Azja - ssaki mało znane i zagrożone

Dryomys laniger - gryzoń z rodziny popielicowatych ( Gliridae ). Endemit dla Turcji.

Występuje w Górach Taurus, na wysokości 1620-2000 m n.p.m..


Zamieszkuje granice lasu oraz skalne obszary.

Dryomys laniger

Biologia i sposób życia słabo poznane.

Okres rozrodczy w południowej części zasięgu występowania trwa od marca do grudnia.

W północnej części trwa od maja do sierpnia.

Ciąża trwa 21-30 dni. Samica rodzi 2-5 młodych w miocie. W sezonie może być 2-3 mioty w zależności od obfitości pokarmowej.

Nie wydzielono żadnych podgatunków.

Obecnie prowadzone są badania w celu dokładniejszego określenia geograficznego rozmieszczenia gatunku, liczebności i gęstości populacji, wymagań, zagrożeń i potrzeb ochrony.

W warunkach wiwaryjnych - brak danych.

Dryomys niethammeri - gryzoń z rodziny popielicowatych ( pilchowatych ) ( Gliridae ). Endemit dla Pakistanu.

Występuje na niewielkim obszarze w Beludżystanie ( Pakistan ) 1,6 km na wschód od miejscowości Ziarat. Zakres jego występowania może być mniejszy niż 20 000 km kwadratowych.

Gatunek ten jest obecnie znany tylko z trzech okazów. Podobno kolejne pięć okazów może istnieć w zbiorach Pakistańskiej Rady Badań Rolniczych ?

Zamieszkuje suchy stepowy las jałowców.

Biologia i tryb życia słabo poznane.

Nie wydzielono żadnych podgatunków.

Obecnie prowadzone są badania w celu określenia jego geograficznego rozmieszczenia, liczebności populacji i jej gęstości, wymagań ekologicznych, zagrożeń i potrzeb ochrony.

Wiadomo obecnie, że suchy stepowy las jałowców został zdegradowany przez usunięcie drzew, rozszerzenie rolnictwa i osiedli ludzkich oraz nadmiernego wypasu zwierząt domowych.

Żołędnica pustynna ( Eliomys melanurus ) gryzoń z rodziny popielicowatych ( pilchowatych ) ( Gliridae ).

Występuje w południowej Turcji, Azji Mniejszej, Iraku, półwyspie Arabskim, w Afryce Północnej aż do Libii i Tunezji.

Zamieszkuje umiarkowane lasy, suche zarośla, śródziemnomorską roślinność krzewiastą typu makia, obszary skaliste oraz półpustynne.

Eliomys melanurus - Zoologischer Garten Frankfurt am Main

Aktywna w nocy, dzień przesypia w kulistych gniazdach. Prowadzi naziemny tryb życia. 

Samiec nieco większy i cięższy niż samica.

W chłodniejszych porach roku hibernuje od końca października-początku listopada do końca marca-początku kwietnia.

Odżywia się zarówno pokarmem roślinnym jak i zwierzęcym. W jej diecie duże miejsce zajmują owady.

żołędnica pustynna ( Eliomys melanurus )

Ruja odbywa się od marca do maja. Samica po ciąży trwającej 24-28 dni, rodzi 2-6 młodych w miocie. Może być 2 mioty w roku. Po około 30 dniach przechodzą na pokarm stały. W wieku 60 dni młode opuszczają gniazdo.

Opisane podgatunki :

- Eliomys melanurus melanurus - Azja Mniejsza, Pustynia Syryjska, Synaj

- Eliomys melanurus cyrenaicus - Libia

 żołędnica pustynna ( Eliomys melanurus ) w warunkach zoo

Żołędnica pustynna nie jest jeszcze bezpośrednio zagrożona wyginięciem. Na nie których obszarach występowania stała się jednak ssakiem rzadkim - tak jest np. na pustyni Negew.

Główne zagrożenia dla gatunku :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- wycinanie drzew i krzewów 

- nadmierny wypas zwierząt domowych

- rozszerzanie terenów rolniczych

W warunkach wiwaryjnych - chów i hodowla jak popielicy.







Myomimus setzeri - gryzoń z rodziny popielicowatych ( pilchowatych ) ( Gliridae ). Endemit dla Iranu.


Występuje w północno-zachodnim Iranie.


Zamieszkuje skupiska drzew i krzewów na otwartych terenach, obrzeża pół, sadów, ogrodów oraz brzegi rzek.

 Myomimus setzeri - okaz muzealny

Prowadzi naziemny a także i podziemny tryb życia ? Aktywny w nocy. Dobrze wspina się na drzewa ( większość osobników znaleziono na drzewach, zwłaszcza morwy ).

Na okres zimowy zapada w stan hibernacji. Odżywia się pokarmem zarówno roślinnym jak i zwierzęcym ?

Gatunek słabo poznany. Zwyczaje i biologia nie znane.

Wiadomo tylko, że okres rozrodczy trwa od kwietnia do czerwca i może być liczne potomstwo w miocie ?

Nie opisano żadnych podgatunków.

Główne zagrożenia :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- rozwój rolnictwa

- nadmierny wypas zwierząt domowych

- nadmierny zbiór roślin drzewiastych na opał

- operacje wojskowe w tym rejonie

Myomimus setzeri - okaz muzealny

Myomimus setzeri - okaz muzealny

Nie są znane żadne działania ochronne względem tego gatunku.

Potrzebne są dalsze badania nad liczebnością populacji i jej zasięgu, zagrożeniami i ochroną oraz biologią i zachowaniem.

W niewoli - brak danych.

Myomimus personatus - gryzoń z rodziny popielicowatych ( pilchowatych ) ( Gliridae ). Endemit dla Iranu i Turkmenistanu.

Występuje w Iranie i Turkmenistanie.

Zamieszkuje skaliste podnóże pustyni Kopet Dag, wśród zarośli i krzewów.

rycina - Myomimus personatus

Wielkość ciała do 8,3 cm, ogona do 5,8 cm . Aktywny w nocy. Prowadzi naziemny tryb życia. Kryjówki zakłada pod kamieniami, w szczelinach skalnych, w jamach ziemnych. Potrafi wspinać się po stromych skałach, wykorzystując każdą nawet najmniejszą szczelinę.

Myomimus personatus - osobnik schwytany do badań

Biologia rozrodu słabo poznana, w ciągu ostatnich 70 lat zbadano mniej niż 10 egzemplarzy tego gatunku

Odżywia się prawdopodobnie pokarmem zwierzęcym ?

