Myszoskok wielki, myszoskoczka wielka ( Rhombomys opimus ) gryzoń z rodziny myszowatych ( Muridae ), z podrodziny suwaków ( Gerbillinae ).
Występuje w Azji Środkowej ( od Morza Kaspijskiego do południowej Mongolii i północno-środkowych Chin ), w Azji Południowej ( od Iranu do północnego Afganistanu i zachodniego Pakistanu ) także w Europie ( południowo-zachodnia Rosja ).
Zamieszkuje pustynie i półpustynie z rozproszoną roślinnością, górskie stepy, piaszczyste wydmy porośnięte roślinnością, obszary rolnicze.
myszoskok wielki ( Rhombomys opimus ) - osobnik w warunkach wiwaryjnych
Aktywny w ciągu całego roku, w porze dziennej w godzinach porannych i późno popołudniowych, również po zmierzchu. W zimie nie hibernuje lecz jego aktywność jest zmniejszona.
Żyje w dużych koloniach, składających się z wielu podgrup. Podgrupy te są uważane za potomstwo monogamicznej pary.
Kopie głębokie i skomplikowane systemy tuneli, komór sypialnych i spiżarni. System ten znajduje się na głębokości 1,5 - 2,5 metra poniżej powierzchni i posiada kilka dość dużych otworów wejściowych. Komory i tunele mają stabilną temperaturę ( 20 - 25 stopni C ), które pozwalają się ogrzać osobnikom w czasie zimy. Często jednak osobniki grupują się w jednej komorze.
Spiżarnie posiadają też stabilną wysoką wilgotność, która utrzymuje lepszą zawartość wody w przechowywanych nasionach. W okresach obfitości pokarmu gromadzi stosy liści na powierzchni w pobliżu wejść do tuneli. Stosy te mają nawet 3 metry długości i około 1 metra wysokości.
Osobniki prawdopodobnie komunikują się ze sobą za pomocą wokalizy, dotyku oraz wzroku.
Dzięki ochronnemu ubarwieniu jest słabo widoczny dla ptaków drapieżnych. Duże ucho środkowe pozwala mu usłyszeć dźwięki niskiej częstotliwości wykonane przez skrzydła sów i innych ptaków drapieżnych. Dzięki dużym oczom ma duże, otwarte pole widzenia.
Odżywia się głównie różnymi roślinami, nasionami, owocami, korzeniami, bulwami, kłączami, cebulami, liśćmi krzewów. Wodę wykorzystuje zawartą w roślinności. Na zimę gromadzi zapasy pokarmu.
Sezon rozrodczy od kwietnia do września, w okresie dostępności pokarmu.
System krycia nie jest znany.
Okres ciąży to 23 - 32 dni. Samica rodzi od 1 - 14 młodych ( średnio 4 - 7 ) w miocie. W sezonie może być 2 - 3 mioty.
Młode rodzą się ślepe, gołe i bezradne.
Dojrzałość płciową osiąga w wieku : samica w 3 - 4 miesiącu a samiec w 5 - 6 miesiącu.
Długość życia : samiec 2 - 3 lata, samica 3 - 4 lata.
Rhombomys opimus opimus - osobnik w niewoli
Opisane podgatunki :
- Rhombomys opimus alaschanicus - zachodnie Chiny ( Alashan Desert - Neimenggu ), południowo-wschodnia Mongolia - uważany za tożsamy z Rhombomys opimus nigrescens
- Rhombomys opimus dalversinicus - Uzbekistan ( Dalverzinskaya steppe ) - uznawany za tożsamy z Rhombomys opimus opimus
- Rhombomys opimus fumicolor - Uzbekistan ( Fergana Valley, Syr - Daria Valley ), wschodni Turkiestan Zachodni - synonim Rhombomys opimus funicolor
- Rhombomys opimus giganteus - północno-zachodnie Chiny ( Nan Shan, Xinjiang, Ebi - Nor, Dżungaria ) - synonim Gerbillus giganteus - uznawany za tożsamy z Rhombomys opimus opimus
- Rhombomys opimus nigrescens - Mongolia ( Lake Orok - Nor, Gobi Ałtai, zachodnia Gobi ), Chiny ( Neimenggu, Gansu, Ningxia )
- Rhombomys opimus opimus - Uzbekistan ( rejon Morza Aralskiego ), Kazachstan, Turkmenistan ( Kara - Kum, Kuzył - Kum, Dżungaria ), północno-zachodnie Chiny ( wschodni Turkiestan Zachodni )
- Rhombomys opimus pevzovi - północno-zachodnie Chiny ( rejon rzeki Sa - Tchou, południowo-wschodni Xinjiang, Neimenggu, zachodnie Gansu )
- Rhombomys opimus sargadensis - południowo-wschodni Iran ( Talab Well, Prov. Seistan, irański Baluchistan )
- Rhombomus opimus sodalis - północny Iran ( Elburz Mts. ), Kazachstan ( północno-wschodni rejon Morza Aralskiego )
Rhombomys opimus znoszący pokarm do spiżarni
Rhombomys opimus - osobnik w pobliżu nory
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję i prawdopodobieństwo dużych populacji.
Lokalnie poluje się na niego dla skór.
Uważany za szkodnika upraw rolnych, kanałów nawadniających i nasypów dróg i kolei.
Może być zagrożony na niektórych obszarach przez degradację siedlisk z powodu nadmiernego wypasu zwierząt domowych.
Wysychanie źródeł wody i susze stanowić mogą zagrożenie dla gatunku, ale nie jest jasne czy są to naturalne zmiany środowiskowe czy zmiany spowodowane działalnością antropogeniczną.
Rejestrowany z Hazar Gandżi National Park w Beludżystanie ( Pakistan ). Około 35% zakresu gatunku w Mongolii to obszary chronione.
Rhombomys opimus - osobnik przed norą
W niewoli - raczej rzadki.
Ostatnio staje się modny w hodowli amatorskiej.
Opracowano na podstawie:
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.