wtorek, 31 stycznia 2012

Norniki socjalne z podrodzaju Microtus. Przegląd gatunków część II.

Ciąg dalszy przeglądu gatunków


Nornik południowy ( Microtus levis ) gryzoń z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Microtus epiroticus - Microtus rossiaemeridionalis - Microtus subarvalis.

Występuje w Europie ( Półwysep Bałkański, Ukraina, Białoruś, kraje nadbałtyckie, południowa Finlandia, europejska część Rosji ) i w Azji ( Azja Mniejsza, Syberia do jeziora Bajkał ). Wprowadzony na Svalbard.

Zamieszkuje lasy, polany śródleśne, wrzosowiska, bagna i torfowiska, doliny rzeczne, zarośla i zakrzewienia a także siedliska antropogeniczne : łąki i pastwiska, pola uprawne, ogrody i warzywniki, winnice od poziomu morza do 2500 m n.p.m.

nornik południowy ( Microtus levis )

Aktywny w ciągu całego roku, głównie od zmierzchu do świtu, chociaż w ciągu dnia także wyrusza na poszukiwanie pokarmu. Prowadzi częściowo podziemny tryb życia.
Żyje w bardzo licznych dochodzących nawet do 200.000 osobników koloniach ( zwłaszcza w południowej części zasięgu ). Kolonie tworzą blisko spokrewnione samice, które mieszkają razem ze swoim potomstwem. Samce tworzą grupy kawalerskie poruszające się w obrębie kilku kolonii. 
Kopie płytkie systemy komór i korytarzy w glebie lub w darni. Komory lęgowe i spiżarnie znajdują się na głębokości 15 - 20 cm. Szlaki komunikacyjne utrzymywane są stale w czystości, umożliwiając bezpieczne i szybkie poruszanie się i orientację. Osobniki rzadko poruszają się poza systemami komunikacyjnymi.
Odżywia się pokarmem roślinnym : podziemne części roślin ( bulwy, cebule, kłącza, korzenie ), nasiona, ziarna traw i zbóż, owoce i jagody, zielone części roślin, trawy.
Sezon rozrodczy od marca do października. 4-5 miotów w sezonie.
Co 3 - 5 lat występuje tzw. cykl reprodukcyjny. Zwiększa się wtedy gęstość osobnicza prowadząca do lokalnych migracji. Aby nastąpił zwiększony rozród muszą zaistnieć sprzyjające warunki siedliskowe.
Ciąża trwa 16 - 24 dni. Samica rodzi średnio 2 - 8 młodych ( w sprzyjających warunkach nawet 12 -15 ).
Młode są bezradne i nagie. Po około 20 - 22 dniach matka przestaje je karmić mlekiem.
Dojrzałość uzyskuje w wieku 2 - 2,5 miesiąca.

Opisane podgatunki :
- Microtus levis caspicus - południowa Rosja
- Microtus levis epiroticus - Grecja
- Microtus levis ghalgai - Czeczenia, Inguszetia
- Microtus levis levis - Rumunia, Bułgaria, Chorwacja, Serbia, Czarnogóra, Bośnia i Hercegowina
- Microtus levis muhlisi - Turcja
- Microtus levis relictus - Azja Mniejsza
- Microtus levis rhodopensis - Rodopy Centralne ( Bułgaria )
- Microtus levis rossiaemeridionalis - południowa Rosja, północny Kaukaz
- Microtus levis subarvalis - północno-wschodnia Rosja

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroki zasięg występowania i liczną populację.
Stanowi ważny składnik diety wielu drapieżników.
Uważany za szkodnika upraw rolnych i lokalnie tępiony.
Występuje w wielu obszarach chronionych w swoim zasięgu.
Nie są prowadzone żadne działania ochronne względem tego gatunku.

W niewoli - brak danych.




Microtus lydius - gryzoń z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Microtus socialis lydius - Microtus guentheri lydius.

