wtorek, 13 sierpnia 2013

Nornica ruda i pokrewne gatunki. Część I







Nadrodzina : Muroidea
Rodzina : chomikowate ( Cricetidae )
Podrodzina : nornikowate ( Arvicolinae )
Rodzaj : Myodes



Myodes andersoni - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Clethrionomys andersoni - Eothenomys andersoni - Phaulomys andersoni.

Występuje we wschodniej Azji ( Japonia - centralna Honsiu, południowa część Półwyspu Kii, District Chubu, Hokuriku, Tohoku ). Jest to endemit dla Japonii.

Zamieszkuje tereny skaliste, lasy łęgowe, podmokłe łąki, siedliska antropogeniczne ( kamienne murki wzdłuż pól uprawnych, sztuczne groble ) od 400 m n.p.m. do alpejskich łąk.


Myodes andersoni

Aktywna w ciągu całego roku, od zmierzchu do świtu, czasami za dnia. Żyje samotnie, w pary łączy się w sezonie godowym.
Jest terytorialna, rewir to około 500 - 5 000 m2. Terytoria osobników zachodzą na siebie.
Jest bardzo szybko poruszającym się gryzoniem, który przemierza swoje terytorium wydeptanymi ścieżkami lub wygrzebanymi w glebie tunelami. Ścieżki i tunele tworzą gęstą sieć komunikacyjną.
Kryjówki zakłada w norach, pod stosami kamieni, w szczelinach i rumowiskach skalnych, czasami w gęstych zaroślach lub nisko położonych gniazdach ptasich. Buduje kuliste gniazdo z różnorodnego, miękkiego materiału ( trawa, sierść, ptasie pióra itp. ).
Doskonale się wspina, dlatego ma dostęp do różnorodnego pokarmu. Pożywienia szuka na ziemi jak i na gałęziach drzew i krzewów.
W zależności od pory roku i dostępności odżywia się różnorodnym pokarmem roślinnym ( nasiona drzew i krzewów, owoce i jagody, pąki, liście, kwiaty, bulwy, cebule, kłącza, korzonki, rośliny zielne i trawy, różnorodne nasiona itp. ). W skład jej diety wchodzą również bezkręgowce, czasami nawet jaja ptaków.
Sezon godowy od wiosny do jesieni.
System krycia poligamiczny może być też poliandria.
Ciąża trwa 19 - 20 dni. Samica rodzi 2 - 6 młodych w miocie ( średnio 4 ) gołych, ślepych i bezradnych.  Może być do 4 miotów w roku.
Odstawienie następuje po 3 - 4 tygodniach od narodzin. W wieku około 5 - 6 tygodni młode dojrzewają płciowo. Zdarza się, że samice rodzą jeszcze przed zimą. 
Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi.
Prawdopodobnie występuje kanibalizm u obu płci.
Żyje około 20 - 24 miesięcy.


Myodes andersoni andersoni - osobnik w warunkach laboratoryjnych

Opisane podgatunki :
- Myodes andersoni andersoni - Japonia ( północne Honsiu, Morioka, Iwate Ken ) - synonim Phaulomys andersoni andersoni- Myodes andersoni imaizumii - Japonia ( południowe Honsiu, Półwysep Kii, Nachi Falls, Wakayama - ken ) - synonim Eothenomys imaizumii - Clethrionomys imaizumii - Myodes imaizumii - Phaulomys andersoni imaizumii - uważany za samodzielny gatunek  - Myodes andersoni niigatae - Japonia ( centralne Honsiu ) - synonim Clethrionomys andersoni niigatae - Evotomys niigatae - Phaulomys andersoni niigatae
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na pewien stopień tolerancji na modyfikację siedlisk, prawdopodobieństwo dużych populacji i brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej.
Poprzednio dzielony na trzy odrębne gatunki, jednak obecne badania nie udowodniły tego ( Abe & wsp.2005 ). Pierwotnie nazwany Evotomys, z czasem w rodzaju Eothenomys i Clethrionomys.
Myodes imaizumii traktowany za odrębny gatunek przez Musser & Carleton ( 2005 ), uważany jest za synonim Myodes andersoni ( Iwasa & wsp.1999 ).
Gatunek jest dość powszechny w odpowiednim siedlisku. Jednak trudny do odłowu i badań terenowych ( Abe & wsp.2005 ).
Rejestrowany z obszarów chronionych w swoim zasięgu.
Potrzebne są dalsze badania dotyczące stanu i trendów populacji, zagrożeń, siedlisk, historii naturalnej i taksonu.

W niewoli - brak danych.




Nornica kalifornijska, nornica zachodnia ( Myodes californicus ) - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Clethrionomys gapperi californicus - Clethrionomys californicus - Evotomys californicus - Clethrionomys occidentalis californicus.

Występuje w Ameryce Północnej ( zachodnie wybrzeże Oceanu Spokojnego, U.S.A. - zachodni Oregon, północno-zachodnia Kalifornia ).

