piątek, 29 czerwca 2012

1 lipca - Światowy Dzień Psa.





Pies domowy ( Canis lupus familiaris ) lub ( Canis familiaris ) drapieżnik z rodziny psowatych, udomowiona forma wilka szarego ( Canis lupus ).


Ostatnie badania sugerują, że psy pochodzą od euroazjatyckich wilków. Psy wydzieliły się około 125 tysięcy lat temu, a samodzielny gatunek wytworzyły 15 - 40 tysięcy lat temu.
Udomowienie nastąpiło około 17 - 12 tysięcy lat temu.
Myśliwi korzystali z psa na Syberii, w Palestynie oraz na terenie dzisiejszego Iranu.


Kora - syberyjski pies na tygrysy czyli mieszaniec w typie szpica

Tina - mieszaniec w typie jamnika długowłosego

Najstarsze ślady psa domowego pochodzą sprzed 10 tysięcy lat  z Europy, Ameryki Północnej i zachodniej Azji. Chociaż współczesne wykopaliska mówią o śladach sprzed 31 tysięcy lat. Ślady te znaleziono w jaskini Goyet na terenie Belgii. Analiza pozostałości kostnych wskazuje, że pierwsze udomowione psy były zbliżone do współczesnych husky syberyjskich lecz większe od nich.

   husky

Tina

Od momentu udomowienia powstało wiele ras znacznie różniących się morfologią i cechami użytkowymi.
Rasy pierwotne powstały w wyniku presji środowiskowej. Rasy współczesne uzyskano na bazie doboru naturalnego.

  Kora i Myszytos

Beszamel i Kora

Kości wilka odnaleziono w pobliżu szczątków ludzkich datowanych na 400 tysięcy lat temu. Wilk powędrował z człowiekiem z Syberii na Alaskę.
Zachowanie społeczne watahy wilków i sfory psów jest identyczne. Zawsze przewodzi takiej grupie dominująca para lub dominujący osobnik, gdy nie ma samic.

   Kora

portret Kory

Pozostałością pierwotnych psów udomowionych przez człowieka jest śpiewający pies z Nowej Gwinei ( Canis lupus hallstromi ) oraz dingo ( Canis lupus dingo ). Ani dingo, ani śpiewający pies z Nowej Gwinei nie zmieniły się zbytnio od tamtego okresu.

   Canis lupus hallstromi - ogród zoologiczny w Berlinie

dingo ( Canis lupus dingo )

Canis lupus hallstromi - ogród zoologiczny w Berlinie

Udomowienie psa nastąpiło w wielu ośrodkach często bardzo oddalonych od siebie.
Psy rozprzestrzeniały się z człowiekiem po całym świecie.
Początkowo żyły w pobliżu na zasadzie symbiozy - człowiek i zwierzę wykorzystywali korzyści z współistnienia obok siebie. Wilk czy pies zjadał odpadki żywnościowe a człowiek korzystał z czujności ostrzegającej go o zbliżającym się niebezpieczeństwie. W późniejszym okresie zacieśniają się więzy między  człowiekiem a psem  i pomoc tego ostatniego w polowaniu. Jeszcze dalej świadoma selekcja hodowlana na potrzeby ludzkie. Hodowla psa ze względu na eksterier.

   banda trojga czyli Myszytos, Beszamel i Kora

Sasza

Człowiek hoduje psy ze względu na ich funkcje użytkowe :
- psy  myśliwskie - tropiące, legawce, płochacze, posokowce, gończe, norowce, aportujące, 
- psy stróżujące - pasterskie, obronne, zaganiające, 
- psy służbowe - obronno-stróżujące, na potrzeby wojska, policji, służb celnych, ratownicze, do celów terapeutycznych 
- psy zaprzęgowe i wyścigowe
- psy do ozdoby i towarzystwa
- psy konsumpcyjne

nowa banda trojga - Mela, Wasia i Sasza

Sasza

Sasza 
Najbardziej wiernymi i często porzucanymi przez człowieka psami są mieszańce.
Ludzie bardzo często bezmyślnie rozmnażają te zwierzęta.

