niedziela, 27 listopada 2011

Zagrożone ssaki z Ameryki Południowej i Środkowej część V

Kolokolo, kot pampasowy ( Oncifelis colocolo ) drapieżnik z rodziny kotów ( Felidae ). Synonim Felis colocolo - Felis pajeros - Lynchailurus colocolo - Leopardus colocolo.


Występuje w Ameryce Południowej, od stoków Andów w Ekwadorze po południową Patagonię.


Zamieszkuje różnorodne środowiska : lasy górskie, suche lasy liściaste, mgliste lasy, zarośla i zakrzewienia, otwarte tereny trawiaste ( pampa ), tereny półpustynne i pustynne, bagna, tereny zalewowe.


kolokolo ( Oncifelis colocolo )


Aktywny głównie w nocy, czasami w ciągu dnia. Jest to typowy samotnik, łączący się w pary w okresie rui.
Poluje na ziemi, chociaż potrafi się wspinać na drzewa i często na nich odpoczywa.
Na kryjówki wybiera naturalne miejsca : wykroty, puste pnie, gęste zarośla, jaskinie, jamy, rozwidlenia gałęzi na drzewach.
Odżywia się pokarmem zwierzęcym ( gryzonie, ptaki, gady, płazy czy owady ). Wybiera także jaja gatunkom ptaków gniazdujących na ziemi czy w norach.
Ruja w północnej części zasięgu od kwietnia do lipca.
Ciąża trwa 80-85 dni. Samica rodzi 1-3 młode. Młode są ślepe i głuche, w wieku 2 tygodni otwierają oczy i uszy. W 2-3 miesiącu życia zaczynają towarzyszyć matce w zdobywaniu pokarmu. Kocięta przebywają z matką do około 2 lat. Samiec nie uczestniczy w odchowie młodych.

kolokolo ( Oncifelis colocolo ) po lewej ; portret , po prawej ; odmiana cętkowana

Opisane podgatunki :
- Oncifelis colocolo braccata - Mato Grosso, Mato Grosso do Sul ( południowo-zachodnia Brazylia ), środkowa Brazylia, Paragwaj, północna Argentyna?
- Oncifelis colocolo budini - góry w północno-zachodniej Argentynie
- Oncifelis colocolo colocolo - środkowe Chile
- Oncifelis colocolo crespoi - południowo-zachodnie Chile, północno-zachodnia Argentyna
- Oncifelis colocolo crucina - południowa Argentyna, chilijska Patagonia
- Oncifelis colocolo garleppi - południowe Peru, zachodnia Boliwia
- Oncifelis colocolo huina - Chile
- Oncifelis colocolo munoai - Rio Grande do Sul ( południowa Brazylia ), Urugwaj
- Oncifelis colocolo neumayeri - Brazylia
- Oncifelis colocolo pajeros - środkowa Argentyna, Chile?
- Oncifelis colocolo steinbachi - Andy w Boliwii
- Oncifelis colocolo thomasi - Andy w Ekwadorze, wschodni Ekwador, północne Peru
- Oncifelis colocolo wolffsohni - Province Tarapaca ( północne Chile )

Oncifelis colocolo pajeros

Gatunek uznawany za zagrożony, po mimo dużego zasięgu geograficznego wszędzie rzadki.
Główne zagrożenia dla gatunku :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata i fragmentacja siedlisk
- wyspowe i izolowane populacje
- polowanie dla skóry
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- trucie i zabijanie za szkody w hodowli drobiu
- hybrydyzacja z Leopardus tigrinus w środkowej Brazylii
Ujęty w Załączniku CITES II.
Handel skórami kota pampasowego został zakończony w roku 1987.
Gatunek jest chroniony przez przepisy krajowe w większości swojego zasięgu z zakazem polowania w Argentynie, Boliwii, Chile i Paragwaju. W Peru jest objęty prawem łowieckim.
Występuje w wielu obszarach chronionych.
W roku 1994 Garcia Perea zaproponował podział gatunku na 3 odrębne, na podstawie cech morfologicznych. Byłyby to : Lynchailurus colocolo, Lynchailurus pajeros i Lynchailurus braccatus.
Konieczne są badania nad ekologią gatunku, dystrybucją, historią naturalną, taksonomią i zagrożeniami.


kolokolo ( Oncifelis colocolo ) w postawie obronnej


Bardzo niewiele tych kotów znajduje się w niewoli. Przede wszystkim - ogrody zoologiczne Ameryki Południowej i U.S.A. Rzadko udaje się go rozmnożyć w warunkach wiwaryjnych.


rycina - kolokolo ( Oncifelis colocolo ) odmiana cętkowana








Szerokonos pręgowany ( Platyrrhinus lineatus ) ssak z podrodziny Stenodermatinae, z rodziny Phylostomidae, z rzędu nietoperzy ( Chiroptera ). Synonim Vampyrops lineatus.


Występuje w Ameryce Południowej od Kolumbii, Ekwadoru przez Peru, Boliwię, Paragwaj, Urugwaj po północno-zachodnią i północno-wschodnią Argentynę oraz Gujanę Francuską, Surinam aż do południowo-wschodniej i południowo-zachodniej Brazylii.

Zamieszkuje wilgotne tropikalne lasy.

portret szerokonosa pręgowanego ( Platyrrhinus lineatus )

Aktywny jak i większość innych nietoperzy, głównie po zachodzie słońca i w nocy. Dzień spędza w koronach drzew pod liśćmi ale obserwowano go także na niższych gałęziach ( szczególnie w okresach deszczowej i wietrznej pogody ) i w jaskiniach. Żyje w grupach tworzonych przez 1 samca i 1 - 15 samic, zarówno z potomstwem jak i bez. Samiec broni dostępu do swojego haremu przed zakusami innych samców. Grupa wspólnie wykonuje loty w poszukiwaniu pokarmu i wspólnie żeruje.
Odżywia się głównie owocami, nektarem ale także nie którymi owadami - zwłaszcza dużymi ćmami.
Gatunek ten może rozmnażać się przez cały rok, chociaż nie które populacje rozmnażają się w okresie od lipca do początku marca.
Samica po 105 - 114 dniach rodzi 1 młode, bardzo rzadko 2.