Zamieszkuje gęste i wilgotne lasy iglaste, wilgotne lasy mieszane, brzegi strumieni od poziomu morza do wysokości 1900 m n.p.m.


rycina - nornica kalifornijska ( Myodes californicus ) u góry ; forma nadmorska, u dołu ; forma środlądowa

Aktywna w ciągu całego roku, głównie w nocy, chociaż czasami za dnia.
Prowadzi samotny tryb życia. W pary łączy się w okresie godowym.
Jest terytorialna, terytorium to 606 - 3418 m2. Terytoria poszczególnych osobników zachodzą na siebie.
Po swoim terytorium porusza się szlakami komunikacyjnymi, które stanowią sieć wydeptanych ścieżek i tuneli wyrytych w ściółce i miękkiej glebie.
Na kryjówki wybiera opuszczone nory, jamy i zagłębienia wśród korzeni drzew, szczeliny skalne, powalone pnie i leżące kłody. Buduje gniazdo z miękkich materiałów.
Pokarm poszukuje na ziemi ale również na drzewach i krzewach.
Odżywia się głównie owocnikami grzybów ektomikoryzowych, które stanowią około 75 - 90 % jej diety. Zjada też różnorodne nasiona, owoce  i jagody, zioła i trawy, porosty, itp. prawdopodobnie larwy owadów. Sugeruje się, że magazynuje owocniki grzybów do późniejszego spożycia.
Sezon godowy od lutego do listopada ale może być przez cały rok.
System krycia poligamiczny.
Ciąża trwa 17 - 21 dni. Samica rodzi 2 - 6 młodych ( średnio 3 ) w miocie. Może być 4 mioty w roku.
Odstawienie następuje w 3 tygodniu od narodzin.
Dojrzałość płciową osiąga po 5 - 6 tygodniach. Samice rodzą jeszcze przed zimą, w tym samym roku. Rozproszenie następuje w 4 - 5 tygodniu od narodzin.
Występuje kanibalizm u obojga płci.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi.
Żyje około 20 - 24 miesięcy ale najczęściej około 12 miesięcy.

Opisane podgatunki :
- Myodes californicus californicus - U.S.A. ( Oregon - Sonoma County, Kalifornia - Eureka, Humboldt County ) - synonim Clethrionomys californicus californicus- Myodes californicus mazama - U.S.A. ( Kalifornia - Klamath County, Oregon - Crater Lake, Wizard Island, Mount Mazama, Cascades Mountains ) - synonim Clethrionomys californicus mazama - Myodes gapperi mazama 
- Myodes californicus obscurus - U.S.A. ( Oregon - Prospect, Upper Rogue River Valley, Jackson County, Kalifornia - Coast Range ) - synonim Clethrionomys gapperi obscurus ? - Evotomys obscurus - Myodes gapperi obscurus 

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, duże populacje i brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej.
Preferuje siedliska wilgotne i chłodne w głębokim lesie. Działalność człowieka może mieć niekorzystny wpływ na liczebność Myodes californicus.
Gęstość osobnicza w pierwotnym lesie to 1,2 - 7,9 osobnika/ha. Maksymalną gęstość rejestrowano w miejscach cięcia drzew, po kilku miesiącach od tych cięć - było to 12,4 osobnika /ha. Po wykarczowaniu pni lub spaleniu obszaru gęstość błyskawicznie spadła i Myodes californicus całkowicie zniknął. Powrót gatunku na taki obszar następuje zwykle dopiero wiosną w następnym roku.
Obszary spalone i wykarczowane nie zapewniają odpowiedniego siedliska i mogą być czasowo nie zamieszkałe ( Alexander i Verts 1992 ).
Jest prawdopodobnie rozpraszaczem zarodników grzybów ektomikoryzowych, które żyją w symbiozie z drzewami.
Gatunek należy do bazy pokarmowej wielu drapieżników, jako ważny składnik tej bazy.
Rejestrowany z kilku obszarów chronionych w swoim zasięgu.

W niewoli - brak danych.




Myodes centralis  gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Clethrionomys glareolus centralis - Clethrionomys rutilus centralis - Evotomys centralis.

Występuje w Azji ( góry Tien Shan w Chinach, północno-zachodni Xinjiang, Kirgizja, Kazachstan ).

Zamieszkuje górskie lasy iglaste, lasy liściaste oraz obszary skaliste powyżej linii lasu od 1300 - 2900 m n.p.m.