Wasia w towarzystwie Saszy

Sasza w zimie

i znów Wasia z Saszką

Sasza 

Baj - mieszaniec w typie teriera

Tina

szakal czaprakowy ( Canis mesomelas ) - Zoo Dvur Kralove

 szakal złocisty ( Canis aureus )

Canis lupus lupus

para wilków ( Canis lupus )

wilk ( Canis lupus ) - Zoo Wrocław




















 Opracowano na podstawie:
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.

















czwartek, 28 czerwca 2012

Azjatyckie świstaki. Przegląd gatunków.





Świstak ałtajski, świstak szary ( Marmota baibacina ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ). Synonim Marmota bobak baibacina - Marmota marmota baibacina - Arctomys baibacina - Marmota centralis.


Występuje w Azji ( góry Ałtaj, południowo-wschodnia Syberia, południowo-wschodni Kazachstan, Kirgistan, Mongolia, Xinjiang w Chinach ). Wprowadzony w góry Kaukaz.

Zamieszkuje stepy górskie i alpejskie łąki do wysokości  4000 m n.p.m. Woli łagodne zbocza niż kamieniste stoki usiane głazami.

świstak ałtajski ( Marmota baibacina )

Aktywny w ciągu dnia od kwietnia do października. Lokalnie na skutek warunków pogodowych i dostępności pokarmu do sierpnia lub września. Większość dnia spędza w norze lub jej pobliżu.
Jest gatunkiem społecznym, żyjącym w koloniach. Kolonie tworzą grupy rodzinne składające się z dominującej pary, ich potomstwa oraz młodych osobników z poprzedniego roku.
Kopie dwa rodzaje nor i tuneli : letnie dłuższe i płytsze oraz zimowe głębsze nawet do głębokości 10 metrów.
W okresie zimowym zapada w stan hibernacji. Hibernacja trwa 7 - 8 miesięcy i jest uwarunkowana od lokalnych warunków. W jednej norze zimuje cała grupa rodzinna ( 10 - 12 osobników ). Komora tzw. hibernakulum jest wyłożona trawą i roślinnością zielną. Otwór wejściowy jest zatykany mieszaniną gleby i trawy.

rycina - świstak szary ( Marmota baibacina )

W czasie poszukiwania pokarmu, jeden z członków rodziny pozostaje na straży, wypatrując ewentualne niebezpieczeństwo. W momencie zagrożenia wydaje wysoki świst. W tym momencie pozostali członkowie grupy zmykają do kryjówek.
Żywi się głównie roślinnością zielną, trawami czasami nasionami, owocami czy owadami. Nie gromadzi zapasów na okres zimowy, jedynie zapasy tkanki tłuszczowej niezbędne do przezimowania.
Ruja rozpoczyna się na początku maja ( zaraz po okresie hibernacji, nie raz jeszcze przed wyjściem na zewnątrz ) i kończy się na początku czerwca.
Ciąża trwa 40 dni. Samica rodzi 2 - 6 młodych w miocie. 1 miot w roku. Młode są odstawiane po około 15 dniach. W wieku około 1 miesiąca stają się całkowicie niezależne.
Dojrzałość płciową uzyskują w 2 - 3 roku życia.
Rozproszenie młodych występuje głównie u samców i części samic w 2 roku życia.
Żyje średnio 4 - 5 lat, ale maksymalnie 13 - 14 lat.