Opisane podgatunki :
- Platyrrhinus lineatus lineatus - od północno-wschodniej Brazylii do środkowej Boliwii, Paragwaju, północnego Urugwaju oraz wschodniej i północno-wschodniej Argentyny
- Platyrrhinus lineatus nigellus - od zachodniej Wenezueli przez Kolumbię, Ekwador, Peru po Boliwię

szerokonos pręgowany ( Platyrrhinus lineatus ) w czasie żerowania

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję.
Uważa się, że występują jeszcze dość duże populacje.
Podgatunek Platyrrhinus lineatus nigellus uznawany jest przez Velazco i Solariego ( 2003 ) jako oddzielny gatunek Platyrrhinus nigellus.
Ujęty w Załączniku CITES III w Urugwaju.
Występuje w wielu obszarach chronionych.
Wykazuje też pewien stopień tolerancji na modyfikację siedlisk.


W niewoli - brak danych.








Miko czarny, tamaryna Goeldiego, pazurczatka czarna ( Callimico goeldii ) naczelny ssak z rodziny płaksowatych ( Cebidae ), z podrodziny Callithricidae . Synonim Callimico snethlageri.


Występuje w Ameryce Południowej od południowej Kolumbii, wschodniego Ekwadoru i wschodniego Peru po zachodnią Brazylię i północną Boliwię.


Zamieszkuje obszar lasów z silnym poszyciem z runa leśnego ale także gęste zarośla, lasy bambusowe i gaje palmowe oraz tzw. wtórny las.

miko czarny ( Callimico goeldii ) - w warunkach wiwaryjnych

Aktywny w ciągu dnia. Żyje w grupach rodzinnych 2 - 8 osobników. Grupa składa się najczęściej z samicy i samca oraz ich potomstwa w różnym wieku. Rewir grupy to 30 - 80 hektarów lasu. Poszczególne grupy są zwykle dość daleko od siebie. Stadko wędruje około 2 kilometrów dziennie. W czasie wędrówki odpoczywają 3 razy przez okres 30 - 90 minut. Zażywają wtedy kąpieli słonecznych lub czyszczą sobie wzajemnie sierść co umacnia więzi społeczne w grupie. Na nocleg poszukuje dziupli lub gęstych zarośli, w których śpią przytulone do siebie. Potrafi wspinać się pionowo w górę i skakać z gałęzi na gałąź do 4 metrów. Najczęściej przebywa na wysokości poniżej 5 m nad ziemią, chociaż wspina się do owoców zawieszonych na większych wysokościach. Swój teren znakuje gruczołami zapachowymi.
Odżywia się owocami, owadami i małymi kręgowcami ale także grzybami, do których ma specjalne upodobania ( tylko nie które gatunki ).
Może rozmnażać się przez cały rok.
Samica wchodzi w cykl na okres 7 dni co 23 dni.
Okres ciąży trwa około 155 dni. Może być 2 mioty w roku.
Samica rodzi 1 młode. Matka nosi je przez pierwsze 2 tygodnie, w 3 tygodniu zajmuje się nim ojciec a w 4 tygodniu cała grupa. W wieku 4 tygodni młode może już spożywać stały pokarm, jednak samodzielnie zaczyna się odżywiać w 7 tygodniu życia. Grupa opiekuje się młodym przez 12 tygodni.
Okres laktacji trwa około 84 - 90 dni.
Dojrzałość osiąga w wieku 14 miesięcy.
W niewoli dożywa 18 lat.

miko czarny ( Callimico goeldii ) - Brookfield Zoo Chicago 

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek uznany za zagrożony ze względu na swoją rzadkość występowania i trudność w obserwacji.
Główne zagrożenie stanowi utrata siedlisk i ich fragmentacja, polowanie dla mięsa oraz nielegalny handel dzikimi zwierzętami ( Boliwia ).
Ujęty w Załączniku CITES I.
Występuje w następujących obszarach chronionych :
Brazylia :
- Serra do Divisor Nacional Park
Kolumbia :
- Amacayacu Natural National Park
- Cahuinari Natural National Park
- La Paya Natural National Park
Peru :
- Manu National Park
Na podstawie badań genetycznych populacji żyjących w niewoli uważa się, że Callimico goeldii może stanowić więcej niż jeden gatunek ( Vasarhelyi 2002 ).
Potrzebne są badania genetyczne nad populacjami żyjącymi w warunkach naturalnych, związanymi z ustaleniem czy na skutek niejednolitej dystrybucji oraz izolowanych i wyspowych populacji powstały oddzielne gatunki w ramach tego rodzaju.


miko czarny ( Callimico goeldii ) - Brookfield Zoo Chicago



portret miko czarny ( Callimico goeldii ) - Brookfield Zoo Chicago


W niewoli objęty programami hodowlanymi.
Główne ośrodki hodowlane to :
- Brookfield Zoo w Chicago ( U.S.A.)
- Wildlife Preservation Trust w Jersey ( Wlk. Brytania )








Marmozeta złocista, uistiti złociste, marmozeta białoucha ( Callithrix aurita ) naczelny ssak z rodziny płaksowatych ( Cebidae ), z podrodziny  Callithricidae. Synonim Callithrix jacchus aurita - Hapale aurita - Jacchus auritus. Dawniej zawarty w Callthrix jacchus ale na podstawie badań morfologicznych zyskał status gatunku.


Występuje w Ameryce Południowej, w południowo-wschodniej Brazylii ( w stanach Rio de Janeiro, Sao Paulo oraz w południowej części Minas Gerais ).