Aktywna w ciągu całego roku, głównie w nocy ale czasami za dnia. Żyje samotnie ale w zimie może gromadzić się w niewielkie grupy. Może się przenosić do siedzib ludzkich w zimie.
Jest terytorialna, ale rewiry osobników zachodzą na siebie.
Kryjówki zakłada w szczelinach i rumowiskach skalnych, w jamach i zagłębieniach pod korzeniami drzew, pod powalonymi pniami, pod stosami kamieni, norach. W zimie często w głębokim śniegu jak pokrywa jest dostatecznie gruba.
Prowadzi aktywny tryb życia, porusza się szybko i zwinnie, dobrze wspina się na drzewa i krzewy.
Po rewirze porusza się wydeptanymi ścieżkami i wydrążonymi tunelami w ściółce lub miękkiej glebie.
Odżywia się różnorodnym pokarmem w zależności od pory roku i dostępności. W skład jej diety wchodzi pokarm roślinny ( nasiona, owoce i jagody, cebule, bulwy, kłącza, korzonki, grzyby, porosty, trawy i zioła, itp. ) ale również bezkręgowce.
Sezon godowy w zależności od wysokości zamieszkiwania. Na niższych wysokościach trwa około 7 miesięcy a na wyższych około 4 - 4,5 miesiąca. System krycia poligamiczny.
Ciąża trwa 18 - 21 dni. Samica rodzi 2 - 9 młodych ( średnio 4 ) w miocie. 2 - 4 mioty w sezonie.
Odstawienie po 3 - 4 tygodniach od narodzin. Dojrzałość płciową uzyskuje po 5 - 6 tygodniach.
Rozproszenie następuje w 5 tygodniu życia.
Prawdopodobnie występuje kanibalizm.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi.
Żyje około 20 - 24 miesięcy ale najczęściej około 12 miesięcy.

Opisane podgatunki :
- Myodes centralis frater - środkowa Azja ( rosyjski Tien Shan, wschodnia część Kirghiz Range ) - synonim Clethrionomys glareolus frater - Clethrionomys frater - Evotomys frater - Clethrionomys centralis frater 

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na obfite populacje i brak znanych zagrożeń w chwili obecnej. Populacje wahają się w naturalnych cyklach i wzrastają po zwiększonym owocowaniu jałowca ( Fedosenko 1964 ).
W niektórych obszarach jak np. Kotlina Dżungarska populacje są zawsze niskie ( Fedosenko i Lobachev 1970 ).
Wylesianie może niekorzystnie wpływać na wielkość zasięgu.
Rejestrowany z niektórych obszarów chronionych w swoim zasięgu.

W niewoli - brak danych.




Myodes gapperi gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Clethrionomys gapperi - Evotomys gapperi - Arvicola gapperi.

Występuje w Ameryce Północnej ( Kanada - od Kolumbii Brytyjskiej do Nowej Funlandii, U.S.A. - od Gór Skalistych do Appalachów i Arizonę i Nowy Meksyk na południu ).

Zamieszkuje różnorodne siedliska : tundrę, las iglasty na suchych i wilgotnych obszarach, torfowiska i moczary, las liściasty i mieszany, obrzeża lasów, czasami tereny trawiaste.  

Myodes gapperi w typowym dla siebie siedlisku

Aktywna w ciągu całego roku, głównie w nocy. Żyje samotnie, w pary łączy się w sezonie rozrodczym.
Jest terytorialna, w zależności od dostępności pokarmu i pory roku rewir może mieć nawet 1,4 ha w lecie ( 0,5 ha najczęściej ) i 0,14 ha w zimie.
Jest bardzo agresywna zarówno do osobników swojego gatunku jak i względem innych gatunków.
Na kryjówki wybiera zagłębienia i jamy pod korzeniami drzew, rumowiska skalne, powalone pnie, wykroty, gęste zarośla, nory. Buduje kuliste gniazdo z trawy, mchu, porostów lub rozdrobnionych liści. Umieszcza je czasami w dziupli drzewa lub wprost na gałęzi, wysoko nad ziemią. W zimie gniazdo często umieszczone jest wprost pod warstwą śniegu.
Po swoim rewirze porusza się własnymi szlakami komunikacyjnymi ale również korzysta z tuneli ryjówek czy kretów.
Jest to zwinny i doskonale wspinający się gryzoń, który częściej skacze niż biega.
Zagrożony wydaje chrapliwy okrzyk, który jest słyszalny z odległości 1 do 2 metrów. Po wydaniu okrzyku ucieka lub zastyga w bezruchu w zależności od jej poprzedniej aktywności. Innym sposobem komunikacji jest zgrzytanie zębami. Sygnały wizualne jak postawa ciała mają znaczenie w interakcjach z osobnikami tego samego gatunku. Sygnały chemiczne i ich rola nie zostały dokładnie poznane.
Odżywia się w zależności od pory roku i siedliska różnorodnym pokarmem roślinnym. W skład jej diety wchodzą : młode liście i pędy, owoce i jagody, grzyby, nasiona drzew i krzewów, trawy i zioła, podziemne części roślin ale także owady i ich larwy. Czasami gromadzi pokarm w gniazdach na okres zimy ale nadal poszukuje pokarmu pod śniegiem. 
Sezon rozrodczy od wczesnej wiosny do późnej jesieni. 
System krycia poligamiczny.
Samica po ciąży trwającej 17 - 19 dni rodzi 1 - 11 młodych w miocie ( średnio 3 - 7 ). W sezonie może być 2 - 3 mioty.
Młode rodzą się gołe, ślepe i bezradne. Po 8 dniach są porośnięte sierścią a po 15 otwierają oczy. Odstawienie następuje po 17 - 21 dniach od narodzin.
Występuje kanibalizm u obojga płci. Samiec nie uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Dojrzałość płciową uzyskuje w 3 miesiącu życia.
Rozproszenie następuje po miesiącu od narodzin. Samice nie rozpraszają się daleko od miejsca narodzin a samce podejmują dalsze wędrówki.
Żyje do około 20 miesięcy ale zwykle do 12 - 14 miesięcy.

