Chomik bałkański, chomik szary ( Cricetulus migratorius ) (Pallas, 1773) - gryzoń z podrzędu myszokształtnych ( Myomorpha ), z nadrodziny Muroidea, z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny Cricetinae.
Występuje w Europie ( południowo - zachodnia i centralna europejska część Rosji, Ukraina, Grecja?, Bułgaria, Rumunia, Macedonia? ) i Azja ( Turcja, Izrael, Palestyna, Jordania, Liban, Syria, Irak, Iran, Afganistan, Kazachstan, Mongolia, północno-zachodnie Chiny - Xinjiang, Ningxia, azjatycka część Rosji - południowa Syberia, Uzbekistan, Kirgistan, Tadżykistan, Pakistan, Indie - Dżammu i Kaszmir ).
Zamieszkuje suche stepy, półpustynie, łąki, lasostep, tereny skaliste w górach ale także pola uprawne, ogrody a nawet siedziby ludzkie od 1000 m n.p.m. do 4300 m n.p.m. Preferuje stosunkowo suche obszary o rzadkiej roślinności a unika siedlisk wilgotnych i lasów.
rycina - chomik bałkański ( Cricetulus migratorius ) - 1 oznaczono norę
Aktywny w ciągu całego roku, głównie od zmierzchu do świtu, wiosną i latem także za dnia. Nie zapada w okresie zimowym w sen lecz jest mniej aktywny.
Typowy samotnik, łączący się w pary w okresie rozrodczym. Jest terytorialny, rewir osobnika to około 300 - 800 m2 nawet do 1km2.
Brak widocznego dymorfizmu płciowego. Ubarwiony jest szaro na grzbiecie z jaśniejszym brzuchem. Długość ciała od 80 do 117 mm, w tym ogona do 35 mm. Waży od 33 do 38 g.
Rzadko kopie własne nory ale preferuje zajmowanie opuszczonych nor po innych gryzoniach, które przystosowuje do swoich potrzeb. Nora składa się ze spiżarni, gniazda i WC oraz z kilku otworów wejściowych.
Pokarmu poszukuje w pobliżu nory w odległości 100 do 500 metrów.
W razie niebezpieczeństwa próbuje ukryć się w norze lub przeczekać niebezpieczeństwo nie zauważony.
Porusza się wykorzystując naturalne osłony w celu zmylenia potencjalnego drapieżnika. Często przystaje rozglądając się dookoła w pozycji ''słupka''.
Do komunikacji używa postawy ciała, sygnałów chemicznych i wokalizy.
Odżywia się różnorodnym pokarmem roślinnym. W skład jego diety wchodzą nasiona, korzenie, bulwy, kłącza, pędy, cebule, liście, trawy i zioła. Gromadzi zapasy pokarmu na okres zimy, głównie nasiona.
Sezon rozrodczy od wiosny do jesieni. System krycia prawdopodobnie poligamiczny.
Samica po ciąży trwającej od 17 do 20 dni rodzi 1 - 10 młodych, średnio 6.
Populacje południowe mogą mieć do 4 miotów w sezonie, populacje północne 3 - 4.
Po 4 tygodniach od narodzin młode przechodzą na stały pokarm i następuje rozproszenie.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Czasami dochodzi do kanibalizmu i samica zjada swoje młode lub samiec nie będący ojcem potomstwa.
Dojrzałość płciową uzyskuje : samica w wieku około 3 miesięcy a samiec w wieku 4 - 6 miesięcy.
Żyje około 24 - 36 miesięcy.
Cricetulus migratorius migratorius - okaz muzealny
Opisane podgatunki :
- Cricetulus migratorius accedula - Pallas, 1779 - Kazachstan - synonim Mus accedula - Cricetus accedula - traktowany jako synonim Cricetulus migratorius migratorius
- Cricetulus migratorius arenarius - Pallas, 1773 - Kazachstan ( dolina rzeki Irtysz, Semipalatyńsk ), azjatycka część Rosji ( południowo-zachodnia Syberia ) - synonim Mus arenarius - Cricetus arenarius - traktowany jako synonim Cricetulus migratorius
- Cricetulus migratorius atticus - Nehring, 1902 - Grecja ( Peloponez, Attyka ) - synonim Cricetulus atticus
- Cricetulus migratorius bellicosus - Charlemagne, 1916 - Ukraina ( na zachód od Dniepru ), południowa część europejskiej Rosji ( Kursk, Orel, Tuła, Riazań, Woroneż i Oblast Tambov ) - synonim Cricetulus arenarius bellicosus
- Cricetulus migratorius caesius - Kashkarov, 1923 - góry w Kirgistanie, góry Kara - Tau, Kazachstan, zachodnie Chiny ( Neimenggu, Xinjiang, Gansu, północny Qinghai, Ningxia )
- Cricetulus migratorius cinerascens - Wagner, 1848 - Liban, Syria, Iran, Izrael, Palestyna, Afganistan, Turcja, Pakistan ( North-West Frontier Province ) - synonim Hypudaeus cinerascens
- Cricetulus migratorius cinereus - Kashkarov, 1926 - Uzbekistan ( Taszkient, Turkiestan Zachodni ) - synonim Cricetulus migratorius (phaeus) griseus
- Cricetulus migratorius coerulescens - Severtzov, 1879 - Tadżykistan, północno-zachodnie Chiny ( Xinjiang, Pamirs plateau, Turkiestan Wschodni ) - synonim Arvicola coerulescens