Zamieszkuje górskie lasy deszczowe wybrzeża Atlantyku i lasy płaskowyżu do wysokości 1300 m n.p.m.


marmozeta złocista ( Callithrix aurita )


Aktywna w ciągu dnia, żyje w grupach rodzinnych 4 - 15 osobników. Osobniki mogą opuszczać swobodnie grupę i przyłączać się do innej. Jednak jej trzon stanowi samica i 2 - 3 samce. Rewir grupy to około 40 hektarów lasu. Stado wędruje około 2 - 3 km dziennie. Terytoria różnych grup rodzinnych nakładają się na siebie. Najczęściej przebywa na wysokości poniżej 5 metrów nad ziemią, rzadko schodzi na ziemię.
Odżywia się głównie owadami ale także owocami, grzybami. Uzębienie Callithrix aurita jest mniej wyspecjalizowane do żłobienia drzew w celu uzyskania soku i gumy niż innych gatunków marmozet.Jednak guma jest ważnym elementem diety i uzyskiwana jest w miejscach bez konieczności dłubania w drzewie.
Rozmnaża się raz w roku.
Okres ciąży trwa 138 - 170 dni. Samica rodzi 2 młode. Przez pierwsze dni życia młodymi zajmuje się samica, później jej rolę przejmuje samiec dostarczając młode samicy do karmienia. W wieku 1 miesiąca młode nie są już tak uzależnione od grupy i zaczynają samodzielnie się odżywiać.

marmozeta złocista ( Callithrix aurita ) w warunkach wiwaryjnych

Opisane podgatunki :
- Callithrix aurita aurita - Minas Gerais ( Brazylia )
- Callithrix aurita chrysopyga - Rio de Janeiro ( Brazylia )
- Callithrix aurita coelestis - Rio de Janeiro ( Brazylia )
- Callithrix aurita flaviceps - Sierra de Macahe ( Brazylia ) - uznany za osobny gatunek Callithrix flaviceps
- Callithrix aurita itatiagae - Sierra de Itatiaia ( Brazylia )
- Callithrix aurita petronius - Minas Gerais ( Brazylia )


Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na niską populację ( mniej niż 10 000 osobników ) oraz spadkowy trend tej populacji.
Główne zagrożenia to :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego 
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- hybrydyzacja z innymi gatunkami z rodzaju Callithrix
- konkurencja ze strony wprowadzonych Callithrix jacchus i Callithrix penicillata, wypierają one Callithrix aurita szczególnie w Rio de Janeiro i Sao Paulo
- chwytanie i trzymanie jako zwierzęta domowe
- rozwój rolnictwa
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- urbanizacja
Ujęta w Załączniku CITES I.
Występuje w kilku obszarach chronionych :
- Serra da Bocaina Nacional Park - Rio de Janeiro / Sao Paulo
- Serra dos Orgaos Nacional Park - Rio de Janeiro
- Itatiala Nacional Park - Minas Gerais / Rio de Janeiro
- Piral Ecological Station - Rio de Janeiro
- Serra do Brigadeiro State Park - Minas Gerais
- RPPN Mata do Sossego Biological Station - Minas Gerais
- Fazenda Monte Alegre Reserve - Minas Gerais
- Desengano State Park - Rio de Janeiro
- Pedra Branca State Park - Rio de Janeiro
- Jureia Ecological Station - Sao Paulo
- Serra do Mar State Park - Sao Paulo
- Cantareira State Park - Sao Paulo
- Alto Ribeira State Park - Sao Paulo
- Campos do Jordao State Park - Sao Paulo
- Vassununga State Park - Sao Paulo
- Mogi-Guacu Nacional Biological Reserve - Sao Paulo
- Mogi-Guacu Nacional Ecological Station - Sao Paulo
- Bauru Nacional Ecological Station - Sao Paulo
- Bananal Nacional Ecological Station - Sao Paulo
- Jureia-Itatins Nacional Ecological Station - Sao Paulo
- Itapeti Nacional Ecological Station - Sao Paulo
- Fazenda Barreiro Rico Reserve - Sao Paulo


Callithrix jacchus


W niewoli - bardzo rzadka, objęta programami hodowlanymi.
Niestety jak na razie program hodowlany nie przyniósł istotnych rezultatów.




Marmozeta żółtopłowa ( Callithrix flaviceps )   naczelny ssak z rodziny płaksowatych ( Cebidae ), z podrodziny  Callithricidae. Uważana przez część badaczy za podgatunek Callithrix aurita.


Występuje w Ameryce Południowej, w południowo-wschodniej Brazylii ( Minas Gerais, Espirito Santo i prawdopodobnie w północnej części stanu Rio de Janeiro ).


Zamieszkuje górskie lasy wybrzeża Atlantyku i lasy śródlądowe płaskowyżu do wysokości 1200 m n.p.m.