Myodes gapperi

Myodes gapperi

Opisane podgatunki :
- Myodes gapperi arizonensis - U.S.A. ( wschodnia Arizona - White Mountains, być może w Nowym Meksyku ) - synonim Clethrionomys gapperi arizonensis
- Myodes gapperi athabascae - Kanada ( strefa subarktyczna, południowe Mackenzie, północna Kolumbia Brytyjska, północna Alberta, północny Saskatchewan, północno-zachodnia Manitoba ) - synonim Clethrionomys gapperi athabascae - Evotomys gapperi athabascae 
- Myodes gapperi brevicaudus - U.S.A. ( Black Hills, Custer County - Dakota Południowa, Wyoming ) - synonim Clethrionomys gapperi brevicaudus - Clethrionomys brevicaudus - Evotomys brevicaudus
- Myodes gapperi carolinensis - U.S.A. ( Roan Mountain, Mitchell County - Karolina Północna i Południowa, Tennessee, Wirginia Zachodnia, Maryland - synonim Clethrionomys gapperi carolinensis - Clethrionomys carolinensis - Evotomys carolinensis
- Myodes gapperi cascadensis - U.S.A. ( południowo-wschodnia Alaska, Cascades Mountains - Washington ), Kanada ( Kolumbia Brytyjska ) - synonim Clethrionomys cascadensis - Clethrionomys gapperi cascadensis
- Myodes gapperi caurinus - Kanada ( południowo-zachodnia Kolumbia Brytyjska ), U.S.A. ( Washington ) - synonim Clethrionomys occidentalis caurinus - Clethrionomys caurinus - Evotomys caurinus - Clethrionomys gapperi caurinus - traktowany też jako samodzielny gatunek  
- Myodes gapperi fuscodorsalis - Kanada ( Nowy Brunszwik ) - synonim Clethrionomys fuscodorsalis - Evotomys fuscodorsalis - Clethrionomys gapperi fuscodorsalis
- Myodes gapperi galei - Kanada ( Kolumbia Brytyjska, południowo-zachodnia Alberta ), U.S.A. ( północna Montana ) - synonim Evotomys galei - Evotomys gapperi galei - Clethrionomys gapperi galei
- Myodes gapperi gapperi - Kanada ( Rocky Mountains, zachodni Labrador ), U.S.A. ( Massachusetts, New Jersey, Pennsylvania ) - synonim Clethrionomys gapperi gapperi
- Myodes gapperi gaspeanus - Kanada ( Gaspe Peninsula, Quebec, północno-zachodni Nowy Brunszwik ) - synonim Clethrionomys gapperi gaspeanus
- Myodes gapperi gauti - U.S.A. ( południowo-centralne Kolorado, północno-centralny Nowy Meksyk ) - synonim Clethrionomys gapperi gauti
- Myodes gapperi hudsonius - Kanada ( Hudson Bay, Manitoba, Ontario, Quebec ) - synonim Clethrionomys hudsonius - Clethrionomys gapperi hudsonius
- Myodes gapperi idahoensis - U.S.A. ( Blue Mountains - południowo- wschodni Washington, Oregon, Idaho, Utah, Wyoming ) - synonim Clethrionomys idahoensis - Evotomys idahoensis - Clethrionomys gapperi idahoensis
- Myodes gapperi limitis - U.S.A. ( Mogollon Mountains - Nowy Meksyk ) - synonim Clethrionomys limitis - Evotomys limitis - Clethrionomys gapperi limitis
- Myodes gapperi loringi - U.S.A. ( Dakota Północna, Minnesota, Dakota Południowa ), Kanada ( południowo-zachodnia Manitoba, Alberta ) - synonim Clethrionomys loringi - Evotomys gapperi loringi - Clethrionomys gapperi loringi
- Myodes gapperi maurus - U.S.A. ( Kentucky, Wirginia ) - synonim Clethrionomys gapperi maurus - zagrożony
- Myodes gapperi mazama - Kanada ( Cascades Mountains ), U.S.A. ( Oregon, północna Kalifornia ) - synonim Evotomys mazama - Clethrionomys mazama - Clethrionomys occidentalis mazama - Clethrionomys californicus mazama
- Myodes gapperi nivarius - U.S.A. ( Washington - Olympic Mountains ) - synonim Evotomys nivarius - Clethrionomys nivarius - Clethrionomys occidentalis nivarius
- Myodes gapperi obscurus - U.S.A. ( Oregon - Rogue River Valley, Jackson County, Kalifornia - Trynity Mountains, Yola Bolly Mountain,Siskiyou County, South Fork Mountain, Humboldt County, Tehama County ), Kanada ( forest of Cascades Mountains ) - synonim Evotomys obscurus - Clethrionomys obscurus - Clethrionomys occidentalis obscurus - Clethrionomys californicus obscurus - traktowany też jako samodzielny gatunek
