harpia czy kwezal.

inne charakterystyczne gryzonie : po lewej - aguti złocisty, po prawej - mara patagońska

Bogactwo gadów : od kajmanów i krokodyli po legwany, teju, bazyliszki czy węże zarówno jadowite ( zdradnicowate i grzechotnikowate ) jak i dusiciele ( boa i najbardziej znana anakonda ). Wiele jest żółwi zwłaszcza wodnych, z bardzo charakterystycznym mata mata.
Płazy reprezentowane są zarówno przez ropuchy ( aga ), jak i bardzo ubarwione drzewołazy ( wiele z tych żab posiada trujące brodawki w skórze - wykorzystywane przez plemiona indiańskie do zatruwania strzałek używanych w dmuchawkach ). W wodach Amazonki występuje jeden z największych płazów - diabeł błotny.

charakterystyczne gryzonie : od lewej - szynszyla, w środku - wiskacza, po prawej - świnka morska

Ichtiofauna to bogactwo znanych ryb z domowych akwariów. Są to liczne kąsaczowate ( m.in. neon Inesa, bystrzyk czerwony, żwawik, pirania ), karpieńcowate ( strumieniaki, wachlarki ), piękniczkowate ( gupiki, molinezje ), pielęgnicowate ( skalary, paletki, akary, pielęgniczki ) czy sumowate ( kiryski, kiryśniki, zbrojniki ). Tutaj można spotkać endemicznego prapłaźca ( ryba dwudyszna ) czy największą rybę słodkowodną - arapaimę.

wodospady Iguacu


szczerbaki : od lewej - mrówkojad wielki, leniwiec trójpalczasty, tamandua









środa, 20 kwietnia 2011

Wielkanoc 2011


Wszystkim odwiedzającym i czytelnikom
 życzę zdrowych i pogodnych Świąt Wielkanocnych.

Wesołych Świąt !


piątek, 15 kwietnia 2011

Azjatyckie olbrzymie wiewiórki latające - przegląd gatunków część II



                          Dalszy ciąg przeglądu gatunków z rodzaju Petaurista      


Petaurista nobilis - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ), z podrodziny ( Petauristinae ).


Występuje w Azji ( Indie, Nepal, Bhutan, Bangladesz ?, Chiny ? ). Uważany za gatunek endemiczny w Bhutanie, Indiach i Nepalu.


Zamieszkuje górskie umiarkowane lasy na wysokości 1500 do 3000 m n.p.m.

Aktywna w ciągu całego roku, od zmierzchu do świtu.
Gniazda zakłada w dziuplach wysokich drzew. Prowadzi nadrzewny tryb życia, rzadko schodząc na ziemię.
Porusza się za pomocą lotu ślizgowego między drzewami. Skoki mogą być długości 100-110 metrów.
W skład jej diety wchodzą owoce, nasiona, kwiaty, pędy i liście drzew ale także jaja i pisklęta ptaków.
Po ciąży trwającej około 70-75 dni, samica rodzi 1-2 młode. 1 miot w sezonie.

Opisane podgatunki :
- Petaurista nobilis chrysotrix - Indie, Bengal
- Petaurista nobilis nobilis - Indie, Darjeeling
- Petaurista nobilis singhei - północno-wschodnie Indie - zagrożony


Gatunek uważany za zagrożony z powodu utraty siedlisk i ich degradacji. Wpływ na degradację mają : górnictwo, rozbudowa osiedli ludzkich czy budowa zapór.
Innym zagrożeniem jest polowanie dla mięsa i skóry.
Gatunek jest ujęty w Załączniku II Indian Wildlife Act. Podgatunek Petaurista nobilis singhei występuje na dwóch obszarach chronionych w Eaglenest Wildlife Sanctuary i Sessa Santuary w Arunachal Pradesh ( Indie ).
Zalecane są dalsze badania taksonomiczne, ekologii, historii naturalnej i monitorowania populacji.


W niewoli - brak danych.




Taguan ( Petaurista petaurista ) - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ), z podrodziny ( Petauristinae ). Prawdopodobnie reprezentuje zespół kilku podobnych gatunków. Niezbędne są badania w celu wyjaśnienia statusu taksonomicznego populacji przypisanej do tego gatunku.

Występuje w Azji ( wschodni Afganistan, Kaszmir, Pendżab, Assam / Indie /, Yunnan, Szechuan / Chiny /, Birma, Tajlandia, Wietnam, Laos, Kambodża, Malezja, Indonezja / Sumatra, Jawa i Borneo /.

Zamieszkuje wiecznie zielone lasy liściaste, górskie umiarkowane lasy, lasy iglaste, zarośla leśne a także obszary skaliste oraz zarośla rododendronów.

rycina - różne ubarwienia taguana ( Petaurista petaurista )

Aktywny w ciągu całego roku, od zmierzchu do świtu. Typowy samotnik. 
Z obszarów chłodniejszych prawdopodobnie migruje w okresie zimowym, na tereny gdzie znajduje pożywienie.
Na gniazda wybiera dziuple w wysokich drzewach.
Porusza się lotem ślizgowym między drzewami. Może wykonywać skoki do 120-150 metrów, średnia długość to około 75 metrów.
Jego dieta to zarówno pokarm roślinny jak i zwierzęcy.
Ciąża trwa około 70 dni. Samica rodzi 1-2 młode. W sezonie 1 miot.

taguan ( Petaurista petaurista )

Opisane podgatunki :
- Petaurista petaurista albiventer - Nepal, północno-zachodnie Himalaje, Kaszmir, zachodni Pakistan, zachodni Yunnan ( Chiny )
- Petaurista petaurista batuanus - zachodnia Sumatra, Batuan, Tana Bala, wyspy Batu
- Petaurista petaurista birrelli - północno-zachodnie Indie, Pendżab
- Petaurista petaurista candidula - Birma, Tajlandia
- Petaurista petaurista cicur - Tajlandia, Bandon
- Petaurista petaurista fulvinus - Kaszmir, Pendżab, zachodnie Himalaje
- Petaurista petaurista inornatus - północne Indie. rejon himalajski
- Petaurista petaurista interceptio - zachodnia Jawa
- Petaurista petaurista lumholtzi - Borneo
- Petaurista petaurista marchio - Borneo, Sumatra, Półwysep Malajski
- Petaurista petaurista melanotus - południowe Chiny, Laos, wyspa Tioman, Półwysep Malajski
- Petaurista petaurista mimicus - wschodnia Sumatra
- Petaurista petaurista nigriscens - Borneo
- Petaurista petaurista nigricaudatus - wschodnia Jawa
- Petaurista petaurista nitida - Jawa
- Petaurista petaurista nitidalula - wyspy North Natuna
- Petaurista petaurista penangensis - wyspa Penang
- Petaurista petaurista petaurista - Jawa
- Petaurista petaurista rajah - Borneo, Malezja
- Petaurista petaurista stellaris - wyspa Bintang, Archipelag Riau
- Petaurista petaurista taylori - południowa Birma, zachodnia Tajlandia
- Petaurista petaurista terutaus - południowa Tajlandia, wyspa Terutau

Gatunek uważany za nie zagrożony ze względu na dość szeroki zasięg występowania. Na części obszaru może być zagrożony przez utratę siedlisk i polowanie dla mięsa i skóry oraz rozwój rolnictwa, budowę zapór, rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej a także urbanizację.
Jest notowany na wielu obszarach chronionych m.in. w Namdapha Park Narodowy ( Arunachal Pradesz - Indie ).
Potrzebne są dalsze badania taksonomiczne, ekologii, historii naturalnej, zagrożeń oraz monitorowanie populacji.


W warunkach wiwaryjnych - azjatyckie ogrody zoologiczne. Głównie Chiny, Tajlandia, Indie, Singapur, Malezja i Indonezja.
W niewoli może dożyć 16 lat. Osobniki były żywione rodzynkami i orzechami, ponieważ nie przyjmowały innych pokarmów.




Petaurista philippensis - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ), z pod rodziny ( Petauristinae ). Prawdopodobnie reprezentuje zespół kilku podobnych gatunków. Potrzebne są dalsze badania w celu wyjaśnienia statusu taksonomicznego populacji przypisanych do tego gatunku.

Występuje w Azji Południowej, od Indii, Sri Lanki poprzez południowe Chiny, Birmę, Tajlandię po Wyspy Sundajskie. Brak jej na Półwyspie Malajskim. Introdukowany na wyspy Tajwan i Hainan.