marmozeta żółtopłowa ( Callithrix flaviceps ) w warunkach naturalnych

Aktywna w ciągu dnia, żyje w grupach rodzinnych od 4 - 15 osobników. Grupy zwykle składają się z samicy i 2 - 3 samców oraz ich potomstwa. W grupach występuje często monogamia ale nie jest im obca poliandria czy poligamia. Rewir grupy to średnio około 35,5 hektara lasu. Terytoria poszczególnych grup mogą zachodzić na siebie. Osobniki mogą swobodnie opuszczać i przyłączać się do innych grup. Grupa wędruje około 2 - 3 km dziennie. Przebywa najczęściej na wysokości poniżej 5 metrów nad ziemią, rzadko schodząc na ziemię.
Odżywia się głównie owocami, nasionami, nektarem, kwiatami ale także sokami drzew i gumą. Chociaż uzębienie Callithrix flaviceps jest mniej wyspecjalizowane do żłobienia drzew niż innych gatunków z rodzaju Callithrix. Jednak sok drzew i guma jest ważnym składnikiem jej diety uzyskiwanym, w miejscach bez konieczności żłobienia drzewa.
Potencjalnie samica może rodzić 3 razy do roku, ale zwykle rodzi raz.
Po 140 - 150 dniach ciąży na świat przychodzą 2 młode.
Cała grupa zajmuje się młodymi przez okres miesiąca, pozostawiając matce tylko ich karmienie.
W wieku 30 dni lub później młode są mniej uzależnione od osobników dorosłych. Odstawienie następuje po około 1,5 miesiąca. Młode zaczynają samodzielnie się odżywiać.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na niską populację i spadkowy trend tej populacji.
Główne zagrożenia to :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- chwytanie i trzymanie jako zwierzęta domowe
- rozwój rolnictwa ( hodowla bydła, plantacje drzew - Eucalyptus
- urbanizacja
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- poszukiwanie i wydobycie kopalin
- hybrydyzacja z innymi gatunkami z rodzaju Callithrix - głównie Callithrix aurita
- konkurencja ze strony wprowadzonych Callithrix jacchus, Callithrix penicillata i Callithrix geoffroyi.
Ujęta w Załączniku CITES I.
Występuje w kilku obszarach chronionych :
- Caparao Nacional Park - Minas Gerais / Espirito Santo
- Caratinga Biological Station / RPPN Feliciano Miquel Abdala - Minas Gerais
- Augusto Ruschi Biological Reserve - Espirito Santo
- Pedra Azul State Reserve - Espirito Santo
- Forno Grande State Reserve - Espirito Santo
- Sao Lourenco Biological Station - Espirito Santo
- Santa Lucia Biological Station - Espirito Santo


Callithrix penicillata


W niewoli objęta programami hodowlanymi ale niestety bez powodzenia.








Marykina, tamaryna dwubarwna ( Saguinus bicolor ) naczelny ssak z rodziny płaksowatych ( Cebidae ). Synonim Midas bicolor - Seniocebus bicolor - Hapale bicolor.


Występuje w Ameryce Południowej, w Brazylii ( w północnym rejonie Amazonii, w pobliżu miasta i w samym mieście Manaus ).


Zamieszkuje nizinne lasy i ich krawędzie, bagna ale także miejskie parki w Manaus.


marykina ( Saguinus bicolor ) z dwoma młodymi


Aktywna w ciągu dnia, żyje w grupach rodzinnych 4 - 10 osobników. Rewir grupy to około 12 ha lasu. Trzon grupy to samica i 2 - 3 samce. W grupach występuje zwykle poliandria ale nie obca jest też monogamia lub poligamia. Terytoria poszczególnych grup zachodzą na siebie. Wędruje w koronach drzew, zwykle na wysokości 10 - 12 metrów nad ziemią.
Grupa komunikuje się pomiędzy sobą za pomocą głosu ( gwizdy i ćwierkanie ) oraz za pomocą zapachów. Korzystają również z sygnałów wizualnych, w których ważne są postawy ciała i ruchy. Pielęgnacja jest częścią ich zachowania. Żerują od dna lasu do powyżej 20 metrów.
Odżywiają się owadami, jajami i pisklętami ptaków, drobnymi kręgowcami ale także kwiatami, pąkami, owocami, nasionami, sokami i gumą drzew.
Ciąża trwa około 140 - 150 dni . Samica rodzi 2 młodych. Młodymi zajmuje się samiec dostarczając samicy co kilka godzin młode do karmienia. W wieku około 4 tygodni młode mogą już spożywać pokarm stały. W wieku 6 - 7 tygodni przestają być noszone przez rodziców. W wieku 20 tygodni młode usamodzielniają się.
Dojrzałość płciową osiągają : samica w wieku 18 miesięcy, samiec w wieku 24 miesięcy.
W warunkach naturalnych dożywają około 10 lat.

marykina ( Saguinus bicolor )

Opisane podgatunki :
- Saguinus bicolor bicolor
- Saguinus bicolor ochraceus 
- Saguinus bicolor martinsi


Gatunek uznawany za zagrożony z powodu utraty siedlisk oraz wypieranie przez Saguinus midas.
Główne zagrożenia to :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- rozwój rolnictwa
- urbanizacja
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- chwytanie i trzymanie jako zwierzęta domowe
Ujęta w Załączniku CITES I.
Ochroną i zarządzaniem gatunku koordynuje Centrum Ochrony Brazylijskich Naczelnych ( Centro de Protecao Primatas Brasileiros ) oraz Instituto Chico Mendes de Conservacao da Biodiverdade wspólnie z Brazylijskim Ministerstwem Środowiska.
Gatunek jest rejestrowany w kilku obszarach chronionych :
- Sumauma State Park
- Rio Negro State Park
- Sauim-Castanheiras Wildlife Refuce
- Adolfo Ducke Forest Reserve Instituto Nacional de Pesquisas da Amazonia
- Walter Egler Forest Reserve Instituto Nacional de Pesquisas da Amazonia
- Tupe Sustainable Development Reserve
- Margem Esquerda do Rio Negro Environmemtal Protection Area
- Centro de Instrucao de Guerra Selva ( w posiadaniu i w zarządzaniu wojska )
Poza tymi obszarami Saguinus bicolor przetrwał w samym Manaus, miejsca gdzie występuje to :
- Mindu Municipal Park ( park miejski )
- Fundacao Universidade do Amazonas ( kampus uczelniany )
- Instituto Nacuonal de Pesquisas da Amazonia ( INPA ) ( kampus )
- okolice dwóch lotnisk - Eduardo Gomes i Ponte Pelada oraz w sterefach wojskowych
W Manaus jest prowadzony program edukacyjny przez Fundacao Vitoria Amazonica ( FVA ) i Centro de Ciencia do Ambiente z Universidade do Amazonas mający chronić naczelne.


marykina ( Saguinus bicolor ) - Mindu Municipal Park


Wszystkie marykiny będące w niewoli są własnością rządu Brazylii.
Obecnie nie ma programów hodowlanych dla tego gatunku.
Wszystkie będące w niewoli, pochodzą z hodowli z Rio de Janeiro Primate Centre ( CPRJ ) i Universitat Bielefeld ( Niemcy ).
Obecnie w warunkach wiwaryjnych znajduje się 117 osobników tego gatunku w 19 instytucjach na świecie.




Leniwiec brunatny, leniwiec pstry ( Bradypus variegatus ) ssak z rodziny leniwców trójpalczastych ( Bradypodidae ), z podrzędu Pilosa, grupy Folivora, rzędu szczerbaków ( Xenarthra ). Synonim Arctopithecus boliviensis.


Występuje w Ameryce Środkowej i Południowej ( od północnego Hondurasu do wschodniego Peru, Boliwii oraz Brazylii i północnej Argentyny ).


Zamieszkuje różnorodne typy lasów : górskie lasy tropikalne, lasy liściaste wybrzeża Atlantyku, mgliste lasy, nizinne lasy tropikalne, suche lasy liściaste, deszczowe lasy od poziomu morza do 2400 m n.p.m. Zdarza się też na plantacjach kakaowca.

leniwiec brunatny ( Bradypus variegatus ) w czasie posiłku

Aktywny zarówno w dzień jak i w nocy. Jego aktywność ogranicza się do 8 - 10 godzin na dobę, podzielonych na okresy 2 - 3 godzinne. Szczyt aktywności przypada na ogół między południem a zmierzchem. Żyje samotnie, w koronach drzew. Na ziemię schodzi z drzewa tylko aby załatwić potrzeby fizjologiczne co 3 - 8 dni.
Jest w stanie pływać, bardzo rzadko wędruje po ziemi. Ma tendencję do poszukiwania drzew z koronami, które są bardziej naświetlone promieniami słonecznymi.
Większość doby spędza na odpoczynku, śpiąc przez 14 - 16 godzin. Są to dwa rodzaje snu : tzw. sen otwarty, kiedy leniwiec ma otwarte oczy i często nimi mruga oraz tzw. głęboki sen, kiedy oczy są zamknięte. W jego sierści żyją pewne gatunki glonów, nadające zielonkawy odcień jego owłosienia. Gospodarz zapewnia algom podstawowe składniki odżywcze oraz dostęp do światła słonecznego.
Odżywia się różnymi częściami drzewa - liśćmi, pąkami, kwiatami, owocami. Preferuje drzewa z rodzaju Cercropia. Wodę uzyskuje z pokarmu.
Okres godowy zmienia się w zależności od regionu geograficznego, występuje głównie wiosną ( lipiec - listopad w Ameryce Południowej i luty - maj w Ameryce Środkowej ).
Samica głosem nawołuje samca, gdy jest gotowa do kopulacji. Kojarzy się zazwyczaj z pierwszym samcem, jaki dotrze do jej drzewa.
Ciąża trwa 5 - 8 miesięcy, samica rodzi 1 młode raz w roku.
Samica nie buduje żadnego gniazda a młode jest przechowywane po stronie brzusznej. W wieku 4 miesięcy młode usamodzielnia się i odchodzi w poszukiwaniu swojego drzewa.
Samica rodzi co 19 miesięcy. Dojrzałość do rozrodu : samica w wieku 3 lat, samiec 3 - 5 lat.
Może dożyć 30 - 40 lat.

leniwiec brunatny ( Bradypus variegatus ) podczas wspinaczki

Opisane podgatunki :
- Bradypus variegatus ai - Esperito Santo ( Brazylia )
- Bradypus variegatus beniensis - od północnej Kolumbii do Boliwii
- Bradypus variegatus boliviensis - Boliwia, zachodnia Brazylia
- Bradypus variegatus brachydactylus - Amazonia ( Brazylia ), północna Argentyna?
- Bradypus variegatus brasiliensis - południowo-zachodnia Brazylia
- Bradypus variegatus castaneiceps - północno-wschodnia Kostaryka, Nikaragua, wschodni Honduras
- Bradypus variegatus codajazensis - Codajaz ( Brazylia )
- Bradypus variegatus dorsalis - północno-wschodnia Brazylia
- Bradypus variegatus ecuadorianus - Pichincha ( Ekwador )
- Bradypus variegatus ephippiger - wschodnia Panama, wschodnia, północno-wschodnia i północno-zachodnia Kolumbia, Ekwador, północno-wschodnia i północno-zachodnia Wenezuela
- Bradypus variegatus gorgon - wyspa Gorgona ( Kolumbia )
- Bradypus variegatus griseus - od wschodniej Panamy do Kostaryki
- Bradypus variegatus ignavus - wschodnia Panama, Kolumbia
- Bradypus variegatus infuscatus - Panama, Wenezuela, wschodnia Kolumbia, wschodni Ekwador, wschodnie Peru, zachodnia Brazylia
- Bradypus variegatus macrodon - Ekwador
- Bradypus variegatus marmoratus - wschodnia Amazonia ( Brazylia )
- Bradypus variegatus miritibae - północno-wschodnia Maritiba ( Brazylia )
- Bradypus variegatus nefandus - Ekwador
- Bradypus variegatus pallidus - Rio de Janeiro, Sao Paulo, Ipanema ( Brazylia )
- Bradypus variegatus problematicus - Para ( Brazylia )
- Bradypus variegatus subjaruanus - Rio Jurua, Amazonia ( Brazylia )
- Bradypus variegatus tocantinus - Rio Tocantins ( Brazylia )
- Bradypus variegatus trivittatus - południowa Amazonia ( Brazylia )
- Bradypus variegatus unicolor - Esperito Santo, Para ( Brazylia )
- Bradypus variegatus ustus - Rio de Janeiro ( Brazylia )
- Bradypus variegatus variegatus - dorzecze Amazonki do wybrzeża Atlantyku ( Brazylia )
- Bradypus variegatus violeta - Balzars Mountain, Guayas ( zachodni Ekwador )
W roku 2007 Gardner ustanowił nowy podział podgatunków i uznał jedynie 7 :
- Bradypus variegatus boliviensis
- Bradypus variegatus brasiliensis
- Bradypus variegatus ephippiger
- Bradypus variegatus gorgon
- Bradypus variegatus infuscatus 
- Bradypus variegatus trivittatus
- Bradypus variegatus variegatus

młody osobnik Bradypus variegatus

Gatunek uznawany za nie zagrożony, chociaż zagrożenie stanowi utrata siedlisk oraz ich fragmentacja. Innym zagrożeniem jest handel dzikimi zwierzętami ( Kolumbia, Brazylia ) oraz chwytanie i trzymanie jako zwierzęta domowe, chociaż rzadko udaje się go utrzymać przy życiu nie dłużej niż około 2 tygodni.
Ujęty w Załączniku CITES II jako gatunek oraz Bradypus variegatus boliviensis.
W Argentynie został wytępiony. Częściowo wykazuje pewien stopień tolerancji na modyfikację siedlisk ( plantacje kakaowca - Ameryka Środkowa ).
Jest obecny w wielu obszarach chronionych.


