1 listopad

Wymarli przedstawiciele rodziny szynszylowatych.

rodzaj †Eoviscaccia Vucetich, 1989


+Eoviscaccia australis - Vucetich, 1989 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej ( Argentyna - Chubut ).

Zamieszkiwał prawdopodobnie zbocza i łąki górskie.

Znany jedynie z dwóch pojedynczych zębów. W niezużytych i trochę zużytych zębach policzkowych pokazuje się morfologia zgryzu w kształcie litery S z czterema grzbietami w górnej i trzema w dolnych zębach. Szkliwo jest ciągłe. W nieco bardziej zniszczonych zębach w konfiguracji uzyskuje się, cienką depozytową ilość cementu pomiędzy blaszkami a przykryciem. Szkliwo staje się nieciągłe. M3 posiada szczątkową trzecią blaszkę. 
Wydaje się iż gatunek był bardziej prymitywny niż Prolagostomus i Pliolagostomus, ze względu na jego stopień hipsodonty, redukcji szkliwa, rozwój laminarny wzoru stomatologicznego i trzeciej blaszki w M3.

Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




+Eoviscaccia boliviana - Vucetich, 1989 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej ( Argentyna - Deseada, Boliwia ).

Zamieszkiwał prawdopodobnie górskie łąki, zbocza i stoki.

Znany jedynie z miocenu Argentyny - 5 znalezisk, jednego znaleziska z Deseada ( Argentyna ) oraz z jednego znaleziska w Boliwii.
Razem 7 zbiorów z pojedynczymi wystąpieniami.

Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




+Eoviscaccia frassinettii - Vucetich, 1989 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej ( Chile - Region Tinguiririca River ). 

Zamieszkiwał prawdopodobnie trawiastą równinę.

rycina - +Eoviscaccia frassinettii

Znany z oligocenu chilijskiego. Nazwę zawdzięcza zmarłemu Danielowi Frassinetti, szefowi działu paleontologii Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Chile ). Jego zęby były przystosowane do skubania trawy na długo przed pojawieniem się kóz, owiec czy innych ssaków na innych kontynentach.

Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.
Przodkowie tych gatunków przybyli na naturalnych tratwach do Ameryki Południowej z Afryki. 



+Eryomyidae - Eryomydae według F. Ameghino 1894
rodzaj +Pliolagostomus   Ameghino, 1887


+Pliolagostomus notatus - Ameghino 1887 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej.

Brak danych na temat zamieszkiwanego siedliska.

Był gatunkiem naziemnym i roślinożernym.


Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




rodzaj +Prolagostomus Ameghino, 1887

+Prolagostomus pusillus - Ameghino, 1887 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej.

Brak danych jakie siedlisko zamieszkiwał.

Był gatunkiem naziemnym i roślinożernym.

Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




+Prolagostomus amplus - Ameghino, 1894 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).
 
Występował w Ameryce Południowej.

Brak danych jakie siedlisko zamieszkiwał.

Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




+Prolagostomus divisus - Ameghino, 1887 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej ( Argentyna - zachodnia Prowincja Santa Cruz, Departament Guer Aike ).

Brak danych jakie siedlisko zamieszkiwał.

Znany z lewego i prawego ramienia, fragmentów czaszki oraz kości kończyn.
Miocen Argentyny.
Prawdopodobnie gatunek naziemny i roślinożerny.


Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




+Prolagostomus imperialis - Ameghino, 1887 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej ( Argentyna - zachodnia Prowincja Santa Cruz, Departament Guer Aike ).

Brak danych jakie siedlisko zamieszkiwał.

Znany z fragmentu kości z 3 zębami. Miocen Argentyny.
Prawdopodobnie gatunek naziemny i roślinożerny.

Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




+Prolagostomus profluens - Ameghino, 1887 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej ( Argentyna - Prowincja Santa Cruz ).

Brak danych jakie siedlisko zamieszkiwał.

Znany z 2 kości szczękowych i fragmentów z zębami. Miocen Argentyny.
Prawdopodobnie gatunek naziemny i roślinożerny.

Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




+Prolagostomus notatus - Ameghino, 1887 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej ( Argentyna - Pampa del Castillo, Regiónde Aisen ( Flynn et al.2002b ).

Zamieszkiwał prawdopodobnie trawiaste suche równiny.

Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




+Prolagostomus obliquidens - Scott, 1905 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej.

Brak danych jakie siedlisko zamieszkiwał.


Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




+Prolagostomus lateralis - Ameghino, 1889 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej.

Brak danych jakie siedlisko zamieszkiwał.


Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




+Prolagostomus primigenius - Ameghino, 1889 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ).

Występował w Ameryce Południowej.

Brak danych jakie siedlisko zamieszkiwał.


Gatunek uznany za wymarły.
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.

  Opracowano na podstawie :

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych

Rodzina szynszylowate ( Chinchillidae ), podrodzina ( Lagostominae ), rodzaj Lagostomus. Przegląd gatunków.

+Wiskaczan gruby ( Lagostomus crassus ) - Thomas, 1910 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ), z podrodziny (  Lagostominae  ). 

Występował w Ameryce Południowej ( południowe Peru -  Cuzco ).

Zamieszkiwał prawdopodobnie skaliste obszary górskie.

rycina - +wiskaczan gruby ( Lagostomus crassus )

Uznany za wymarły. 
Gatunek znany jedynie z jednej czaszki znalezionej w południowym Peru.
Czaszka przypuszczalnie należała do zwierzęcia żyjącego w czasach nowożytnych ( Nowak, 1999 ).
Brak danych na temat populacji, ekologii czy biologii tego gatunku.
Nie ma informacji na temat zagrożeń oraz przyczyn wymarcia.




Wiskaczan wielki ( Lagostomus maximus ) - ( Desmarest, 1817 ) - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ), z podrodziny ( Lagostominae ). Synonim Dipus maximus.

Występuje w Ameryce Południowej ( w północnej, środkowej i wschodniej Argentynie, Paragwaju, południowej, zachodniej i południowo-wschodniej Boliwii ).

Zamieszkuje łąki i zarośla nizinnych pustyń oraz obszary górskie do wysokości  2680 m n.p.m.

rycina - wiskaczan wielki ( Lagostomus maximus ) 

Aktywny w ciągu całego roku, głównie w od zmierzchu do świtu.
Żyje w dużych społecznościach z dominującą rolą samic, od 15 - 30, a czasami nawet do 50 osobników. Grupa składa się z 1 - 3 samców, 10 - 15 samic oraz osobników młodocianych. 
Kopie systemy nor i tuneli zwane "wiskaczerium". Wiskaczerium może zajmować nawet 600 m2 powierzchni. Składają się z wielu komór i połączonych tuneli mogących mieć 4 - 30 wejść. Niektóre z nich są na tyle duże, aby umożliwić osobnikowi, stanąć do pasa w nich. Kilka dużych wiskaczeriów istniało od wieków. Nory umieszczone poza systemem głównych nor są znacznie mniejsze i wykorzystywane są jako kryjówki tymczasowe. Kilka wejść jest aktywnych w danym momencie. Inne są zatykane niejadalnymi przedmiotami, takimi jak kije, kamienie, kości i inne obiekty. Wiskaczeria są cenne dla gatunku, ponieważ chronią członków społeczności przed drapieżnikami i zapewniają sanktuaria do krycia, porodu i odchowu młodych.  
W stabilnych warunkach, istnieje zamknięte matriarchalne społeczeństwo, w których dojrzewające samice są rekrutowane do swych macierzystych systemów nor. Samice są zatem stałymi lokatorami wiskaczeriów i samce dorosłe rozpraszają się corocznie do różnych środowisk. Samce uzyskują dostęp do systemów nor tylko przez konkurencję. Jednakże, młode samce i samce z siedziby w porównaniu z rokiem poprzednim opuszczają wiskaczerium bez konkurencji ze strony innych męskich imigrantów. Spekulowano, że takie zachowanie może być adaptacją zapobiegawczą przed parzeniem się ojców z córkami. Rywalizacja wśród samców imigrantów występuje sześć miesięcy przed hodowlą i jest kontynuowana przez cały sezon hodowlany. Ze względu na rozproszenie i śmiertelność związaną z konkurencją, istnieje wysoka mniejszość samców. Większość blizn u samców jest przypisana do stoczonych walk o dominację. Na skutek konkurencji zasobów i samic, korzystne jest, aby samce uzyskały duża siłę fizyczną i rozmiar przed rozproszeniem. Wskutek czego samce dojrzewają dłużej niż samice. Wyjątek od powyższego systemu matriarchalnego występuje podczas zderzenia populacji. Ponieważ gęstość członków maleje w macierzystej grupie, samice rozpraszają się i próbują fuzji z innymi pobliskimi wiskaczeriami. Podobnie jak samce, są one zobowiązane do wprowadzenia konkurencji z samicami rezydentami aby zyskać rezydenturę. Kiedy samce z powodzeniem dołączają się do grupy samic będących rezydentami, spędzają resztę swojego urzędowania broniąc samice. Takie zachowanie terytorialne zostało osiągnięte poprzez działania znakowania zapachem. Samce pocierają laski na swoich policzkach i pozostawiają go przy wejściach do nory. Kał i mocz są rozłożone w pobliżu powierzchni przy  wejściach.
Zakresy rewirów grup z wiskaczeriów są wyłączne i rzadko jest spotykane aby nachodziły na siebie. 