Nie opisano żadnych podgatunków.


Główne zagrożenia :
- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego
- utrata siedlisk
- nadmierny wypas zwierząt domowych
- nadmierny zbiór roślin drzewiastych na opał
- rozszerzanie upraw rolnych


Nie są znane żadne działania ochronne względem tego gatunku.
Potrzebne są dalsze badania nad liczebnością populacji i jej zasięgu, zagrożeniami i ochroną oraz biologią gatunku.

Myomimus personatus - okaz schwytany do badań

W niewoli - brak danych.

Chaetocauda sichuanensis - gryzoń z rodziny popielicowatych ( pilchowatych ) ( Gliridae ). Endemit dla Chin.

Występuje w północnej części prowincji Sichuan ( Chiny ).

Zamieszkuje górskie lasy mieszane i iglaste, powyżej 2500 m n.p.m..

rycina - Chaetocauda sichuanensis

Gatunek został opisany po raz pierwszy w 1985 r XX w. przez Wang Youzhi z terenu Parku Narodowego Wanglang. Ponownie opisany przez Corbeta i Hilla w latach 1991/1992 XX w, jako nowy rodzaj w obrębie rodziny Gliridae . Obecnie jest znany jedynie z pięciu pozyskanych okazów.

Wielkość ciała około 9,1 cm, ogona 10,2 cm. Waga do około 36 gramów.

Prowadzi nocny i nadrzewny tryb życia. Gniazdo buduje na wysokości 3-3,5 m nad ziemią o średnicy 12 cm.

Odżywia się pokarmem roślinnym.

Samica rodzi w maju, 1-4 młodych w miocie.

szkic - Chaetocauda sichuanensis

Nie opisano żadnych podgatunków.

Obecność tego gatunku odnotowano w Jiuzhaigou i Parku Narodowym Wanglang. Jest chroniony na obszarze występowania.

Główne zagrożenia :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- wycinanie lasów

- nielegalny handel dzikimi zwierzętami

Prowadzone są dalsze badania nad liczebnością gatunku, zagrożeniami i ochroną oraz biologią.

W niewoli - brak danych.

Selewinka ( Selevinia betpakdalaensis ) gryzoń z rodziny popielicowatych ( pilchowatych ) ( Gliridae ). Dawniej tworzyła samodzielną rodzinę Seleviniae. Jest endemitem dla Kazachstanu.

Występuje na zachód i na północ od jeziora Bałchasz we wschodnim Kazachstanie.

Zamieszkuje kamieniste i żwirowe pustynie, porośnięte gąszczem zarośli i bylin ( szczególnie piołunu ).

Selevinia betpakdalaensis - okaz muzealny

Aktywna w nocy. W ciągu dnia śpi w kryjówce pod liśćmi lub kamieniami. Jest bardziej aktywna w umiarkowanej temperaturze. Prowadzi naziemny tryb życia.

Okres hibernacji trwa od września do końca kwietnia.

Dobrze wspina się zarówno na drzewa jak i po skałach. Odżywia się bezkręgowcami, głównie owadami i pająkami.

 selewinka ( Selevinia betpakdalaensis ) - okaz muzealny

Okres rui po okresie hibernacji, w maju ewentualnie ponownie w lipcu ? Ciąża trwa około 25-30 dni, samica rodzi 2-8 młodych w miocie. W sprzyjających warunkach dwa mioty w sezonie ? ( Brak potwierdzających danych ) Młode po około miesiącu stają się samodzielne.

 szkic - Selevinia betpakdalaensis

Opisane podgatunki :

- Selevinia betpakdalaensis betpakdalaensis - Kazachstan

- Selevinia betpakdalaensis paradoxa - pustynia Betpakdala ( Kazachstan )

Selewinka w Kazachstanie jest gatunkiem rzadkim i chronionym. Chronione są też jej nie które naturalne siedliska. Po mimo podjętych działań liczebność jej stale się zmniejsza.

Główne zagrożenia :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- nadmierny wypas zwierząt domowych

- rozszerzanie się areału upraw rolnych 

- urbanizacja

- nielegalny handel dzikimi zwierzętami

 Selevinia betpakdalaensis

Selewinka jest bardzo delikatna w niewoli. Schwytana nie próbuje się bronić. Wydaje osobliwe dźwięki podczas karmienia lub podekscytowania. Niestety hodowla w niewoli nie powiodła się, po mimo wielu starań.







Pilch japoński ( Glirulus japonicus ) gryzoń z rodziny popielicowatych ( pilchowatych ) ( Gliridae ). Jest endemitem dla Japonii.


Występuje na japońskich wyspach : Honsiu, Shikoku i Kyushu.

Zamieszkuje górskie lasy, zazwyczaj na wysokości 400 - 1800 m n.p.m..

Glirulus japonicus - śpiący w gnieździe

Aktywny w nocy. Prowadzi nadrzewny i samotniczy tryb życia. Potrafi zbiegać głową w dół po pniu drzewa. Dzień spędza w okrągłym gnieździe, wykonanym z kory i pokrytym z zewnątrz porostami.Często jest to byle jak sklecona budowla z liści. Gniazdo jest ukryte w dziupli drzewa, płytkiej ziemnej jamie lub szczelinie skalnej.

Na zimę zapada w stan hibernacji, od października do końca kwietnia.

pilch japoński ( Glirulus japonicus )

Odżywia się nasionami, owocami, owadami, jajami i pisklętami ptaków a także nektarem i pyłkiem kwiatów. Pokarm zwierzęcy preferują samice karmiące młode.

Glirulus japonicus 

Po okresie hibernacji rozpoczyna się ruja. Samce mają duże zdolności wokalne, którymi wabią samice.

Ciąża trwa około 30 dni. Młode rodzą się nagie i ślepe w czerwcu lub lipcu, od 1-4 w miocie. Po około 18 dniach otwierają oczy i są zdolne słyszeć. W wieku 4-6 tygodni opuszczają gniazdo i stają się niezależne.

Dojrzałość płciową uzyskuje po upływie roku.