Zamieszkuje lasy, zarówno umiarkowane lasy górskie jak i wiecznie zielone lasy tropikalne. Spotkać ją można na plantacjach.

 Petaurista philippensis

Aktywna w ciągu całego roku, od zmierzchu do świtu. Typowy samotnik, prowadzący nadrzewny tryb życia.
Gniazda w dziuplach wysokich drzew lub na gałęziach. Porusza się lotem ślizgowym po między drzewami. Jej skoki mogą być długości 80 metrów. Rzadko schodzi na ziemię.
W zależności od dostępności w skład jej diety wchodzą różnego rodzaju nasiona, owoce, liście, kwiaty i pąki drzew ale również nie gardzi owadami i ich larwami a także jajami i pisklętami ptaków.
W okresie rui samiec wydaje piskliwe głosy w celu przywabienia samicy.
Ciąża trwa 65-70 dni. Samica rodzi 1-2 młode w miocie. 1 miot w sezonie.Młode usamodzielniają się po około 2 miesiącach. W zależności od miejsca występowania towarzyszą matce przez około1-1,5 miesiąca lub   pozostają z matką do wiosny następnego roku.

Petaurista philippensis rubicundus

Opisane podgatunki :
- Petaurista philippensis annamensis - Wietnam, południowe Chiny
- Petaurista philippensis badiatus - Wietnam
- Petaurista philippensis barroni - Laos, Tajlandia
- Petaurista philippensis cinderella - Indie
- Petaurista philippensis cineraceus - zachodnia Birma
- Petaurista philippensis grandis - Tajwan
- Petaurista philippensis hainana - Chiny, wyspa Hainan
- Petaurista philippensis lanka - Sri Lanka
- Petaurista philippensis lylei - Wietnam, wschodnia Birma, Tajlandia, Laos
- Petaurista philippensis mergulus - wyspa Mergul, wyspa Tavoy, Birma
- Petaurista philippensis miloni - Chiny, Wietnam
- Petaurista philippensis nigra - Chiny ( Yunnan )
- Petaurista philippensis oral - Indie, Sri Lanka
- Petaurista philippensis philippensis - Półwysep Indyjski, Sri Lanka
- Petaurista philippensis primrosei - wyspa Sullivan, Archipelag Mergui
- Petaurista philippensis reguli - wyspy King i Malcolm, Archipelag Mergui
- Petaurista philippensis rubicundus - Chiny ( Gansu, Szechuan, Guizhou )
- Petaurista philippensis stockleyi - Tajlandia
- Petaurista philippensis venningi - Birma
- Petaurista philippensis yunanensis - południowo-zachodnie Chiny ( Yunnan ), wyspa Hainan, północny Assam

Petaurista philippensis lylei - Singapore Night Safari


Petaurista philippensis grandis - Taipei Zoo


Gatunek uważany za nie zagrożony, ze względu na dość szerokie rozpowszechnienie. Niestety lokalne populacje mogą być narażone na utratę siedlisk, rozwój rolnictwa, rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej. Na nie których obszarach zagrożeniem jest polowanie dla mięsa i skóry.
Jest spotykana na wielu obszarach chronionych w swoim zasięgu  występowania.
Jest ujęta w Załączniku II Indian Wildlife Act.
Niezbędne są badania zarówno zagrożeń jak i taksonomicznych populacji przypisanych do tego gatunku.

Petaurista philippensis grandis

W niewoli - azjatyckie ogrody zoologiczne. Głównie Chin, Tajlandii, Indii, Singapuru i Tajwanu.




Petaurista xanthotis - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ), z podrodziny ( Petauristinae ). Do niedawna był zaliczany jako podgatunek Petaurista leucogenys.

Występuje w Azji ( Chiny - Szechuan, Yunnan, wschodni Tybet, Gansu ). Uważany jako endemit dla Chin.

Zamieszkuje górskie lasy świerkowe, na wysokości 3000 m n.p.m.

Petaurista xanthotis ?

Aktywna głównie od zmierzchu do świtu, w ciągu całego roku. Typowy samotnik, prowadzący nadrzewny tryb życia. Porusza się lotem ślizgowym po między drzewami. Gniazda zakłada w dziuplach wysokich drzew.
Odżywia się głównie pokarmem roślinnym ( nasiona, orzechy, owoce, liście, pąki i kwiaty drzew ) ale nie gardzi też pokarmem zwierzęcym ( owady i ich larwy, jaja i pisklęta ptaków ).
W okresach chłodniejszych może migrować w niższe partie lasu w celu zdobycia pokarmu.
Młode przychodzą na świat w lecie ( czerwiec ), 1-2 w miocie. 1 miot w sezonie.

Opisane podgatunki :
- Petaurista xanthotis filchnerinae - Gansu ( Chiny )

Gatunek uważany za nie zagrożony ze względu na dość szerokie rozpowszechnienie. Występuje dość licznie na obszarach chronionych. Zagrożenia mogą być spowodowane utratą siedlisk i polowaniem dla mięsa i skóry.
Niezbędne są dalsze badania taksonomiczne populacji przypisanych do tego gatunku, ekologii, historii naturalnej, trendów i dystrybucji populacji oraz zagrożeń.

W niewoli - brak danych.

sobota, 9 kwietnia 2011

Azjatyckie olbrzymie wiewiórki latające - przegląd gatunków część I





Azjatyckie olbrzymie wiewiórki latające z rodzaju Petaurista


CHARAKTERYSTYKA RODZAJU:


Występują w Azji, od Półwyspu Indyjskiego, środkowych Chin, Japonii po Wyspy Sundajskie.
Zamieszkują lasy, głównie górskie i wyżynne.
Prowadzą nocny tryb życia. Mieszkają w dziuplach wysokich drzew.

typowy przedstawiciel rodzaju -  Petaurista alborufus

Poruszają się wykorzystując fałd skóry do tzw. szybowania między drzewami. Ich lot nie jest lotem aktywnym jak u ptaków czy nietoperzy lecz jest to szybowanie lub raczej ślizg. Do swoich skoków rozciągają szeroko fałd skórny rozpięty po między kończynami przednimi i tylnymi. Ogon służy do kontrolowania ślizgu i jako ster.

Petaurista alborufus w locie ślizgowym - Singapore Night Safari

Odżywiają się głównie pokarmem roślinnym, chociaż nie gardzą owadami i ich larwami czy jajami i pisklętami ptaków.
Rozmnażają się raz w roku. W miocie 1-2 młode.

Gatunki z rodzaju Petaurista są uważane jako nie zagrożone. Zagrożone mogą być tylko nie które podgatunki oraz lokalne populacje.
Głównymi zagrożeniami jest utrata siedlisk oraz polowanie dla mięsa, futra i skóry.

Petaurista leucogenys

Do rodzaju Petaurista zaliczamy 8 gatunków, chociaż ich status taksonomiczny nie został do końca wyjaśniony.

- Petaurista alborufus 
- Petaurista elegans 
- Petaurista leucogenys 
- Petaurista magnificus 
- Petaurista nobilis
- Petaurista petaurista - taguan
- Petaurista philippensis
- Petaurista xanthotis


Petaurista alborufus - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ), z podrodziny ( Petauristinae ). Prawdopodobnie reprezentuje zespół kilku podobnych gatunków. Dalsze badania są niezbędne w celu wyjaśnienia statusu taksonomicznego populacji obecnie przypisanych do tego gatunku.

Występuje w Azji, na wyspie Tajwan i w środkowych, południowo-zachodnich i południowo-wschodnich Chinach.

Zamieszkuje górskie, gęste lasy. Na Tajwanie preferuje lasy liściaste oraz jodłowe.

rycina - Petaurista alborufus

Aktywna w ciągu całego roku, od zmierzchu do świtu. Na gniazda zajmuje dziuple na wysokich drzewach.
Porusza się lotem ślizgowym między drzewami. Może wykonywać skoki do 80 m i dłuższe.
W skład jej diety wchodzą żołędzie, orzechy, owoce, liście i pąki drzew, kwiaty a także owady i ich larwy, jaja i pisklęta ptaków.

portret Petaurista alborufus

Gatunek ten ma 1 miot w sezonie, jego wielkość to 1-2 młode.