od lewej : duży otwór do wiskaczerium ; w środku : wychodzące po zmierzchu osobniki ; po prawej : kilka mniejszych otworów do wiskaczerium ;

Lagostomus maximus jest największym członkiem rodziny szynszyli. Jego głowa i ciało jest długości 470 - 660 mm, a długość ogona wynosi 150 - 200 mm. 
Występuje silny dymorfizm płciowy. Samce mogą być cztery razy bardziej masywniejsze niż samice.
Barwa sierści zwierzęcia jest dobrze skorelowana z otoczeniem. Futro na jego stronie grzbietowej jest jasnobrązowe na terenach piaszczystych i ciemnoszare w regionach, w których gleba jest ciemna. Brzuszna powierzchnia jest biała. Ogon jest całkowicie pokryty futrem. Włosy ochronne wzdłuż grzbietu zwierzęcia są ciemne i szorstkie oraz kontrastują z grubym miękkim futerkiem. W przeciwieństwie do wielu innych gatunków gryzoni, ma wyraźnie zaznaczoną twarz. Głowa jest duża i tępa. Szerokie czarne i białe paski biegną wzdłuż twarzy zwierzęcia. Rhinarium jest owłosiony i misternie złożony. Przednie stopy zawierają cztery palce, z których wystają ostre pazury. Wykorzystuje swoje pazury do kopania a nos do pchania. 
Obie płcie mają wibrysy przypominające wąsy, ale funkcja ta jest znacznie bardziej nasilona u samców.
Samice i niedojrzałe osobniki żerują w grupach. Samce mogą żerować z samicami i niedojrzałymi osobnikami, ale zwykle znajdują się w pobliżu.
Do komunikacji używa węchu, wzroku, słuchu, dotyku, postawy ciała i wokalizy.
Samce wykorzystują szereg odgłosów alarmowych w celu obrony przed drapieżnikami. Wokaliza jest wykorzystywana przez obie płcie w celu tzw. reklamy wolnych miejsc w wiskaczeriach. Namawianie przez grupę zamiejscowych prowadzi do walk pomiędzy samcami o miejsca w wiskaczerium ( czasami zamiejscowe samice muszą zmagać się z miejscowymi rezydentkami ). Bliski kontakt jest tolerowany przez członków społeczności tego samego wiskaczerium. Członkowie skubią innych po szyi i plecach, dotykają nosa i pocierają policzki.
Ponadto bierze również kąpiele w pyle, w zagłębieniach blisko wiskaczeriów. Działalność ma na celu usunięcie ektopasożytów na skórze i absorpcji olejów na futrze. Jest to również dzielenie zapachu jako urządzenie behawioralne stosowane w celu uspokojenia i promocji spójności grupy oraz jej identyfikacji wśród jej członków.
Typowy roślinożerca. Zjada głównie nasiona i trawy. 
Sezon rozrodczy w hodowli w ciągu całego roku. W naturze, gdy warunki są sprzyjające, dwa mioty rocznie. W środkowo-wschodniej Argentynie jest jeden sezon hodowlany, w którym występują krycia w marcu - kwietniu i urodzenia w okresie lipca - sierpnia. System krycia poligamiczny. Samice mają cykl rujowy 45 dni. Wzór rozrodczy samic wyróżnia się tym, że wiele komórek jajowych są w stanie rozrzucić, ale produkują tylko jeden miot lub dwa. Cięcie z dróg rodnych przez Weira ( 1971 ) ustaliło, iż 50 - 845 jajeczek jest wydawanych przez samicę. Do siedmiu zarodków może się wszczepić w macicy samicy i rozwój kontynuuje przez 30 dni. Do 90 dnia najbardziej kątowo położone zarodki w rogu macicy są wchłaniane.
Ciąża trwa 145 - 154 dni.  Samica rodzi 1 - 4 młode w miocie. Młode rodzą się owłosione i dobrze rozwinięte o wadze 200 gram. Okres laktacji to najmniej 21 dni. Jednak zwykle odstawienie następuje po ośmiu tygodniach. 
Samice osiągają dojrzałość płciową po 8,5 miesiącach a samce w wieku 15 miesięcy.
Samiec nie uczestniczy w opiece nad młodymi lecz broni nory przed intruzami.
Długość życia w naturze nie jest znana ale prawdopodobnie około 5 - 6 lat. W niewoli do 20 lat.  