Marmota baibacina baibacina

Opisane podgatunki :
- Marmota baibacina aphanasievi - Kazachstan
- Marmota baibacina baibacina - południowo-zachodnie góry Ałtaj
- Marmota baibacina centralis - środkowy Tien Shan, Aksai Plateau, północny Kaszgar
- Marmota baibacina kastschenkoi - południowo-zachodnia Syberia
- Marmota baibacina lewisi - prawdopodobnie synonim Cynomys ludovicianus 
- Marmota baibacina ognevi - góry Ałtaj, Ałtaj Mongolski

świstak ałtajski ( Marmota baibacina ) w pobliżu nory

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na brak widocznych spadków oraz prawdopodobieństwo dużych populacji.
Zagrożenie dla gatunku stanowić może niezrównoważone polowanie i degradacja siedlisk poprzez zwiększony wypas zwierząt domowych.
Poluje się na niego dla mięsa, futra oraz do wyrobu tradycyjnych leków w medycynie ludowej.
W Mongolii polowanie jest dozwolone między 11 sierpnia a 15 października.
W 1990 roku szacowano, że w Mongolii wielkość populacji waha się w granicach 600 000 osobników.
Występuje w nie których obszarach chronionych w swoim zasięgu.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące dystrybucji, gęstości i trendów populacji, siedlisk i zagrożeń.


Marmota baibacina - samica z młodym


W niewoli - brak danych.




Świstak czarnogłowy, świstak kamczacki ( Marmota camtschatica ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ). Synonim Marmota caligata camtschatica - Marmota marmota camtschatica - Arctomys baibak camtschatica - Arctomys baibak - Arctomys camtschatica - Arctomys cliffoni - Arctomys doppelmayeri.


Występuje w północno-wschodniej Azji ( północno-wschodnia Syberia od Bajkału do Kamczatki ). Zakres gatunku stanowią trzy obszary : region jeziora Bajkał, region Wierchojańska i Kołymy oraz Kamczatka.

Zamieszkuje łąki górskie do wysokości 1900 m n.p.m. i arktyczną tundrę.

świstak czarnogłowy ( Marmota camtschatica )

Aktywny w ciągu dnia od maja do września - października. Lokalnie na skutek warunków pogodowych i dostępności pokarmu tylko do sierpnia. Szczyt aktywności w godzinach porannych i wczesnopołudniowych. Większość dnia spędza w norze i systemie tuneli.
Jest gatunkiem społecznym, żyjącym w koloniach. Kolonie tworzą grupy rodzinne składające się z dominującej pary, ich potomstwa oraz młodych osobników z poprzedniego roku.
Kopie systemy nor i tuneli do 113 metrów długości, jednak średnio 10 - 70 metrów. Nory zimowe mogą osiągnąć głębokość wiecznej zmarzliny.
Hibernacja trwa od września - października do maja ( lokalnie od sierpnia w zależności od warunków pogodowych ). W jednej norze może zimować dwie - trzy rodziny ( 20 - 30 osobników ). Hibernakulum jest wyłożona dużą ilością trawy aby utrzymać ciepło. Nora jest zatykana 25 centymetrową warstwą gleby i trawy.
W czasie poszukiwania pokarmu, jeden z członków rodziny pozostaje na straży, wypatrując ewentualne niebezpieczeństwo. W momencie zagrożenia wydaje wysoki świst. W tym momencie pozostali członkowie grupy zmykają do kryjówek.
Odżywia się głównie trawami i roślinnością zielną choć nie gardzi nasionami, owocami czy owadami. Nie gromadzi zapasów na zimę lecz warstwę tkanki tłuszczowej niezbędnej do przezimowania.
Sezon godowy po okresie hibernacji, często jednak jeszcze w norze dochodzi do kopulacji.
Ciąża trwa 30 - 32 dni. 1 miot w roku. Samica rodzi 1 - 9 młodych od kwietnia do czerwca. Okres laktacji trwa około 15 - 20 dni. W wieku 1 miesiąca młode się usamodzielniają.
W zależności od dostępności bazy pokarmowej samica rodzi średnio co 2 lata.
Dojrzałość płciową uzyskuje w 2 - 3 roku życia. W drugim roku życia po okresie hibernacji następuje rozproszenie młodych osobników, głównie samców i części samic.
Żyje średnio 4 - 5 lat, maksymalnie 13 lat.