Opisane podgatunki :
- Petaurista alborufus alborufus - Shanxi, zachodni Szechuan, Moupin ( Chiny )
- Petaurista alborufus castaneus - Szechwan-Hubei, Guizhou ( Chiny )
- Petaurista alborufus lena - środkowy Tajwan - zagrożony
- Petaurista alborufus leucocephalus - wschodni Tybet 
- Petaurista alborufus ochraspis - Guizhou, Lichiang, Yunnan ( Chiny )
- Petaurista alborufus pectoralis - południowy Tajwan - zagrożony

Petaurista alborufus alborufus - Singapore Night Safari

Gatunek uważany za nie zagrożony. Występuje na wielu obszarach chronionych w Chinach ( Daozhendashahe, Mayanghe, Leigongshan, Xishuizhongyaredaisenlin, Fodingshan, Maolan, Shennongjia, Houhe, Taoyuandong, Shimenhupingshan, Foping, Wolong i inne ). Brak go w Kenting National Park ( Tajwan ), chociaż go kiedyś zamieszkiwał.
Zagrożone są podgatunki z Tajwanu, gdzie należy do głównych gatunków łownych.
Potrzebne są badania w celu ustalenia zakresu dystrybucji w rejonie Qinghai i Gansu i czy lokalne populacje należą do Petaurista alborufus lub do Petaurista xanthotis.

Petaurista alborufus lena - Taipei Zoo

W warunkach wiwaryjnych - azjatyckie ogrody zoologiczne, głównie Chiny, Tajwan, Singapur.
Gatunek może dożyć 16 lat.
Eksponowany w sporych wolierach, w tzw. pawilonach nocnych zwierząt.





Petaurista elegans - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ), z podrodziny ( Petauristinae ).
Prawdopodobnym jest, że reprezentuje zespół kilku podobnych gatunków. Niezbędne są dalsze badania w celu wyjaśnienia statusu taksonomicznego populacji przypisanych obecnie do tego gatunku.

Występuje w Azji, od Nepalu i Sikkim, przez Szechuan i Yunnan ( Chiny ), północną i zachodnią Birmę, Laos, Wietnam, po Półwysep Malajski oraz Jawę, Sumatrę i Borneo.

Zamieszkuje zalesione wzniesienia i góry, od umiarkowanych lasów sosnowych przez zimozielone suche lasy, zarośla rododendronów po wiecznie zielone wilgotne lasy tropikalne, a także gołe skały. W rejonie Nepalu, Sikkim i w północno-wschodnich Indiach zamieszkuje na wysokości 3000-4000 m n.p.m. W Azji Południowo-Wschodniej na wysokości od 1000-4000 m n.p.m.

Petaurista elegans

Aktywna w ciągu całego roku, w godzinach nocnych. Dzień spędza w dziupli wysokiego drzewa.
Nie wiadomo czy żyje samotnie, w parze czy w małej grupie rodzinnej.
W rejonach o chłodniejszym klimacie na wiosnę obserwowano ją na niższych wysokościach.
Porusza się za pomocą lotu ślizgowego między drzewami. Długość lotu może wynosić nawet 100 m.
Odżywia się głównie pokarmem roślinnym, chociaż w skład jej diety wchodzą owady i ich larwy a także jaja i pisklęta ptaków.
Ciąża trwa około 65-75 dni. 1 miot w sezonie. Samica rodzi 1-2 młode. Młode opuszczają gniazdo po około 2 miesiącach. Usamodzielniają się w wieku 2,5-3 miesięcy.

rycina - Petaurista elegans w dwóch formach barwnych

Opisane podgatunki :
- Petaurista elegans banksi - Malezja, Borneo
- Petaurista elegans caniceps - Nepal, Sikkim, północna Birma, zachodnie Chiny ( Yunnan, Szechuan )
- Petaurista elegans clarkei - Chiny ( północny Yunnan, dolina Mekongu, Guizhou )
- Petaurista elegans elegans - wyspa Nusa Kumbangan, Jawa
- Petaurista elegans gorkhali - południowy Xizang ( Chiny ), Gorkha ( Nepal )
- Petaurista elegans marica - Yunnan, Guangxi ( Chiny ), Birma?, Laos?, Wietnam?
- Petaurista elegans punctatus - Półwysep Malajski, Malacca
- Petaurista elegans senex - Nepal
- Petaurista elegans slamatensis - środkowa Jawa
- Petaurista elegans sumatrana - Sumatra, Borneo
- Petaurista elegans sybilla - Birma, zachodnie Chiny ( Yunnan )

rycina - Petaurista elegans caniceps

Gatunek uważany za nie zagrożony. Jest szeroko rozpowszechniony w odpowiednich siedliskach. Zamieszkuje wiele obszarów chronionych. Jest chroniony w Indonezji przez przepisy krajowe.
Na wielu obszarach jest jednak źródłem żywności oraz skóry i futra. Może być zagrożony utratą siedlisk związaną z wycinaniem górskich lasów.
Potrzebne są badania dotyczące dystrybucji i trendów populacji, historii naturalnej oraz zagrożeń.

 Petaurista elegans punctatus

W warunkach wiwaryjnych - jak poprzedni gatunek.




Petaurista leucogenys - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ). z podrodziny ( Petauristinae ).

Występuje w Azji, w Japonii, na Honsiu, Shikoku, Kiusiu ( Kyushu ), Hokkaido. Chociaż także w Chinach ( Gansu, Szechuan, Yunnan ) i w Korei. Obecność tego gatunku na kontynencie jest bardzo nie pewna. Jest uznany jako endemit dla Japonii.

Zamieszkuje pierwotne i wtórne lasy, plantacje drzew iglastych a nawet miejskie parki, od nizin po subalpejską strefę w górach.

rycina - Petaurista leucogenys

Aktywna w ciągu całego roku, od zmierzchu do świtu. Dzień spędza w dziupli wysokiego drzewa lub wśród gałęzi. Jest ssakiem terytorialnym. Jej rewir wynosi 5-12 ha powierzchni. Jest ściśle nadrzewnym gatunkiem, prawie nigdy nie schodzi na ziemię. Porusza się za pomocą lotu ślizgowego między drzewami, średnia odległość lotu to około 50 m. Najdłuższy zarejestrowany lot to 160,2 m.
W skład jej diety wchodzą zarówno orzechy, żołędzie, owoce, liście, pąki i kwiaty drzew ale także owady i ich larwy oraz jaja i pisklęta ptaków.
Gatunek ma dwa okresy godowe w roku.
Zimowy - od połowy listopada do połowy stycznia.
Letni - od połowy maja do połowy czerwca.
Po ciąży trwającej 74-75 dni, samica rodzi 1-2 młode w miocie. Może być dwa 2 mioty w roku. Młode opuszczają gniazdo w wieku 59 lub więcej dni. Usamodzielniają się w wieku 80 dni, chociaż pozostają z matką około 1-1,5 roku.

 Petaurista leucogenys 

Opisane podgatunki :
- Petaurista leucogenys hintoni? - Korea?
- Petaurista leucogenys leucogenys - Kiusiu ( Japonia )
- Petaurista leucogenys nikkonis - środkowe Honsiu ( Japonia )
- Petaurista leucogenys oreas - południowe Honsiu ( Japonia )
- Petaurista leucogenys osiui - północne Honsiu ( Japonia )
- Petaurista leucogenys thomasi? - Korea Południowa?
- Petaurista leucogenys tosae - Shikoku ( Japonia )
- Petaurista leucogenys watasei? - południowa Mandżuria ( Chiny )?

Gatunek uważany za nie zagrożony. Występuje dość licznie na obszarach chronionych. Jednak na części obszaru uważany przez rolników za szkodnika upraw. Poluje się na nią dla mięsa, skóry i futra.
Potrzebne są badania dotyczące dystrybucji i trendów populacji, fragmentacji i jakości siedlisk oraz zakresu występowania, zwłaszcza na kontynencie ( duże prawdopodobieństwo ),

W niewoli - jak poprzednie gatunki.





Petaurista magnificus - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ), z podrodziny ( Petauristinae ).

Występuje w Azji, Tybet, Nepal, Sikkim i północne Indie.

Zamieszkuje umiarkowane górskie lasy na wysokości 1500-2240 m n.p.m. Preferuje lasy liściaste, chociaż można ją spotkać na skałach.


