Zagrożone ssaki Ameryki Północnej część VII

Pręgowiec Durango ( Tamias durangae ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).

Występuje w Ameryce Północnej, na południowy-zachód od Chihuahua do środkowo-zachodniego Durango i południowo-wschodniej Coahuila w Meksyku. Jest endemitem dla Meksyku.


Zamieszkuje górskie lasy sosnowe i dębowo-sosnowe na wysokości 1950-2550 m n.p.m.

Aktywny przez cały rok, w godzinach porannych i popołudniowych aż do zmroku.
Żyje samotnie, w pary łączy się w okresie godowym.
Prowadzi naziemny tryb życia, chociaż doskonale wspina się po drzewach i skałach.
Odżywia się głównie nasionami sosny, żołędziami czy młodymi pędami drzew, nie gardzi też bezkręgowcami czy jajami i pisklętami ptaków.
Ciąża trwa 28-35 dni. Samica rodzi 3-4 młode w miocie. 1 miot w sezonie. Okres laktacji trwa 1,5-2 miesiące.

Opisane podgatunki :
- Tamias durangae durangae - Sierra de Candella ( Durango - Meksyk )
- Tamias durangae nexus ? - Coyotes ( Durango - Meksyk )
- Tamias durangae solivagus - Sierra Guadalupe ( Coahuila - Meksyk )

Główne zagrożenia :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk
- wyręb lasu i pozyskiwanie drewna na opał
- polowanie dla mięsa i skóry
- izolowane  populacje

Obecnie pręgowiec Durango nie jest zagrożony chociaż trend populacji na, nie których obszarach występowania jest spadkowy. Wiąże się to z ogólnym niszczeniem środowiska naturalnego. Dobrą prognozą są populacje na terenach chronionych. Potrzebne są dalsze badania na temat wpływu działalności człowieka na trendy i dystrybucję populacji oraz ekologii gatunku.


W niewoli - brak danych.







Tamias merriami - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).


Występuje w Ameryce Północnej, w południowo-zachodnim U.S.A. i w Meksyku. Jego zasięg ogranicza się do trzech hrabstw w Kalifornii ( Kern, San Bernardino i San Mateo ) i północnej części Baja California.

Zamieszkuje górskie lasy sosnowe i dębowo-sosnowe, zarośla z przewagą jałowca oraz okolice osuwisk skalnych i urwisk.

żerujący Tamias merriami

Aktywny przez cały rok, głównie w godzinach porannych i popołudniowych aż do zmierzchu. Prowadzi naziemny tryb życia, chociaż potrafi doskonale wspinać się po drzewach i skałach. Żyje samotnie, w pary łączy się tylko w okresie godowym.

Gniazda buduje w norach ziemnych, pod kamieniami lub wśród osuwisk skalnych, bardzo rzadko w dziuplach  drzew.

Odżywia się głównie nasionami sosny, żołędziami, jagodami jałowca, młodymi pędami drzew i krzewów a także bezkręgowcami.

Sezon godowy trwa od lutego do kwietnia. Samica rodzi po około 28-32 dniach, 3-4 młode w miocie. 1 miot w sezonie.

Jeśli zasięg Tamias merriami i Tamias obscurus pokrywa się, mogą się krzyżować.

rycina - Tamias merriami

Opisane podgatunki :
- Tamias merriami kernensis - Kent County - Kalifornia
- Tamias merriami mariposae - Mariposa - Kalifornia
- Tamias merriami merriami - Kern County, San Diego County - Kalifornia, Sierra San Pedro Martir - Baja California
- Tamias merriami pricei - San Mateo County, Monterey County - Kalifornia

Zagrożenia jak u Tamias dorsalis.

Obecnie gatunek nie jest bezpośrednio zagrożony. Mimo to populacja ma tendencję spadkową,  związaną z utratą siedlisk.

W niewoli - brak danych.

Pręgowiec kalifornijski ( Tamias obscurus ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).

Występuje w Ameryce Północnej, w południowej Kalifornii ( San Bernardino i San Jacinto ) oraz w Baja California aż po Sierra de San Francisco na południu.

Zamieszkuje górskie lasy sosnowo-dębowe, zarośla jałowca i innych iglaków, często w pobliżu osuwisk i urwisk skalnych

rycina - Tamias obscurus

Aktywny przez cały rok, głównie wczesnym rankiem i późnym popołudniem.

Prowadzi naziemny tryb życia, chociaż doskonale wspina się po drzewach i skałach.

Gniazda buduje w norach na stromych zboczach lub pod osłoną dużych głazów.

Samica jest nieco większa od samca. 

Żywi się głównie nasionami sosny, żołędziami, jagodami jałowca, młodymi pędami drzew i krzewów. Nie gardzi też owadami czy pisklętami i jajami ptaków. Zebrany pokarm spożywa na szczycie drzewa lub skały.

Sezon rozrodczy trwa od stycznia do lipca. W tym czasie samica może mieć więcej niż 2 mioty.

Po ciąży trwającej około 30 dni, samica rodzi 3-4 młode. Po 8 tygodniach młode stają się niezależne.

Może krzyżować się z Tamias merriami.

Opisane podgatunki :
- Tamias obscurus davisi - góry San Bernardino - Kalifornia
- Tamias obscurus meridionalis - środkowa Baja California
- Tamias obscurus obscurus - Sierra San Pedro Martir - Baja California

Główne zagrożenia jak u wszystkich gatunków z rodzaju Tamias.

Gatunek ten ze względu na ograniczony zasięg występowania jest szczególnie narażony na utratę siedlisk. Działania ochronne prowadzone są głównie w celu ochrony naturalnych fragmentów górskich lasów.

W niewoli - brak danych.

Tamiasciurus mearnsi - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).

Występuje w Ameryce Północnej, w Sierra San Pedro Martir, w północnej części Baja California.
Jest endemitem dla Meksyku.

Zamieszkuje górskie lasy sosnowe na wysokości 2100-2400 m n.p.m.

Biologia i sposób życia słabo poznane.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Główne zagrożenia jak u przedstawicieli rodzaju Tamias.
Obecnie prowadzone są badania tego gatunku.

W niewoli - brak danych.







Nieświszczuk Gunnisona ( Cynomys gunnisoni ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).

Występuje w Ameryce Północnej, w południowej części Gór Skalistych, w stanach Utah, Kolorado, Nowy Meksyk i Arizona. Jest endemitem dla U.S.A.

Zamieszkuje górskie doliny i płaskowyże na wysokości 1830-3660 m n.p.m.

Żyje w koloniach, które bardziej przypominają kolonie susłów niż innych gatunków nieświszczuków. Kolonie te są znacznie mniejsze i mniej liczne gdyż liczą 50-100 osobników.
Aktywny głównie wczesnym rankiem i późnym popołudniem. W okresie zimowym może hibernować.
Odżywia się trawami, ziołami, nasionami a także bezkręgowcami.
Sezon godowy jest różny i uzależniony od szerokości geograficznej i dostępności pokarmu. Przypada głównie  na wiosnę. Samica po ciąży trwającej około 30 dni, rodzi 4-5 młodych. W sezonie 1 miot. Okres laktacji trwa około 2 miesięcy. Po tym czasie młode usamodzielniają się.

Opisane podgatunki :
- Cynomys gunnisoni gunnisoni - środkowo-południowe Kolorado, Arizona, Utah, Nowy Meksyk 
- Cynomys gunnisoni zuniensis - południowo-wschodnie Kolorado ( Archuleta County ), południowo-wschodnie Utah, zachodni Nowy Meksyk ( McKinley County )


Zagrożenia tożsame jak u Cynomys ludovicianus.


W niewoli - brak danych.







Wiewiórka Aberta ( Sciurus aberti ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ). Nazwa pochodzi od amerykańskiego przyrodnika i oficera - pułkownika Johna Jamesa Aberta.

Występuje w Ameryce Północnej, w Górach Skalistych U.S.A. oraz w Sierra Madre Occidental do Durango i Chihuahua w Meksyku. Introdukowana na wyspy Graham i Santa Catalina.

Zamieszkuje górskie lasy sosnowe, zwłaszcza porośnięte przez sosnę żółtą ( Pinus ponderosa ) na wysokości 1676-2590 m n.p.m. oraz lasy dębowo-sosnowe, zarośla i zakrzewienia roślin iglastych ( jałowce,  sosny Pinus edulis ).

żerująca wiewiórka Aberta ( Sciurus aberti )

Aktywna przez cały rok, we wczesnych godzinach porannych, często przed wschodem słońca oraz późnym popołudniem. Prowadzi nadrzewny tryb życia. 

Gniazdo buduje na gałęzi sosny żółtej ( Pinus ponderosa ) często zarażonej przez jemiołę karłowatą ( Arceuthobium vaginatum ), która jest włączona do gniazda lub stanowi jego oparcie. Również wykorzystuje naturalne dziuple drzew.

sosna żółta ( Pinus ponderosa ) - baza pokarmowa i siedliskowa wiewiórki Aberta

Jest typowym samotnikiem, w pary łączy się tylko w okresie godowym. Zdarza się, że w okresie zimowym kilka wiewiórek korzysta ze wspólnego gniazda.

Odżywia się nasionami i innymi jadalnymi częściami sosny ( P. ponderosa ), grzybami, porostami, żołędziami ale także bezkręgowcami, ptasimi jajami i pisklętami a nawet padliną.