Marmota camtschatica camtschatica

Opisane podgatunki :
- Marmota camtschatica bungei - Jakucja ( Wierchojańsk )
- Marmota camtschatica camtschatica - Kamczatka
- Marmota camtschatica cliffoni - Jakucja ( góry Versiansk ) - może być synonimem Marmota camtschatica bungei
- Marmota camtschatica doppelmayeri - region jeziora Bajkał - może być synonimem Marmota camtschatica bungei

rycina - Marmota camtschatica

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na zamieszkiwanie regionów słabo zaludnionych.
Podgatunek Marmota camtschatica doppelmayeri jest chroniony prawem krajowym Rosji.
Zagrożenie stanowić może niezrównoważone polowanie dla mięsa, futra oraz do wyrobu tradycyjnych leków i degradacja siedlisk poprzez zwiększony wypas zwierząt domowych w części zasięgu.
Występuje w nie których obszarach chronionych w swoim zakresie.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące dystrybucji, trendów populacji i jej gęstości, siedlisk, zagrożeń.


rycina - świstak kamczacki ( Marmota camtschatica ) przy norze

rycina - system nor i tuneli oraz komora hibernakulum


W niewoli - brak danych.




Świstak ogoniasty, świstak czerwony, świstak złoty ( Marmota caudata ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ). Synonim Arctomys caudata.


Występuje w Azji Centralnej ( zachodni Tien Shan, Pamir - Kirgistan, Tadżykistan, Hindukusz - Afganistan, Uzbekistan, Pakistan, Kaszmir, zachodni Tybet i Xinjiang - Chiny ).


Zamieszkuje górskie łąki do skraju lasu i skaliste tereny porośnięte karłowatym jałowcem na wysokości 1400 - 5500 m n.p.m.


świstak ogoniasty ( Marmota caudata )


Aktywny w ciągu dnia, szczyt aktywności o poranku i przed zmierzchem od maja do października. Lokalnie w zależności od wysokości, warunków pogodowych i zasobów pokarmowych do końca sierpnia i początku września.
Jest gatunkiem społecznym żyjącym w koloniach. Kolonie tworzone są przez grupy rodzinne składające się z dominującej pary, ich potomstwa oraz młodych osobników z poprzedniego roku.
Kopie złożone systemy podziemnych nor i tuneli, w których spędza około 16 - 20 godzin na dobę. Nory zimowe są głębsze z komorą tzw. hibernakulum wyścielonym trawą. Wejście jest zabezpieczone warstwą gleby, trawy i odchodów aby utrzymać ciepło. Hibernacja trwa 6 - 7 miesięcy.
W czasie poszukiwania pokarmu, jeden z członków rodziny pozostaje na straży, wypatrując ewentualne niebezpieczeństwo. W momencie zagrożenia wydaje wysoki świst. W tym momencie pozostali członkowie grupy zmykają do kryjówek.
Odżywia się różnorodnym pokarmem roślinnym - głównie trawami, roślinnością zielną ale także nasionami, owocami czy nawet owadami. Nie gromadzi zapasów na okres zimowy lecz warstwę tkanki tłuszczowej nie zbędnej do przezimowania.
Sezon godowy po okresie hibernacji, często jednak jeszcze w norze dochodzi do kopulacji.
Ciąża trwa 30 - 35 dni. Samica rodzi 4 - 10 młodych ( średnio 4 - 5 ) w miocie. Młode po około 15 - 20 dniach opuszczają norę. Pozostają pod opieką samicy ale pobierają już samodzielnie pokarm. Odstawienie następuje po około 30 dniach.
Dojrzałość płciową uzyskuje w wieku 2 - 3 lat.
Żyje około 13 - 15 lat.