 Petaurista magnificus

Aktywna w ciągu całego roku, od zmierzchu do świtu. Gniazda zakłada na drzewach na wysokości 5-15 m nad ziemią. Jest gatunkiem nadrzewnym, rzadko schodzącym na ziemię. Chociaż można ją spotkać wśród skał.
Porusza się za pomocą lotu ślizgowego.
W skład jej diety wchodzi zarówno pokarm roślinny jak i zwierzęcy.
Ciąża trwa około 75 dni. 1 miot w sezonie. Samica rodzi 1-2 młode.

Opisane podgatunki :
- Petaurista magnificus hodgsoni - Indie
- Petaurista magnificus magnificus - Nepal

 Petaurista magnificus

Gatunek uważany za nie zagrożony ze względu na swoje rozpowszechnienie. Niestety na nie których obszarach może być zagrożony przez utratę siedlisk ( zamiana lasów na plantacje kardamonu i herbaty ) oraz przez polowanie dla mięsa, skóry i futra.
Jest ujęty w załączniku II Indian Wildlife Act. Zalecane są badania taksonomiczne, ekologii, historii naturalnej oraz monitorowanie populacji.

W niewoli - brak danych.



                                            Ciąg dalszy nastąpi                                                               






sobota, 2 kwietnia 2011

Ssaki Ameryki Północnej - subiektywny przegląd

Skunks zwyczajny ( Mephitis mephitis ) drapieżnik z rodziny skunksowatych ( Mephotidae ), wcześniej zaliczany do łasicowatych ( Mustelidae ).

Występuje w Ameryce Północnej, od południowej Kanady do północnego Meksyku.

Zamieszkuje różnorodne siedliska : lasy i ich obrzeża, równiny, pustynie, zarośla i zakrzewienia, tereny rolnicze, obszary miejskie, góry i wzniesienia a nawet tereny bagienne. Od poziomu morza do 1800 m n.p.m., chociaż odnotowano osobnika na wysokości 4200 m n.p.m.

skunks zwyczajny ( Mephitis mephitis )

Aktywny przez całą dobę, w ciągu całego roku.Szczyt aktywności przejawia w godzinach nocnych. Jest ssakiem towarzyskim, żyjącym w małej grupie rodzinnej składającej się z  2-5 osobników.
Posiada system obronny, polegający na zdolności rozpylania cuchnącego płynu z dwóch gruczołów u podstawy ogona. Charakterystyczne ubarwienie oraz sposób zachowania ostrzegają potencjalnego napastnika. Już 8 dniowe młode posiadają zdolność rozpylania płynu. Płyn ten jest trudny do usunięcia a jeśli trafi w oczy, powoduje silny ból i czasową ślepotę.

Mephitis mephitis - rycina: osobniki o różnym ubarwieniu

Na kryjówki wybiera wszelkiego rodzaju jamy w ziemi, wykroty, kłody drzew, opuszczone nory itp.
Jest wszystkożerny i na pokarm wybiera wszystko co może skonsumować w danej porze roku i w zależności od siedliska. Podstawowym pokarmem jest pokarm zwierzęcy : drobne kręgowce, bezkręgowce, padlina. Nie gardzi pokarmem roślinnym : owoce, orzechy, jagody.
Ruja skunksa zwyczajnego trwa od połowy lutego do połowy marca.
Ciąża trwa około 59-77 dni. Rodzi się 4-7 młodych w miocie. 1 miot w sezonie. Młode po 24 dniach otwierają oczy. W wieku około miesiąca opuszczają kryjówkę i towarzyszą matce.


Opisane podgatunki :
-  Mephitis mephitis avia - Illinois, północno-wschodnie Kansas, zachodnia Indiana, wschdnie Iowa 
Mephitis mephitis elongata - Floryda, Karolina Północna, delta Mississippi, zachodnia Wirginia
Mephitis mephitis estor - Arizona, zachodni Nowy Meksyk, Sonora, Chihuahua, północna Baja California 
Mephitis mephitis holzneri - południowa Kalifornia, Baja California
Mephitis mephitis hudsonica - od zachodniej Kanady ( Manitoba do Kolumbii Brytyjskiej ) po południowe stany U.S.A. ( Kolorado, Nebraska ) 
Mephitis mephitis mephitis - wschodnia Kanada ( Quebec ) 
Mephitis mephitis mesomelas - południowo-wschodnie Kansas, Mississippi Valley (od południowej Luizjany po Missouri ), wybrzeże Teksasu, wyspa Matagorda, Red River Valley 
Mephitis mephitis nigra - Connecticut, New England, wybrzeże Atlantyku do południowej Wirginii, na zachód po Indianę 
Mephitis mephitis notata - Oregon, Washington 
Mephitis mephitis occidentalis - północna i środkowa Kalifornia, wybrzeże Zatoki Monterey, Sierra i Cascades, południowo-zachodni Oregon 
Mephitis mephitis spissigrada - Washington, północny Oregon, Kolumbia Brytyjska 
Mephitis mephitis varians - południowy i zachodni Teksas, wschodni Nowy Meksyk, północna Oklahoma, Kolorado, Kansas, Nebraska, Meksyk
- Mephitis mephitis foetulenta? - Washington ( Port Angeles, Clallam County )
- Mephitis mephitis frontata? - Pensylwania
- Mephitis mephitis newtonensis? - Arkansas
- Mephitis mephitis minnesotoe? - Minesota
- Mephitis mephitis platyrhina? - Kern River, Owens Valley, Kalifornia
- Mephitis mephitis putida? - New Yersey
- Mephitis mephitis scrutator? - Luizjana 


Mephitis mephitis - rycina : osobniki o różnym ubarwieniu


Główne zagrożenia :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk
- urbanizacja
- mechanizacja i chemizacja rolnictwa
- nie limitowane polowania ( brak okresów ochronnych )
- choroby ( wścieklizna )
- warunki środowiskowe ( ostra zima lub susza )

skunks zwyczajny ( Mephitis mephitis )

Skunks zwyczajny jest najpospolitszym gatunkiem z rodziny skunksowatych. Nie jest objęty żadnym programem ochronnym.
W pierwszej połowie XX wieku intensywnie polowano na tego ssaka dla jego futra. Dopiero spadek popytu w latach 50-tych i 60-tych XX w. ograniczył handel futrami skunksa.
Obecnie w większości stanów U.S.A. oraz w prowincjach Kanady poluje się na niego przez cały rok ( bez limitów i okresów ochronnych ).
Potrzebne są badania ekologii, demografii i trendów populacji oraz zagrożeń dla tego gatunku.


Mephitis mephitis - osobnik o czarnym ubarwieniu


W ogrodach zoologicznych skunks zwyczajny wymaga przestronnej woliery zabudowanej różnego rodzaju kryjówkami. Trzymany jest w małej grupie rodzinnej lub pojedynczo. Często jest "eksponowany" w pawilonach z nocnymi zwierzętami. Większość osobników pozbawia się gruczołów przy odbytowych, aby nie rozpyliły substancji zapachowej w kierunku obsługi lub zwiedzających.







Skunks kapturowy ( Mephitis macroura ) drapieżnik z rodziny skunksowatych ( Mephitidae ), wcześniej zaliczany do łasicowatych ( Mustelidae ).

Występuje w Ameryce Północnej, od południowych stanów U.S.A. ( Nowy Meksyk, Arizona, Teksas ) po Meksyk i Gwatemalę.

Zamieszkuje pustynie, zarośla i zakrzewienia, brzegi zbiorników wodnych porośnięte krzewami, kaniony, rumowiska skalne, góry i wzniesienia, otwarte tereny porośnięte trawami.

skunks kapturowy ( Mephitis macroura )

Aktywny przez całą dobę, w ciągu całego roku. Szczyt aktywności przejawia w nocy.
Posiada system obronny w postaci dwóch gruczołów u podstawy ogona z których rozpyla cuchnący płyn w kierunku napastnika. Jest charakterystycznie ubarwiony ale woli salwować się ucieczką. Dopiero w momencie bezpośredniego zagrożenia używa systemu obronnego. Jego młode jak u poprzedniego gatunku w wieku 8 dni mogą rozpylać cuchnącą substancję.