Sezon godowy od lutego do kwietnia. Młode po 40-46 dniowej ciąży rodzą się od maja do połowy czerwca. Miot składa się z 2-5 młodych i jest jeden w sezonie. Po 10 tygodniach kończy się okres laktacji. Młode w wieku 15-16 tygodni osiągają rozmiar dorosłych osobników.

 rycina - wiewiórka Aberta ( Sciurus aberti )

Opisane podgatunki :

- Sciurus aberti aberti - północna Arizona

- Sciurus aberti barberi - północno-zachodnie Chihuahua

- Sciurus aberti chuscensis - południowa Arizona - pogranicze z Meksykiem

- Sciurus aberti durangi - Durango

- Sciurus aberti ferreus - Góry Skaliste, środkowe Kolorado

- Sciurus aberti kaibabensis - Kaibab Plateau, północna Arizona - opisywany wcześniej jako samodzielny gatunek Sciurus kaibabensis

- Sciurus aberti mimus - południowe Kolorado - pogranicze z Meksykiem

- Sciurus aberi navajo - południowo-wschdnie Utah

- Sciurus aberti phaeurus - Durango i Chihuahua

Główne zagrożenie dla tego gatunku wiewiórki jest związane z ekspluatacją sosny żółtej ( Pinus ponderosa ) przez ludzi. Wiąże się to nie tylko z utratą siedlisk ale również z utratą głównej bazy pokarmowej. Jest to równo znaczne z wyginięciem tego gatunku.

W niewoli - brak danych.

Sciurus alleni - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).

Występuje w Ameryce Północnej, w południowo-wschodniej Coahuila, środkowej Nuevo Leon, zachodniej części Tamaulipas i w północnej części San Luis Potosi w Meksyku. Jest endemitem dla Meksyku.

Zamieszkuje górskie lasy sosnowe i dębowo-sosnowe na wysokości 600-2550 m n.p.m.

Sciurus alleni

Aktywna przez cały rok, głównie w godzinach porannych i późno popołudniowych.

Prowadzi naziemny tryb życia, jednak dobrze wspina się po drzewach i skałach. Gniazda zakłada w naturalnych dziuplach drzew lub buduje z liści i patyków na gałęziach.

Odżywia się głównie pokarmem roślinnym, w którego skład wchodzą różnorodne nasiona, owoce, jagody ale nie gardzi pokarmem zwierzęcym - owady i ich larwy.

Ciąża trwa około 30-35 dni. W sezonie może być 2 mioty, od 2-4 młodych.

Nie opisano żadnego podgatunku.

Główne zagrożenia dla gatunku :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- wycinanie lasów

- polowanie dla mięsa i skóry

- tępienie, jako szkodnika upraw kukurydzy

Obecnie gatunek jest chroniony na obszarach chronionych. Najliczniej występuje w Parku Narodowym Cumbres de Monterey.

W niewoli - brak danych.

Ammospermophilus nelsoni - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).

Występuje w Ameryce Północnej, w południowej Kalifornii ( San Joaquin Valley ). Jest endemitem dla U.S.A.

Zamieszkuje niskie wzgórza i góry, porośnięte trawą lub niskimi krzewami, od 50-1100 m n.p.m.

 Ammospermophilus nelsoni

Aktywny głównie wczesnym rankiem i późnym popołudniem. Słaba aktywność pod czas upałów. Najgorętszą porę dnia spędza w norze.

Żyje w małych grupach. Nory rzadko samodzielnie kopie, wykorzystując nory innych gryzoni. Preferuje miejsca pod krzewami, u podstawy wzniesień i wydm lub pod kępami traw. Tworzy rozległe sieci z sześcioma otworami wyjściowymi.

Brak dokładnej informacji czy gatunek hibernuje, możliwe jest, że zapada w stan odrętwienia w miesiącach zimowych. Chociaż wiele wskazuje na całoroczną aktywność.

Odżywia się głównie roślinnością zielną, nasionami, owocami, kwiatami a w porze suchej głównie owadami. Pokarm spożywa na miejscu lub przenosi w torbach policzkowych do nory lub ukrywa pod kamieniami. Magazynowany w norze lub pod kamieniem pokarm jest spożywany w okresie niedoborów żywności.

Ciąża trwa 26 dni. Młode rodzą się w marcu. Wielkość miotu to 6-12 młodych ( średnio 9 ). W sezonie tylko 1 miot. Młode szybko się usamodzielniają, bo już po 3-4 tygodniach.

Opisane podgatunki :

- Ammospermophilus nelsoni nelsoni - południowa część San Joaquin Valley ( południowa Kalifornia )

- Ammospermophilus nelsoni amplus - północna część San Joaquin Valley ( południowa Kalifornia )

Główne zagrożenia dla gatunku :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- urbanizacja

- nadmierny wypas zwierząt domowych

- rozwój rolnictwa ( mechanizacja i chemizacja - używanie rodentycydy przeciw gryzoniom, głównie susłom )

- wydobycie i poszukiwanie ropy naftowej i gazu ziemnego

Ammospermophilus nelsoni jest najbardziej narażonym gatunkiem susła na utratę siedlisk. Jego populacja została bardzo rozdrobniona i ograniczona. Obecnie zagrożenia próbuje się łagodzić w ramach San Joaquin Endangered Species. Po mimo to zakres występowania ocenia się na mniej niż 3000 km2, z czego 400 km2 jest opisywana jako dobra jakość siedliska.

Większość populacji znajduje się w Elk Hills i na Carrizo i Elkhorn Plains w Kern County. W północnej części zasięgu występuje w Panoche i Kettleman Hills.

Gatunek jest często spotykany na terenie chronionym w Carrizo Plain National Monument.

Jest na liście gatunków zagrożonych w California Department of Fish and Game oraz występuje w dwóch rezerwatach zarządzanych przez ten Department ( w Kern County i Tulare County ).

Działania ochronne w południowo-zachodniej San Joaquin Valley zwolniły tempo spadku w ciągu ostatnich 10 lat o 30 %.

W niewoli - brak danych. 












Urson ( Erithizon dorsatum ) gryzoń z rodziny ursonowatych ( Erethizontidae ).

Występuje w Ameryce Północnej, od południowej Kanady poprzez północno-zachodnie i częściowo wschodnie stany U.S.A. po północny Meksyk.

Zamieszkuje różnorodne siedliska : gęste lasy i ich obrzeża, suche otwarte równiny, łąki, zarośla i zakrzewienia, pustynie, wąwozy i kaniony.

urson ( Erithizon dorsatum )

Aktywny w ciągu całego roku, nie hibernuje. Szczyt aktywności przejawia w godzinach nocnych.
Często odpoczywa na drzewach, szczególnie w lecie.
Porusza się bardzo wolno, ufając w swoją kolczugę składającą się z około 30 000 igieł o 7,5 cm długości. Typowym zachowaniem obronnym jest stroszenie igieł w kierunku napastnika oraz kołysanie ogonem, na którym znajduje się bardzo duża ilość kolców.

Erithizon dorsatum myops

Typowy samotnik, chociaż w jednej kryjówce może przebywać kilka zwierząt, zwłaszcza w zimie. Na kryjówki wybiera najczęściej zwalone pnie drzew, wykroty, jamy w ziemi lub zagłębienia pod korzeniami drzew. Czasami korzysta z obszernych dziupli. Na terenach otwartych na kryjówki wybiera wszelkiego rodzaju jamy, opuszczone nory lub jaskinie.
Jest typowym roślinożercą. W skład jego diety wchodzą gałęzie, łyko, korzenie, liście, owoce. W zimie odżywia się głównie igliwiem i korą drzew. W okresie zimowym ma zwiększone zapotrzebowanie na sole mineralne.

żerujący urson ( Erithizon dorsatum couesi )

Erithizon dorsatum couesi

Ruja trwa od września lub końca października do grudnia.
W czasie parzenia oba osobniki zaciskają skórę, aby się nie poranić. Ciąża trwa 210-217 dni. Rodzi się 1 młode wiosną bardzo rzadko 2 lub więcej. Kolce twardnieją w ciągu kilku godzin po urodzeniu. Młode przebywa z matką do następnej wiosny, chociaż zdarza się, że ich drogi rozchodzą się już na jesieni.

Opisane podgatunki:
- Erithizon dorsatum bruneri - Kansas, Nebraska
- Erithizon dorsatum couesi - Arizona, Kolorado
- Erithizon dorsatum dorsatum - wschodnia Kanada, zachodni Labrador
- Erithizon dorsatum epixanthus - północno-zachodnia część Ameryki Północnej od Oregonu po Meksyk
- Erithizon dorsatum myops - Alaska
- Erithizon dorsatum nigrescens - Alaska, północno-zachodnia Kolumbia Brytyjska aż do Nowego Meksyku i Meksyku
- Erithizon dorsatum picinum - Labrador, wyspa Strait of Belle
- Erithizon dorsatum doani ? - Labrador

Erithizon dorsatum

Główne zagrożenia :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej ( ginie pod kołami samochodów w czasie przekraczania dróg )
- uważany za szkodnika w uprawach leśnych, obiektach drewnianych czy w okresie zimowym ogryzając ogumienie samochodów w poszukiwaniu soli mineralnych
- polowanie za pomocą wnyków, pułapek, paści
- urbanizacja

urson ( Erithizon dorsatum ) w warunkach wiwaryjnych

Na ursona polowali rdzenni Amerykanie dla mięsa oraz dla kolców, wykorzystywanych jako dekoracja koszy czy odzieży.
Obecnie urson jest najbardziej zagrożony w Meksyku na skutek nie limitowanych polowań.
Po mimo to gatunek występuje dość powszechnie na obszarach chronionych Kanady, U.S.A. i Meksyku co pozwala na odbudowę populacji. Nie jest objęty żadnym programem ochronnym.

rycina - urson ( Erithizon dorsatum )

W niewoli urson potrzebuje woliery dobrze zabudowanej konarami drzew. Wykorzystuje je do odpoczynku i snu. Trzymany z reguły pojedynczo lub sporadycznie w parach.

Erithizon dorsatum couesi

Margaj ( Leopardus wiedii ) drapieżnik z rodziny kotowatych.


Występuje w Ameryce Północnej, od południowego Meksyku przez Amerykę Środkową po Amerykę Południową ( północna Argentyna i Urugwaj ).


Zamieszkuje głownie wiecznie zielone lasy, opuszczone plantacje, rzadziej pastwiska czy inne systemy rolnoleśne.

rycina - margaj ( Leopardus wiedii )

Aktywny głównie od zmierzchu do świtu, chociaż w nie których siedliskach może być aktywny w ciągu dnia.
Prowadzi nadrzewny tryb życia. Jednak na większość swoich ofiar poluje na ziemi.
Jest typowym samotnikiem. W pary łączy się w okresie rui. Rewir łowiecki 1 osobnika waha się od 1-20 km2.

Leopardus wiedii z lewej : portret , z prawej : w warunkach naturalnych

Odżywia się głównie gryzoniami, ptakami, jaszczurkami, żabami, owadami.
Na obszarach tropikalnych rozmnaża się przez cały rok. Na innych terenach jest bardziej sezonowy.
Samica rodzi po około 84 dniach 1 młode, bardzo rzadko 2. Młode jest stosunkowo duże w chwili urodzenia. Po około 2 tygodniach otwiera oczy a po 5 opuszcza kryjówkę. W 8 tygodniu młode przechodzi na pokarm stały. Wielkość dorosłego osiąga po roku i wtedy rozstaje się z matką. Samica rodzi co 2 lata.

margaj ( Leopardus wiedii )

Opisane podgatunki :
- Leopardus wiedii wiedii - Urugwaj, wschodnia i środkowa Brazylia, północno-wschodnia i północno-zachodnia Argentyna
- Leopardus wiedii amazonica - Amazonia ( Brazylia )
- Leopardus wiedii andina ? - Ekwador
- Leopardus wiedii boliviae - Andy Boliwijskie i Brazylijskie, wschodnie Mato Grosso ( Brazylia )
- Leopardus wiedii catenata ? - Oaxaca ( Meksyk )
- Leopardus wiedii cooperi - Nuevo Leon ( Meksyk ), Teksas ( U.S.A. )
- Leopardus wiedii elegans ? - Brazylia
- Leopardus wiedii glaucula - Sinaloa, północne Oaxaca ( Meksyk )
- Leopardus wiedii ludovici ? - Ekwador
- Leopardus wiedii nicaraguae - Honduras, Kostaryka, Nikaragua
- Leopardus wiedii oaxacensis - Tamaulipas, Oaxaca ( Meksyk )
- Leopardus wiedii salvinia - Chiapas ( Meksyk ), Gwatemala, Salwador
- Leopardus wiedii sanctaemartae ? - Kolumbia
- Leopardus wiedii vigens - dorzecze Orinoko i Amazonki
- Leopardus wiedii yucatanica - północne Chiapas, Yucatan ( Meksyk ), północna Gwatemala 

margaj ( Leopardus wiedii ) w warunkach ogrodu zoologicznego

odpoczywający margaj ( Leopardus wiedii )

Główne zagrożenia :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk i ich fragmentacja
- wycinanie lasów
- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej
- nielegalny handel dzikimi zwierzętami
- kłusownictwo dla skóry
- uważany za szkodnika w hodowlach drobiu
- konkurencja ze strony ocelota ( Leopardus pardalis )

konkurent do siedlisk - ocelot ( Leopardus pardalis )

Margaj był po ocelocie najsilniej eksploatowanym drapieżnikiem Ameryki. Polowano na niego dla skóry. Sprzedawany był jako ocelot ( Leopardus pardalis ). 
Obecnie na nie których obszarach kontynuowane jest nielegalne polowanie oraz handel skórami. 
Gatunek jest chroniony na większości zakresu występowania.
Niezbędne są dalsze badania ekologii, demografii i zagrożeń.
Gatunek jest podatny na występowanie chorób.
Prawdopodobnie wpływ na populację margaja ma gęstość populacji ocelota, który jest konkurencyjnym gatunkiem w tym samym siedlisku.


W ogrodach zoologicznych margaj nie jest często spotykany. Objęty jest programem hodowlanym zarówno w europejskich jak i amerykańskich ogrodach.
Wymaga przestronnej woliery, dobrze zabudowanej konarami drzew. Trzymany jest pojedynczo rzadziej parami.
W niewoli może przeżyć do 24 lat.

Zagrożone ssaki Ameryki Północnej część VI

Ammospermophilus leucurus - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).


Występuje w zachodniej części Ameryki Północnej od południowo-wschodniego Oregonu w U.S.A. do Baja California w Meksyku. Jest to najbardziej rozpowszechniony przedstawiciel rodzaju Ammospermophilus w Ameryce Północnej.

Zamieszkuje pustynie i tereny podgórskie. Preferuje obszary piaszczyste, żwirowe lub kamieniste. Może też żyć na terenach pastwisk lub upraw rolnych.

Ammospermophilus leucurus w typowej postawie

Aktywny wczesnym rankiem i późnym popołudniem. W czasie najgorętszych części dnia ukrywa się w norze leżąc płasko na brzuchu, aby się ochłodzić. Żeruje zarówno na ziemi jak i na drzewach i krzewach. Podczas żerowania przystaje w cieniu, aby unikać bezpośredniego nagrzewania słonecznego.

Wykorzystuje nory innych gryzoni. Chroni się też pod kamieniami lub w rumowiskach skalnych, ewentualnie w wykopanych własnych norach. Większość roku żyje samotnie.

W okresie zimowym kilka osobników mieszka w jednej norze, w celu zachowania ciepła. Nie hibernuje, jest aktywny w ciągu całego roku.

Odżywia się pokarmem roślinnym ( zielone części roślin, nasiona, owoce ) chociaż bardziej preferuje pokarm zwierzęcy. Musi mieć w diecie sukulenty lub dostęp do wody.

W celu magazynowania żywności wykorzystuje torby policzkowe, w których przenosi pokarm do magazynów w norze lub zakopuje po drodze.

Dzięki nieco dłuższym nogom niż inne Ammospermophilus ma tendencję do ucieczki niż szukania schronienia przed drapieżnikiem.

Ammospermophilus leucurus

Okres godowy przypada od lutego do czerwca. Ciąża trwa 30-35 dni. Samica rodzi od 5-14 młodych w miocie. Wielkość miotu zależy od ilości i dostępności pokarmu. W wieku około 60 dni młode się usamodzielniają.

Opisane podgatunki :
- Ammospermophilus leucurus canfieldiae - Meksyk ( Punta Prieta, południowa Baja California )
- Ammospermophilus leucurus cinamomeus - Utah, Arizona ( Coconino County )
- Ammospermophilus leucurus escalante - środkowo-południowe Utah, Escalante Canyon
- Ammospermophilus leucurus extimus - Meksyk ( południowa Baja California )
- Ammospermophilus leucurus leucurus - Meksyk, Kalifornia, Arizona
- Ammospermophilus leucurus notom - Utah
- Ammospermophilus leucurus peninsulae - Meksyk ( Baja California, San Telmo )
- Ammospermophilus leucurus pennipes - Utah, północne Kolorado
- Ammospermophilus leucurus tersus - Arizona
- Ammospermophilus leucurus vinnulus - Kalifornia ( Keeler, Inyo County )

Ammospermophilus leucurus leucurus

Ammospermophilus leucurus obecnie nie jest zagrożony. Obszar na którym występuje jest jeszcze bogaty w odpowiednie siedliska. Jedynie na terenach rolnych jest uważany za szkodnika i bezlitośnie tępiony.

W niewoli - brak danych.

Ammospermophilus harrisii - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).

Występuje w Ameryce Północnej od południowych stanów U.S.A. aż po Meksyk.

Zamieszkuje głównie pustynie i tereny podgórskie.

Ammospermophilus harrisii

Aktywny przez cały rok, nie zapada w hibernację. Szczyt aktywności przejawia w ciągu całego dnia, nie unikając wysokiej temperatury. Większość roku żyje samotnie.

Nory kopie pod pustynnymi krzewami. Często wspina się na drzewa lub kaktusy kandelabrowe po to, aby rozejrzeć się po okolicy.

Żeruje zarówno na ziemi jak i na kaktusach czy krzewach. W chwili zagrożenia ucieka starając skryć się w norze lub innym miejscu ( pod osłoną krzewów lub w kaktusie ).

Żywi się owocami i nasionami kaktusów, w diecie potrzebuje pokarmów z odrobiną wilgoci aby zaspokoić pragnienie. Nie gardzi pokarmem zwierzęcym, głownie są to owady.

Okres godowy od grudnia do stycznia. Ciąża trwa 30-35 dni. Samica rodzi 5-9 młodych w miocie. 1 miot w sezonie. W wieku około 60 dni młode stają się samodzielne.

Opisane podgatunki :

- Ammospermophilus harrisii harrisii - Meksyk, południowo-zachodnia Arizona, południowo-zachodni Nowy Meksyk

- Ammospermophilus harrisii kinoensis - Meksyk ( Bahia Kino, Sonora )

- Ammospermophilus harrisii saxicolus - Meksyk, Arizona ( góry Gila, Yuma County )

Ammospermophilus harrisii obecnie nie jest zagrożony. Jego siedliska nie zostały jeszcze znacznie zniszczone, chociaż postępujący rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej oraz urbanizacja mogą mieć znaczny wpływ na degradację i utratę naturalnych siedlisk.

W niewoli - brak danych.







Ammospermophilus insularis - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ). Uważany za tożsamy z Ammospemophilus leucurus.


Występuje w Ameryce Północnej, w Meksyku. Jest endemitem dla Meksyku.


Zamieszkuje pustynie i tereny podgórskie.

Ammospermophilus insularis

Biologia i sposób życia jak u innych przedstawicieli rodzaju Ammospermophilus.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Zagrożenia jak u innych przedstawicieli rodziny Sciuridae a szczególnie rodzaju Spermophilus.

W niewoli - brak danych.

Ammospermophilus interpres - gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).

Występuje w południowo-zachodniej części Ameryki Północnej. W południowych stanach U.S.A. ( Teksas, Nowy Meksyk ) i północno-środkowych stanach Meksyku.

Zamieszkuje obszary słabo porośnięte roślinnością, wybierając nizinne doliny i niskie wzgórza, preferując tereny skaliste niż płaskie tereny piaszczyste.

Ammospermophilus interpres

Aktywny w ciągu dnia, często wyrusza na poszukiwanie pokarmu w ciągu najgorętszej pory dnia. Nie hibernuje, może być nie aktywny w miesiącach zimowych ( północna część zasięgu ).

Korzysta z szczelin skalnych lub opuszczonych nor innych gryzoni. Własne nory kopie pod krzewami lub u podnóża skały. Podczas odpoczynku rozciąga się na ziemi w cieniu oddając nadmiar ciepła.

Żeruje na ziemi ale doskonale się wspina na drzewa i na skały.Magazynuje pokarm w jaskini lub pod kamieniami, przenosząc go w torbach policzkowych.

Żywi się głównie owocami i nasionami lecz nie gardzi owadami.

Sezon godowy w lutym. Ciąża trwa około 29 dni. Samica rodzi 5-14 młodych w miocie. Może być 2 mioty w sezonie. Okres laktacji trwa około 30 dni, młode po odstawieniu usamodzielniają się po 1-2 tygodniach.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Zagrożenia jak u Ammospermophilus leucurus.

W niewoli - brak danych.

Borsuk amerykański ( Taxidea taxus ) drapieżnik z podrodziny borsukowatych ( Melinae ), z rodziny łasicowatych ( Mustelidae ).

Występuje w zachodniej części Ameryki Północnej, od południowej Kanady aż po centralny Meksyk.

Zamieszkuje suche, otwarte tereny porośnięte trawą, obrzeża lasów, zarośli i zakrzewień, pustyń. Również obrzeża pól uprawnych, pastwiska, nieużytki.

borsuk amerykański ( Taxidea taxus )

Jest typowym samotnikiem. Aktywny głównie nocą, wczesnym rankiem i późnym popołudniem. Zagrożony potrafi kopać błyskawicznie nory lub ucieka do niej. Zaciekle się broni.

Kryjówkę zakłada w norze przez siebie wykopanej, często jest to rozległy system podziemnych korytarzy z kilkoma komorami oraz 2-4 wyjściami.

Jest wszystkożerny, dieta jego jest zarówno mięsna jak i roślinna.

Taxidea taxus taxus

W pary łączy się tylko w okresie rui. Samiec przebywa z samicą około 7 dni. Po tym okresie para się rozchodzi. Samica rodzi raz w roku. 1-7 młodych w miocie, średnio 3-4. Okres wychowu młodych trwa do jesieni, kiedy to rodzina się rozpada i młode się usamodzielniają. Niekiedy zdarza się, że młode pozostają z matką do wiosny następnego roku.

Opisane podgatunki :
- Taxidea taxus apache - południowo-wschodnia Arizona ( dolina rzeki San Pedro ), północno-wschodnia Sonora
- Taxidea taxus berlandieri - Oklahoma, Teksas, Nowy Meksyk, północno-zachodnie Kolorado, południowe Utah, Arizona, północna Baja California ( Llano Estacado )
- Taxidea taxus californica - Kalifornia
- Taxidea taxus dacotensis - Południowa Dakota
- Taxidea taxus halli - południowa Nevada, południowa Kalifornia
- Taxidea taxus hallorani - Arizona, południowo-wschodnia Nevada, południowo-wschodnia Kalifornia, północno-wschodnia Baja California, południowo-wschodnia Sonora
- Taxidea taxus infusca - Baja California ( Santa Anita )
- Taxidea taxus iowae - Iowa
- Taxidea taxus jacksoni - Quebec, południowy Saskatchewan, południowo-wschodnie Ontario, Ohio, Michigan, północna Indiana, północne Illinois, Wisconsin, Minesota
- Taxidea taxus jeffersonii - południowa Kolumbia Brytyjska, Washington, Oregon, zachodnia Kalifornia, Kolorado, Wyoming, wschodnia Montana, północna Baja California
- Taxidea taxus kansensis - Kansas
- Taxidea taxus littoralis - południowy Teksas
- Taxidea taxus merriami - Kansas
- Taxidea taxus montanus - Montana, Wyoming, północne Kolorado
- Taxidea taxus neglecta - wschodni Oregon, Kalifornia, Baja California
- Taxidea taxus nevadensis - Nevada
- Taxidea taxus phippsi - północno-wschodnie Kolorado
- Taxidea taxus sonoriensis - Sonora
- Taxidea taxus taxus - północna Alberta, Manitoba, południowo-zachodni Saskatchewan, zachodnie Ohio, Indiana, północne i wschodnie Missouri, wschodnie Kolorado, wschodni Wyoming, wschodnia Montana

borsuk amerykański ( Taxidea taxus taxus ) w typowy siedlisku

Zagrożenia dla gatunku :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- chemizacja i mechanizacja rolnictwa

- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej

- nie limitowane polowania

- urbanizacja

- uważany za szkodnika na terenach rolniczych i tępiony

Na borsuka amerykańskiego polowano dla jego futra do lat 50 - tych i 60 - tych XX w. Obecnie populacja tego ssaka na terenach chronionych nie jest zagrożona. Inna sytuacja jest po za terenami chronionymi, w niektórych stanach U.S.A.  polowanie jest dozwolone przez cały rok bez limitów.

Potrzebne są badania dotyczące ekologii gatunku, trendów i dystrybucji populacji oraz zagrożeń wynikających z działalności człowieka.

Chów i hodowla w warunkach wiwaryjnych - brak danych.

Bóbr kanadyjski ( Castor canadensis ) ssak z rodziny bobrowatych ( Castoridae ), rzędu gryzoni ( Rodentia ). Bardzo blisko spokrewniony z bobrem europejskim ( Castor fiber ).

Występuje w północnej części Ameryki Północnej, na południe od strefy lasów iglastych, od południowej Alaski do północnego Meksyku.

Zamieszkuje lasy liściaste i mieszane, nad brzegami rzek i jezior.

bóbr kanadyjski ( Castor canadensis ) w zimie

Prowadzi ziemno-wodny tryb życia, Jak jego europejski krewniak kształtuje otaczające go środowisko. W tym celu buduje tamy z ściętych pni drzew, przeplecionych gałęziami i uszczelnionych mułem. Dzięki temu podnosi się poziom wody, tworzy się śródleśne jeziorko oraz podnosi się wilgotność otaczającego terenu.

Aktywny głównie w godzinach nocnych,ale też i wczesnym rankiem  i późnym popołudniem. W okresie zimowym aktywny tylko w sprzyjających warunkach.

po lewej: żeremie bobra kanadyjskiego, po prawej: naprawa tamy

Żyje w parach lub grupach rodzinnych.

Odżywia się gałęziami drzew, korą, łykiem. Gromadzi zapasy na okres zimy. W tym celu na jesieni zatapia sporą ilość pni i gałęzi drzew.

Para buduje gniazdo tzw. żeremie, jest to budowla składająca się z 2-4 komór oraz 3-4 wyjść znajdujących się pod wodą. Z zewnątrz żeremie wygląda jak hałda patyków pozlepiana mułem.

Po rui w kwietniu - maju, na początku czerwca samica rodzi 1-5 młodych, średnio3-4. 1 miot w sezonie. Młode usamodzielniają się po 2-3 latach i opuszczają rodziców w celu znalezienia swojego rewiru.

Jeśli w okolicy, w której bobry zbudowały tamę oraz żeremie zabraknie pożywienia czyli wyczerpią się zasoby ulubionych drzew osiki i wierzby, rodzina przenosi się na inny teren.

W roku 2010 opisano tamę bobrów kanadyjskich, którą sfotografował satelita krążący na orbicie okołoziemskiej.

bóbr kanadyjski ( Castor canadensis )

Opisane podgatunki :

- Castor canadensis acadicus - południowy Labrador, Nowy Brunszwik
- Castor canadensis baileyi - Nevada ( rzeka Humboldta )
- Castor canadensis belugae - Alaska ( rzeka Beluga )
- Castor canadensis caecator - Nowa Funlandia - Gros Morne
- Castor canadensis canadensis - Zatoka Hudsona, zachodni Labrador ( rzeka Pine )
- Castor canadensis carolinensis - północna Karolina, północna i południowo-wschodnia Virginia, północne Ohio, Indiana, Illinois, zachodnia i południowo-wschodnia Iowa, wschodnie Missouri, wschodnie Arkansas i Luizjana
- Castor canadensis concisor - Kolorado, Nowy Meksyk
- Castor canadensis duchesnei - Utah ( rzeka Duchesne )
- Castor canadensis frondator - Sonora - zagrożony
- Castor canadensis idoneus - Oregon
- Castor canadensis labradorensis - południowy Labrador ( rzeka Hamilton )
- Castor canadensis leucodontus - Alaska, Kolumbia Brytyjska, wyspa Vancouver
- Castor canadensis mexicanus - Nowy Meksyk, Teksas, Meksyk - zagrożony
- Castor canadensis michiganensis - rejon Wielkich Jezior, Michigan, Wisconsin
- Castor canadensis missouriensis - Dakota Północna
- Castor canadensis pacificus - Washington ( Mount Rainier )
- Castor canadensis pallidus - Utah
- Castor canadensis phaeus - Alaska ( Zatoka Pleasant, Wyspy Admiralicji ) - zagrożony 

- Castor canadensis repentinus - Kolorado ( Wielki Kanion, rzeka Kolorado ), Arizona, Kalifornia

- Castor canadensis rostralis - Utah ( okolice Fort Douglas )

- Castor canadensis sagittatus - Kolumbia Brytyjska

- Castor canadensis shastensis - Kalifornia ( Mount Shasta )

- Castor canadensis subauratus - środkowa Kalifornia ( Tulare Lake Basin )
- Castor canadensis tayleri - Idaho, północna Nevada ( rzeka Snake )
- Castor canadensis texensis - wschodni Teksas

Główne zagrożenia dla gatunku :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk 

- wyręb lasów

- skażenie chemiczne rzek i jezior

- kłusownictwo dla futra

- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej 

- urbanizacja

Castor canadensis canadensis naprawiający żeremie

Obecnie chroniony, dawniej polowano na niego głownie dla futra i wydzieliny piżmowej używanej w przemyśle perfumeryjnym.

rodzina bobra kanadyjskiego ( Castor canadensis )

W warunkach wiwaryjnych rzadki. Raczej sporadycznie w ogrodach zoologicznych Ameryki Północnej.

Wprowadzony w niektórych krajach europejskich między innymi w Polsce, w miejsce wytępionego bobra europejskiego ( Castor fiber ).

Nieświszczuk czarnoogonowy ( Cynomys ludovicianus ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).

Zwany też często pieskiem preriowym, ze względu na dźwięki podobne do szczekania psa, które wydaje.

Występuje w Ameryce Północnej, od południowo-środkowej Kanady po północno-wschodni Meksyk.

Zamieszkuje suche, otwarte tereny porośnięte trawą - prerie. Jest typowym mieszkańcem Wielkich Równin.

Cynomys ludovicianus

Żyje w ogromnych koloniach, mogących liczyć od kilkuset do kilku milionów osobników. Kopie nory tworzące sieć schronień oraz mieszkań obejmujących nieraz 100 i więcej hektarów Największa odnotowana kolonia obejmowała 65 000 akrów i liczyła około 400 milionów osobników. Kolonia jest podzielona na obwody i koterie. Koteria to grupa związanych ze sobą samic i 1-2 samców. Porozumiewa się za pomocą piskliwych dźwięków oraz szczekania przypominającego psie.

młode nieświszczuki czarnoogonowe ( Cynomys ludovicianus )

Aktywny przez cały rok. W okresie dużych mrozów może nie opuszczać przez dłuższy czas nory. Szczyt aktywności w godzinach przedpołudniowych i późno popołudniowych.

Żywi się nasionami, trawami, ziołami oraz bezkręgowcami.

 nieświszczuk czarnoogonowy ( Cynomys ludovicianus ) - zoo Bristol

Okres godowy zależy od szerokości geograficznej i przypada wiosną. Samiec kopuluje z samicami ze swojej koterii. Ciąża trwa 33-38 dni. Samica rodzi do 9 młodych, średnio 5-6. Młode po upływie około 6 tygodni opuszczają norę. Okres laktacji trwa około 2 miesięcy. Młode samice pozostają w koterii, samce są przepędzane. Dorosłe samce nie pozostają dłużej w 1 koterii, niż dwa sezony godowe aby nie dochodziło do łączenia się z własnym potomstwem.

Opisane podgatunki :

- Cynomys ludovicianus arizonensis - Arizona, Teksas, Nowy Meksyk, północny Meksyk - zagrożony

- Cynomys ludovicianus grisea - Missouri

- Cynomys ludovicianus latrans - Missouri

- Cynomys ludovicianus ludovicianus - Arizona, Teksas, Nowy Meksyk, Kolorado

- Cynomys ludovicianus missouriensis - Missouri
- Cynomys ludovicianus pyrrotrichus - Oklahoma
- Cynomys ludovicianus socialis - Missouri

Główne zagrożenia dla gatunku :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- chemizacja i mechanizacja rolnictwa

- uważany za szkodnika upraw rolnych, co powoduje trucie i zatapianie kolonii

- uważany też za konkurencję dla hodowli bydła i owiec - skutek jak wyżej

- systemy nor w koloniach stanowią rzekome zagrożenie dla bydła i koni ( łamanie nóg ) - skutek jak wyżej

- zmniejszenie się populacji tego gatunku doprowadziło do praktycznego wyginięcia tchórza czarnołapego ( Mustela nigripens ), którego był podstawową zdobyczą ( populacja tchórza została odbudowana dzięki intensywnej hodowli )

- izolowane populacje

Cynomys ludovicianus w warunkach zimowych - zoo Bristol

Obecnie nie jest uważany za gatunek bezpośrednio zagrożony wyginięciem. Występuje dość licznie na obszarach chronionych. Jest najbardziej powszechny z pięciu gatunków z rodzaju Cynomys.

W niewoli nieświszczuk czarnoogonowy potrzebuje przestronnej woliery, zabezpieczonej od góry przed atakami ptaków drapieżnych. Musi być ona dość głęboko zabezpieczona, aby zwierzęta nie podkopały się i nie wydostały na zewnątrz. Obserwacja życia kolonii dostarcza wielu ciekawych informacji na temat życia społecznego oraz biologii tego gatunku.

Nieświszczuk meksykański ( Cynomys mexicanus ) gryzoń z rodziny wiewiórkowatych ( Sciuridae ).

Występuje w Ameryce Północnej, w północnym Meksyku. Jego zasięg jest ograniczony do południowej Coahuila i północnej San Louis Potosi. Jest endemitem dla Meksyku.

Zamieszkuje wyżynne i skaliste obszary na wysokości 1600-2200 m n.p.m.

nieświszczuk meksykański ( Cynomys mexicanus )

Żyje w koloniach, mogących liczyć setki osobników. Na ogół są mniejsze niż 50 osobników z 1-2 samcami alfa. Aktywny przez cały rok, nie hibernuje. Najwyższą aktywność przejawia w godzinach porannych i późno popołudniowych.

Żywi się nasionami, trawami, ziołami oraz owadami.

Okres godowy trwa od stycznia do kwietnia. Ciąża trwa około 30-35 dni, 1 miot rocznie, od 1-9 młodych, średnio 4. Po około 40 dniach młode opuszczają nory. Okres laktacji trwa około 2 miesięcy.

Brak opisanych podgatunków.

stojący słupka nieświszczuk meksykański ( Cynomys mexicanus )

Główne zagrożenia jak u Cynomys ludovicianus.

Obecnie największe skupisko nieświszczuka meksykańskiego znajduje się w regionie El Tokio. Organizacje ProNatura Noreste i Profauna starają się chronić nie tylko same nieświszczuki, ale także obszary ich występowania oraz gatunki towarzyszące.

W lutym 2007 ProNatura Noreste podpisała z prywatnymi właścicielami możliwość ochrony terenów o wielkości 42 000 akrów ( 170 km kwadratowych ) zajmowanych przez nieświszczuki.

W niewoli - brak danych.

Pręgowiec Bullera ( Tamias bulleri ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ). Opisywany także jako Neotamias bulleri.

Występuje w Ameryce Północnej, w Meksyku ( południowe Durango, zachodnie Zacatecas i północne Jalisco ). Jest endemitem dla Meksyku.

Zamieszkuje górskie lasy sosnowe i dębowo-sosnowe, na wysokości 2400-2610 m n.p.m.

Aktywny w ciągu całego roku. Żyje na ziemi, chociaż doskonale wspina się po drzewach, na których często żeruje. Typowy samotnik, w pary łączy się tylko w okresie godowym.

Żywi się nasionami, młodymi pędami drzew, kwiatami oraz bezkręgowcami.

Ciąża trwa 28-35 dni, samica rodzi 1-4 młode. 1 miot w sezonie.

Opisane podgatunki :

- Tamias bulleri bulleri - Sierra Madre, południowe Durango, zachodnie Zacatecas, północne Jalisco

Główne zagrożenia :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- wyręb lasu

- pozyskiwanie drewna na opał

- polowanie dla mięsa i skóry

- izolowane populacje

Pręgowiec Bullera obecnie nie jest bezpośrednio zagrożony. Występuje dość licznie na obszarach chronionych.

W niewoli - brak danych.

Pręgowiec klifowy ( Tamias dorsalis ) gryzoń z rodziny wiewiórek ( Sciuridae ).

Występuje w Ameryce Północnej, w południowo-zachodniej części U.S.A i północnym Meksyku.

Zamieszkuje obszary skaliste, porośnięte różnego rodzaju zaroślami z przewagą roślin iglastych.

  żerujący pręgowiec klifowy ( Tamias dorsalis )

Aktywny cały rok, w godzinach porannych oraz popołudniowych aż do zmroku. Prowadzi naziemny tryb życia, chociaż doskonale wspina się na drzewa oraz na urwiska skalne i klify skalne.

W różnych porach roku oraz w zależności od siedliska wykorzystuje różne typy gniazd : od podziemnych nor poprzez kryjówki w klifach i urwiskach do gniazd na drzewach.

Typowy samotnik, w pary łączy się tylko w okresie godowym.

Żywi się głównie jagodami jałowca, nasionami sosny, żołędziami, nie gardzi też bezkręgowcami, pisklętami ptaków i ich jajami.