Żyje 3-6 lat.

pilch japoński ( Glirulus japonicus )

Opisane podgatunki :

- Glirulus japonicus japonicus - Kyushu (Kiusiu )

- Glirulus japonicus elegans - Shikoku

- Glirulus japonicus lasiotis - Honsiu

pilch japoński ( Glirulus japonicus ) - w hodowli

Pilch japoński został objęty w Japonii ścisłą ochroną gatunkową. Oprócz tego chronione są obszary na których stwierdzono występowanie gatunku. Zakazane są jakiekolwiek zmiany siedlisk lub działania mające wpływ na liczebność populacji.

Główne zagrożenia :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- wycinanie lasów

- utrata siedlisk

- izolowane populacje

- urbanizacja

- rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej

- rozwój infrastruktury turystycznej

Glirulus japonicus podczas wspinaczki po drzewie

Objęty Kiyosato Education Exsperiment Projekt ( KEEP ) mający za zadanie przybliżenie opinii publicznej zagadnień ochrony zagrożonych gatunków, badań ich biologii oraz zachęcania do ochrony ich siedlisk.

W warunkach wiwaryjnych - jedynie ogrody zoologiczne Japonii i to tylko w celu przywrócenia w warunki naturalne oraz stworzenia nowych siedlisk tych zwierząt.

Zagrożone ssaki Europy część V

Piesiec, lis polarny ( Alopex lagopus ) drapieżnik z rodziny psowatych.

Występuje w północnej Euroazji, w północnej części Ameryki Północnej ( Alaska, północna Kanada ), na Grenlandii i Islandii.

Zamieszkuje bezleśną tundrę oraz wybrzeża mórz arktycznych. W okresie zimowym, w poszukiwaniu padliny może pojawiać się na zamarzniętym morzu z dala od lądu.

 Alopex lagopus w szacie zimowej w warunkach zoo

Aktywny w ciągu całego roku, praktycznie przez całą dobę. W zimie, w niesprzyjających warunkach atmosferycznych może nie opuszczać kryjówki przez 2 - 3 dni.  Żyje w parach lub samotnie. 

W lecie szarobrązowy, na okres zimy zmienia kolor sierści na zupełnie białą. Jest mniejszy od lisa pospolitego ( Vulpes vulpes ) i ma mniejsze uszy.

piesiec ( Alopex lagopus ) z lewej normalny osobnik w szacie zimowej, z prawej osobnik melanistyczny w szacie zimowej

Lis polarny jest wszystkożerny i wykorzystuje każdą okazję do zdobycia pokarmu. Podstawowym jego pokarmem są lemingi, ale nie gardzi zającami, ptakami i ich jajami, nasionami, jagodami. Zjada też chętnie padlinę. Często też oczekuje z dalszej odległości na pozostawione resztki przez niedźwiedzia polarnego.

Alopex lagopus w szacie letniej w dwóch odmianach barwnych

Ruja odbywa się w okresie wiosennym. Samica po ciąży trwającej 49 - 56 dni, rodzi od 4 - 11 młodych w miocie. Oboje rodzice biorą udział w odchowie młodych. Po około 1 - 2 miesiącach lisięta przechodzą na pokarm stały. Na początku zimy rodzina rozpada się i młode pieśce rozchodzą się w poszukiwaniu rewiru łowieckiego.

Alopex lagopus w szacie zimowej w dwóch odmianach barwnych

Opisane podgatunki :

- Alopex lagopus beringensis - Bering Islands

- Alopex lagopus fuliginosus - Islandia - zagrożony

- Alopex lagopus pribilofensis - Pribilof Islands - zagrożony

- Alopex lagopus foragorapusis - Grenlandia

- Alopex lagopus lagopus - Arktyka ( północna Kanada, Alaska, północna Euroazja )

- Alopex lagopus argenteus - północna Kanada

- Alopex lagopus caerulea - Arktyka

- Alopex lagopus groenlandicus - Grenlandia

- Alopex lagopus hallensis - Hall Island - zagrożony

- Alopex lagopus innuitus - rzeka Karogar ( Alaska ), Point Barrow

- Alopex lagopus semenovi - Kamczatka, Mednij Island - prawdopodobnie wymarły ?

- Alopex lagopus sibiricus - północna Syberia - zagrożony

- Alopex lagopus spitzbergenensis - Archipelag Spitzbergen

- Alopex lagopus ungava - Ugava Bay, Kanada

piesiec ( Alopex lagopus ) w szacie zimowej, w dwóch odmianach barwnych

Na lisa polarnego polowano dla jego zimowego futra. Obecnie w większości krajów, gdzie występuje objęty częściową lub całkowitą ochroną.

Głównym zagrożeniem dla gatunku oprócz kłusownictwa są gwałtowne zmiany klimatyczne.


Objęty Europejską Kampanią Drapieżniki Europy - Życie obok drapieżników - 2009/2010.

młode lisy polarne ( Alopex lagopus )

W warunkach ogrodu zoologicznego wymaga przestronnej woliery z miejscami, gdzie może się ukryć przed zwiedzającymi. Trzymany na małych przestrzeniach może wpadać w stereotypię zachowania, biegając ciągle w koło. Hoduje się go w parach. W odpowiednich warunkach rozmnaża się corocznie.

piesiec ( Alopex lagopus ) w szacie letniej, odmiana barwna

Tchórz zwyczajny ( Mustela putorius ) drapieżnik z rodziny łasicowatych ( Mustelidae ).

Występuje w Europie od Wysp Brytyjskich po europejską część Rosji. Na północy występuje w południowej Skandynawii. Na południu sięga do wybrzeży Morza Środziemnego.

Został introdukowany w Australii i Nowej Zelandii.

Zamieszkuje obrzeża lasów, łąki i pastwiska, zakrzewienia i zarośla, brzegi rzek, strumieni i jezior, tereny bagienne.

Mustela putorius

Żyje samotnie, broni swojego rewiru przed innymi osobnikami swojego gatunku. Aktywny głównie w nocy, chociaż samice w trakcie odchowu młodych czasami polują w dzień.

Dymorfizm płciowy: samiec nieco większy niż samica. Obie płcie posiadają parę gruczołów odbytowych, wydzielających silny zapach. Zapach jest uwalniany w momencie zagrożenia lub podekscytowania.

tchórz zwyczajny ( Mustela putorius )

Odżywia się gryzoniami, królikami, ptakami i ich jajami, płazami, gadami rzadziej owadami czy pokarmem roślinnym ( jagody ). Poluje często na zdobycz większą ( króliki ) niż on sam. Często zdarza się, że zabija więcej niż może zjeść.