- Myodes gapperi occidentalis - Kanada ( Kolumbia Brytyjska - Cottage Lake ), U.S.A. ( Washington - Chehalis County ) - synonim Evotomys occidentalis - Clethrionomys occidentalis occidentalis - Clethrionomys californicus occidentalis - Clethrionomys occidentalis - traktowany też jako samodzielny gatunek z 6 podgatunkami
- Myodes gapperi ochraceus - Kanada ( Nowy Brunszwik, Quebec, Nowa Szkocja ), U.S.A. ( Maine, Massachusetts, Vermont ) - synonim Evotomys gapperi ochraceus - Clethrionomys gapperi ochraceus
- Myodes gapperi pallescens - Kanada ( Nowa Szkocja - Wolfville, Kings County ) - synonim Clethrionomys gapperi rufescens - Clethrionomys gapperi pallescens
- Myodes gapperi paludicola - U.S.A. ( Ohio - Conneaut Creek, Pennsylvania ) - synonim Clethrionomys gapperi paludicola
- Myodes gapperi phaeus - Alaska, Kanada ( Kolumbia Brytyjska ) - synonim Evotomys phaeus - Clethrionomys phaeus - Clethrionomys gapperi phaeus
- Myodes gapperi proteus - Kanada ( Labrador, Seven Islands ) - synonim Evotomys proteus - Clethrionomys phaeus - Clethrionomys gapperi proteus
- Myodes gapperi pygmaeus - U.S.A. ( Washington - Nisqually River ) - synonim Evotomys pygmaeus - Clethrionomys gapperi pygmaeus - traktowany jako synonim Myodes gapperi occidentalis 
- Myodes gapperi rhoadsii - U.S.A. ( New Jersey - Pine Barrens Area ) - synonim Evotomys gapperi rhoadsi - Clethrionomys gapperi rhoadsii
- Myodes gapperi rufescens - Kanada ( Nowy Brunszwik ) - synonim Clethrionomys gapperi rufescens - traktowany jako synonim Myodes gapperi pallescens
- Myodes gapperi rupicola - U.S.A. ( Pensylvania, New Jersey ) - synonim Clethrionomys gapperi rupicola
- Myodes gapperi saturatus - Kanada ( Kolumbia Brytyjska - Cariboo Lake ), U.S.A. ( Washington - Cascades Mountains, Sherman Creek Pass, Rocky Mountains, północne Idaho, Oregon - Blue Mountains ) - synonim Evotomys gapperi saturatus - Clethrionomys gapperi saturatus
- Myodes gapperi solus - Alaska, Revillagigedo Island - synonim Clethrionomys gapperi solus 
- Myodes gapperi stikinensis - Alaska, Kanada ( Kolumbia Brytyjska - Stikine River Valley ) - synonim Clethrionomys gapperi stikinensis
- Myodes gapperi uintaensis - U.S.A. ( Utah - Uinta Mountains, Wasatch Mountains, Salt Lake County ) - synonim Clethrionomys gapperi uintaensis
- Myodes gapperi ungava - Kanada ( Labrador - Ungava Bay ) - synonim Evotomys ungava - Clethrionomys ungava - Clethrionomys gapperi ungava - traktowany też jako samodzielny gatunek
- Myodes gapperi wrangeli - Alaska - Wrangell Island, Sergief Island, Stikine River Delta, Kanada ( Kolumbia Brytyjska - Flood Glacier, Great Glacier ) - synonim Evotomys wrangeli - Clethrionomys wrangeli - Clethrionomys gapperi wrangeli      

Myodes gapperi gapperi

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na duże populacje i brak większych zagrożeń w chwili obecnej. Wykorzystuje siedliska zaburzone np. przez fragmentację lasu lub przecinki.
Sugeruje się, że niektóre populacje oddzielone 60 - 70 metrową polaną mogą być prawdopodobnie odizolowane od siebie. 
Obecnie zawiera podgatunki : occidentalis i caurinus, które wcześniej były zawarte w Myodes californicus. Niektórzy autorzy sugerują, że gatunki Myodes rutilis i Myodes gapperi są tożsame. Jednak sugestia ta nie została przyjęta przez większość ( Jones i wsp. 1992, Musser & Carleton, Wilson & Reeder 1993, 2005 ).
Gęstość osobnicza waha się w zależności od sezonu i siedliska.
Uważany za ekologiczny wskaźnik starych wzrostów w warunkach Gór Skalistych.
Gatunek stanowi ważny składnik diety wielu drapieżników.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zasięgu.

rycina - Myodes gapperi galei

W niewoli - głównie w badaniach laboratoryjnych.

rycina - Myodes gapperi - dwie formy ubarwienia : po lewej; forma szaro-brązowa, po prawej : forma ruda




Nornica ruda ( Myodes glareolus ) - gryzoń z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ). Synonim Clethrionomys glareolus.