Okres godowy trwa od lutego do kwietnia. Ciąża trwa około 28-35 dni, samica rodzi 4-6 młodych w miocie. 1 miot w sezonie. Okres laktacji trwa 41-45 dni. Młode w wieku 36-40 dni może odżywiać się pokarmem stałym.

pręgowiec klifowy ( Tamias dorsalis )

Opisane podgatunki :

- Tamias dorsalis canascens - północno-zachodnie Durango
- Tamias dorsalis carminis - Coahuila ( Carmen Montains )

- Tamias dorsalis dorsalis - północna Arizona, południowe Utah, Nowy Meksyk, północny Meksyk

- Tamias dorsalis grinnelli - Nevada ( Clark County )

- Tamias dorsalis nidoensis - Chihuahua
- Tamias dorsalis sonoriensis - Sonora
- Tamias dorsalis utahensis - Kolorado, północna Arizona, południowe Utah

Główne zagrożenia dla gatunku :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- wyręb lasu oraz pozyskiwanie drewna na opał

- utrata siedlisk

- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej

- rozwój infrastruktury turystycznej

- izolowane populacje

Obecnie populacje pręgowca klifowego nie są bezpośrednio zagrożone. Tylko w nie których rejonach występowania zauważono tendencję spadkową czyli zmniejszenie się liczby osobników zamieszkujących dany teren. Głównie północny Meksyk i Nevada ( U.S.A. ).

Potrzebne są dokładniejsze badania na temat trendów demograficznych populacji oraz jej dystrybucji.

W warunkach wiwaryjnych - brak danych.

 

Zębiełki i rzęsorki czyli ciekawe owadożerne Europy, zachodniej Azji i Afryki Północnej.

Zębiełek kaspijski ( Crocidura caspica ) ssak z rodziny ryjówkowatych ( Soricidae ), z podrzędu ( Soricomorpha ), z rzędu owadożernych ( Insectivora ). Wyodrębniony w 1993 roku z Crocidura russula, uważany za podgatunek Crocidura leucodon.


Występuje na południowo-zachodnich wybrzeżach Morza Kaspijskiego w Iranie i Azerbejdżanie.

Zamieszkuje rożne siedliska, może nawet pojawiać się na brzegu morza i trawiastych wydmach.

Biologia i sposób życia tego gatunku jest słabo poznany. Uważa się, że nie różni się od innych gatunków z rodzaju Crocidura.


Zagrożenia mogą być związane z utratą siedlisk oraz degradacją i niszczeniem środowiska naturalnego. Potrzebne są badania w celu ustalenia stanu i trendów populacji oraz do zbadania potencjalnych zagrożeń.


W niewoli - brak danych.







Crocidura pachyura ssak z rodziny Soricidae, podrzędu Soricomorpha, rzędu Insectivora. Dawniej opisywany jako Crocidura cossyrensis lub Crocidura ichnusae. Od 2007 opisany jako Crocidura pachyura. Uważa się go za podgatunek Crocidura russula.


Występuje na wyspie Ibiza ( Hiszpania ), Sardynia i Pantelleria ( Włochy ) oraz w Afryce Północnej ( Tunezja i wschodnia Algieria ).

Zamieszkuje szeroką gamę siedlisk od poziomu morza do 800 m n.p.m. Są to: pastwiska, pola uprawne, niskie zarośla, ogrody, tarasy, zabudowania o suchych kamiennych ścianach.

Typowy samotnik, broniący swojego rewiru przed innymi przedstawicielami swojego gatunku, chociaż jest mniej agresywny niż przedstawiciele rodzaju Sorex. Aktywny przez całą dobę w ciągu całego roku, szczyt aktywności - wczesnym rankiem i późnym popołudniem.
Na gniazda zajmuje opuszczone nory gryzoni, stosy kamieni czy gałęzi.
Odżywia się owadami i ich larwami, ślimakami, dżdżownicami i pajęczakami. Dobowe zapotrzebowanie pokarmowe stanowi około 60-70% wagi ciała.
Ciąża trwa około 30-33 dni. Może być 2-4 mioty w sezonie, od 1-6 młodych.
Żyje 1,5-2 lata.

Populacja na wyspie Pantelleria może być osobnym podgatunkiem Crocidura pachyura cossyrensis.


Nie są znane poważne zagrożenia. Na wyspowe populacje mogą mieć wpływ pestycydy i inne chemiczne toksyczne substancje używane w rolnictwie.
Populacja z wyspy Pantelleria może być zagrożona ze względu na bardzo ograniczony zasięg.
Jest objęty Konwencją Berneńską w załączniku III ( jako podgatunek Crocidura russula ).
Na Ibizie objęty ochroną na mocy prawa hiszpańskiego.
Został objęty dalszymi badaniami nad stanem i trendem populacji oraz potencjalnych zagrożeń.


W niewoli - brak danych.







Crocidura queldenstaedtii ssak z rodziny Soricidae, podrzędu Soricomorpha, rzędu Insectivora.


Występuje w Europie Wschodniej ( Rosja ), Grecji, Turcji, południowo-zachodniej Azji aż po Chiny i Tajwan.

Zamieszkuje różnorodne typy siedlisk.

Biologia i sposób życia słabo poznane.

Opisane  podgatunki :
- Crocidura queldenstaedtii fumigatus - północny Iran
- Crocidura queldenstaedtii longicaudata - wybrzeże Morza Czarnego ( Rosja )

Na temat zagrożeń dla tego gatunku - nic nie wiadomo.


W niewoli - brak danych.







Zębiełek karliczek ( Crocidura suaveolens ) ssak z rodziny Soricidae, podrzędu Soricomorpha, rzędu Insectivora.


Występuje w Europie,  w Azji aż po Japonię oraz w Afryce Północnej. Brak go na Wyspach Brytyjskich ale spotkać go można na Wyspach Normandzkich, wyspie Jersey i Scilly.

Zamieszkuje rozmaite biotopy: głównie zbiorowiska zarośli i zakrzewienia, lasy i ich obrzeża, łąki i pastwiska, ogrody, stare parki a także pobliża budynków gospodarczych.

Crocidura suaveolens

Typowy samotnik broniący swojego terytorium, ale jest mniej agresywny niż przedstawiciele rodzaju Sorex. Aktywność przejawia przez całą dobę, w ciągu całego roku. Szczyt aktywności przypada na wczesny ranek i późne popołudnie oraz wieczór.

Żywi się owadami i innymi drobnymi bezkręgowcami. Dobowe zapotrzebowanie pokarmu równe jest masie ciała.

Ciąża trwa około 30-33 dni. Może być 2-4 mioty w sezonie, od 1-6 młodych.

Żyje około2 lat.

Opisane podgatunki :

- Crocidura suaveolens cassiteridum - wyspa Scilly
- Crocidura suaveolens antipae - Rumunia
- Crocidura suaveolens ariadne - rejon Morza Śródziemnego w Europie i Afryce Północnej

- Crocidura suaveolens astrabadensis - Iran
- Crocidura suaveolens avicennai - Tadżykistan
- Crocidura suaveolens balcanica - Grecja
- Crocidura suaveolens balearica - Minorka ( Hiszpania )
- Crocidura suaveolens bruecheri - południowe Włochy ( Kalabria )
- Crocidura suaveolens caneae - Kreta
- Crocidura suaveolens cantanbra - Hiszpania
- Crocidura suaveolens corsicana - Korsyka
-  Crocidura suaveolens cypria - północne Włochy
- Crocidura suaveolens cyrnensis - Korsyka ( Bastia )
- Crocidura suaveolens debeauxi - północne Włochy
- Crocidura suaveolens dinniki - północny Kaukaz
- Crocidura suaveolens enezsizunensis - Francja
- Crocidura suaveolens heptapotamica - Kazachstan
- Crocidura suaveolens iculisma - Francja
- Crocidura suaveolens ilensis - wschodni Chiński Turkiestan, Mongolia, Chiny
- Crocidura suaveolens italica - Włochy
- Crocidura suaveolens lar - Mongolia ( Centralna Gobi )
- Crocidura suaveolens lignicolor - Chiny ( zachodnie Xinjang, Chiński Turkiestan )
- Crocidura suaveolens mimula - Europa Zachodnia i Południowa, Kaukaz
- Crocidura suaveolens mimoloides - Włochy
- Crocidura suaveolens minor - Polska, Czechy, Niemcy
- Crocidura suaveolens monacha - Szwajcaria, Włochy, Bałkany, Cypr, Izrael
- Crocidura suaveolens oayensis - zachodnia Francja
- Crocidura suaveolens mordeni - Kazachstan
- Crocidura suaveolens orientis - wschodnia Syberia
- Crocidura suaveolens pamirensis - góry Pamir
- Crocidura suaveolens phaeopus - południowo-zachodnie Chiny
- Crocidura suaveolens praecypria - Cypr
- Crocidura suaveolens sarda - Sardynia
- Crocidura suaveolens suaveolens - Europa Wschodnia, Azja Centralna
- Crocidura suaveolens utsuryoensis - Korea, Japonia
- Crocidura suaveolens uxantisi - Francja

W Polsce występuje w zachodniej części kraju - Pojezierze Pomorskie, Wielkopolska, Dolny Śląsk oraz na Podkarpaciu i w Karpatach.

Wszędzie rzadki. Objęty ochroną gatunkową.

polujący zębiełek karliczek ( Crocidura suaveolens )

Obecnie ten gatunek nie jest zagrożony, ale jak większość ryjówkowatych jest narażony na utratę siedlisk, pestycydy oraz spadek dostępności pokarmu.

W niewoli - brak danych.

Zębiełek białawy ( Crocidura leucodon ) ssak z rodziny Soricidae, podrzędu Soricomorpha, rzędu Insectivora.

Występuje w Europie Środkowej i Południowej oraz zachodniej Azji.

Zamieszkuje różnorodne biotopy : głównie lasy i ich obrzeża, zarośla i zakrzewienia, żywopłoty, łąki i pastwiska, pola uprawne, pobocza dróg, stare parki i ogrody oraz pobliża budynków gospodarczych.

Crocidura leucodon

Samotnik broniący swojego terytorium, lecz mniej agresywnie niż przedstawiciele rodzaju Sorex.

Aktywny przez całą dobę, w ciągu całego roku. Szczyt aktywności przejawia wczesnym rankiem i późnym popołudniem oraz wieczorem.