Ruja odbywa się pod koniec zimy. Samiec przebywa z samicą 2 - 5 dni. Samica po ciąży trwającej 42 dni, rodzi 3 - 7 młodych. Samiec nie uczestniczy w wychowie młodych. Młode po miesiącu przechodzą na pokarm stały. Rodzina rozpada się po około 3 miesiącach, gdy młode osiągną wielkość dorosłych.

tchórz zwyczajny ( Mustela putorius )

Opisane podgatunki :

- Mustela putorius putorius - zachodnia Europa, Skandynawia, wybrzeże Morza Środziemnego

- Mustela putorius alba - Turyngia ( Niemcy )

- Mustela putorius anglia - Walia ( Wielka Brytania ) - zagrożony

- Mustela putorius aureola - Półwysep Iberyjski

- Mustela putorius berberi - Afryka Północna ( od Maroka poprzez Algierię, Tunezję, Libię do Egiptu )

- Mustela putorius caledoniae - Szkocja ( Wielka Brytania ) - zagrożony

- Mustela putorius larvatus - Polska ( Europa Środkowa )

- Mustela putorius manium - Alpy ( Szwajcaria, Francja, Austria, Włochy )

- Mustela putorius mosquensis - europejska część Rosji

- Mustela putorius ognevi - Europa Wschodnia i Środkowa

- Mustela putorius orientalis - na wschód od linii Psków, Mińsk, Żytomierz do Winnicy ( Rosja )

- Mustela putorius piriformis - Morawy ( Czechy )

- Mustela putorius rothschildi -Rumunia

- Mustela putorius stantschinskii - zachodnia część Rosji w europejskiej części

- Mustela putorius tibetanus - Ladakh, Tybet

- Mustela putorius furo - fretka - pierwotny zasięg Azja Mniejsza

 Mustela putorius 

Uważany za szkodnika, szczególnie przez hodowców drobiu - może poczynić szkody, gdyż zabija czasami więcej niż może zjeść. Z tego powodu bywa bezlitośnie tępiony. Na Wyspach Brytyjskich pod ochroną.

portret młodego tchórza zwyczajnego ( Mustela putorius )

W Polsce występuje na terenie całego kraju, w nie których rejonach liczniejszy, w innych mniej liczny.

Udomowiony potomek tchórza - fretka ( Mustela putorius furo ) jest popularnym zwierzęciem domowym. Wykorzystywana też do walki z plagą gryzoni. Najnowsze badania dowodzą, że wywodzi się ona od tchórza stepowego ( Mustela eversmanii ). Zarówno z tchórzem zwyczajnym jak i tchórzem stepowym krzyżowana tworzy płodne hybrydy.

fretka ( Mustela putorius furo ) z lewej osesek, z prawej dorosły osobnik

W ogrodach zoologicznych tchórz zwyczajny jest prezentowany rzadko i sporadycznie. Raczej w ogrodach z fauną regionu ( Europa ) lub prezentujące małe ssaki, w ogrodach zoologicznych Ameryki Północnej ( U.S.A. i Kanada ) traktowany jako fauna egzotyczna.

Wymaga przestronnej woliery, dobrze zabudowanej. Trzymany jest pojedynczo. Niestety z powodu nocnego trybu życia mało dostępny dla zwiedzających. Prezentowany w pawilonach z nocnymi zwierzętami, jest zwierzęciem o wesołym i ciekawskim usposobieniu.

tchórz zwyczajny ( Mustela putorius )

Tchórz stepowy ( Mustela eversmanii ) drapieżnik z rodziny łasicowatych ( Mustelidae ).

Występuje w południowo-wschodniej Europie, zachodniej i środkowej Azji aż po północne Chiny.

Zamieszkuje otwarte tereny stepowe oraz półpustynne.

Mustela eversmanii

Żyje samotnie, broni swojego terytorium przed innymi osobnikami swojego gatunku. Na kryjówki wykorzystuje opuszczone nory gryzoni ( susłów, bobaków ), kłody drzew, załomy skalne. Aktywny głównie w nocy, chociaż samice w trakcie wychowu młodych polują również w dzień.

Dymorfizm płciowy : samiec nieco większy i cięższy niż samica. Obie płcie posiadają parę gruczołów odbytowych, wydzielających silny zapach. Zapach jest uwalniany w momencie zagrożenia lub podekscytowania.

Odżywia się gryzoniami, królikami, płazami, gadami rzadziej owadami czy pokarmem roślinnym ( owoce, jagody ). Poluje często na zdobycz większą od siebie, zdarza się, że zabija więcej niż może zjeść.

  tchórz stepowy ( Mustela eversmanii )

Pod koniec zimy odbywa się ruja. Samica po ciąży trwającej 39-43 dni, rodzi 4-8 młodych. Po miesiącu młode przechodzą na pokarm stały. Po około 3 miesiącach osiągają wielkość dorosłych osobników i rodzina rozpada się.

Opisane podgatunki :

- Mustela eversmanii admirata - Shansi, Hopei ( północno-wschodnie Chiny ) - zagrożony

- Mustela eversmanii amurensis - północne Chiny, dorzecze Amuru, wschodnia Syberia

- Mustela eversmanii eversmanii - Turkiestan - zagrożony

- Mustela eversmanii hungarica - Węgry, Rumunia, kraje byłej Jugosławii

- Mustela eversmanii talassicus - Kazachstan,  na północny-wschód od Taszkientu

- Mustela eversmanii aurea - Rosja

- Mustela eversmanii dauricus - Transbajkalia, okolice Smoleńska i Chity

- Mustela eversmanii heptopotamicus - Kazachstan, Rosja

- Mustela eversmanii larvatus - Kaszmir, południowo-wschodni Tybet - zagrożony

- Mustela eversmanii lineiventer - góry Ałtaj, południowa Syberia

- Mustela eversmanii michnoi - Transbajkalia, północna Mandżuria

- Mustela eversmanii nobilis - Kazachstan

- Mustela eversmanii occidentalis - Ukraina, wschodnia Polska

- Mustela eversmanii pallidus - zachodnia Syberia - zagrożony

- Mustela eversmanii robusta - północne Węgry - zagrożony

- Mustela eversmanii satunini - Nagalskie Stepy, Dagestan - zagrożony

- Mustela eversmanii tiarata - Chiny, Mongolia

- Mustela eversmanii tuvinicus - Tuwa ( Rosja ) - zagrożony

 Mustela eversmanii larvatus

W Polsce występuje wyspowo na terenie Lubelszczyzny. Objęty jest ochroną gatunkową.