- Cricetulus migratorius elisarjewi - Afanasiev, 1953, Afanasiev & wsp. - południowa azjatycka Rosja ( Ałtaj region, południowa Syberia ), północny Kazachstan ( Shemonaikh )
- Cricetulus migratorius falzfeini - Matschie, 1918 - Ukraina ( Askania Nowa, Taurien ) - synonim Cricetulus falzfeini - traktowany jako synonim Cricetulus migratorius neglectus
- Cricetulus migratorius fulvus - Blanford, 1875 - północno-zachodnie Chiny ( Yarkand, Xinjiang, dorzecze i równina Tarim, wschodni Tien Szan, Turkiestan Wschodni, płaskowyż Pamiru ), Tadżykistan ( Wakhan ), północno-zachodnie Indie ( Kaszmir ) - synonim Cricetus fulvus
- Cricetulus migratorius griseiventris - Thomas, 1917 (not Satunin, 1903) - Tadżykistan ( góry Hissar ) - synonim Cricetulus migratorius griseiventris -traktowany jako synonim Cricetulus migratorius coeruslecens
- Cricetulus migratorius griseus - Kashkarov, 1923 (not Milne-Edwards, 1867) - Kazachstan ( Zhambyl region, Anlie-Ata, Turkiestan Zachodni ) - synonim Cricetulus migratorius (phaeus) griseus
- Cricetulus migratorius isabellinus - de Fillippi, 1897 - południowo-zachodni Turkmenistan ( góry Kopet Dag ), północno-wschodni Iran
- Cricetulus migratorius migratorius - (Pallas, 1773) - Armenia do Kazachstanu, step Wołgo-Uralski
- Cricetulus migratorius murinus - Severtzov, 1876 - południowo-zachodnia europejska Rosja ( Wołgograd, Summit of Ori, dolna Wołga ) - synonim Cricetus murinus - traktowany jako synonim Cricetulus migratorius phaeus
- Cricetulus migratorius neglectus - Ognev, 1916 - południowa Ukraina
( Krym ) - synonim Cricetulus phaeus neglectus
- Cricetulus migratorius ognevi - Argyropulo, 1932 - Uzbekistan ( Samarkanda ) - synonim Cricetulus migratorius coerulescens ognevi - traktowany jako synonim Cricetulus migratorius coeruslecens
- Cricetulus migratorius pamirensis - Ognev, 1923 - Tadżykistan ( góry Pamir ) - synonim Cricetulus fulvus fulvus pamirensis - traktowany jako synonim Cricetulus migratorius coeruslecens
- Cricetulus migratorius phaeus - Pallas, 1779 - północno-zachodnie Chiny ( Yarkand, Xinjiang, Turkiestan Wschodni, Pakistan ( Gilgit ), Afganistan, Iran, Kazachstan, południowa europejska Rosja ( dolna Wołga, step Kałmyk, Kałmucja, wschodnia Ciskaukazja ) - synonim Mus phaeus - Cricetus phaeus
- Cricetulus migratorius pulcher - Ognev, 1924 - południowa europejska Rosja ( Kaukaz, Ciskaukazja, Transkaukazja, pólnocna Osetia-Alania ), Gruzja, Armenia
- Cricetulus migratorius sviridenkoi - Pidoplichko, 1928 - południowo-zachodnia europejska Rosja ( Dagestan ) - synonim Cricetulus migratorius phaeus sviridenkoi - traktowany jako synonim Cricetulus migratorius phaeus
- Cricetulus migratorius vernula - Thomas, 1917 - północna Turcja ( Trebizond )
- Cricetulus migratorius zvierezombi - Pidoplichko, 1928 - Ukraina ( Donieck, rzeka Don, stepy Azowskie )
rycina - Cricetulus migratorius
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroki zakres i obfite populacje w co najmniej jego części. Brak głównych zagrożeń na poziomie globalnym.
Rejestrowany również na terenie Grecji, jednak obecnie nie odnotowany tam w ciągu ostatnich 35 lat ( G.Mitdain i wsp. 2007 ). Na Bałkanach sporadyczne i ograniczone występowanie.
W regionie Kaukazu i Azji Środkowej obfite populacje w odpowiednich siedliskach. W Armenii i Kirgistanie gatunek synantropijny a czasem bardziej powszechny niż Mus musculus.
W Turcji występuje do 2300 m n.p.m. ( B.Krystufek & wsp. 2007 ) a w Pamirze do 4300 m n.p.m. ( Vohralik 1999 ).
Pierwotnie zamieszkiwał suche stepy, łąki i półpustynie, obecnie tereny upraw rolnych, ogrody a nawet budynki gospodarskie.
Lokalnie może być tępiony jako szkodnik upraw rolnych.
Rejestrowany z terenów chronionych w swoim zakresie.
Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
Potrzebne są badania w celu określenia stanu i trendów populacji, określenia wymagań gatunku i potencjalnych zagrożeń.
chomik bałkański ( Cricetulus migratorius ) - osobnik w niewoli
W niewoli - rzadki.
Prawdopodobnie nie jest agresywny ale jak każdy gryzoń może się bronić gryząc. Może to być bolesne ukąszenie, więc trzeba mieć rękawice podczas podnoszenia zwierzęcia.
rycina - system komór i korytarzy Cricetulus migratorius
Cricetulus migratorius - osobnik w warunkach wiwaryjnych
Opracowano na podstawie :
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz