Inni przedstawiciele rodzaju Chaetophractus z rodziny Dasypodidae.

Chaetophractus vellerosus ( Gray,1865 ) - ssak z rzędu Cingulata, z rodziny Dasypodidae. Synonim Chaetophractus velerosus - Euphractus villosus vellerosus - Dasypus vellerosus.

Występuje w Ameryce Południowej ( wschodnia Boliwia, Paragwaj, środkowa Argentyna, północne Chile ).

Zamieszkuje suche nizinne i górskie obszary z piaszczystymi glebami, suche lasy, zarośla, półpustynie i pustynie, suche obszary trawiaste od poziomu morza do 1500 - 2000 m n.p.m. Unika skalistych terenów.

Chaetophractus vellerosus 

Aktywny w ciągu całego roku, w lecie od zmierzchu do świtu a w zimie także w ciągu dnia.
Typowy samotnik, łączący się w pary w sezonie rozrodczym. Jest terytorialny, rewir osobnika to 3,4 - 4,4 ha.
Kopie głębokie nory, które wykorzystuje często jednorazowo. Jedynie samica z potomstwem dłużej przebywa w jednej norze ale zaniepokojona szybko kopie nową i przenosi potomstwo.
Występuje niewielki dymorfizm płciowy : samiec nieco większy a samica bardziej krępa. Obie płcie są znacznie cięższe zimą ze względu na gromadzenie zapasów podskórnego tłuszczu.
Charakterystyczny pancerz ochronny składa się z tarczy na głowę, małej tarczy szyjnej oraz skorupy chroniącej grzbiet i boki ciała. Pancerz ma 6 - 8 ruchomych zespołów. Włosy wyrastają pomiędzy płytami pancerza i maja kolor jasnobrązowy. Kończyny i brzuch również są porośnięte włosami. Przednie kończyny są uzbrojone w długie pazury, przystosowane do kopania.
Gatunek posiada zdolność do wytwarzania silnie skoncentrowanego moczu, pozwala mu to obywać się bez wody prze długi okres w suchym środowisku.
W czasie poszukiwania pokarmu porusza się wolno. Zaniepokojony lub zaatakowany stara się natychmiast w miarę możliwości ukryć w wykopanej norze lub skryć się pod powierzchnią gleby.
Do komunikacji używa prawdopodobnie zapachu i postawy ciała. Zaniepokojony lub atakowany używa wokalizy, jest to rodzaj pisku.
Jest wszystkożerny. W skład jego diety wchodzą różnego rodzaju bezkręgowce i ich larwy, drobne kręgowce, jaja i pisklęta ptaków, owoce i jagody, korzonki, nasiona, padlina.
Sezon rozrodczy na jesieni. System krycia popligamiczny.
Zaloty są bardzo agresywne i często samce współdziałają.
Ciąża trwa 60 - 75 dni. Samica rodzi 2 młodych, często jest to samiec i samica. 
1 miot w roku. Młode ważą około 155 gram i otwierają oczy po 16 - 30 dniach od narodzin.
Okres laktacji to 50 - 60 dni i po tym okresie następuje odstawienie. Młode przebywają z samicą jeszcze około 35 dni od odstawienia do całkowitej niezależności.
Po tym okresie następuje rozproszenie i młode ruszają w poszukiwaniu własnych rewirów.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi.
Dojrzałość płciową uzyskuje w wieku 9 - 12 miesięcy od narodzin.
Żyje 12 - 16 lat w warunkach naturalnych, do 20 lat w niewoli.

Opisane podgatunki :
- Chaetophractus vellerosus brevirostris Fitzinger,1871 - Chile - synonim Dasyphractus brevirostris - Cryptophractus brevirostris - synonim Chaetophractus vellerosus vellerosus
- Chaetophractus vellerosus desertorum Krumbiegel,1940 - Argentyna ( Gran Chaco w San Carlo, Chaco Prov. ) - synonim Euphractus villosus desertorum - synonim Chaetophractus vellerosus vellerosus
- Chaetophractus vellerosus pannosus Thomas,1902 - środkowa Argentyna ( centralna Cordoba Prov., południowa Mendoza Prov. ) - synonim Dasypus vellerosus pannosus 
- Chaetophractus vellerosus vellerosus ( Gray,1865 ) - wschodnia Boliwia, północne Gran Chaco w Paragwaju, północno-zachodnia Argentyna 

Gatunek uznawany za nie zagrożony mimo, że w części zasięgu jest eksploatowany ale w chwili obecnej nie stanowi to zagrożenia, aby doprowadzić do wyższej kategorii zagrożeń. Populacja z wschodniej części Prowincji Buenos Aires jest narażona na modyfikację siedlisk związaną z działalnością górniczą. 
Główne zagrożenie stanowi :
- polowanie dla mięsa i pancerza wykorzystywanego jako instrument muzyczny lub dla rękodzieła
- utrata i modyfikacja siedlisk związana z działalnością człowieka
- rozwój rolnictwa 
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- bezpańskie psy domowe
Uważa się, że gatunek Chaetophractus nationi może być górskim podgatunkiem Chaetophractus vellerosus ( Wetzel 1985, Gardner 2005 ) ale potrzebne są dokładniejsze badania taksonomiczne.
Wzorzec gatunku znajduje się w British Museum i został zebrany w okolicy Santa Cruz de la Sierra ( wschodnia Boliwia ), opisany jako Dasypus vellerosus przez dr JE Graya w 1865 roku.
Suche środowisko, w którym gatunek występuje charakteryzuje się niską roczną średnią opadów ( 200 - 600 mm ), jedynie populacja z Buenos Aires ma siedlisko z wyższą średnią ( 1000 mm ).
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zakresie, w tym z Kaa-lya National Park w Boliwii.