Polowano na niego głównie dla futra. Obecnie zarówno w Rosji, jak i na Ukrainie - objęty ochroną.

Głównymi zagrożeniami dla gatunku są :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- zanik naturalnej zdobyczy

- urbanizacja i rozwój rolnictwa

- kłusownictwo dla futra

Według najnowszy badań molekularnych, fretka ( Mustela putorius furo ) jest udomowioną formą tchórza stepowego. Tworzy z nią płodne hybrydy.

tchórz stepowy ( Mustela eversmanii )

W ogrodach zoologicznych prezentowany rzadko i sporadycznie.Raczej w ogrodach z fauną regionu ( Europa ) lub prezentujące małe ssaki, w ogrodach zoologicznych Ameryki Północnej ( U.S.A. i Kanada ) traktowany jako fauna egzotyczna. Wymaga przestronnej woliery o charakterze pustynnym lub stepowym. Trzymany jest pojedynczo. Rzadko jest dostępny dla zwiedzających ze względu na tryb życia.

Tchórz marmurkowy, perewiazka ( Vormela peregusna ) drapieżnik z rodziny łasicowatych ( Mustelidae ).


Występuje w południowo-wschodniej Europie, zachodniej i środkowej Azji do Chin.

Zamieszkuje otwarte stepy i półpustynie.

perewiazka ( Vormela peregusna )

Typowy samotnik, nie toleruje w swoim rewirze łowieckim innych przedstawicieli swojego gatunku. Prowadzi nocny tryb życia.

Dymorfizm płciowy : samiec nieco większy i cięższy niż samica.

Na kryjówki wybiera opuszczone nory gryzoni, załomy skalne, kłody drzewa.

tchórz marmurkowy ( Vormela peregusna )

Odżywia się głównie gryzoniami ale nie gardzi też ptakami i ich jajami, gadami, płazami rzadziej owadami lu owocami czy jagodami.

Ruja odbywa się w końcu lutego lub z początkiem marca. Samica po ciąży trwającej 39-45 dni, rodzi 4-8 młodych w miocie. Po 50-54 dniach są przestawiane na pokarm stały. Po 61-68 dniach osiągają wielkość dorosłych i rodzina się rozpada.

młody tchórz marmurkowy ( Vormela peregusna ) - Mińsk Zoo

Opisane podgatunki :

- Vormela peregusna alpherakii - europejska część Rosji, obszary wokół Morza Kaspijskiego, Turkiestan, Iran, Afganistan, Pakistan - zagrożony

- Vormela peregusna euxina - Rumunia - krytycznie zagrożony

- Vormela peregusna negans - Pustynia Ordos, Neimenggu, Shensi ( Chiny ), Mongolia Wewnętrzna

- Vormela peregusna pallidor - Semireche, Kopal ( Kirgizja )

- Vormela peregusna peregusna - Rumunia, Bułgaria, Bałkany, Turcja, Ukraina, Rosja do zachodniej Syberii

- Vormela peregusna syriaca - Syria, Liban, Izrael

- Vormela peregusna intermedia - Kaukaz do rzeki Terek - zagrożony

- Vormela peregusna koshewnikowi - Turkiestan, Turkmenia, okolice Aszchabadu

- Vormela peregusna obskura - Dolina Vakhsha, Tadżykistan - zagrożony

- Vormela peregusna ornata - okolice jeziora Bajkał, wschodnia Syberia

- Vormela peregusna sarmatica - Samara, dorzecze Wołgi, południowa Rosja

- Vormela peregusna tedschenika - Turkmenistan, Turkmenia ( Tedzhensk )

Vormela peregusna - Magdeburg Zoo

portret tchórza marmurkowego ( Vormela peregusna )

Główne zagrożenia dla gatunku :

- degradacja i niszczenie naturalnego środowiska

- utrata siedlisk

- zanik naturalnej zdobyczy 

- rozwój rolnictwa

- kłusownictwo dla futra

Tchórz marmurkowy w większości krajów na terenie których występuje jest objęty ochroną.

Objęty Europejską Kampanią - Drapieżniki Europy - Życie obok drapieżników 2009/2010.

W Polsce nie występuje.

tchórz marmurkowy ( Vormela peregusna ) - Magdeburg Zoo

W ogrodach zoologicznych rzadko i sporadycznie. Wymaga przestronnej i suchej woliery. Trzymany jest pojedynczo. Rozmnażany systematycznie w ogrodzie zoologicznym w Magdeburgu.

W Polsce zobaczyć go można w Nowym Zoo w Poznaniu.







Koszatka ( Dryomys nitedula ) gryzoń z popielicowatych ( pilchowatych ) ( Gliridae ).


Występuje w środkowo-wschodniej i południowej Europie, północno-wschodniej i zachodniej Azji od Iranu i Afganistanu po Mongolię i północne Chiny.

Zamieszkuje lasy iglaste, liściaste i mieszane. W górach do strefy kosodrzewiny.

koszatka ( Dryomys nitedula ) 

Żyje w parach lub samotnie. Aktywna w nocy, prowadzi nadrzewny tryb życia. Gniazda buduje w dziuplach, gniazdach ptasich, szczelinach skalnych, skrzynkach dla ptaków. Jest to budowla kulistego kształtu wyścielana liśćmi i mchami, czasami sierścią innych zwierząt.

Zapada w sen zimowy  od października do kwietnia. Kryjówki, które wybiera na okres zimowy to dziuple lub jamy pod korzeniami starych drzew. Gromadzi zapasy, które zjada w momencie przebudzenia ze snu zimowego.

  portret koszatki ( Dryomys nitedula )

małe koszatki ( Dryomys nitedula ) w budce lęgowej

Ciąża trwa 21-30 dni. Samica rodzi 2-6 młodych w miocie. W sezonie może mieć dwa mioty. Samiec opiekuje się samicą i potomstwem. Po 4 tygodniach młode przechodzą na pokarm stały.

 rycina koszatki ( Dryomys nitedula )

Opisane podgatunki :

- Dryomys nitedula angelus - południowy Kazachstan, północny Turkiestan, rosyjskie Góry Tien Shan, okolice Przewalska
- Dryomys nitedula aspromontis - Włochy, Gambarie d'Aspromonte, Kalabria
- Dryomys nitedula carpathicus - Europa Środkowa, Górny Śląsk
- Dryomys nitedula bilkiewiczi - 
- Dryomys nitedula caucasicus - Kaukaz
- Dryomys nitedula dagestanicus - Dagestan
- Dryomys nitedula diamesus - Bałkany do Kosowa
- Dryomys nitedula dryas - dorzecze Wołgi
- Dryomys nitedula intermedius - wschodnie Alpy, Austria, Węgry, Bałkany
- Dryomys nitedula kurdistanicus - Kurdystan, zachodni Azerbejdżan, południowo-wschodni Kaukaz
- Dryomys nitedula milleri - Chiny, Góry Bogdo-Ola, Xinjang, Dżungaria
- Dryomys nitedula nitedula - europejska część Rosji, Rumunia
- Dryomys nitedula obolenskii - europejska część Rosji, Ukraina
- Dryomys nitedula ognevi - południowy Dagestan, Kaukaz
- Dryomys nitedula pallidus - Uzbekistan, Kazachstan, Kurdystan, Góry Karatau
- Dryomys nitedula phrygius - Azja Mniejsza
- Dryomys nitedula pictus - na południe od Morza Kaspijskiego, północny Iran, Armenia
- Dryomys nitedula ravijojla - Macedonia
- Dryomys nitedula robustus - Bułgaria
- Dryomys nitedula saxatilis - wschodni Pamir ( Tadżykistan )
- Dryomys nitedula tanaiticus - Rosja
- Dryomys nitedula tichomirovi - Gruzja
- Dryomys nitedula wingei - Grecja

  Dryomys nitedula carpathicus

W Polsce rzadka, występuje wyspowo we wschodniej i południowej części kraju.

Objęta ochroną gatunkową.

koszatka ( Dryomys nitedula )

Główne zagrożenia :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- wycinanie starych drzewostanów

- utrata siedlisk

- izolowane populacje 

- brak połączeń korytarzami leśnymi z innymi terenami zasiedlonymi przez gatunek

Dryomys nitedula

W warunkach wiwaryjnych trzymane w ogrodach zoologicznych, eksponujących drobne ssaki. W warunkach zoo nie zapada w sen zimowy. Potrzebuje przestronnej woliery.

koszatka ( Dryomys nitedula ) w gnieździe

rycina - koszatka ( Dryomys nitedula )

Orzesznica ( Muscardinus avellanarius ) gryzoń z rodziny popielicowatych ( pilchowatych ). Endemit dla Europy.

Występuje w Europie od Wysp Brytyjskich po zachodnią Rosję. Na północy jej zasięg sięga do południowej Szwecji.

Zamieszkuje lasy o starym drzewostanie i większe zadrzewienia, zarośla i zakrzewienia. Preferuje zarośla leszczynowe.

orzesznica ( Muscardinus avellanarius )

Prowadzi nocny tryb życia. Dzień przesypia w wybudowanym przez siebie gnieździe. Buduje dwa typy gniazd : lęgowe z jednym wejściem, nisko umieszczone nad ziemią i bardzo starannie zbudowane i wyścielone oraz dzienne mniej starannie wykonane i umieszczone wyżej.

gniazdo orzesznicy ( Muscardinus avellanarius )

Zapada w sen zimowy od października do początku kwietnia.

Odżywia się głównie orzechami, nasionami buka, żołędziami oraz jagodami i owocami a także owadami.

Po ciąży trwającej około 4 tygodni, samica rodzi 1-7 młodych. W sezonie może mieć dwa mioty. Po miesiącu młode przechodzą na pokarm stały, w wieku 6 tygodni usamodzielniają się.

śpiąca orzesznica ( Muscardinus avellanarius ) w dziennym gnieździe

Opisane podgatunki :

- Muscardinus avellanarius avellanarius - od Wysp Brytyjskich po europejską część Rosji
- Muscardinus avellanarius anglicus - Wielka Brytania ( oprócz Szkocji i Irlandii Północnej ) - zagrożony
- Muscardinus avellanarius corilinum - Szwajcaria - zagrożony
- Muscardinus avellanarius kroecki - Bułgaria
- Muscardinus avellanarius muscardinus - Niemcy
- Muscardinus avellanarius niveus - Abruzzy ( Włochy ) - zagrożony
- Muscardinus avellanarius pulcher - Sycylia - zagrożony
- Muscardinus avellanarius speciocus - środkowe i północne Włochy - zagrożony
- Muscardinus avellanarius trapezius - północna Azja Mniejsza, Turcja
- Muscardinus avellanarius zeus - Grecja 

W Polsce występuje prawdopodobnie na terenie całego kraju? Najliczniej można ją spotkać w południowo-wschodniej i południowej części kraju. Brak jakichkolwiek danych o jej występowaniu na terenie Pomorza Środkowego i Gdańskiego. Lokalnie może być gatunkiem bardzo rzadkim.

Podlega ścisłej ochronie.

Główne zagrożenia dla gatunku :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- wycinanie zarośli i zakrzewień leśnych

- utrata siedlisk

- izolowane populacje 

- brak korytarzy migracyjnych

orzesznica ( Muscardinus avellanarius ) w gnieździe z młodymi

W warunkach wiwaryjnych - brak danych.

Popielica ( Glis glis ) gryzoń z rodziny popielicowatych ( pilchowatych ) ( Gliridae ).

Opisywana też jako ( Myoxus glis ) a cała rodzina jako ( Myoxidae ). 

Występuje w Środkowej, Południowej i Wschodniej aż po Wołgę, na Kaukazie, w północnej Azji Mniejszej, w Iranie i Turkiestanie.

Zamieszkuje stare lasy liściaste i mieszane o zwartych koronach drzew.

popielica ( Glis glis ) w gnieździe 

Aktywna w nocy, prowadzi nadrzewny tryb życia. Dzień przesypia w kryjówkach ( dziuple, skrzynki lęgowe, gniazda ptaków ). Na ziemię schodzi sporadycznie, jedynie w czasie poszukiwań schronienia na hibernację robi to częściej. Okres hibernacji trwa od końca lata - początku jesieni ( koniec sierpnia - początek września ) do pełni wiosny ( maj - początek czerwca ). Na schronienie wybiera jamy pomiędzy korzeniami drzew. Zakopuje się w niej na głębokość 30-50 cm. Zimuje pojedynczo lub rzadziej w grupie ( samica z młodymi ).

popielica ( Glis glis )

Odżywia się nasionami i owocami drzew, pączkami i młodymi liśćmi, nie gardzi też owadami czy jajami i pisklętami ptaków.