Mephitis macroura - rycina : osobniki o różnym ubarwieniu

Na kryjówki wykorzystuje jamy w ziemi, opuszczone nory, jaskinie i rozpadliny skalne, gęstwinę krzewów czy wykroty.
Odżywia się głównie pokarmem zwierzęcym ( drobne kręgowce, bezkręgowce, jaja, padlina ) oraz pokarmem roślinnym ( owoce, jagody, orzechy, soczyste części sukulentów ).
Ruja trwa od połowy lutego do połowy marca.
Ciąża trwa około 60-65 dni. Samica rodzi średnio 3-4 młode w miocie. 1miot w sezonie. Po 24-26 dniach młode otwierają oczy. W wieku 1-1,5 miesiąca opuszczają gniazdo i towarzyszą matce.

Opisane podgatunki :
- Mephitis macroura edulis - San Fernardo, Meksyk
- Mephitis macroura eximius - Veracruz
- Mephitis macroura longicauda - Gwatemala
- Mephitis macroura macroura - środkowy i południowy Meksyk, południowa Gwatemala
- Mephitis macroura milleri - południowa Arizona, Sonora, Chihuahua, Sinaloa, Durango, Coahuila
- Mephitis macroura richardsoni - Nikaragua?
- Mephitis macroura vittata - Oaxaca, Chiapas

Główne zagrożenia :
- tożsame jak u poprzedniego gatunku skunksa


Skunks kapturowy jest gatunkiem rzadszym i bardziej podatnym na wahania środowiskowe jak i te związane z działalnością człowieka.
W pierwszej połowie XX wieku intensywnie polowano na tego ssaka dla jego futra. Dopiero spadek popytu w latach 50-tych i 60-tych XX w. ograniczył handel futrami tego gatunku.
Obecnie nie jest objęty żadnym programem ochronnym. Na terenie U.S.A. jak i Meksyku poluje się na niego przez cały rok.
Potrzebne są badania ekologii, trendów demograficznych populacji oraz zagrożeń dla tego gatunku.


portret Mephitis macroura


W niewoli wymagania identyczne jak u poprzedniego gatunku, ale w hodowlach jest rzadziej spotykany.







Ryś rudy, ryś amerykański ( Lynx rufus ) drapieżnik z rodziny kotowatych.

Występuje w Ameryce Północnej, od południowej Kanady do południowego Meksyku.

Zamieszkuje głównie lasy liściaste, iglaste lub mieszane. Spotkać go można też na bagnach, suchych pustyniach czy w trudno dostępnych terenach górskich.

ryś rudy ( Lynx rufus )

Typowy samotnik, w pary łączy się tylko w okresie rui. Aktywny w ciągu całej doby, przez cały rok. Szczyt aktywności przejawia po zmierzchu i tuż przed świtem, chociaż na nie których obszarach aktywny w ciągu całego dnia.
Rewir 1 osobnika to obszar 11-200 km2, z tym że samice mają mniejsze terytoria. Terytorium samca nakłada się na rewir 2-5 samic i styka się z terytorium innego samca.
Drapieżnik ten poluje z zasadzki, przegryzając kręgi szyjne swojej ofierze. Preferuje głównie gryzonie, zajęczaki, młode kopytnych, nie gardzi ptakami. Rzadko atakuje gady.
Ruje odbywa się od lutego do marca. Po 60-70 dniach ciąży, samica rodzi 1-3 młode. W wieku 10 dni kocięta otwierają oczy. Po około 2 miesiącach przechodzą na pokarm stały. Samica rodzi co 2 lata. Młode w okresie zimowym rozpraszają się w poszukiwaniu terenów łowieckich. Samiec nie uczestniczy w odchowie młodych.

Lynx rufus zimą 

Opisane podgatunki :
- Lynx rufus rufus - wschodnie i środkowo-zachodnie U.S.A.
- Lynx rufus gigas - północny Nowy Jork od Nowej Szkocji i Nowego Brunszwiku
- Lynx rufus floridanus - południowo-wschodnie U.S.A., dolina Mississippi aż po południowo-zachodnie Missouri i południowe Illinois
- Lynx rufus superiorensis - zachodnie wybrzeże Wielkich Jezior
- Lynx rufus baileyi - południowo-zachodni i północno-zachodni Meksyk
- Lynx rufus californicus - Kalifornia na zachód od Sierra Nevada
- Lynx rufus escuinipae - środkowy Meksyk Escuinapa, Sinaloa aż po południową Sonorę - zagrożony
- Lynx rufus fasciatus - południowo-zachodnia Kolumbia Brytyjska, Oregon, Waszyngton, północno-zachodnia Kalifornia
- Lynx rufus oaxacensis - Oaxaca ( Meksyk )
- Lynx rufus pallescens - południowa Kolumbia Brytyjska, Alberta, Saskatchewan, północno-zachodnie U.S.A.
- Lynx rufus peninsularis - Baja California
- Lynx rufus texensis - od Luizjany przez Teksas na południe po Tamaulipas, Nuevo Leon i Coahuilę
- Lynx rufus eremicus? - Kolorado, Kalifornia
- Lynx rufus fischeri? - południowa Kolumbia Brytyjska?
- Lynx rufus maculata? - Meksyk
- Lynx rufus montanus? - New York, Catskill Montains
- Lynx rufus oculeus? - Marin County, Kalifornia
- Lynx rufus uinta? - Wyoming

Lynx rufus pallescens

Główne zagrożenia :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk
- fragmentacja populacji
- wyręb lasu
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- urbanizacja
- nie kontrolowane polowania i kłusownictwo dla futra
- choroby

ryś rudy ( Lynx rufus )

Ryś rudy jest obecnie gatunkiem chronionym i polowanie na niego jest limitowane.
W XIX i pierwszej połowie XX w. intensywnie polowano na niego dla jego skóry. Na terenie U.S.A. na nie których obszarach jest dość rzadki, na innych jest stabilna i dość liczna populacja.
Podgatunek Lynx rufus escuinapae znajduje się na liście US Fish and Wildlife Service.
Potrzebne są nowe badania na temat ekologii, trendów demograficznych populacji i dystrybucji oraz zagrożeń dla tego gatunku.


W ogrodach zoologicznych potrzebuje przestronnej woliery, zabudowanej konarami. Trzymany pojedynczo lub w parach. W odpowiednich warunkach dość dobrze się rozmnaża, co jest dobrą prognozą dla gatunku. W niewoli dożywa nawet do 32 lat.







Ryś kanadyjski ( Lynx canadensis ) drapieżnik z rodziny kotowatych.

Występuje w Ameryce Północnej, od północnej Kanady i Alaski po zachodnią Montanę, Idaho, i Waszyngton w U.S.A. Niewielkie populacje znajdują się w Nowej Anglii i Utah oraz prawdopodobnie w Oregonie, Wyoming i Kolorado.

Zamieszkuje głównie strefę lasów borealnych ale także stare, gęste lasy z zaroślami. Spotkać go można także na terenach skalistych, tundry czy w bardziej prześwietlonych lasach.

ryś kanadyjski ( Lynx canadensis )

Typowy samotnik, w pary łączy się jedynie w okresie rui. Aktywny w ciągu całego roku i całej doby. Szczyt aktywności przejawia po zmierzchu i tuż przed świtem. W okresie zimowym i na nie których obszarach aktywny w ciągu dnia.
Rewir 1 osobnika - samca wynosi od 11-300 km2, rewir samicy jest mniejszy. Terytoria samic nakładają się na terytorium 1-2 samców. W rewirze 1 samca może być 2-8 samic.
Drapieżnik ten poluje z zasadzki lub grupowo ( samica z młodymi tworzą linię ). Ofiara ginie po przegryzieniu  kręgów szyjnych. Główną zdobyczą są zające, norniki, ptaki czasami ryby. Na części obszarów występowania odczuwalny jest wpływ wielkości populacji zajęcy na wielkość populacji rysi i odwrotnie.
Ruja odbywa się od lutego do marca. Ciąża trwa około 60-75 dni, samica rodzi 1-3 kocięta. 1 miot w roku. Okres laktacji trwa około 5 miesięcy, chociaż młode pokarm mięsny spożywają po miesiącu. Samica rodzi co 2 lata. Młode pozostają z matką do następnej wiosny, kiedy to rodzina rozpada się. Samiec nie uczestniczy w wychowie młodych.