Marmota caudata aurea

Opisane podgatunki :
- Marmota caudata aurea - zachodni Turkiestan, góry Talass, Xinjiang ( Chiny ) - uważany przez nie których autorów jako odrębny gatunek Marmota aurea z 3 podgatunkami
- Marmota caudata caudata - Kaszmir
- Marmota caudata dichrous - Afganistan - uważany za odrębny gatunek Marmota dichrous ( Gromow 1965 )
- Marmota caudata flavina - Tadżykistan, Uzbekistan - uważany za synonim Marmota caudata aurea
- Marmota caudata littledalei - Pamir, Ałtaj ( południowa Syberia ), Ałtaj Mongolski - uważany za synonim Marmota caudata aurea
- Marmota caudata stirlingi - Pakistan, północne Indie - uważany za synonim Marmota caudata dichrous


Marmota caudata caudata


Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję i domniemane duże populacje.
Siedliska tego gatunku mogą być lokalnie zagrożone przez nadmierny wypas zwierząt domowych, przekształcanie gruntów dla rolnictwa oraz niepokoje społeczne.
W 1960 roku populacja była szacowana na około 600 000 osobników.
Gatunek jest wymieniany w  Załączniku II Indian Wildlife Act Ustawy z 1972 oraz ujęty w CITES III dla Indii.
Poluje się na niego dla mięsa, futra oraz do wyrobu tradycyjnych leków.
Występuje w Parku Narodowym Khunjerab ( Kaszmir ) oraz innych obszarach chronionych w swoim zasięgu.
W latach 1960 - 1970 upolowano 3 - 4 tysięcy osobników w ciągu 1 roku.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące dystrybucji, trendów populacji i jej gęstości, siedlisk, zagrożeń.


W niewoli - brak danych.








Świstak himalajski ( Marmota himalayana ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ). Synonim Marmota bobak himalayana - Arciornys himalayanus.


Zamieszkuje Azję Centralną ( Tybet, Himalaje - Nepal, północno-zachodnie Indie, Qinghai, Xizang, Yunnan, Gansu, Xinjiang w Chinach ).


Zamieszkuje górskie alpejskie łąki, tereny skaliste porośnięte karłowatymi krzewami oraz suche tereny pustynne i półpustynne na wysokości 3500 - 5200 m n.p.m.


świstak himalajski ( Marmota himalayana )


Aktywny w ciągu dnia, szczyt aktywności w godzinach porannych i popołudniowych od maja do września - października. W zależności od lokalnych warunków pogodowych, wysokości i zasobów pokarmowych do końca sierpnia lub początku września.
Gatunek społeczny żyjący w koloniach. Kolonie tworzą grupy rodzinne składające się z dominującej pary, ich potomstwa i młodych osobników z poprzedniego roku. Kolonia liczy około 30 - 40 osobników. Jeśli zasoby pokarmowe są duże kolonie mogą być liczniejsze.
Kopie złożone systemy nor i tuneli od 2 do 3,5 metrów głębokości. Nory zimowe z komorą hibernakulum są głębsze nawet do 10 metrów głębokości. Są one wyłożone trawą i ich wejścia są zabezpieczone warstwą gleby, trawami i odchodami. Okres hibernacji trwa 6 - 8 miesięcy.
W czasie poszukiwania pokarmu, jeden z członków rodziny pozostaje na straży, wypatrując ewentualne niebezpieczeństwo. W momencie zagrożenia wydaje wysoki świst. W tym momencie pozostali członkowie grupy zmykają do kryjówek.
Odżywia się głównie trawami i roślinnością zielną ale nasiona, owoce i owady także wchodzą w skład jego diety.