Na gniazda wykorzystuje opuszczone nory gryzoni, stosy liści, kamieni czy gałęzi. Czasami zdarza się, że kopie własne nory.

Żywi się głównie owadami i ich larwami, ślimakami, dżdżownicami. Zjada także młode gryzoni, padlinę a nawet owoce.

Ciąża trwa 31-33 dni. Samica rodzi 3-6 młodych w miocie. W sezonie może być 2-4 mioty.

Żyje około 1,5 roku.

zębiełek białawy ( Crocidura leucodon )

Opisane podgatunki :

- Crocidura leucodon judaica - Palestyna, Liban

- Crocidura leucodon lasius - Azja Mniejsza, Liban, wyspa Lesbos

- Crocidura leucodon leucodon - Europa z wyjątkiem Sycylii

- Crocidura leucodon persica - góry Elbrus ( Iran )

- Crocidura leucodon samaritana

- Crocidura leucodon volgensis - Rosja

W Polsce występuje w Wielkopolsce i na Lubelszczyźnie. Spotkać go można w Tatrach.

Wszędzie jest gatunkiem rzadkim. Objęty ochroną gatunkową.

Obecnie gatunek nie jest zagrożony, ale jak większość ryjówkowatych narażony jest na utratę siedlisk, pestycydy oraz spadek dostępności pokarmu.

W niewoli - brak danych.

Crocidura osorio uważany do niedawna za odrębny gatunek. Po badaniach genetycznych został włączony jako podgatunek Crocidura russula. Chociaż różnice w wielkości, ekologii i zachowaniu charakteryzują go jako odrębny gatunek z wyspy Gran Canaria ( Wyspy Kanaryjskie ).

Obecnie jest opisywany jako Crocidura russula osorio.

Crocidura russula osorio

Populacja jest ograniczona do wyspy Gran Canaria.

Crocidura russula ssak z rodziny Soricidae, podrzędu Soricomorpha, rzędu Insectivora.

Występuje w południowej i zachodniej Europie, w północnej Afryce ( Maroko, Tunezja, Algieria ) oraz na nie których wyspach Oceanu Atlantyckiego ( Gran Canaria ) i Morza Śródziemnego ( Ibiza, Sardynia, Pantelleria, Korsyka ).

Zamieszkuje różnorodne siedliska od poziomu morza do 1200 a nawet 2000 m n.p.m. Głównie są nimi zarośla i zakrzewienia, lasy i ich obrzeża, pola uprawne, tereny miejskie i ogrody, łąki i pastwiska, pobliża zabudowań gospodarczych.

Crocidura russula

Aktywny w ciągu całego roku, przez całą dobę. Szczyt aktywności przejawia o świcie i o zmierzchu.

Samotnik broniący terytorium, ale mniej agresywnie niż przedstawiciele rodzaju Sorex.

Na gniazda wykorzystuje opuszczone nory gryzoni, stosy kamieni, gałęzi czy liści.

Żywi się głównie owadami i ich larwami, ślimakami, pajęczakami a także młodymi drobnych gryzoni i padliną. Ma wysokie zapotrzebowanie pokarmowe, w ciągu doby musi zjeść pokarm zbliżony wagowo do masy ciała.

Ciąża trwa 30-33 dni. W sezonie może być 2-4 mioty. Samica rodzi 2-6 młodych w miocie.

Crocidura russula

Opisane podgatunki :

- Crocidura russula agilis - Maroko, Algieria, Tunezja

- Crocidura russula anthonyi - Tunezja

- Crocidura russula aralychensis - Turcja, Kaukaz

- Crocidura russula aranea - Portugalia

- Crocidura russula candidus - Niemcy

- Crocidura russula chaouianensis - Maroko

- Crocidura russula chrysothorax - Niemcy Wschodnie

- Crocidura russula cinereus - Niemcy

- Crocidura russula cintrae - Portugalia

- Crocidura russula constictus - wschodnia Francja

- Crocidura russula fimbriatus - południowe Niemcy

- Crocidura russula foucauldi - Sahara Zachodnia

- Crocidura russula heljanensis - Algieria

- Crocidura russula hydrantina - południowe Włochy ( Kalabria )

- Crocidura russula ibicensis - Ibiza

- Crocidura russula ichnusae - Sardynia

- Crocidura russula inodorus - Polska ( Śląsk ) ?, Niemcy ( Saksonia )

- Crocidura russula leucurus - Francja

- Crocidura russula major - południowe Niemcy, Szwajcaria

- Crocidura russula mauritanicus - Algieria

- Crocidura russula mimoloides - północne Włochy, Alpy

- Crocidura russula musaranens - Francja

- Crocidura russula osorio - północna część Gran Canaria

- Crocidura russula peta - wyspa Jersey

- Crocidura russula pigmaea - Algieria

- Crocidura russula poliogastra - Niemcy, wzdłuż Renu

- Crocidura russula pulchra - Półwysep Iberyjski, południowo-wschodnia Francja

- Crocidura russula rufa - Niemcy

- Crocidura russula russula -  Półwysep Iberyjski, Szwajcaria, Włochy, Francja

- Crocidura russula safi - Algieria

- Crocidura russula suavolens - Tunezja, wschodnie Maroko

- Crocidura russula thoracicus - Włochy

- Crocidura russula unicolor - wschodnia Francja

- Crocidura russula yehalensis - Maroko

W Polsce prawdopodobnie tylko na Dolnym Śląsku ? Opisano co prawda podgatunek Crocidura russula inodorus jako występujący na terenie Polski ( Śląsk ) ale brak potwierdzonych informacji o jego faktycznym występowaniu. Podgatunek ten występuje na zachód od Nysy Łużyckiej w Saksonii ( Niemcy ).
Jest to gatunek ekspansywny, ale nie bardzo wiadomo czy jest to wynik naturalny czy przypadkowy transport przez człowieka.

Obecnie gatunek nie jest zagrożony. Zagrożeniem dla gatunku mogą być pestycydy i inne toksyczne  chemiczne substancje używane w rolnictwie oraz utrata siedlisk i spadek dostępności pokarmu.
Zagrożone są wyspowe populacje, zwłaszcza ta na Gran Canaria. Crocidura russula osorio oraz pokrewny Crocidura canariensis jest zagrożony przez szybką urbanizację i wzrost pustynnienia wyspy.
Populacja ta jest chroniona na mocy prawa hiszpańskiego.
Objęty Konwencją Berneńską  ( załącznik III ).


W niewoli - brak danych.







Crocidura ramona ssak z rodziny Soricidae, podrzędu Soricomorpha, rzędu Insectivora.


Występuje w środkowej części pustyni Negev w Izraelu.

Nie wiele wiadomo o życiu i biologii tego gatunku.







Zębiełek sycylijski ( Crocidura sicula ) ssak z rodziny Soricidae, podrzędu Soricomorpha, rzędu Insectivora.


Występuje na wyspach: Sycylii, Egadach ( Włochy ) i Gozo ( Malta ). Endemit dla tych wysp. 


Zamieszkuje różnorodne biotopy: od poziomu morza do 1800 m n.p.m. głównie zarośla i zakrzewienia, lasy i ich obrzeża, sady i pola uprawne, gaje oliwne. Rzadziej w pobliżu osiedli ludzkich.

rycina - Crocidura sicula

Aktywny przez cały rok, głównie po zmierzchu we wczesnych godzinach rannych. Samotnik broniący terytorium, ale mniej agresywnie niż przedstawiciele rodzaju Sorex.
Gniazda buduje w opuszczonych norach gryzoni, pod kamieniami czy u podstawy krzewów. Są budowle z liści i trawy z jednym otworem, dopasowanym do rozmiaru ciała.
Odżywia się głównie stawonogami i dżdżownicami, ale nie gardzi padliną oraz drobnymi kręgowcami, takimi jak gady czy gryzonie. Jest to bardzo żarłoczny drapieżnik zjadający w ciągu doby równowartość około 50-60% masy ciała.
Ciąża trwa około 21 dni, samica rodzi 3-9 młodych w miocie. W sezonie może być 2-4 mioty.
Długość życia wynosi około 12-18 miesięcy.

Opisane podgatunki :
- Crocidura sicula aegatensis - Egady ( Włochy )
- Crocidura sicula caudata - Sycylia
- Crocidura sicula calypso - Gozo ( Malta )
- Crocidura sicula esuae - Sycylia, Malta - wymarły około 1986 roku
- Crocidura sicula sicula - Sycylia, Ustica

Obecnie uważa się, że gatunek nie jest zagrożony. Jednakże jest bardzo wrażliwy na ludzką działalność, zwłaszcza w rolnictwie ( pestycydy ). Prowadzi to do zubożenia fauny owadów, stwarzając spadek dostępności pokarmu. Szczególnie podatne są populacje małych wysp. Populacja z wyspy Ustica jest obecnie ograniczona do obszaru 2-3 km kwadratowych w zachodniej części wyspy.

W niewoli - brak danych.







Zębiełek kreteński ( Crocidura zimmermanni ) ssak z rodziny Soricidae, podrzędu Soricomorpha, rzędu Insectivora.

Występuje na Krecie w centralnej części wyspy. Jest to endemit dla tej wyspy.

Zamieszkuje otwarte tereny górskie na wysokości 1150-1400 m n.p.m. W roku 1999 potwierdzono jego obecność także na niższych wysokościach 140-830 m n.p.m.

Niewiele wiadomo o życiu i biologii tego gatunku. Obecnie znany z kilku miejsc na podstawie wypluwek sowy ( Tyto alba ).

Badania wypluwek sów wskazują na zmniejszanie się populacji Crocidura zimmermanni. Konkurencja ze strony Crocidura suaveolens caneae zmusza Crocidura zimmermanni do rywalizacji o siedliska. 
Objęty Konwencją Berneńską ( załącznik III ).
Dalsze badania są wymagane w celu określenia dystrybucji i rozwoju populacji, potencjalnych zagrożeń, konkurencji Crocidura suavelens caneae oraz określenia odpowiednich środków ochrony.