Opisane podgatunki :
- Lynx canadensis canadensis - Alaska, Kanada, północne stany U.S.A.
- Lynx canadensis mollipilosus - Alaska
- Lynx canadensis subsolanus - Nowa Funlandia

Główne zagrożenia :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk
- wyręb lasu
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- urbanizacja
- izolowane i wyspowe populacje
- nie limitowane polowanie dla futra
- spadek populacji zajęcy, jako głównego składnika diety

Na rysia kanadyjskiego polowano dla futra od XVII w. Po załamaniu się popytu na futra w latach 60-tych XX w. ograniczono nie kontrolowane polowania. Obecnie polowanie na tego kota objęte jest limitem.
Znajduje się na liście US Fish and Wildlife Service i objęty ścisłą ochroną w stanie Michigan.
Bezpośredni wpływ na liczebnośc populacji rysia kanadyjskiego ma liczebność zajęcy.
Potrzebne są dalsze badania na temat ekologii, trendów demograficznych, dystrybucji oraz zagrożeń dla tego gatunku.


para rysi kanadyjskich ( Lynx canadensis ) w warunkach wiwaryjnych


W warunkach wiwaryjnych potrzebuje przestronnej woliery, zabudowanej konarami drzew. Trzymany jest z reguły pojedynczo lecz także i parami. W odpowiednich warunkach dość dobrze się rozmnaża, co jest dobrą prognozą dla gatunku. W niewoli dożywa do 27 lat.














Zając amerykański ( Lepus americanus ) ssak z rodziny zającowatych ( Leporidae ).


Występuje w Ameryce Północnej, od środkowej  Alaski aż po Nowy Meksyk w U.S.A.


Zamieszkuje tundrę, lasy borealne i ich obrzeża, zarośla i zakrzewienia, zarośla wzdłuż brzegów rzek.


zając amerykański ( Lepus americanus ) - po lewej : w szacie letniej; po prawej : w szacie zimowej


Typowy samotnik, chociaż w pobliżu żyje kilka innych osobników. Aktywny w ciągu całego roku, w godzinach nocnych. Ma doskonały słuch, mimo mniejszych uszów niż inne zające. W lecie ma ubarwienie brunatnoszare, a w zimie zmienia na całkowicie białe, oprócz czarnych końcówek uszu. Tylko dwa podgatunki z Wybrzeża Pacyfiku nie zmieniają ubarwienia. W obronie przed drapieżnikami stosuje kamuflaż lub salwuje się szybką ucieczką. Doskonale pływa, co skłania go do ucieczki do wody.

Lepus americanus w szacie letniej

Typowy roślinożerca, odżywiający się roślinnością zielną, trawami, liśćmi, mchami, porostami itp.
Okres rozrodczy trwa od lutego do października.
Po ciąży trwającej około30 dni, samica rodzi 2-8 młodych. Młode rodzą się owłosione i zdolne do ucieczki. Okres laktacji trwa około 4 tygodni, chociaż młode już po tygodniu skubią rośliny. W sezonie może być 2-4 mioty.

Lepus americanus w szacie zimowej

Opisane podgatunki :
- Lepus americanus americanus - Ontario, Manitoba, Saskatchewan, Alberta, Montana, Dakota Północna 
- Lepus americanus bairdii - Arizona, Wyoming 
- Lepus americanus cascadensis - Kolumbia Brytyjska, Washington 
- Lepus americanus dalli - Mackenzie Distrikt, Kolumbia Brytyjska, Alaska, Yukon Territories
- Lepus americanus struthopus - Nowa Funlandia, Nowa Szkocja, Nowy Brunszwik, wyspa Księcia Edwarda, Quebec, Maine
- Lepus americanus virginianus - Ontario, Quebec, Maine, New Hampshire, Vermont, Massachusetts, Pensylwania, Ohio, Tennessee
- Lepus americanus bishopi - Turtle Montains, Dakota Północna
- Lepus americanus borealis - Wirginia
- Lepus americanus columbiensis - Kolumbia Brytyjska, Alberta, Washington
- Lepus americanus klamathensis - Oregon, Kalifornia
- Lepus americanus macfarlani - Mackenzie Distrikt, Kanada, Alaska
- Lepus americanus niedecki - Półwysep Kenai, Alaska
- Lepus americanus oregonus - Oregon
- Lepus americanus pallidus - Kolumbia Brytyjska
- Lepus americanus phaeonotus - Ontario, Manitoba, Saskatchewan, Michigan, Wisconsin, Minnesota
- Lepus americanus pineus - Kolumbia Brytyjska, Idaho, Washington
- Lepus americanus saliens - Terytoria Północno-Zachodnie, Kanada
- Lepus americanus seclusus - Bighorn Montain, Wyoming
- Lepus americanus setzeri - Wyoming
- Lepus americanus tahoensis - Kalifornia, zachodnia Newada
- Lepus americanus wardi - południowa część U.S.A.
- Lepus americanus washingtoni - Kolumbia Brytyjska, Washington, Oregon


Zając amerykański jest jeszcze dość liczny w całym zasięgu występowania. Uważany jest za gatunek nie zagrożony.


Lepus americanus w szacie zimowej


W warunkach wiwaryjnych może przeżyć 5 lat.







Królik florydzki ( Sylvilagus floridanus ) ssak z rodziny zającowatych ( Leporidae ).


Występuje w Ameryce Północnej, od południowej Kanady ( Saskatchewan, Manitoba, Ontario, Quebec ), przez wschodnie U.S.A. ( na wschód od Gór Skalistych po południowy i północny zachód ), środkowy i wschodni Meksyk, przez Amerykę Środkową od Gwatemali po Panamę aż do północnej części Ameryki Południowej ( Kolumbia, Wenezuela ). Często jest wprowadzany w niektóre regiony Ameryki Północnej a nawet Europy. Jest bardzo skutecznym kolonizatorem, potrafiącym wypierać inne gatunki zajęczaków.

Zamieszkuje różnorodne środowiska : lasy i ich obrzeża, otwarte tereny trawiaste (prerie ), pustynie i półpustynie, bagna  ale także pola, łąki, pastwiska, żywopłoty, pola golfowe.

królik florydzki ( Sylvilagus floridanus )

Typowy samotnik, chociaż w pobliżu żyje kilkanaście osobników. Na 1 ha odnotowano 8-10 sztuk. Aktywny w ciągu całej doby i całego roku. Nie kopie nor.
Gniazda rozrodcze zakłada pod krzewami, wśród korzeni drzew lub w wysokiej trawie.
Odżywia się pokarmem roślinnym w zależności od typu siedliska i sezonu oraz dostępności są to różne części roślin.
Sezon rozrodczy w zależności od szerokości geograficznej trwa od marca do października.
Ciąża trwa 25-28 dni, samica rodzi 1-12 młodych w miocie, średnio 5 sztuk. W sezonie może być 3-4 mioty. Oczy otwierają po około 4-5 dniach i opuszczają gniazdo po około 2 tygodniach.  Odstawianie młodych następuje między 16 a 22 dniem życia  Rodzina rozprasza się po około 7 tygodniach.

królik florydzki ( Sylvilagus floridanus )