portret Lagostomus maximus 

Lagostomus maximus w warunkach wiwaryjnych

Opisane podgatunki :
- Lagostomus maximus inmollis - Thomas, 1910 - zachodni Paragwaj, południowo-wschodnia Boliwia, Argentyna ( Tucuman Prov )
- Lagostomus maximus maximus - ( Desmarest, 1817 ) - Argentyna ( pampa w Patagonii )
- Lagostomus maximus petilidens - Hollister, 1914 - południowa Argentyna ( Camien de Patagones, Buenos Aires Prov )
- Lagostomus maximus trichodactylus - Brookes, 1828 - Argentyna - synonim Lagostomus trichodactylus - uznawany jako synonim Lagostomus maximus maximus

Lagostomus maximus 

 Lagostomus maximus 

Gatunek uznawany jako najmniejszej troski ze względu na jego szeroką dystrybucję i zakładaną dużą populację oraz pewien stopień modyfikacji siedlisk. Istnieje małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku aby zakwalifikować gatunek w bardziej zagrożonych kategoriach.
Z powodu rozległych działań myśliwskich oraz zwalczania go jako szkodnika, została wyrażona obawa o los tego gatunku ( Weir 1974 ). Wydaje się jednak, że mimo iż niektóre populacje zostały wytępione, to inne przeniosły się na obszary niedawno zatwierdzone do wypasu.
W Argentynie gatunek został sklasyfikowany jako krajowy rezerwuar dżumy w 1905 roku i została wytępiony z wielu obszarów ( Godoy, 1963 ).
Mimo polowań dla mięsa i futra, jednak w rezultacie nie zniknął z większości głównych łąk i obszarów rolnych w Argentynie ( Jackson 1996 ). 
Gatunek jest uważany za szkodnika upraw rolnych. Uważa się, iż robi naloty na pola uprawne i konstruuje nory wystarczająco duże, aby spowodować potknięcia i złamania kości u bydła. Prawdopodobnie, choć nie są to stwierdzenia, że kwasy moczowe zwierzęcia zmniejszają zasoby gleby przez wiele lat. 
Najnowsze kampanie wytępienia Lagostomus maximus przez ludzi znacznie się zmniejszyły populację tego gatunku ( Nowak 1991 ).
Gatunek nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi w miejscu występowania i wydaje się, że nie istnieje potrzeba w chwili obecnej.
Brak danych o rejestracji z obszarów chronionych z krajów występowania gatunku.

grupa Lagostomus maximus w Zoologischer Garten Zurich

Lagostomus maximus - Zoo Wrocław

W niewoli.
Po mimo nocnego trybu życia wykazują się ciekawością i często dzienną aktywnością.
Zjada wiele rodzajów roślin.
W polskich ogrodach zoologicznych wiskaczan wielki jest znany z Płocka, Poznania, Łodzi i Wrocławia.
W łódzkim ogrodzie zoologicznym dość dobrze się rozmnażał w latach 1969 - 1970. W tym czasie przyszło na świat 11 sztuk potomstwa, 6 samców i 5 samic.
Ciąża trwała 120 dni a młode rodziły się wiosną i jesienią. Jednak samice nie podejmowały opieki nad potomstwem więc wykarmiono je sztucznie. W czwartym dniu od narodzin zjadały herbatniki, mieszankę nasion a później również owoce. 
Antoni Gucwiński w swojej książce podaje, iż we wrocławskim zoo zdarzył się wypadek. Fotografujący parę wiskaczanów znajdujących się w przeszklonym pomieszczeniu używając flesza doprowadził do śmierci samca. Zdjęcia były robione z odległości 2 - 3 metrów a po trzecim błysku flesza samiec wydał cienki, krótki gwizd i padł na skutek szoku.
Przeciętna długość życia w hodowli to 15 lat,  ale może dożyć do 20 lat w sprzyjających warunkach.
Obecnie grupy osobników znajdują się w hodowli w Zurychu, Stuttgarcie i Antwerpii.