W niewoli - brak danych.







Rzęsorek kaukaski ( Neomys teres ) ssak z rodziny Soricidae, podrzędu Soricomorpha, rzędu Insectivora. Synonim Neomys schelkovnikovi.


Występuje w Armenii, Azerbejdżanie, Gruzji, Turcji oraz Iranie.

Zamieszkuje brzegi rzek, preferuje małe rzeczki i strumienie.

rycina - Neomys teres

Aktywny przez cały rok, całą dobę. Szczyt aktywności przejawia wczesnym ranem i późnym popołudniem.
Bardzo dobrze pływa i nurkuje. Prowadzi samotniczy tryb życia. W sezonie zimowym może się zdarzyć, że 2-5 osobników przebywa razem w jednym gnieździe. Jest to najczęściej samica z młodymi z ostatniego w sezonie miotu. Na gniazda wykorzystuje nory gryzoni, korzenie drzew, zarośla i krzewy czasami kopie własne nory.
Odżywia się organizmami wodnymi ( bezkręgowce, mięczaki, ikra ryb i skrzek płazów, kijanki, młode żaby ) i lądowymi ( owady i ich larwy, dżdżownice, ślimaki, młode gryzoni ). W ślinie znajduje się toksyczny jad, którym paraliżuje swoje ofiary. Sparaliżowane ofiary może przechowywać żywe ( unieruchomione ) w norach, zwłaszcza w okresie zimy.
Ciąża trawa 31-33 dni, samica rodzi 5-9 młodych w miocie. W sezonie może być 2-3 mioty.

Opisane podgatunki :
- Neomys teres balkaricus - Kaukaz, rejon Terek
- Neomys teres leptodactylus - Turcja, Transkaukaz
- Neomys teres teres - Iran, Kaukaz


Osuszanie nie których terenów, wycinanie drzew i erozja może mieć negatywny wpływ na nie które populacje. Ze względu na dość liczne występowanie na terenach chronionych uważa się, że nie są to główne zagrożenia. Jednak ze względu na swoją specjalizację siedlisk i stosunkowo mało znaną biologię, powinien być monitorowany.


W niewoli rzęsorek kaukaski może żyć do 4 lat, w warunkach naturalnych do około 2.







Rzęsorek rzeczek ( Neomys fodiens )  ssak z rodziny Soricidae, podrzędu Soricomorpha, rzędu Insectivora.

Występuje w Europie i Azji.

Zamieszkuje brzegi zbiorników wodnych, głównie małych rzeczek i strumieni, rowów melioracyjnych, stawów, zarówno na nizinach jak i w górach.

  polujący rzęsorek rzeczek ( Neomys fodiens )

Aktywny przez cały rok, przez całą dobę, Szczyt aktywności przejawia wczesnym rankiem i późnym popołudniem oraz o zmierzchu. Bardzo dobrze pływa i nurkuje. Prowadzi ziemnowodny tryb życia.

Gniazda buduje w norach gryzoni lub korzeniami drzew. Często sam wygrzebuje norę w miękkim gruncie.

polujący pod wodą rzęsorek rzeczek ( Neomys fodiens )

Odżywia się zarówno drobnymi organizmami wodnymi jak i lądowymi. W jego ślinie znajduje się toksyna, którą paraliżuje swoje ofiary. Sparaliżowane ofiary może przechowywać żywe ( unieruchomione ) w norach, ma to szczególne znaczenie w okresie zimowym.

Samica rodzi 4-8 młodych w miocie. W sezonie może być 2-3 mioty.

Jest ogniwem w przenoszeniu tularemii.

rzęsorek rzeczek ( Neomys fodiens )

Opisane podgatunki :

- Neomys fodiens amphibius - Turyngia ( Niemcy )

- Neomys fodiens argenteus - jezioro Bajkał, Syberia

- Neomys fodiens bicolor - Wielka Brytania ( Anglia, Walia, Szkocja )

- Neomys fodiens brachyotis - Kazachstan, Azja Centralna

- Neomys fodiens carinatus - wschodnia Francja

- Neomys fodiens ciliatus - Anglia

- Neomys fodiens collaris - Holandia ( wyspy Escaut i Meuse )

- Neomys fodiens constrictus - Francja

- Neomys fodiens dagestanicus - Kaukaz, Dagestan

- Neomys fodiens natans - Niemcy

- Neomys fodiens naias - Węgry

- Neomys fodiens niethammeri - północna Hiszpania

- Neomys fodiens nigricans - Szwecja

- Neomys fodiens daubentonii - Burgundia ( Francja )

- Neomys fodiens eremita - Niemcy

- Neomys fodiens fodiens - Skandynawia, zachodnia i środkowo-wschodnia Europa, Kaukaz, wschodnia Syberia

- Neomys fodiens griseogularis - Francja

- Neomys fodiens hermanni - wschodnia Francja

- Neomys fodiens hydrophilus - Niemcy

- Neomys fodiens ignotus - Włochy

- Neomys fodiens intermedius - Włochy

- Neomys fodiens lineatus - Francja

- Neomys fodiens linneana - Szwecja

- Neomys fodiens liricaudatus - wschodnia Francja

- Neomys fodiens minor - Francja

- Neomys fodiens musculus - Bawaria ( Niemcy )

- Neomys fodiens pennantii - Anglia

- Neomys fodiens psilurus - Niemcy

- Neomys fodiens stresemanni - Niemcy

- Neomys fodiens nigripens - Dania

- Neomys fodiens orientis - Kazachstan, środkowa Syberia

- Neomys fodiens remifer - Francja

- Neomys fodiens rivalis - Niemcy

- Neomys fodiens stagnatilis - Niemcy

- Neomys fodiens watasei - Sachalin ( Rosja )

W Polsce występuje na całym obszarze kraju. Głównie nad rzekami i strumieniami o czystym nurcie i czystym, żwirowatym lub piaszczystym dnie. Spotkać go można również nad stawami, jeziorami lub na bagnach. Żyje zarówno na niżu jak i w górach. Zajmuje te same siedliska co pokrewny gatunek rzęsorek mniejszy ( Neomys anomalus ). Oba gatunki są konkurencyjne wobec siebie.

Rzęsorek rzeczek ( Neomys fodiens ) jest objęty ochroną. Jest to jeden z jadowitych ssaków Polski.

Główne zagrożenia dla gatunku :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- chemizacja rolnictwa

- zanieczyszczenie wód śródlądowych

- osuszanie terenów bagiennych i podmokłych 

W niewoli rzęsorek rzeczek może żyć do około 4 lat, w warunkach naturalnych do 2 lat.







Rzęsorek mniejszy ( Neomys anomalus ) ssak z rodziny ryjówkowatych ( Soricidae ), z podrzędu Soricimorpha, rzędu owadożernych ( Insectivora ).


Występuje w Europie Centralnej i Południowej od Portugalii do rzeki Don ( Rosja ) oraz zachodniej Azji aż po Iran. Tworzy wyspowe populacje, które mogą być lokalnie obfite, gdy brak jego głównego konkurenta Neomys fodiens.


Zamieszkuje wśród bujnej roślinności obok wolno płynących lub stojących wód śródlądowych ( rzeki i strumienie, bagna, stawy i jeziora, rowy melioracyjne ) od poziomu morza do 1850 m n.p.m. Jest mniej związany z wodą i morze żyć dalej od niej.

rzęsorek mniejszy ( Neomys anomalus )

Aktywny przez całą dobę, w ciągu całego roku. Typowy samotnik.

Na gniazda wybiera opuszczone nory gryzoni, otwory pod korzeniami drzew lub czasami wygrzebuje własne nory w miękkim gruncie. Prowadzi ziemnowodny tryb życia, chociaż jest gorszym pływakiem niż rzęsorek rzeczek. Ze względu na swojego konkurenta może też prowadzić całkowicie lądowy tryb życia.

Neomys anomalus

Odżywia się głównie drobnymi bezkręgowcami zarówno lądowymi jak i wodnymi. Jest bardzo żarłoczny. W jego ślinie znajduje się silna toksyna, która paraliżuje ( unieruchamia ) ofiary.Ma to szczególne znaczenie w okresie zimowym, gdy żywe lecz sparaliżowane ofiary są przechowywane w norze.

Samica rodzi 2-6 młodych w miocie. W sezonie może być 2-4 mioty.

Opisane podgatunki :

- Neomys anomalus anomalus - Hiszpania, Portugalia

- Neomys anomalus josti - Macedonia

- Neomys anomalus mokrzeckii - Rumunia, Bułgaria

- Neomys anomalus rhenanus - Niemcy

- Neomys anomalus soricoides - Polska

rzęsorek mniejszy ( Neomys anomalus ) polujący pod wodą

W Polsce występuje na Pojezierzu Pomorskim, w Puszczy Białowieskiej, na Podkarpaciu oraz w Sudetach i Pieninach. Objęty ochroną. Jest to drugi gatunek jadowitego ssaka w Polsce.

Główne zagrożenia :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- chemizacja rolnictwa

- zanieczyszczenie wód śródlądowych

- osuszanie terenów bagiennych i podmokłych

- izolowane populacje

- konkurencja ze strony Neomys fodiens

Objęty Konwencją Berneńską ( załącznik III ).

Po mimo tego, że występuje na wielu obszarach chronionych, zaleca się monitorowanie tendencji demograficznych populacji, zwłaszcza tych izolowanych. Monitorować też należy wpływ Neomys fodiens na Neomys anomalus. Chociaż istnieją obszary, gdzie oba gatunki występują w tych samych siedliskach, ale w różnych niszach.

W niewoli - brak danych.