Ruja odbywa się w czerwcu, samica po ciąży trwającej 45-50 dni, rodzi w sierpniu od 2-11 młodych.

Rozród popielic jest uzależniony od bazy pokarmowej. Po około 30 dniach młode opuszczają gniazdo.

popielica ( Glis glis ) w warunkach zoo

Opisane podgatunki :

- Glis glis glis - Europa ( od Francji po europejską część Rosji )
- Glis glis abrotti - południowe Włochy - zagrożony
- Glis glis argenteus - Kreta - zagrożony
- Glis glis caspicus - Transcaspia
- Glis glis caspius - okolice Morza Kaspijskiego, Turkmenia, Zakaukazie
- Glis glis gabrutti - Rosja
- Glis glis germanik - Niemcy
- Glis glis insularis - Sycylia - zagrożony
- Glis glis intermedius - Abruzzy ( Włochy ), południowo-wschodnia Serbia, Kosowo
- Glis glis italicus - Włochy, Słowenia
- Glis glis melonii - Sardynia, Korsyka - zagrożony
- Glis glis minutus - Serbia, Kosowo, Bułgaria
- Glis glis orientalis - Azja Mniejsza, Góry Alan Dagh,  od południowego Kaukazu po Palestynę
- Glis glis persicus - południowe brzegi Morza Kaspijskiego, Iran
- Glis glis petruccii - Iran
- Glis glis pindicus - Grecja
- Glis glis postus - Chorwacja
- Glis glis pyrenaicus - Pireneje ( Francja i Hiszpania )
- Glis glis spoliatus - Turcja
- Glis glis tschetshenicus - Armenia, Czeczenia, Kaukaz
- Glis glis vagneri - Bałkany
- Glis glis vulgaris - Niemcy 

Glis glis

W Polsce występuje w górach i na pogórzu, w województwie świętokrzyskim i w południowej części Lubelszczyzny. Wszędzie jest gatunkiem rzadkim.

Objęta jest ochroną gatunkową.

Realizowano dwa projekty reintrodukcji tego gatunku.

Pierwszy na terenie Sierakowskiego Parku Krajobrazowego - realizowany przez Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody " Salamandra " i Uniwersytet im. A.Mickiewicza w Poznaniu.

Polegał on na rozszerzeniu stanowisk występowania tego gatunku na terenie Parku.

Drugi projekt prowadzony jest w pod szczecińskiej Puszczy Bukowej od 2003 roku, kiedy to wypuszczono 25 osobników, w kolejnych latach 20-30 zwierząt. Badania wykazały, że w nowym miejscu popielica radzi sobie bardzo dobrze. 

W 2005 roku Towarzystwo Przyrodnicze " Bocian " rozwiesiło na terenie Kielecczyzny i Radomszczyzny budki lęgowe dla popielic. Eksperyment ten trwający do dziś pomógł zniwelować braki naturalnych kryjówek ( dziuple ).

popielica ( Glis glis )

Główne zagrożenia :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- wycinanie starego drzewostanu

- utrata siedlisk

- izolowane populacje

- brak połączeń korytarzowych ( migracyjnych )

 popielica ( Glis glis ) w warunkach wiwaryjnych

W warunkach ogrodów zoologicznych tylko w tych ogrodach, które prezentują lokalną faunę ( Europa ) lub małe ssaki. Potrzebuje przestronnej woliery, dobrze zabudowanej konarami drzew z otworami lub budkami lęgowymi. W niewoli w temperaturze pokojowej ( około 18-19 stopni Celsjusza ) nie zapada w stan hibernacji. Trzymana jest pojedynczo lub w małych grupach ( 3-5 osobników ). W celu rozmnożenia wprowadza się ją w stan hibernacji.

 młode popielice ( Glis glis ) po opuszczeniu gniazda

Żołędnica ( Eliomys quercinus ) gryzoń z rodziny popielicowatych ( pilchowatych ) ( Gliridae ).

Występuje w zachodniej, środkowej i południowej Europie oraz Afryce Północnej.

Zamieszkuje lasy iglaste, liściaste i mieszane o starym drzewostanie.

żołędnica ( Eliomys quercinus )

Aktywna w nocy, prowadzi naziemny tryb życia, chociaż dobrze wspina się po drzewach. Kryjówki zakłada w dziuplach, gniazdach ptasich, skrzynkach lęgowych, opuszczonych lisich jamach, szczelinach skalnych.

Na okres zimy zapada w sen od września - października do końca kwietnia - początku maja. Gromadzi zapasy, które zjada zaraz po przebudzeniu.

Eliomys quercinus w czasie poszukiwań pokarmu

Odżywia się żołędziami, buczyną, orzechami, jagodami, owocami a także owadami i ich larwami. Zdarza się, że zjada także pisklęta ptaków i ich jaja.

rycina - żołędnica ( Eliomys quercinus )

Po ciąży trwającej 23 dni, samica rodzi 2-6 młodych. W sezonie jest tylko jeden miot. Po 4 tygodniach młode przechodzą na pokarm stały.

Eliomys quercinus 

Opisane podgatunki :

- Eliomys quercinus amori

- Eliomys quercinus cincticauda

- Eliomys quercinus dalmaticus

- Eliomys quercinus dichrurus

- Eliomys quercinus gotthardus

- Eliomys quercinus gymnesicus

- Eliomys quercinus hamiltoni

- Eliomys quercinus hortualis

- Eliomys quercinus jurrasicus 

- Eliomys quercinus liparensis

- Eliomys quercinus lusitanica

- Eliomys quercinus nitela

- Eliomys quercinus ophiusae

- Eliomys quercinus pallidus

- Eliomys quercinus quercinus

- Eliomys quercinus sardus

- Eliomys quercinus superans

- Eliomys quercinus valverdei

W Polsce bardzo rzadka.Występuje prawdopodobnie w Sudetach i Karpatach ? W latach 60-tych XX wieku obserwowana w Pienińskim Parku Narodowym, współcześnie w Babiogórskim Parku Narodowym.

Objęta ochroną gatunkową.

Główne zagrożenia :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- wycinanie starego drzewostanu

- utrata siedlisk

- izolowane populacje

- brak korytarzy migracyjnych

- urbanizacja

W warunkach wiwaryjnych - chów i hodowla jak koszatki i popielicy.

Bobak, świstak stepowy ( Marmota bobak ) gryzoń z rodziny wiewiórkowatych.