W niewoli.
Rzadki - objęty programami hodowlanymi w Europie i U.S.A.
Dożywa do 20 lat.




Pancernik włochaty wielki, pancernik szczeciniasty, włosopancernik wielki ( Chaetophractus villosus ) ( Desmarest,1804 ) ssak z rzędu Cingulata, z rodziny Dasypodidae. Synonim Euphractus villosus - Dasypus villosus.

Występuje w Ameryce Południowej ( Boliwia - Gran Chaco, Paragwaj, Argentyna do Prowincji Santa Cruz na poludniu i Dept. Magallanes, południowe Chile, wprowadzony w Prowincji Tierra del Feugo ). 

Zamieszkuje różnorodne siedliska : pampasy, Chaco, sawannę, suche lasy, zarośla ale także pola uprawne i pastwiska od poziomu morza do 1300 -1500 m n.p.m.

pancernik włochaty wielki ( Chaetophractus villosus ) - osobnik w zoo we Frankfurcie nad Menem

Aktywny w ciągu całego roku, w okresie letnim od zmierzchu do świtu. W zimie także w ciągu dnia.
Typowy samotnik, w pary łączący się w okresie rui. Jest terytorialny, rewir osobnika to 3,5 - 4,5 ha.
Kopie proste nory jako tymczasowe schronienia lub bardziej rozgałęzione z dużą komorą do pobytu przez dłuższy czas ( samica z młodymi ).
Niewielki dymorfizm płciowy : samiec nieco większy i smuklejszy, samica bardziej krępa.
Charakterystyczny pancerz pokrywa grzbiet i boki ciała. Głowa i kark jest przykryta rodzajem kasku złożonym z małych tarczek. Pancerz składa się z około 18 zespołów, które mają 7 - 8 ruchomych połączeń. Włosy porastają miękki brzuch i ruchome części pancerza i maja barwę szarawo-brązową do białego. Jest wyposażony w długie pazury na przednich kończynach. 
W czasie poszukiwania pokarmu porusza się wolno. Pokarm odnajduje przy pomocy węcu i wykopuje z gleby z pomocą pazurów i głowy.
Zaniepokojony lub atakowany stara się uciec do swojej najbliższej kryjówki. Nie mogąc uciec rozpłaszcza się na ziemi, pozostawiając do ataku pancerz a resztę ciała stara się ukryć w glebie. Napadnięty w norze trzyma się mocno ścian tunelu aby nie dać sie wydobyć na powierzchnię. Pod ziemią potrafi wykorzystać niewielkie ilości tlenu uwięzione miedzy cząstkami gleby. Małe fałdy skóry działają jak filtr aby zapobiec wciągnięciu gleby do płuc podczas oddychania.
Do komunikacji używa prawdopodobnie zapachu i postawy ciała. 
Odżywia sie głównie bezkręgowcami i ich larwami ale drobne kręgowce, jaja i pisklęta ptaków, owoce i jagody a czasami padlina wchodzi w skład jego diety.
Sezon rozrodczy w okresie poźnej zimy i wczesnej wiosny. System krycia poligamiczny.
Ciąża trwa 60 - 75 dni. Samica rodzi 2 młode w miocie.
Młode są ślepe i mają miękką skórę pancerza, która twardnieje z wiekiem. Po 16 - 30 dniach otwierają oczy. Po 50 - 60 dniach są odstawiane a po następnych 30 usamodzielniają się i następuje rozproszenie.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi.
Dojrzałość płciową uzyskuje w wieku 9 - 12 miesięcy.
Żyje około 10 -12 lat, w niewoli nawet do 30 lat.

Chaetophractus villosus - osobniki w zoo we Frankfurcie nad Menem

Opisane podgatunki :
- Chaetophractus villosus octocinctus Molina,1782 - Argentyna ( Prowincja Mendoza ) - synonim Chaetophractus octocinctus - Dasypus octocinctus - alternatywna nazwa gatunku
- Chaetophractus villosus villosus ( Desmarest,1804 ) - Argentyna ( Prowincja Buenos Aires )

Chaetophractus villosus - w warunkach wiwaryjnych

Chaetophractus villosus

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szerokie rozpowszechnienie, prawdopodobieństwo dużej populacji, pewien stopień tolerancji na modyfikację siedlisk i małe prawdopodobieństwo drastycznego spadku aby kwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Jest to jeden z najczęściej spotykanych pancerników w Argentynie ( Abba 2008 ). Jest to największy przedstawiciel rodzaju Chaetophractus.
Główne zagrożenie stanowi :  
- polowanie dla mięsa i pancerza ( charangos - instrument muzyczny ), na niektórych obszarach dla sportu
- prześladowanie jako szkodnika upraw rolnych
- ofiary wypadków drogowych w czasie ich przekraczania
- zdziczałe psy domowe
- utrata siedlisk
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w swoim zakresie.
Gatunek nie jest objęty żadnymi szczególnymi środkami ochronnymi w swoim zasięgu.
Potrzebne są kompleksowe badania dotyczące stanu i trendów populacji oraz wpływu zagrożeń na liczebność osobniczą populacji zwłaszcza na obszarach nie chronionych.

Chaetophractus villosus - zoo Plzen

dwa osobniki w czasie zalotów - Chaetophractus villosus

W niewoli.
Dość często hodowany.
Rozmnaża się nawet 2 - 3 razy w roku. Dość duża populacja tego gatunku zamieszkuje ogrody zoologiczne Republiki Czeskiej. 
Może dożyć do 30 lat, chociaż najczęściej 23 -25 lat. 

młody Chaetophractus villosus - zoo Plzen

młody osobnik Chaetophractus villosus z miękkim pancerzem i zamkniętymi oczami

Opracowano na podstawie :

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.