typowa pozycja dla leniwca brunatnego ( Bradypus variegatus )


W niewoli - brak danych.








Leniwiec krótkoszyi, leniwiec Hoffmanna ( Choloepus hoffmani ) ssak z rodziny leniwców dwupalczastych ( Megalonychidae ),   z podrzędu Pilosa, grupy Folivora, rzędu szczerbaków ( Xenarthra ).


Występuje w Ameryce Środkowej ( Nikaragua, Kostaryka, Panama ) i Ameryce Południowej ( zachodnia Wenezuela do południowej Brazylii i wschodniej Boliwii ). Tworzy dwie wyspowe populacje : północną i południową.

Zamieszkuje różne typy lasów: nizinne lasy tropikalne, mgliste lasy, deszczowe górskie lasy. Zdarza się też na plantacjach kakaowca lub na pojedynczych drzewach, grupach drzew i w kolczastych zaroślach.

leniwiec krótkoszyi ( Choloepus hoffmani ) w naturalnej dla siebie pozycji

Jest typowym samotnikiem. Aktywny głównie w nocy, od zachodu słońca do świtu. W ciągu dnia lokalizuje się w środkowej części korony drzewa. Wieczorem rozpoczyna mozolną wspinaczkę w wyższe partie drzewa. Jest to ściśle nadrzewny gatunek, schodzący na ziemię raz na tydzień w celu załatwienia potrzeb fizjologicznych. Inne przyczyny zejścia na ziemię to : zmiana drzewa, bardzo rzadko rodzić młode ( samica ) lub samiec w odpowiedzi na głos samicy w czasie rui.
Jest ściśle roślinożernym gatunkiem, posiadającym czterokomorowy żołądek podobnie jak przeżuwacze. W skład jego diety wchodzą liście, pączki, młode gałązki i pędy, owoce, kwiaty. Posiada jeden z najwolniejszych metabolizmów, pozwalający mu przetrwać nawet na niewielkiej ilości pożywienia oraz do neutralizacji toksyn roślinnych.
Okres godowy ma charakter sezonowy i rozpoczyna się na początku pory deszczowej.
Samica gotowa do kopulacji wabi samca piskliwym krzykiem. Samiec swoją obecność zaznacza ostrym zapachem wydzieliny z odbytu. Często dochodzi do spięć pomiędzy dwoma rywalami dążącymi do tej samej samicy.
Ciąża trwa około 11,5 miesiąca. Samica rodzi 1 młode. Młode jest przechowywane po stronie brzusznej. Do porodu dochodzi albo na drzewie albo samica schodzi na ziemię.
Młode przebywa z matką 6 - 9 miesięcy, po tym okresie staje się nie zależne. Okres laktacji trwa około miesiąca. W wieku 2 - 5 tygodni młode może spożywać stały pokarm.
Samica rodzi co 15 miesięcy. Dojrzałość uzyskuje : samica w wieku 3 lat, samiec 4 - 5 lat.
W warunkach naturalnych dożywa 12 lat, w niewoli nawet 31.

leniwiec krótkoszyi ( Choloepus hoffmani ) w czasie cotygodniowej drogi w dół drzewa

Opisane podgatunki :
- Choloepus hoffmani andinus - Kolumbia
- Choloepus hoffmani augustinus - Kolumbia, północno-zachodnia Wenezuela, północny Ekwador
- Choloepus hoffmani capitalis - Kolumbia, północno-zachodni Ekwador
- Choloepus hoffmani florenciae - Kolumbia
- Choloepus hoffmani hoffmani - Ameryka Środkowa, północna i północno-zachodnia Kolumbia
- Choloepus hoffmani juruanus - zachodnia Brazylia, południowo-wschodnie Peru, północna Boliwia
- Choloepus hoffmani pallescens - wschodnie Peru, Ekwador
- Choloepus hoffmani peruvianus - Peru

leniwiec krótkoszyi ( Choloepus hoffmani )

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroki zakres zasięgu oraz prawdopodobieństwo dużych populacji.
Głównymi zagrożeniami są :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- polowanie dla mięsa
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- chwytanie i trzymanie jako zwierzęta domowe
- rozwój rolnictwa
- urbanizacja
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
Ujęty w Załączniku CITES III w Kostaryce.
Występuje w dwóch izolowanych, wyspowych populacjach. Północna - od Nikaragui do zachodniej Wenezueli i południowa - od północno-środkowego Peru przez zachodnią Brazylię do środkowej Boliwii.
Częściowo wykazuje pewien stopień tolerancji na modyfikację siedlisk ( plantacje kakaowca w Ameryce Środkowej i pojedyncze drzewa lub grupy drzewa pozostałe z wycinki lasów ).
Rejestrowany w wielu obszarach chronionych.
Konieczne są badania w celu ustalenia czy istnieją różnice taksonomiczne pomiędzy dwoma odrębnymi populacjami tego gatunku.


W niewoli łatwo dostosowuje się do warunków ogrodów zoologicznych.
Dobrze się w nich rozmnaża.
Potrafi dożyć 31 lat.