Występuje w Europie ( od północnej Hiszpanii i Wysp Brytyjskich po Ural ) i w Azji ( od Uralu po jezioro Bajkał, na południu zachodnia Turcja, północny Kazachstan, góry Ałtaj i Sajany ).

Zamieszkuje różnorodne siedliska : tundra, las iglasty, liściasty i mieszany, gęste zarośla, żywopłoty, torfowiska i bagna, stare parki i ogrody od poziomu morza do 2400 m n.p.m.


nornica ruda ( Myodes glareolus )

Aktywna w ciągu całego roku, głównie w nocy, chociaż czasami w ciągu dnia.
Prowadzi samotny tryb życia, w pary łączy się w sezonie rozrodczym.
Jest terytorialna, rewiry poszczególnych osobników zachodzą na siebie ale obszar w pobliżu gniazda jest agresywnie broniony. Rewiry samic to średnio około 0,7 ha a samców średnio 0,8 ha. Samice dominują nad samcami, zwłaszcza w sezonie rozrodczym. Swoje terytorium pokrywa systemem szlaków komunikacyjnych, które znajdują się zarówno na powierzchni gruntu jak i w gruncie czy ściółce.
Na kryjówki wybiera nory, puste pnie, jamy i zagłębienia pod korzeniami drzew, rumowiska skalne, gęste zarośla. Buduje kuliste gniazda z miękkiego materiału roślinnego. Umieszcza je czasami w dziupli drzewa, opuszczonym ptasim gnieździe czy pustej budce lęgowej na wysokości kilku metrów nad ziemią.
Jest dobrym wspinaczem. Porusza się szybko i sprawnie. 
Mało wiadomo o sposobie komunikacji ale prawdopodobnie występuje sygnalizacja wizualna.
Odżywia się różnorodnym pokarmem roślinnym w zależności od siedliska i pory roku. W skład jej diety wchodzą : pąki i młode liście, trawy i zioła, nasiona drzew i krzewów, owoce i jagody, podziemne części roślin, kora drzew i krzewów. Zjada także pokarm zwierzęcy : owady i ich larwy a nawet jaja ptasie. Gromadzi też zapasy pokarmu w gnieździe na okres zimowy ale też szuka pokarmu pod śniegiem.
Sezon rozrodczy od wczesnej wiosny do późnej jesieni. 
System krycia poligamiczny.
Ciąża trwa 17 - 24 dni. Samica rodzi 1 - 10 młodych w miocie ( średnio 4 - 8 ). Może być 4 mioty w sezonie a nawet 5. W okresach obfitości pokarmowej ostatni miot może być w grudniu.
Młode rodzą się ślepe i bezradne. Po około tygodniu są porośnięte sierścią a po 2 tygodniach otwierają oczy. Odstawienie następuje po 3 - 4 tygodniach od narodzin.
Samiec nie uczestniczy w odchowie młodych.
Często dochodzi do kanibalizmu, samice zjadają mioty sąsiednich samic a samce w celach prokreacyjnych.
Dojrzałość płciową uzyskują samice w ciągu 2 - 3 tygodni od odstawienia a samce w 6 - 8 tygodniu.
Rozproszeniu podlegają samce, które oddalają się od miejsca narodzin, natomiast samice pozostają w pobliżu. 
Żyje do 24 miesięcy ale przeważnie krócej 12 - 14 miesięcy.

Myodes glareolus glareolus

W Polsce nornica ruda występuje na terenie całego kraju. Zamieszkuje różnorodne siedliska : w tym parki miejskie i ogrody.
Nie jest objęta żadnymi działaniami ochronnymi.
Rejestrowana z wielu obszarów chronionych w tym z : Białowieskiego Parku Narodowego i Tatrzańskiego Parku Narodowego, gdzie osobniki są nieco większe niż nornice z nizin.