Opisane podgatunki :
- Sylvilagus floridanus alacer - Teksas, Oklahoma, Missouri, Luizjana
- Sylvilagus floridanus ammophilus - Floryda
- Sylvilagus floridanus avius - wyspa de Aves, wyspy Testigos, Wenezuela
- Sylvilagus floridanus aztecus -Meksyk, Tehuantepec, Oaxaca
- Sylvilagus floridanus boylei - Kolumbia
- Sylvilagus floridanus caniclunis - Meksyk
- Sylvilagus floridanus chapmani - Teksas, Arizona, Nowy Meksyk, Meksyk
- Sylvilagus floridanus chiapensis - Chiapas, Meksyk
- Sylvilagus floridanus cognatus -  Nowy Meksyk, Arizona?
- Sylvilagus floridanus connectens - Chichicaxtle, Veracruz, Meksyk
- Sylvilagus floridanus continentis - Maracaibo, Wenezuela
- Sylvilagus floridanus costaricensis - środkowa i zachodnia Kostaryka
- Sylvilagus floridanus cumanicus - wybrzeże Wenezueli
- Sylvilagus floridanus durangae - Durango, Meksyk
- Sylvilagus floridanus floridanus - Highlands County, Floryda, Great Smoky Mountains
- Sylvilagus floridanus hesperius - Mohave County, Arizona
- Sylvilagus floridanus hitchensi - wyspa Smiths, Wirginia
- Sylvilagus floridanus holzneri - Huachuca Montains, południowa Arizona, Nowy Meksyk, Meksyk
- Sylvilagus floridanus hondurensis - Honduras
- Sylvilagus floridanus llanensis - Teksas, Arizona, Nowy Meksyk
- Sylvilagus floridanus macrocorpus - Nayarit, Meksyk
- Sylvilagus floridanus mallurus - Wirginia, Karolina Północna
- Sylvilagus floridanus margaritae - wyspa Margarita, Wenezuela
- Sylvilagus floridanus mearnsi - południowy Quebec, Ontario, wschodnie i północno-środkowe U.S.A. ( Iowa, Minnesota ), wprowadzony na wyspę Vancouver ( południowa część )
- Sylvilagus floridanus nelsoni - Coahuila, Meksyk
- Sylvilagus floridanus nigronuchalis - wyspa Curacao, wyspa Aruba
- Sylvilagus floridanus orinoci - Territorio Federal Amazonas, Wenezuela
- Sylvilagus floridanus orizabae - Monte Orizaba, Puebla, Meksyk
- Sylvilagus floridanus paulsoni - południowa Floryda
- Sylvilagus floridanus persultator - Puebla, Meksyk
- Sylvilagus floridanus purgatus - Magdalena Valley, Kolumbia
- Sylvilagus floridanus restrictus - Jalisco, Meksyk
- Sylvilagus floridanus rigidus - Nowy Meksyk
- Sylvilagus floridanus robustus - Guadalupe Mountains ( Teksas i Nowy Meksyk ), Chisos Mountains ( Teksas ), Davis Mountains ( Teksas ), Sierra de la Madera ( Coahuila, Meksyk )
- Sylvilagus floridanus russatus - Veracrus, południowy Meksyk
- Sylvilagus floridanus similis - północno-zachodnie Kansas
- Sylvilagus floridanus simplicicanus - Teksas
- Sylvilagus floridanus subcinctus - Negrete, Michoacan, Meksyk
- Sylvilagus floridanus superciliaris - Kolumbia
- Sylvilagus floridanus valenciae - środkowa Panama, Wenezuela
- Sylvilagus floridanus yucatanicus - Yucatan, Meksyk 


Królik florydzki jest najważniejszym ssakiem łownym U.S.A. Populacja tego gatunku nie wydaje się spadać lecz bardziej się rozprzestrzenia. Przez człowieka został wprowadzony w regiony, w których nie występował pierwotnie. 
Potrzebne są badania dotyczące taksonomii, rozmieszczenia, wielkości populacji oraz w jaki sposób królik florydzki wpływa na inne gatunki. W północno-wschodnich stanach U.S.A. dotyczy to głównie gatunku Sylvilagus transitionalis.


Sylvilagus floridanus żerujący na liściach krzewu


W niewoli - brak danych.










Scalopus aquaticus - owadożerny ssak z rodziny kretowatych ( Talpidae ), z rzędu owadożernych ( Insectivora ).


Występuje w Ameryce Północnej, na wschód od Gór Skalistych po północny Tamaulipas w Meksyku. Niewielkie izolowane populacje występują w południowo-zachodnim Teksasie, Coahuila i Tamaulipas

Zamieszkuje wilgotne gleby lasów i ich obrzeży, pół, pastwisk, łąk, obszarów trawiastych, zarośli i zakrzewień.

rycina .Scalopus aquaticus - forma południowa

Aktywny w ciągu całej doby i całego roku, szczyt aktywności przejawia między godziną 8:00-16:00 i od 23:00-4:00. Żyje samotnie, ale rewiry kilku osobników pokrywają się i wykorzystywane są te same systemy tuneli. Buduje dwa rodzaje tuneli. Jedne głębokie z systemem korytarzy i komór. Drugie płytkie, powierzchniowe wykorzystywane do zbierania pokarmu. Oprócz tego tunele zimowe są głębsze niż letnie.
Jest dobrym pływakiem. Swoje ofiary wyszukuje za pomocą węchu i dotyku.
Wykazuje się duża zmiennością ubarwienia w zależności od geograficznego zasięgu. Na północy jest barwy szarej a na południu i zachodzie barwy miedzianobrązowej.
Odżywia się głównie dżdżownicami, ale nie gardzi też owadami i ich larwami, innymi bezkręgowcami a nawet pokarmem roślinnym. Ma wysokie zapotrzebowanie na energię i wymaga dużej ilości pokarmu w ciągu doby. Zjada 25 do 100 % pokarmu w stosunku do wagi ciała.
Sezon rozrodczy pod koniec marca lub na początku kwietnia w większości zasięgu. Jedynie na południu od stycznia.
Ciąża trwa od 28-45 dni. Samica rodzi 2-6 młodych w miocie. Młode są niezależne po 30-35 dniach.

rycina Scalopus aquaticus - forma północna

Opisane podgatunki :
- Scalopus aquaticus aereus - pierwotny zasięg Adair County, Oklahoma - obecnie także Arizona, Nowy Meksyk, Teksas, Illinois, Indiana, Ohio, Kansas
Scalopus aquaticus alleni - Teksas, Illinois, Indiana, Ohio
Scalopus aquaticus anastasae - wyspa Anastasia, Floryda
Scalopus aquaticus aquaticus - wschodnia część U.S.A.
Scalopus aquaticus argentatus - południowy Michigan
Scalopus aquaticus australis - południowo-wschodnia Georgia, południe Półwyspu Floryda
Scalopus aquaticus bassi - Floryda
Scalopus aquaticus canadensis - Kanada
Scalopus aquaticus caryi - środkowa i zachodnia Nebraska, północno-wschodnie Kolorado, północno-zachodnie Kansas
Scalopus aquaticus cryptus - Teksas, Illinois, Indiana, Ohio
Scalopus aquaticus cupreata - wybrzeże Atlantyku U.S.A.
Scalopus aquaticus howelli - Karolina Północna, Karolina Południowa, północna Georgia, środkowa Alabama, południowe Mississippi
Scalopus aquaticus inflatus - Tamaulipas,Meksyk, Teksas
Scalopus aquaticus intermedius - południowo-wschodnie Kolorado, środkowa i zachodnia Oklahoma, północny Teksas
-  Scalopus aquaticus machrinoides - Arkansas, Missouri, Iowa, środkowa Minnesota, południowo-wschodnia Dakota Południowa, wschodnia Nebraska, południowe i północno-wschodnie Kansas
Scalopus aquaticus machrinus - wschodnia Iowa, zachodnie Wisconsin, północne Illinois, południowe Michigan, południowo-zachodnie Ontario, północne Ohio, południowe i środkowe Tennessee, Kentucky, Teksas, Indiana
Scalopus aquaticus montanus - Coahuila, Meksyk
Scalopus aquaticus nanus - Teksas, Illinois, Indiana, Ohio
Scalopus aquaticus parvus - Floryda
Scalopus aquaticus pennsylvanica - Pensylwania
Scalopus aquaticus porteri - wschodnie Arkansas, północno-zachodnia i środkowa Luizjana, wschodni Teksas
Scalopus aquaticus sericea - Kentucky
Scalopus aquaticus texanus - środkowo-wschodni Teksas
Scalopus aquaticus virginianus - Wirginia

Scalopus aquaticus jest szeroko rozpowszechniony i prawdopodobnie ma dużą populację. Występuje też na wielu obszarach chronionych. Jest tolerancyjny na zmianę siedlisk. Ma najszerszy zasięg ze wszystkich kretów w Ameryce Północnej. Jedynie izolowane populacje z południowo-zachodniego Teksasu, Coahuila i Tamaulipas w Meksyku są uważane za bardzo rzadkie i możliwe jest ich wyginięcie.


W niewoli może przeżyć dłużej niż 36 miesięcy. Żywiono go mieloną wołowiną, karmą dla psów, pisklętami oraz noworodkami mysimi.







Gwiazdonos ( Condylura cristata ) owadożerny ssak z rodziny kretowatych ( Talpidae ), z rzędu owadożernych ( Insectivora ).


Występuje w północno-wschodniej części Ameryki Północnej, od południowo-wschodniej Kanady ( Labrador, Quebec, Nowa Szkocja ) do południowo-wschodniej Georgii i północnej części Florydy.