Lagostomus maximus - Wilhelma, Zoologisch-Botanischer Garten Stuttgart

Lagostomus maximus 

   

  Opracowano na podstawie :

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych

Rodzina szynszylowate ( Chinchillidae ), podrodzina ( Chinchillinae ), rodzaj Lagidium. Przegląd gatunków.

Wiskacza ekwadorska ( Lagidium ahuacaense ) - Ledesma, Werner, Spotorno &  Albuja, 2009 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ),  z podrodziny ( Chinchillinae ).

Występuje w Ameryce Południowej ( południowy Ekwador ).

Zamieszkuje granitową górę Cerro El Ahuaca na wysokości 1950 do 2480 m. 

siedlisko Cerro El Ahuaca 

wiskacza ekwadorska ( Lagidium ahuacaense )

Aktywna w ciągu całego roku, prawdopodobnie w ciągu dnia.
Żyje w niewielkich grupach rodzinnych - dorosła para i ich potomstwo.
Na kryjówki wykorzystuje jaskinie i zagłębienia pod głazami.
Nieznany jest dymorfizm płciowy. Długość ciała i głowy wynosi  403 mm. Długość ogona to 400 mm. Długość ucha 60 mm.
Waga ciała to 2,03 kg.
Ubarwienie grzbietu szaro-brązowe, na brzuchu kremowe. Futro ma włochate i posiada długi owłosiony ogon. U podstawy szaro-brązowy, jasnobrązowy do średniego brązu przemieszany z kremowym w środku, a czerwono-brązowy na końcówce. Dolna strona ogona jest ciemnobrązowa. Posiada grube i długie wibrysy o barwie ciemnego brązu. Włosy brwiowe są również gęste i brązowe.   Uszy ma pokryte ciemną skórą, która na spodniej stronie są kremowe. Łapy przednie mają krótsze brązowe futerko niż na tylnych kończynach. Tylne posiadają barwę mieszaniny brązowych i kremowych włosów i częściowo ciemnobrązowych. Przednie kończyny posiadają cztery palce zakończone małymi, zakrzywionymi pazurami. Ma nagie dłonie i stopy. 
Wzór uzębienia : 1.0.1.3 ; 1.0.1.3 ;
Jeden siekacz, jeden przedtrzonowy i trzy zęby trzonowe po obu stronach górnej i dolnej szczęki. Siekacze są duże, białe, i wyraźnie rowkowane. Zęby trzonowe są niskie, koronowane i ukorzenione stale rosnące.
Nie wiele wiadomo na temat sposobu życia i komunikacji tego gatunku.
Wiadomo jedynie iż nie oddala się zbytnio od kryjówki. Często nie oddala się na więcej niż 2 metry.
Jest roślinożerna.
Cykl rozrodczy nie jest znany. Prawdopodobnie zbliżony do innych gatunków z tego rodzaju.

Lagidium ahuacaense

Nie opisano żadnych podgatunków.