Występuje w zachodniej Azji ( Turcja ).

Zamieszkuje suche stepy i tereny rolne.


Microtus lydius ?

Gatunek słabo poznany . Opisany w 2002 roku - Colak & Yigit. 

Opisane podgatunki :
- Microtus lydius ankarensis - rejon Ankary ( Turcja )
- Microtus lydius lydius - rejon Izmiru ( Turcja )

Gatunek o dużej niepewności taksonomicznej.
Brakuje danych określających zakres, ekologię i ewentualne zagrożenia.
Uważa się, że jest ściśle związany z Microtus socialis lub Microtus guentheri.
Microtus lydius wymaga dalszych badań taksonomicznych.

W niewoli - brak danych.




Microtus paradoxus - gryzoń z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Microtus irani paradoxus - Chilotus paradoxus.

Występuje w środkowej Azji ( południowy Turkmenistan, północno-wschodni Iran, północny Afganistan ).

Zamieszkuje stepy, zarośla i zakrzewienia, półpustynie, doliny rzeczne i wąwozy o wilgotnej i rumoszowej glebie. Również siedliska antropogeniczne : pastwiska, pola uprawne, winnice, sady, ogrody, warzywniki. Od wysokości 300 do 2500 m n.p.m.

Aktywny w ciągu całego roku, wiosną i latem od zmierzchu do świtu, jesienią i zimą w ciągu całej doby.
Kopie płytkie systemy korytarzy i komór o skomplikowanym wzorze z kilkoma otworami wyjściowymi. Czasami wyjścia są połączone ze sobą. Komory i spiżarnie umieszcza na głębokości do 70 cm pod powierzchnią.
Żyje w koloniach mogących obejmować 5 - 12 m2 powierzchni. Szlaki komunikacyjne tworzą rozległą sieć transportu.
Na gorsze okresy przechowuje zapasy pożywienia mogące ważyć do 3,5 kg.
Odżywia się pokarmem roślinnym : podziemne części roślin, nasiona, owoce, ziarno, trawy, zielone części roślin.
Sezon rozrodczy od maja do września. Może być 2 - 3 mioty w sezonie.
Ciąża trwa 20 - 22 dni, samica rodzi 2 - 8 młodych.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na umiarkowanie duży zasięg i lokalnie duże populacje w odpowiednich siedliskach. Jednak na niektórych obszarach odnotowano duże spadki występowania.
Głównie dotyczy to populacji z Turkmenistanu, którym zagrażają zmiany klimatyczne ( wzrost okresów suszy ) i nadmierny wypas zwierząt domowych.
Microtus paradoxus źle adaptuje się do nowych warunków siedliskowych.
Nie stwierdzono występowania gatunku na obszarach chronionych.


W niewoli - brak danych.




Microtus qazvinensis -  gryzoń z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ).


Występuje w środkowej Azji ( północno-zachodni Iran - prowincja Qazvin ).


Zamieszkuje otwarte tereny trawiaste ( łąki i pastwiska ) i stepy.


Gatunek słabo poznany. Opisany w 2003 roku ( Goleniszczew - Golenishchev ).

Nie opisano żadnych podgatunków.

Gatunek wcześniej był przypisany do Microtus irani.
Prawdopodobnie jest szeroko rozpowszechniony, ale zakres występowania jest obecnie nieznany.
Gatunek ma podobne preferencje siedliskowe jak Microtus guentheri i Microtus irani, chociaż wydaje się, że jest bardziej elastyczny.
Brak wyraźnych zagrożeń dla tego gatunku.
Brak jest informacji czy występuje w jakimkolwiek obszarze chronionym.
Niezbędne są dalsze badania w celu określenia ważności gatunku i jego dystrybucji, trendów i stanu populacji oraz zagrożeń.


W niewoli - brak danych.








Microtus schidlovskii - gryzoń z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Microtus socialis schidlovskii - Microtus colchicus schidlovskii.