grupa młodych osobników ( Marmota himalayana )

dwa walczące osobniki Marmota himalayana


Sezon godowy w lutym i marcu. Kopulacja odbywa się w norze przed opuszczeniem zimowiska.
Okres ciąży to 30 - 35 dni. Samica rodzi 2 - 11 młodych w miocie ( średnio 4 - 5 ). 
Jeśli gęstość osobnicza kolonii jest wysoka, mioty są mniejsze a jak gęstość osobnicza jest mała - mioty są duże.
Młode rodzą się pod koniec maja i na początku czerwca. Okres laktacji trwa około 15 - 20 dni. Młode opuszczają norę po około 30 dniach przechodząc na stały pokarm i usamodzielniając się.
Dojrzałość płciową uzyskuje w 2 - 3 roku życia.
Rozproszenie młodych następuje w 2 roku życia po okresie hibernacji.
Żyje średnio 5 - 6 lat, maksymalnie 13.


Marmota himalayana w pobliżu nory


Opisane podgatunki :
- Marmota himalayana hemachalana - wschodnie Himalaje, Sikkim, Nepal - uważany za synonim Marmota himalayana himalayana
- Marmota himalayana himalayana - Nepal, północno-zachodnie Indie, północno-zachodni Syczuan ( Chiny )
- Marmota himalayana hodgsoni - Nepal - uważany za synonim Marmota himalayana himalayana
- Marmota himalayana robusta - Syczuan ( Chiny )


żerujący świstak himalajski ( Marmota himalayana himalayana )


Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję oraz prawdopodobieństwo dużych populacji.
Lokalnie może być zagrożony przez polowanie dla mięsa, futra oraz wyrobu z części ciała tradycyjnych leków. Innymi zagrożeniami są nadmierny wypas zwierząt domowych i niepokoje społeczne.
Podgatunek Marmota himalayana robusta jest uważany za największy, mogący ważyć powyżej 6 kilogramów.
Stanowi ważny składnik diety pantery śnieżnej ( Uncia uncia ), która jest uważana za gatunek krytycznie zagrożony.
Jest ujęty w Załączniku II Indian Wildlife Act Ustawy z 1972 roku oaraz CITES III dla Indii.
Rejestrowany z Parku Narodowego Annapurna ( Nepal ) oraz trzech innych obszarów chronionych w tym kraju.
Potrzebne są dalsze badania obejmujące dystrybucję i trendy populacji, gęstość osobniczą, siedliska, zagrożenia oraz nowe badania taksonomiczne.   

młode osobniki Marmota himalayana


młody osobnik Marmota himalayana

W niewoli - brak danych.








Świstak Menzbiera ( Marmota menzbieri ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ). Synonim Marmota marmota menzbieri - Arctomys menzbieri.


Występuje w Azji Środkowej ( zachodni Tien Shan ).


Zamieszkuje górskie stepy i alpejskie łąki na wysokości 2000 - 3400 m n.p.m. także tereny skaliste porośnięte karłowatym jałowcem.


świstak Menzbiera ( Marmota menzbieri ) 


Aktywny od kwietnia do końca sierpnia i początku września w ciągu dnia. Szczyt aktywności w godzinach porannych i popołudniowych. Okres hibernacji jest uzależniony od lokalnych warunków pogodowych i zasobów pokarmu. Żyje w niewielkich koloniach tworzonych przez grupy rodzinne składające się z dominującej pary, ich potomstwa oraz potomstwa z poprzedniego roku.
Kopie złożone systemy podziemnych nor i tuneli do głębokości 2,5 - 3 metrów, posiadających 3 - 4 wyjścia. Nory zimowe z komorą hibernakulum są głębsze i na okres zimowy są wyścielane trawą a zamykane warstwą gleby i trawy. Okres hibernacji trwa 6 - 7 miesięcy.
W czasie poszukiwania pokarmu, jeden z członków rodziny pozostaje na straży, wypatrując ewentualne niebezpieczeństwo. W momencie zagrożenia wydaje wysoki świst. W tym momencie pozostali członkowie grupy zmykają do kryjówek.
Odżywia się głównie podziemnymi częściami roślin ( kłącza, bulwy, cebule, korzonki ) oraz także owadami. Nie gromadzi zapasów pożywienia na okres zimowy lecz zapas tkanki tłuszczowej umożliwiającej hibernację.
Sezon godowy jeszcze w norze lub zaraz po jej opuszczeniu po hibernacji.
Ciąża trwa 30 - 35 dni, samica rodzi pod koniec maja lub na początku czerwca 2 - 7 młodych w północnej części zasięgu i 1 - 4 młodych w południowej części.
Okres laktacji 15 dni. Młode po tym okresie opuszczają norę i przechodzą na pokarm roślinny. 
Dojrzałość osiąga w 2 - 3 roku życia.
Młode rozpraszają się w wieku 2 lat, chociaż część samic pozostaje na tym samym terenie.
Żyją średnio 6 - 7 lat, maksymalnie 13 lat.