Kabasu północny, kabasu czteropalcy ( Cabassous centralis ) ssak z rodziny pancerników ( Dasypodidae ), z podrodziny Tolypeutinae, z podrzędu Cingulata, z rzędu szczerbaków ( Xenarthra ).

Zamieszkuje Amerykę Północną ( Chiapas w Meksyku ), Amerykę Środkową i Amerykę Południową ( od Kolumbii do północnej Argentyny, na wschód od Andów ).

Zamieszkuje różnorodne typy lasów oraz obszary trawiaste.

kabasu północny ( Cabassous centralis )

Aktywny głównie w nocy, żyje samotnie, w parach lub małych grupach ( 3 - 5 osobników ). Dzień spędza w samodzielnie wykopanych norach.
Odżywia się głównie owadami ( termity, mrówki także ich jajami i larwami ), innymi bezkręgowcami, drobnymi kręgowcami oraz jajami ptaków.
Nie wiele wiadomo o biologii tego gatunku.
Samica rodzi 1 młode.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Cabassous centralis 

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na nie znajomość zagrożeń dla tego gatunku.
Zagrożenie może stanowić :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- rozwój rolnictwa
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej ( pancerniki giną pod kołami samochodów w czasie przekraczania dróg )
- urbanizacja
Ujęty w Załączniku CITES III.
Rejestrowany w wielu obszarach chronionych - między innymi z :
- Cotacachi-Cayapas Ecological Reserve
- Mache-Chindul Ecological Reserve
- Manglares Cayapas-Mataje Ecological Reserve
- Blisa Protected Forest
Potrzebne są badania dotyczące historii naturalnej gatunku, określenia stanu populacji w całym zakresie, potencjalnych zagrożeń.


W niewoli - rzadki.
Jeden osobnik dożył 8 lat.




Igłozwierz długokolcy, koendu długokolcy ( Sphiggurus spinosus ) gryzoń z rodziny Erethizontidae. Synonim  Coendou paraguayensis.


Występuje w Ameryce Południowej ( Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj ).

Zamieszkuje nizinne lasy tropikalne ale także Cerrado, Pantanal i las wybrzeża Atlantyku.

rycina - igłozwierz długokolcy ( Sphiggurus spinosus )

Aktywny głównie w nocy, prowadzi samotny tryb życia. W pary łączy się w okresie rui.
Dzień przesypia w dziupli drzewa, w wykopanej w ziemi norze, w jamie pomiędzy korzeniami drzewa lub gęstych zaroślach. Prowadzi nadrzewny tryb życia, porusza się na wysokości 6 - 10 metrów nad ziemią w czym pomaga mu chwytny ogon. Na ziemię schodzi do kryjówki, przekraczając polany śródleśne czy otwarte tereny w poszukiwaniu pokarmu.
Zaciekawiony osobnik staje na tylnych nogach obserwując obiekt, który go zaciekawił. Zaatakowany broni się zwijając ciało w kulę i strosząc igły.
Odżywia się pędami, owocami, liśćmi, drobnymi gałązkami. Czasem drobnymi bezkręgowcami.
Po 70 dniowej ciąży samica rodzi 1 dobrze rozwinięte młode. Poród przypada zazwyczaj wiosną.

młody osobnik igłozwierza długokolcego ( Sphiggurus spinosus )

Opisane podgatunki :
- Sphiggurus spinosus affinis - Brazylia
- Sphiggurus spinosus chilensis - Chile?
- Sphiggurus spinosus couly - Brazylia
- Sphiggurus spinosus nigricans - Brazylia
- Sphiggurus spinosus paraguayensis - Paragwaj
- Sphiggurus spinosus roberti - Parana ( Brazylia )
- Sphiggurus spinosus sericeus - Rio Grande do Sul ( Brazylia )
- Sphiggurus spinosus spinosus - Brazylia, Urugwaj


Gatunek uznawany za nie zagrożony. Nie są znane żadne zagrożenia dla tego gatunku.
Zagrożenie może stanowić :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- łapanie i trzymanie jako zwierzęta domowe
- zdziczałe psy domowe
- rozwój rolnictwa
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- urbanizacja
Ujęty w Załączniku CITES III w Urugwaju.
Rejestrowany w kilku obszarach chronionych
Potrzebne są badania dotyczące dystrybucji i trendów populacji oraz zagrożeń dla tego gatunku.


W niewoli - rzadki.
Głównie ogrody zoologiczne obu Ameryk. 


Sphiggurus spinosus spinosus 

czwartek, 17 listopada 2011

Sciurus deppei - nadrzewna wiewiórka z Meksyku i Ameryki Środkowej

Sciurus deppei - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).


Występuje w Meksyku, Tamaulipas ( Ameryka Północna ) oraz w Belize, w Hondurasie, w Gwatemali, w Salwadorze do Kostaryki ( Ameryka Środkowa ).

Zamieszkuje wszystkie typy lasów występujących na tym obszarze od 300 - 3000 m n.p.m.

  Sciurus deppei

Aktywna w ciągu dnia, szczyt aktywności przejawiając w godzinach porannych i późnopopołudniowych.
Większość swojej aktywności spędza na drzewach, rzadko schodząc na ziemię w poszukiwaniu pokarmu.
Żyje samotnie, czasami łączy się w małe ale dość hałaśliwe grupy poniżej 10 osobników.
Bardzo szybko porusza się między drzewami i potrafi wykonywać skoki na odległość nawet 25 metrów, z gałęzi na gałąź. Preferuje grube pnie drzew, duże gałęzie i konary oraz drzewa z dużą ilością próchnicy i naturalnych otworów ( dziuple ). Często spotykana na figowcach - dusicielach ( Ficus aurea ).
Na kryjówki wybiera dziuple drzew lub buduje gniazda z liści i gałązek na wysokości 6 - 20 m nad ziemią.
Zaniepokojona stara się pozostać w bezruchu, po przeciwnej stronie pnia drzewa od ewentualnego napastnika. Ale zdarza się też, że próbuje odstraszyć go głosem. Wydaje wysokie podobne do ptasich trele lub wysokie ćwierkania.
Odżywia się nasionami, owocami, liśćmi, pąkami kwiatów, młodymi pędami, grzybami. Nie stwierdzono aby żywiła się jajami i pisklętami ptaków czy owadami.
Sciurus deppei może rozmnażać się przez cały rok. Brak jest jednak dokładnej informacji o liczbie miotów.
Okres ciąży to 28 - 30 dni. Samica rodzi zazwyczaj pod koniec pory suchej. Wielkość miotu 2 - 8 ale średnio 4. Młode rodzą się nagie, ślepe i głuche. W wieku około 20 - 25 dni otwierają oczy i uszy. Po około 1,5 miesiąca opuszczają gniazdo.