nornica ruda ( Myodes glareolus ) - oseski w gnieździe

Opisane podgatunki :
- Myodes glareolus alstoni - Island of Mull, Inner Hebrides ( Szkocja ) - synonim Clethrionomys glareolus alstoni - Evotomys alstoni
- Myodes glareolus bernisi - północna Hiszpania ( Valle de Valvanera, Sierra de la Demanda, Logrono ) - synonim Clethrionomys glareolus bernisi  
- Myodes glareolus bicolor - Szwajcaria ( Genthal, Berno ) - synonim Clethrionomys glareolus bicolor - Myodes bicolor - uważany za tożsamy z Myodes glareolus nageri lub jego podgatunek
- Myodes glareolus bosniensis - Chorwacja, Serbia, Czarnogóra, Bośnia i Hercegowina, Kosowo, Macedonia - synonim Clethrionomys glareolus bosniensis
- Myodes glareolus britannicus - Wielka Brytania ( Anglia, Szkocja ) - synonim Clethrionomys glareolus britannicus - Evotomys hercynicus britannicus
- Myodes glareolus caesarius - Jersey Island, Channel Islands - synonim Clethrionomys glareolus caesarius - Clethrionomys rufocanus caesarius - Clethrionomys caesarius
- Myodes glareolus cantueli - Francja ( Puy-de-Dome, Auvergne, Massif Central ) - synonim Clethrionomys glareolus cantueli 
- Myodes glareolus curcio - Włochy ( Kalabria, Camigliatello Silano ) - synonim Clethrionomys glareolus curcio
- Myodes glareolus devius - europejska Rosja ( rzeka Peczora ), zachodnia Syberia - synonim Clethrionomys glareolus devius
- Myodes glareolus erica - wyspa of Raasay ( Szkocja ) - synonim Clethrionomys glareolus erica - Clethrionomys erica - Clethrionomys rufocanus erica 
- Myodes glareolus fulvus - Francja ( Maine et Loire ) - synonim Arvicola fulvus - Clethrionomys glareolus fulvus 
- Myodes glareolus garganicus - Włochy ( Umbra Forest, Monte Gargano ) - synonim Clethrionomys glareolus garganicus 
- Myodes glareolus glareolus - Dania, Holandia, Belgia, Francja, Niemcy, Czechy, Słowacja, Polska - synonim Clethrionomys glareolus glareolus  
- Myodes glareolus gorka - Chorwacja ( Gorski Kotar ) - synonim Clethrionomys glareolus gorka - Evotomys gorka - Clethrionomys gorka
- Myodes glareolus hallucalis - północne Włochy - synonim Clethrionomys glareolus hallucalis - Clethrionomys glareolus hallucis - Clethrionomys nageri hallucalis
- Myodes glareolus helveticus - Francja ( Haute - Savole ), Szwajcaria - synonim Clethrionomys glareolus helveticus - Evotomys hercynicus helveticus - uważany też za synonim Clethrionomys glareolus vasconiae
- Myodes glareolus hercynicus - Niemcy ( góry Harz ) - synonim Clethrionomys glareolus hercynicus - Hypudaeus hercynicus - uważany też za synonim Clethrionomys glareolus glareolus
- Myodes glareolus insulaebellae - wyspa Belle ( Francja ) - synonim Clethrionomys glareolus insulaebellae 
- Myodes glareolus intermedius - Szwajcaria ( Born ) - synonim Clethrionomys glareolus intermedius - Evotomys glareolus intermedius - uważany też za synonim Clethrionomys glareolus nageri 
 - Myodes glareolus istericus - Rumunia, Węgry, Austria, Niemcy ( Bawaria ), Bałkany, europejska Rosja ( centralna część ), Ukraina - synonim Clethrionomys glareolus istericus - Evotomys glareolus istericus  
- Myodes glareolus italicus - północne Włochy ( Alto Adige ) - synonim Clethrionomys glareolus italicus - Evotomys glareolus italicus - Clethrionomys nageri italicus 
- Myodes glareolus jurassicus - Szwajcaria ( Born ) - synonim Clethrionomys glareolus jurassicus - Clethrionomys jurassicus - Evotomys glareolus jurassicus - uważany za synonim Clethrionomys glareolus nageri
- Myodes glareolus makedonicus - Macedonia ( Pelister Mt., Bitola ), Serbia, Kosowo, Czarnogóra - synonim Clethrionomys glareolus makedonicus
- Myodes glareolus minor - Rosja ( Kazań ) - synonim Clethrionomys glareolus minor - Mus rutilus minor - uważany za synonim Clethrionomys glareolus glareolus 
- Myodes glareolus nageri - Alpy w Szwajcarii i północnych Włoszech - synonim Clethrionomys glareolus nageri - Hypudaeus nageri - Clethrionomys nageri - Clethrionomys nageri nageri - uważany też za samodzielny gatunek z 6 podgatunkami
- Myodes glareolus norvegicus - zachodnia Norwegia - synonim Clethrionomys glareolus norvegicus - Evotomys norvegicus - Clethrionomys nageri norvegicus
- Myodes glareolus ognevi - wschodnia Rosja ( Samara, district Southern Transvolga ) - synonim Clethrionomys glareolus ognevi - Evotomys glareolus ognevi
- Myodes glareolus petrovi - Chorwacja, Serbia, Czarnogóra, Kosowo - synonim Clethrionomys glareolus petrovi 
- Myodes glareolus pirinus - Bułgaria ( Bandariza Hut, Pirin Mts. ) - synonim Clethrionomys glareolus pirinus 
- Myodes glareolus ponticus - Turcja, Gruzja, Transcaucasia - synonim Clethrionomys glareolus ponticus - Evotomys ponticus - Clethrionomys ponticus
- Myodes glareolus pratensis - Francaj ( Somme ) - synonim Lemmus pratensis - Clethrionomys glareolus pratensis - uważany za synonim Clethrionomys glareolus glareolus
- Myodes glareolus reinwaldti - Skandynawia, Litwa, Łotwa, Estonia, północna część europejskiej Rosji do Uralu - synonim Clethrionomys glareolus reinwaldti - Evotomys glareolus reinwaldti
- Myodes glareolus riparia - Wielka Brytania ( Anglia - rzeka Yellowstone ) - synonim Arvicola riparia - Clethrionomys glareolus riparia
- Myodes glareolus rubidus - Francja ( Somme ) - synonim Clethrionomys glareolus rubidus - Lemmus rubidus - Evotomys hercynicus rubidus - uważany za synonim Clethrionomys glareolus glareolus
 - Myodes glareolus rufescens - Belgia - synonim Clethrionomys glareolus rufescens - Arvicola rufescens - uważany za synonim Clethrionomys glareolus glareolus
- Myodes glareolus ruttneri - Austria ( Alpy ) - synonim Clethrionomys glareolus ruttneri - Evotomys glareolus ruttneri
- Myodes glareolus salanicus - azjatycka Rosja ( Sajany, jeziora Bajkał, Syberia ) - synonim Clethrionomys glareolus salanicus - Evotomys glareolus salanicus
- Myodes glareolus sibericus - azjatycka Rosja ( Syberia, Tomsk ) - synonim Clethrionomys glareolus sibericus - Clethrionomys glareolus tomensis
- Myodes glareolus skomerensis - wyspa Skomer ( Walia ) - synonim Clethrionomys glareolus skomerensis - Evotomys skomerensis
- Myodes glareolus sobrus - Chorwacja ( Nova Gradisca ) - synonim Clethrionomys glareolus sobrus - Clethrionomys sobrus - Evotomys glareolus sobrus
- Myodes glareolus suecicus - południowo-wschodnia Norwegia, Szwecja, Finlandia - synonim Clethrionomys glareolus suecicus - Evotomys hercynicus suecicus
- Myodes glareolus variscicus - Austria ( Klein Perthenschlag, Waldviertel ) - synonim Clethrionomys glareolus variscicus
- Myodes glareolus vasconiae - Pireneje w Hiszpanii i Francji - synonim Clethrionomys glareolus vasconiae - Evotomys vasconiae - Clethrionomys nageri vasconiae
- Myodes glareolus vesanus - Niemcy ( Bawaria ) - synonim Clethrionomys glareolus vesanus - Clethrionomys vesanus - Clethrionomys nageri vesanus - Evotomys nageri vesanus
- Myodes glareolus wasjuganensis - zachodnia Syberia - synonim Clethrionomys glareolus wasjuganensis - Evotomys glareolus wasjuganensis 