świstak Menzbiera ( Marmota menzbieri )


Opisane podgatunki :

- Marmota menzbieri menzbieri - góry Tien Shan
- Marmota menzbieri zachidovi - Uzbekistan, Tien Shan, rejon Chatkalski w Rosji

Gatunek uważany za wrażliwy ze względu na ograniczony zasięg ( około 20 000 km2 ) oraz wyraźnego spadku populacji w wyniku utraty siedlisk.
Populacja jest podzielona na dwie części : północną - Talass Alatau ( zamieszkuje te same siedliska co Marmota caudata ) i południową : zachodnia część Chatkal. Obszary te są oddalone więcej niż 100 kilometrów.
Szacunkowa wielkość populacji była mniejsza niż 60 000 osobników ( 1990 r. )
Średnia gęstość osobnicza w północnej części to około 50 osobników na 1km2 i 10 osobników na 1km2. W roku 1998 cała populacja była szacowana na jakieś 22 000 osobników.
Głównym zagrożeniem dla tego gatunku jest utrata siedlisk z powodu działalności rolniczej ( nadmierny wypas zwierząt domowych ).
Wpisany do Czerwonej Księgi Uzbekistanu.
Podlega całkowitej ochronie i zakazane jest polowanie na ten gatunek nawet w sposób tradycyjny ( polowanie z orłami Aquila chrysaetos ).
W celu ochrony utworzono dwa obszary chronione : Aktash i Aksu - Dzhabagly.
Hodowla w warunkach wiwaryjnych i rozmnażanie w celu reintrodukcji niestety nie powiodła się.


W niewoli - próby hodowli w celu ponownej reintrodukcji - bez powodzenia.









Świstak syberyjski, świstak mongolski, tarbagan ( Marmota sibirica ) gryzoń z rodziny wiewiórkowatych ( Sciuridae ). Synonim Marmota bobak sibirica.


Występuje w Azji Środkowej ( południowo-zachodnia Syberia, Transbaikalia, północna i zachodnia Mongolia, Heilongjiang i Neimenggu - Chiny ).

Zamieszkuje otwarte półpustynne stepy, laso-step, zbocza i doliny górskie, alpejskie łąki do wysokości 3800 m n.p.m.

świstak syberyjski ( Marmota sibirica )