Zamieszkuje mokre i wilgotne gleby terenów zalewowych, bagna, łąki, lasy i inne siedliska w pobliżu wody. Rzadko oddala się od zbiorników wodnych.

gwiazdonos ( Condylura cristata )

Charakterystyczną cechą jest posiadanie na nosie 22 różowych, osadzonych promieniście wyrostków, przypominających czułki. Jest to organ dotyku.
Aktywny w ciągu całej doby i całego roku. Szczyt aktywności przejawia w nocy.
Żyje w podziemnych korytarzach, które często opuszcza. Buduje dwa rodzaje tuneli: płytkie i głębokie. Otwory wejściowe mogą znajdować się zarówno na powierzchni ziemi jak i pod wodą.  Dobrze pływa i nurkuje. Typowy samotnik, chociaż sądzi się, że w okresie rozrodczym żyje w parach.
Gniazda buduje w komorze pod ziemią lecz zdarza się, że są też na powierzchni, w ściółce, pod pniem drzewa lub wśród korzeni. Zawsze powyżej wysokiej wody ale w pobliżu zbiornika.
Odżywia się głównie bezkręgowcami, zarówno wodnymi jak i lądowymi. W zimie bezkręgowce wodne często stanowią główny pokarm.
Ciąża trwa około 45 dni. Samica rodzi wiosną lub wczesnym latem 6-7 młodych. 1 miot w ciągu sezonu.

żerujący gwiazdonos ( Condylura cristata )

Opisane podgatunki :
- Condylura cristata cristata - Nowy Brunszwik, Quebec, Ontario, Michigan, Pensylwania, New Jersey, Wirginia?
- Condylura cristata macroura - New Jersey
- Condylura cristata nigra - Quebec
- Condylura cristata parva - Wirginia, Karolina Południowa
- Condylura cristata prasinatus - Maine
- Condylura cristata radiata - Kanada

Gwiazdonos jest uważany za gatunek nie zagrożony, gdyż nie ma większych zagrożeń. Jedynie wpływ na siedliska oraz wielkość populacji może mieć zanieczyszczenie zbiorników i cieków wodnych. Trend populacji na razie się nie zmniejsza. Występuje dość licznie na terenach chronionych.

gwiazdonos ( Condylura crostata )

W niewoli - brak danych.







Neurotrichus gibbsi - owadożerny ssak z rodziny kretowatych ( Talpidae ), z rzędu owadożernych ( Insectivora ).


Występuje w północno-zachodniej części Ameryki Północnej, od Kolumbii Brytyjskiej do środkowej Kalifornii.

Zamieszkuje wilgotne lasy o miękkich i zawierających dużo materii organicznej glebach.

Neurotrichus gibbsii

Aktywny w ciągu całej doby i całego roku. Szczyt aktywności w godzinach porannych i nocnych. Żyje w grupach ponad 11 osobników. Grupy te często przenoszą się w inne rewiry lasu.
Dobrze wspina się i pływa. Buduje dwa rodzaje tuneli. Płytkie ryte wprost w ściółce oraz głębsze ale nie przekraczające 30 cm głębokości. Gniazdo buduje na powierzchni ziemi, chociaż znaleziono gniazdo w dziupli drzewa na wysokości 1 m nad ziemią.
Odżywia się dżdżownicami, poczwarkami owadów i innych bezkręgowców, larwami itp. Zjada w ciągu doby pokarm równy wadze ciała. Do lokalizacji ofiary używa węchu.
Ciąża trwa około 28 dni, chociaż jej faktyczna długość nie jest znana. 1 miot w sezonie. Samica rodzi 2-8 młodych. Młode są ślepe i ważą mniej niż gram.

rycina Neurotrichus gibbsii

Opisane podgatunki :
- Neurotrichus gibbsii gibbsii - południowo-zachodnia Kolumbia Brytyjska, zachodni Washington, zachodni Oregon, Cascade Mountains, Kalifornia, zachodnia Sierra Nevada, South Yolla Bolly Mountain
- Neurotrichus gibbsii hyacinthinus - Cuddeback, Humboldt County, południowy Fremont Peak, Monterey County, Marin County, Kalifornia
- Neurotrichus gibbsii major - Carberry Ranch, Shasta County, Kalifornia
- Neurotrichus gibbsii minor - Washington



Neurotrichus gibbsii nie jest uważany za gatunek zagrożony. Występuje dość licznie na terenach chronionych.


W niewoli - brak danych.








Skunks plamisty ( Spilogale putorius ) ssak z rodziny skunksowatych  ( Mephotidae ), wcześniej zaliczany do łasicowatych ( Mustelidae ).


Występuje w Ameryce Północnej, od północno-wschodniej Kanady po Tamaulipas w Meksyku.

Zamieszkuje różnorodne siedliska : lasy i ich obrzeża, zarośla i zakrzewienia, otwarte trawiaste tereny, góry i wzniesienia, kaniony i wąwozy, pustynie i półpustynie, tereny rolnicze.

skunks plamisty ( Spilogale putorius )

Aktywny głównie nocą, w ciągu całego roku. Jest towarzyski i żyje w małych grupach. Jest jedynym gatunkiem skunksa potrafiącym się wspinać.
Posiada system obronny, polegający na zdolności rozpylania cuchnącego płynu z dwóch gruczołów u podstawy ogona. Potrafi rozpylić cuchnącą wydzielinę do 4 m. W celu celnego i skutecznego rozpylenia, staje  na przednich łapach odwracając głowę w kierunku napastnika.
Mieszka w norach samodzielnie wykopanych lub przejętych po innych ssakach, w kłodach, wykrotach, jaskiniach a także wszelkich jamach w ziemi.
Jest wszystkożerny i zależny od sezonowej dostępności pokarmu. Nie gardzi żadnym źródłem pokarmu.
Ruja odbywa się w marcu i kwietniu.
Ciąża trwa 50-65 dni, samica rodzi 5-6 młodych. Może mieć 2 mioty w sezonie.

skunks plamisty ( Spilogale putorius ) w warunkach wiwaryjnych

Opisane podgatunki :
- Spilogale putorius ambarvalis - południowa Floryda
- Spilogale putorius ambigua - środkowa Arizona, Nowy Meksyk, Jalisco, Eagle Montain, Chihuahua, Meksyk
- Spilogale putorius arizonae - środkowa i południowa Arizona, południowo-wschodni Nowy Meksyk
- Spilogale putorius indianola - Teksas, Luizjana, Tamaulipas, Meksyk
- Spilogale putorius interrupta - południowa Kanada, Minnesota, środkowa Dakota Północna, wschodni Wyoming, wschodnie Kolorado, zachodnia Oklahoma, północno-zachodni Teksas, Wisconsin, Iowa, Nebraska, Kansas, Missouri, północno-wschodni Meksyk
- Spilogale putorius leucoparia - zachodni Teksas, południowy Nowy Meksyk, zachodnia i środkowa Arizona, wschodni Meksyk
- Spilogale putorius olympica - Kolumbia Brytyjska, Washington
- Spilogale putorius putorius - południowo-wschodnie U.S.A., Alabama, Mississippi, północna Floryda, środkowo-zachodnia Georgia, Karolina Południowa, Appalachian Mountains, środkowo-południowa Pensylwania
- Spilogale putorius ringens - Alabama

Skunks plamisty nie jest gatunkiem zagrożonym. W pierwszej połowie XX w. intensywnie polowano na tego ssaka, załamanie się popytu na futra w latach 50-tych i 60-tych XX w. ograniczyło zapotrzebowanie na jego skóry. Obecnie w części zasięgu jest objęty ochroną. W stanach Missouri, Iowa i w Kansas został wpisany na listę ssaków zagrożonych. W stanach Minesota i Nebraska jako gatunek szczególnej troski. W Dakocie Północnej, Oklahomie, Tennessee prowadzone są badania nad podjęciem środków ochrony w celu zapewnienia długotrwałej populacji. Monitorowany jest wpływ pestycydów na obszarach intensywnego rolnictwa oraz rozwój infrastruktury drogowej.
Wiele skunksów plamistych ginie przy przekraczaniu dróg pod kołami samochodów. 


rycina - skunks plamisty ( Spilogale putorius )


W warunkach wiwaryjnych - chów i hodowla jak u innych gatunków skunksów.









KRS 0000069730