  rycina - Sciurus deppei w dwóch odmianach barwnych

Opisane podgatunki :
- Sciurus deppei deppei - Veracruz ( Meksyk )
- Sciurus deppei matagalpae - Metagalpa ( Nikaragua )
- Sciurus deppei miravallensis - Volcan de Miravalles ( północno-zachodnia Kostaryka )
- Sciurus deppei negligens - Tamaulipas ( Meksyk )
- Sciurus deppei taeniurus - Gwatemala
- Sciurus deppei tephrogaster - Meksyk, Gwatemala, Honduras, Belize
- Sciurus deppei vivax - Meksyk, Belize

Sciurus deppei podczas żerowania

Gatunek uważany za nie zagrożony ze względu na jego dość duży zasięg.
Zagrożenie może stanowić :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- rozszerzanie areału rolnego
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- urbanizacja
Uważana jest za szkodnika, zwłaszcza na polach kukurydzy co wiąże się z jej tępieniem. Jednak szkody, które może wyrządzać dotyczą upraw śródleśnych lub w pobliżu lasu.
Z badań z końca lat 90-tych XX wieku wynika, że jest dość odporna na modyfikację siedlisk.
Sciurus deppei może krzyżować się z wiewiórką jukatańską ( Sciurus yucatanensis ), ale brak jest informacji czy hybrydy są płodne.
Występuje w kilku obszarach chronionych.
Ujęta w Załączniku CITES III w Kostaryce.
Niezbędne są dalsze badania dotyczące historii naturalnej gatunku, trendów i dystrybucji populacji, zagrożeń oraz związane z modyfikacją siedlisk.

W niewoli - brak danych.
   

czwartek, 3 listopada 2011

Aneks do rodzaju Sylvilagus z Ameryki Północnej

Sylvilagus cognatus - gatunek ssaka z rodziny Leporidae, rzędu Lagomorpha. Uważany dawniej za podgatunek Sylvilagus floridanus.


Występuje w Ameryce Północnej, w stanie Nowy Meksyk ( U.S.A. ), w górach Manzano. Uznawany za endemit dla U.S.A.


Zamieszkuje górskie lasy iglaste.

Ekologia, biologia i sposób życia jak u królika florydzkiego ( Sylvilagus floridanus ).
patrz : http://beszamelispolkabezograniczen.blogspot.com/2011/04/ssaki-ameryki-ponocnej-subiektywny.html

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek uznawany za niezagrożony.
Brak znanych zagrożeń dla tego gatunku.
Wpływ na liczebność populacji może mieć susza, utrata siedlisk, pożary.
Niezbędne są badania w celu określenia stanu populacji, zagrożeń i wymagań siedliskowych.
Brak jest obecnie jakichkolwiek działań ochronnych w stosunku do Sylvilagus cognatus.


królik florydzki - Bronx Zoo

W niewoli - brak danych.





Sylvilagus robustus - gatunek ssaka z rodziny Leporidae, rzędu Lagomorpha. Uważany dawniej za podgatunek Sylvilagus floridanus. Opisany jako gatunek na podstawie analizy morfologicznej.

Występuje w Ameryce Północnej, w górach Guadalupe ( Nowy Meksyk i Teksas ), w górach Davis i Chisos ( Teksas ) U.S.A. oraz w górach Sierra de la Madera ( Coahuila ) w Meksyku. Uznawany za endemit dla tych pasm górskich.


Zamieszkuje suche iglaste górskie zarośla powyżej 1500 m n.p.m.

królik florydzki ( Sylvilagus floridanus ) - Prospect Park Wildlife Center - New York

 Ekologia, biologia i sposób życia jak u królika florydzkiego ( Sylvilagus floridanus ).
patrz : http://beszamelispolkabezograniczen.blogspot.com/2011/04/ssaki-ameryki-ponocnej-subiektywny.html

Nie opisano żadnych podgatunków.

Sylvilagus floridanus

Gatunek uznawany za zagrożony.
Uważa się, że w górach Guadalupe i Chisos populacje tego gatunku zostały wytępione ( brak obserwacji od 1960 roku ). W górach Davis w roku 1997 znaleziono ofiarę wypadku drogowego, którą zakwalifikowano jako Sylvilagus robustus . Była to pierwsza od 20 lat potwierdzona obecność gatunku w tych górach. W górach Sierra de la Madera wielkość populacji nie znana. Uważa się, że w górach Sierra del Carmen ( Coahuila, Meksyk ) może być nie znana dotąd populacja tego gatunku. Ale nie jest to potwierdzone.
Objęty Lokalnym Programem Natural Heritage w Teksasie.
Wpływ na liczebność i zagrożeniem dla gatunku są :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk
- wyspowe i izolowane populacje
- urbanizacja i rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- nadmierny wypas zwierząt domowych 
- susza i pożary
Sylvilagus robustus występuje w małych populacjach i o niskiej gęstości co zwiększa jego wrażliwość i prowadzi do lokalnych wymierań.
Niezbędne są szczegółowe badania w celu określenia najlepszych metod ochrony, genetyki, stanu i dystrybucji populacji, ekologii oraz skutków zagrożeń.

 królik florydzki ( Sylvilagus floridanus )

W niewoli - brak danych.


KRS 0000069730