Występuje od Europy Wschodniej aż po północny Kazachstan.

Zamieszkuje stepy a także łąki i obrzeżą pól uprawnych. Spotkać go można na nasypach kolejowych i drogowych.

bobak ( Marmota bobak ) - ogród zoologiczny w Pilźnie ( Czechy )

Żyje w monogamicznych grupach rodzinnych składających się 2-5 dorosłych i 2-6 młodych. Grupy rodzinne tworzą kolonię, podzielone na terytoria poszczególnych klanów. Na 1 km kwadratowym może mieszkać 15 rodzin. Kopie nory i systemy korytarzy z komorami sypialnymi i lęgowymi.

Aktywny w ciągu dnia, szczyt aktywności w godzinach porannych i późno popołudniowych oraz o zmierzchu. Każda rodzina wystawia w czasie poszukiwania pokarmu 1-2 strażników, którzy alarmują pozostałych członków o ewentualnym zagrożeniu. Osobnik pozostający na straży wydaje wysoki świst.

  Marmota bobak bobak

Okres hibernacji trwa od połowy października do kwietnia.

Odżywia się trawami i roślinnością stepową. Zdarza się, że odżywia się też uprawami rolnymi - głównie warzywami i słonecznikiem.

 Marmota bobak

Ruja po okresie hibernacji. Ciąża trwa 40-42 dni. Samica rodzi 1-6 młodych w miocie. Samica przebywa z młodymi w norze około 30 dni. W wieku 30-35 dni młode przechodzą na stały pokarm.

Opisane podgatunki :

- Marmota bobak arctomys - Ukraina - zagrożony

- Marmota bobak bobak - stepy europejskiej części Rosji

- Marmota bobak kozlovi - region Saratowa

- Marmota bobak tschaganensis - stepy nad rzeką Ural, Ural Południowy, Transuralia, Kazachstan Północny

bobak ( Marmota bobak ) - samica z młodymi

W Polsce nie występuje.

Na bobaka polowano głównie dla skóry i mięsa. W 1915 roku w stepie Streletskaya złowiono 40 000 tych gryzoni w jednym sezonie łowieckim. W latach 20 i 30 - tych XX wieku, w czasie okresów Wielkiego Głodu w byłym Z.S.R.R. stanowił podstawę wyżywienia mieszkańców Ukrainy, Rosji i Kazachstanu.

W obecnym czasie polowanie jest zabronione w wielu regionach Rosji oraz pobliskich krajach.

Główne zagrożenia :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk

- nadmierny wypas zwierząt domowych

- chemizacja i mechanizacja rolnictwa

- powiększanie się areału rolniczego

- kłusownictwo dla mięsa i skóry

Marmota bobak w warunkach ogrodu zoologicznego

W ogrodach zoologicznych rzadko i sporadycznie. Niewiele placówek decyduje się na hodowlę tego sympatycznego gryzonia. Potrzebuje przestronnej woliery o naturalnym lub sztucznym podłożu, zabezpieczonej od góry przed ewentualnymi atakami ptaków drapieżnych.

Świstak, świstak alpejski ( Marmota marmota ) gryzoń z rodziny wiewiórkowatych.

Występuje w Alpach i Tatrach ( Europa Zachodnia i Środkowa ).

Introdukowany w  Pirenejach.

Zamieszkuje górskie stoki, 400-500 m powyżej linii lasu.

młode świstaki ( Marmota marmota ) podczas zabawy

Żyje w monogamicznych grupach rodzinnych, składających się z pary rodzicielskiej oraz grupy ich młodych w różnym wieku ( 15-20 osobników ). Grupy rodzinne tworzą kolonię, podzielone na terytoria poszczególnych klanów. Kopie nory w ziemi i w zmarzlinie.

Aktywny w ciągu dnia, szczyt aktywności przejawia w godzinach przedpołudniowych i popołudniowych.

Na zimę zapada w sen zimowy od połowy października do początku maja.

Marmota marmota podczas szykowania nory do hibernacji

Każda rodzina oznacza swoje terytorium smarując wydzieliną z gruczołów policzkowych skały i drzewa. Jeśli obcy osobnik przekroczy granicę terytorium rodziny, dochodzi do walki, podczas której używana jest cuchnąca substancja z gruczołów odbytowych.
W czasie poszukiwania pokarmu, jeden z członków rodziny pozostaje na straży, wypatrując ewentualne niebezpieczeństwo. W momencie zagrożenia wydaje wysoki świst. W tym momencie pozostali członkowie grupy zmykają do kryjówek.

świstak ( Marmota marmota ) - Zoologischer Garten i Akwarium Berlin

Odżywia się głównie liśćmi i kwiatami, najchętniej spożywa miękkie części roślin.

Po okresie hibernacji rozpoczyna się ruja. Zależy ona od wagi dominującego samca. Zdarza się, że w jednym roku samiec z grupy nie kryje wcale samicy. Jest to związane z brakami pokarmowymi w poprzednim sezonie.

Ciąża trwa około 33-34 dni. Miot składa się z 1-7 młodych. Młode po urodzeniu przebywają z matką około 40 dni w norze. Po opuszczeniu nory przechodzą na pokarm stały.

Marmota marmota - Hellabrunn Tierpark Munchener

Opisane podgatunki :

- Marmota marmota latirostris - Tatry ( Polska, Czechy ) - zagrożony

- Marmota marmota marmota - Alpy, Karpaty

W Polsce występuje w Tatrach. Jest objęty ochroną gatunkową.

Na świstaka polowano dla jego sadła i skóry. Obecnie wszędzie, gdzie występuje jest objęty ochroną.

świstak ( Marmota marmota )

Główne zagrożenia dla gatunku :

- nadmierny ruch turystyczny

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- nadmierny wypas zwierząt domowych

- kłusownictwo ( sadło, skóra )

młode Marmota marmota latirostris

W warunkach wiwaryjnych rzadko i sporadycznie. Niewiele ogrodów zoologicznych decyduje się na hodowlę tego gryzonia. Potrzebuje przestronnej woliery o naturalnym lub sztucznym podłożu, zabezpieczonej od góry przed ewentualnymi atakami ptaków drapieżnych. Dość głęboko zabezpieczonej ponieważ mieszkańcy to dobrzy kopacze. Trzyma się grupę rodzinną.

Marmota marmota latirostris - strażnik - obserwator

Marmota marmota latirostris