rycina - po lewej : nornica ruda ( Myodes glareolus ), po prawej : nornik zwyczajny ( Microtus arvalis ) 


Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję, duże populacje i brak widocznych zagrożeń w chwili obecnej.
Występuje w różnych gęstościach osobniczych od około 6 - 12 osobników/ha do 50 - 100 osobników/ha ( Spitzenberger 1999 ). Populacje zmieniają gęstość osobniczą z roku na rok. W latach dużej dostępności pokarmowej, bywa duży wzrost gęstości osobniczej, w latach o mniejszej bazie pokarmowej gęstość naturalnie spada. 
Gatunek stanowi ważny składnik diety wielu drapieżników.
Podgatunek z wyspy Skomer ( Myodes glareolus skomerensis ) u wybrzeży Walii należy do największych i może być dwukrotnie cięższy niż inne podgatunki.
Myodes glareolus nageri ( Schinz 1845 ) tworzy w Alpach Włoskich, Niemieckich i Szwajcarskich, w Pirenejach i w Skandynawii izolowane populacje i jest traktowany przez niektórych autorów za samodzielny gatunek z 6 podgatunkami.
Na obszarach rolniczych działanie Moluskocydy i Rodenytcydy może stanowić zagrożenie.
Nie jest objęta żadnymi działaniami ochronnymi.
Rejestrowana z wielu obszarów chronionych w swoim zasięgu.

Myodes glareolus glareolus - osobnik żerujący na liściach paproci

W niewoli - brak danych.  



                      






Opracowano na podstawie:
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.  

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz


KRS 0000069730