Aktywny od kwietnia do października w ciągu dnia. Szczyt aktywności w godzinach porannych i popołudniowych.
Sposób życia zbliżony do bobaka ( Marmota bobak ).
Żyje w dużych koloniach, tworzonych przez grupy rodzinne. W skład grupy rodzinnej wchodzą dominująca para oraz ich bieżące i starsze potomstwo.
Kopie rozległe systemy nor i tuneli. Komora hibernakulum jest wyścielana trawami a otwór wejściowy jest zatykany warstwą gleby i traw. Hibernacja trwa około 6 - 7 miesięcy. W jednej komorze hibernuje 5 - 20 osobników.
W czasie gorącego lata w poszukiwaniu pokarmu migruje o około 800 - 1000 metrów w górach od zimowisk.
W czasie poszukiwania pokarmu, jeden z członków rodziny pozostaje na straży, wypatrując ewentualne niebezpieczeństwo. W momencie zagrożenia wydaje wysoki świst. W tym momencie pozostali członkowie grupy zmykają do kryjówek.
Odżywia się głównie roślinnością zielną i trawami ale także ziarnem, owocami i sporadycznie owadami.
Sezon godowy w kwietniu po okresie hibernacji.
Okres ciąży trwa 40 - 42 dni. Samica rodzi 4 - 8 ( średnio 5 ) młodych w miocie.
Okres laktacji około 15 - 20 dni. Młode wychodzą z nor w czerwcu. W tym czasie przechodzą na pokarm roślinny.
Dojrzałość płciową uzyskuje w wieku 2 - 3 lat. Żyje średnio 6 - 7 lat, maksymalnie 13 - 15 lat.
Rozproszenie młodych po drugiej hibernacji, na miejscu pozostaje część samic.

tarbagan ( Mamrota sibirica )

Opisane podgatunki :
- Marmota sibirica caliginosus - góry Hangay ( Mongolia ) - zagrożony
- Marmota sibirica dahurica - Transbaikalia, południowo-zachodnia Syberia - uważany za synonim Marmota sibirica sibirica
- Marmota sibirica sibirica - Transbaikalia, północna Mongolia, Mandżuria - zagrożony


Gatunek uważany za zagrożony ze względu na nadmierne polowanie dla futra.
Według zapisów myśliwych z lat 1942 - 1960 handel skórami tego gatunku osiągnął szczyt w 1947 roku - 2,5 mln skór.
W latach 1906 - 1994 w Mongolii pozyskano około 104,2 mln skór.
Ostatnie badania szacują, że handel skórami przekracza co najmniej 3 razy międzynarodowe limity.
W roku 2004 skonfiskowano 117 000 sztuk skór w nielegalnym handlu.
Szacowany spadek wielkości populacji w ciągu ostatnich 10 lat w Mongolii wynosi 70% ( Batbold 2002 ) - większość globalnego zasięgu jest w Mongolii.
W Mongolii można polować na tarbagana od 10 sierpnia do 15 października. W latach 2005 - 2006 ustanowiono całkowity zakaz ( Ministerstwo Przyrody i Środowiska ).
Na terenie Rosji rzadki i szacuje się, że populacja wykazuje trend spadkowy.
Wpisany jako gatunek zagrożony do Rosyjskiej Czerwonej Księgi i chroniony przez prawo krajowe.


rycina - świstak mongolski ( Marmota sibirica )


Świstak syberyjski może być nosicielem czarnej ospy przenoszonej na człowieka przez pchły ( Ceratophyllus silantievi ) lub także poprzez spożyte mięso. To stwarza, że jest on poddawany środkom rygorystycznej kontroli w wielu częściach zasięgu. Jednak ogniska zarazy są coraz rzadsze i nie stanowią już tak dużego zagrożenia dla człowieka.
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zakresie.
Potrzebne są następujące środki ochronne dla tego gatunku :
- ustalenie szczegółowych działań ochronnych w obszarach występowania gatunku
- poprawa egzekwowania prawa łowieckiego i ustawodawczego
- opracowanie programu podnoszenia świadomości społecznej w zakresie zagrożeń i ochrony gatunku
- dalsze badania ekologii i trendów populacji, monitorowanie całości populacji w celu opracowania planu zrównoważonego zarządzania polowań
- inicjowanie inicjatyw lokalnych społeczności w ochronie naturalnego środowiska
- oceny skuteczności reintrodukcji na obszarach historycznego zasięgu


świstak mongolski ( Marmota sibirica )

młody osobnik Marmota sibirica


W niewoli - hodowla w celu reintrodukcji w naturalnym środowisku.
O ewentualnych sukcesach hodowlanych - brak danych.

Marmota sibirica




   






























 Opracowano na podstawie:
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.


KRS 0000069730