Występuje w południowo-wschodniej Europie ( Zakaukazie - północno-zachodnia i środkowa Armenia, południowa i zachodnia Gruzja ) i w zachodniej Azji ( północno-wschodnia Turcja ).


Zamieszkuje stepy i łąki górskie i wyżynne na wysokościach 1400 - 1700 m n.p.m. oraz siedliska antropogeniczne ( pola uprawne i warzywniki ).


Aktywny w ciągu całego roku, szczyt aktywności od zmierzchu do świtu. Prowadzi głównie podziemny tryb życia, chociaż poszukuje również pokarmu na powierzchni.
Kopie proste systemy komór i korytarzy na głębokości 5 - 15 cm pod powierzchnią gleby. Szlaki komunikacyjne są szeroko rozbudowane i prowadzą do miejsc żerowania.
Odżywia się głównie podziemnymi częściami roślin ( bulwy, cebule, kłącza, korzenie ), także nasiona i ziarna, zielone części roślin, owoce. Część pokarmu znosi do spiżarni na gorsze okresy ( zima ).
Sezon rozrodczy od marca do października. Może być do 4 miotów w sezonie.
Samica po 20 - 22 dniach rodzi 2 - 8 młodych. Dojrzałość uzyskuje w wieku 2 - 3 miesięcy.
Żyje około 1,5 - 2 lata.

Opisane podgatunki :
- Microtus schidlovskii colchicus - Zakaukazie - uważany też za samodzielny gatunek Microtus colchicus
- Microtus schidlovskii goriensis - Gruzja - uważany też za samodzielny gatunek Microtus goriensis
- Microtus schidlovskii schidlovskii - północno-zachodnia Armenia

Gatunek uznawany za nie zagrożony. Brak jest większych znanych zagrożeń.
Podgatunki Microtus schidlovskii colchicus i Microtus schidlovskii goriensis często opisywane są jako samodzielne gatunki Microtus colchicus i Microtus goriensis lub jako podgatunki Microtus socialis.
Nie są znane żadne szczególne środki ochronne.
Brak jest informacji czy występuje w jakimkolwiek obszarze chronionym.


W niewoli - brak danych.




Microtus socialis - gryzoń z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). 


Występuje w południowo-wschodniej Europie ( Kaukaz - Armenia, Gruzja ) oraz w zachodniej i środkowej Azji ( wschodnia Turcja, północno-zachodnia Syria, Liban, północny Irak, Iran ) aż po jezioro Bałchasz i północno-zachodnie Chiny ( Xinjiang ).

Zamieszkuje suche stepy na równinach i wysokie góry i wyżyny od poziomu morza do 2480 m n.p.m. ale także siedliska antropogeniczne ( pola uprawne, warzywniki ).

rycina - Microtus socialis

Aktywny przez cały rok, szczyt aktywności od zmierzchu do świtu.
Żyje w złożonych koloniach, utworzonych przez spokrewnione samice.
Prowadzi głównie podziemny tryb życia, na powierzchnię wychodzi rzadko zwłaszcza w okresie lata. Kopie rozległe systemy komór i korytarzy, z wieloma wejściami, przejściami, komorami sypialnymi i spiżarniami. Schroniska te znajdują się na głębokości 5 - 10 cm pod powierzchnią, jedynie komory lęgowe i spiżarnie usytuowane są głębiej. Na jesieni zaopatruje spiżarnie, głównie w nasiona i ziarna na okres zimy.
Odżywia się głównie podziemnymi częściami roślin, nasionami i ziarnami, owocami, zielonymi częściami roślin.
Sezon rozrodczy trwa cały rok, może być 3 - 5 miotów w sezonie. Zmniejszona częstotliwość rozrodu lub całkowite zaniechanie zdarza się w warunkach suchych lat i mroźnych zim ( 1 miot ). Szczyty rozrodu występują podczas wilgotnego lata i powtarzających się ciepłych zim.
Podczas masowych cyklów reprodukcyjnych, gęstość osobnicza może osiągnąć nawet 90 000 otworów na hektar w części siedlisk.
Samica po 20 - 22 dniach, rodzi 4 - 18 młodych ( średnio 6 - 8 ). Młode rodzą się gołe i bezradne. W wieku 20 dni są odstawiane i usamodzielniają się. Dojrzałość uzyskuje w wieku 2 - 2,5 miesiąca.

