Beszamel i spółka bez ograniczeń: 22 wrzesień

czwartek, 20 września 2012

22 wrzesień - Światowy Dzień Nosorożca

Nosorożce ( Rhinocerotidae ), rodzina ssaków z rzędu nieparzystokopytnych ( Perissodactyla ).
Współcześnie obejmuje 5 gatunków dużych ssaków z 4 rodzajów :

Ceratotherium - 1 gatunek
Dicerorhinus - 1 gatunek
Diceros - 1 gatunek
Rhinoceros - 2 gatunki

Występują w Afryce ( 2 gatunki ) i w Azji ( 3 gatunki ).

szkic - przegląd gatunków nosorożców

Zamieszkują stepy i sawanny, zarośla, lasy galeriowe, tropikalne lasy deszczowe, trawiaste równiny zalewowe do wysokości 2700 m n.p.m.

- Ceratotherium simum ( nosorożec biały, nosorożec szerokopyski ) największy przedstawiciel rodziny.

Ceratotherium simum simum - Bronx Zoo

- Dicerorhinus sumatrensis ( nosorożec sumatrzański ) najmniejszy przedstawiciel rodziny.

Dicerorhinus sumatrensis - Cincinnati Zoo

- Diceros bicornis ( nosorożec czarny, nosorożec wąskopyski, nosorożec zwyczajny )

Diceros bicornis - Dvur Kralove Zoo

- Rhinoceros sondaicus ( nosorożec jawajski ) krytycznie zagrożony

Rhinoceros sondaicus - mikro populacja z Wietnamu ( odkryta w XXI wieku ) została wybita przez kłusowników

- Rhinoceros unicornis ( nosorożec indyjski, nosorożec pancerny )

Rhinoceros unicornis - Basel Zoo

Prowadzą głównie samotny tryb życia, jedynie nosorożec biały żyje w niewielkich grupach do 10 osobników. Osobniki unikają się wzajemnie a terytoria oznaczają wydeptanymi wśród roślinności ścieżkami. Granice znakowane są moczem i stosami odchodów.

Charakteryzują się posiadaniem jednego lub dwóch rogów, zbudowanych z włóknistego białka - keratyny ( występuje też we włosach i paznokciach ). Posiadają trójpalczaste kończyny zakończone tępymi kopytami. Skóra nosorożców jest gruba i prawie naga ( jedynie nosorożec sumatrzański okryty jest sierścią ). Tworzy ona płytowe fałdy, zwłaszcza na barkach i biodrach. Posiadają pęczki włosów na końcu ogona i obrzeżach uszu.

Odżywiają się głównie roślinnością zielną, trawami, gałązkami i liśćmi krzewów.

kopulujące nosorożce czarne ( Diceros bicornis michaeli ) - Dvur Kralove Zoo

Po ciąży trwającej średnio od 15 do 19 miesięcy ( w zależności od gatunku ) samica rodzi 1 młode. Młode pozostaje z samicą około 2 lat.

Dojrzałość płciową uzyskują około 7 roku życia.

Żyją średnio 25 - 30 lat. W niewoli do 50 lat.

Wszystkie gatunki są zagrożone i krytycznie zagrożone. Bliskie wyginięcia są dwa gatunki z Azji :

- nosorożec jawajski ( Rhinoceros sondaicus ), którego około 60 lub mniej osobników przetrwało w Parku Narodowym Udjung Kulon na Jawie ( osobniki z mikro populacji odkrytej w Wietnamie zostały wybite przez kłusowników )

- nosorożec sumatrzański ( Dicerorhinus sumatrensis ) liczy około 300 osobników, zarówno z kontynentu ( Malezja i prawdopodobnie wyspowo Tajlandia i Birma ) oraz z Borneo, Jawy i Sumatry

Rhinoceros sondaicus

Dicerorhinus sumatrensis - Cincinnati Zoo

Pozostałe gatunki są w nieco lepsze sytuacji, chociaż wszędzie kłusownictwo daje się we znaki.

Główne zagrożenie stanowi degradacja i niszczenie środowiska naturalnego, utrata siedlisk i ich fragmentacja, kłusownictwo dla rogu i krwi ( wykorzystywanych w tradycyjnej chińskiej medycynie ) oraz niska rozrodczość gatunków.

Wszystkie gatunki są ujęte w Załączniku CITES I oraz na liście IUCN.

Legalne polowania odbywają się jedynie na terenie Namibii i R.P.A. i prowadzone są na prywatnych terenach i farmach.

Róg nosorożca po zabiciu jest łatwo odrywany od ciała.

zabity przez kłusowników nosorożec w Kenii

rogi afrykańskich nosorożców odebrane kłusownikom

Ośrodki hodowlane i placówki zoologiczne objęły nosorożce ( 4 gatunki ) programami hodowlanymi w celu utrzymania części gatunków oraz ich podgatunków. Jedynie nosorożec jawajski nie jest hodowany w żadnej placówce ( tylko 22 osobniki były odnotowane w historii ogrodów zoologicznych ).