Microtus socialis 

Opisane podgatunki :
- Microtus socialis astrachanensis - stepy w rejonie Astrachania ( Rosja ) - zagrożony
- Microtus socialis binominatus - Zakaukazie ( Armenia )
- Microtus socialis bogdoensis - Xinjiang ( Chiny ) - zagrożony
- Microtus socialis gravesi - Kazachstan
- Microtus socialis hyrkania - północno-wschodni Iran
- Microtus socialis nikolajevi - Kyuk-Tuk Island, Krym ( Ukraina )
- Microtus socialis parvus - północno-wschodni Kaukaz - zagrożony
- Microtus socialis satunini - Kaukaz
- Microtus socialis socialis - dolina rzeki Ural ( Rosja )
- Microtus socialis syriacus - Syria - zagrożony


rycina - Microtus socialis


Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na duże rozpowszechnienie. Zagrożone mogą być izolowane populacje z północnej Osetii, Kałmucji, Astrachania, Syrii i Chin.
Uważany jest za szkodnika upraw rolnych i lokalnie tępiony.
Zagrożeniami dla izolowanych populacji są zmiany klimatyczne ( pustynnienie siedlisk ) i nadmierny wypas zwierząt domowych.
Microtus socialis uważany jest za gatunek silnie kopiący z grupy norników socjalnych - jest numerem 1 wśród pozostałych gatunków w tej dziedzinie.
Jest rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zasięgu.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.


W niewoli - brak danych.




Microtus transcaspicus - gryzoń z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Microtus kermanensis.


Występuje w południowo-środkowej Azji ( półudniowo-zachodni Turkmenistan, północno-wschodni Iran, północny Afganistan ).

Zamieszkuje górskie i wyżynne stepy, doliny rzeczne, zarośla i zakrzewienia, tugai od 300 do 2000 m n.p.m.

Aktywny w ciągu całego roku, szczyt aktywności od zmierzchu do świtu.
Żyje w niewielkich koloniach, zajmujących 3 - 5 m2 powierzchni.
Kopie płytkie systemy komór i korytarzy z 2 - 5 wyjściami, na głębokości 5 - 10 cm pod powierzchnią gleby.
Odżywia się głównie zielonymi częściami roślin ale także podziemnymi ich częściami, nasionami i ziarnem.
Sezon rozrodczy od kwietnia do września. W sezonie 2 - 3 mioty.
Samica rodzi po 20 - 22 dniach, 2 - 6 młodych.
Dojrzałość uzyskuje w wieku 2 - 3 miesięcy.

Opisane podgatunki :
- Microtus transcaspicus kermanensis - południowo-wschodni Iran - zagrożony
- Microtus transcaspicus khorkoutensis - północno-wschodni Iran
- Microtus transcaspicus transcaspicus - południowy Turkmenistan, północny Afganistan


Gatunek uznawany za nie zagrożony mimo niewielkiego zasięgu. Brak jest podejrzenia o trend spadkowy populacji.
Brak znanych zagrożeń dla tego gatunku. Zagrożenie może stanowić utrata siedlisk ze względu na zmiany klimatyczne. Zagrożony jest podgatunek Microtus transcaspicus kermanensis ze względu na ma zasięg występowania. Dawniej opisywany jako samodzielny gatunek Microtus kermanensis.
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zasięgu.
Brak jest podejmowanych działań ochronnych. 


W niewoli - brak danych. 








 Opracowano na podstawie:
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.



  

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz


KRS 0000069730