 Lagidium ahuacaense

Odkrywca gatunku zaleca wpis jako krytycznie zagrożony, ze względu na pożary i wypas bydła.
Po raz pierwszy zaobserwowano gatunek w lipcu 2005 roku, kiedy to jedyną znaną populację napotkano na Cerro El Ahuaca , Ekwador. Odkrycie zostało opublikowane w raporcie z 2006 przez Florian Werner, Karim Ledesma i Rodrigo Hidalgo. Wstępnie zidentyfikowana populacja została opisana jako reprezentująca gatunek Lagidium peruanum, jednak nie lekceważono możliwości, że populacja ta może stanowić odrębny gatunek. Trzy lata później, Ledesma, Werner, Ángel Spotorno i Luis Albuja opisał populację jako nowy gatunek, Lagidium ahuacaense, na podstawie różnic  morfologicznych i sekwencji DNA. Specyficzna nazwa, ahuacaense, odnosi się do Cerro de Ahuaca.
W rodzaju Lagidium, gatunek Lagidium ahuacaense różni się o co najmniej 7,9% w stosunku do wszystkich innych gatunków w sekwencji DNA w mitochondrialnym cytochromu b genu. 
Siedlisko na Cerro El Ahuaca zajmuje powierzchnię około 120 hektarów a łączna liczba osobników nie może zawierać więcej niż kilkadziesiąt osobników. Z wyjątkiem kilku niewielkich szczytów zbliżonych do Cerro, nie ma w pobliżu nadającego się siedliska. Jednak populacje mogą istnieć w innych miejscach na południu Ekwadoru, albo w pobliżu północnego Peru. Roślinność siedliska jest zdominowana przez trawę ( Melinis minutiflora ). Ślady spożywania tej rośliny są widoczne na górze.
Roślinność zamieszkana przez ten gatunek jest klasyfikowana jako sucha regla zarośli przez Sierra ( 1999 ).
Warner et al ( 2006 ) dokonał obserwacji grupy rodzinnej składającej się z dwóch dorosłych osobników i dwóch młodocianych.
Gatunek ten jest zagrożony przez pożary stosowane w celu utrzymania pól uprawnych w pobliżu, które często wymykają się spod kontroli i niszczą część siedliska Cerro oraz konkurencji związanej z wypasem bydła. Jednak gatunek ten nie jest znany przez miejscową ludność i nie jest ścigany. 
W związku z jego niewielkim zakresem i małą populacją Ledesma i współpracownicy zalecają gatunek ocenić jako krytycznie zagrożony.
Zalecił natychmiastową ochronę działań mających na celu ochronę populacji Cerro El Ahuaca i dalszych badań nad jego biologią.

W niewoli - brak danych.




Wiskacza peruwiańska ( Lagidium peruanum ) - Meyen, 1833 - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ),  z podrodziny ( Chinchillinae ).

Występuje w Ameryce Południowej ( centralne i południowe Peru, północne Chile i prawdopodobnie Boliwia w pobliżu jeziora Titicaca ).

Zamieszkuje suche i wilgotne tereny skaliste na wysokości 300 - 5000 m n.p.m.

wiskacza peruwiańska ( Lagidium peruanum ) - samica z młodym 

Aktywna w ciągu całego roku, głównie od świtu do zmierzchu. Dzień spędza często wygrzewając się na słońcu lub rozciągając się na kamieniu. 
Żyje w koloniach do 80 osobników, składających się z niewielkich grup rodzinnych 2 - 5 osobników. Poszczególne kolonie są stosunkowo daleko od siebie nawet powyżej 10 kilometrów.
Nie jest terytorialna i co za tym idzie agresywna w stosunku do osobników swojego gatunku.
Na schronienia wybiera jaskinie i groty, zagłębienia pod kamieniami, szczeliny skalne, rumowiska skalne zwykle z jednym wejściem. Jedno schronienie zajmuje grupa rodzinna.
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Długość głowy i ciała to około 300 - 450 mm. Ogon ma długość 200 - 400 mm.
Całe ciało jest pokryte gęstą, miękką sierścią a ogon długim, grubym futrem na grzbietowej powierzchni. Ubarwienie zmienne od ciemnoszarego na niższych wysokościach do brązowego na wyższych. Brzuch pokryty jest lżejszą sierścią w kolorze jasnoszarym, białym lub żółtawym. Długie włosy pokrywają jej uszy.  
Jej łapy nie są dostosowane do kopania. Kończyny przednie ma nieco krótsze niż tylne.
Gatunek jest zwinny i szybki, dobrze się wspina i potrafi przeskakiwać ze skały na skałę nawet ponad 2 metry jeśli niepokojona.
Poszukiwanie pokarmu rozpoczyna w godzinach popołudniowych i trwa to do zmroku. Osobniki rzadko odchodzą dalej niż około 70 metrów od schronienia.
Do komunikacji wykorzystuje węch, wzrok, dotyk, postawę ciała oraz wokalizę w momencie zaniepokojenia. Wysoki ton ostrzega całą kolonię.
Jest roślinożerna. Zjada większość dostępnego pokarmu. Obejmuje on trawy, porosty i mchy.
Sezon godowy w Peru od października do listopada. Samce są przeganiane ze schronienia, dochodzi często do rozproszenia kolonii w tym okresie. System krycia poligamiczny.   
Okres ciąży to 140 dni. Samica rodzi 1 młode w miocie. 1 miot w roku. Okres laktacji trwa około ośmiu tygodni. 
Samica może wejść w ruję poporodową, ale jest mało prawdopodobne, żeby druga ciąża w danym roku została spowodowana biorąc pod uwagę długość okresu ciąży i terminy godów.
Brak danych czy samiec uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Dojrzałość płciową uzyskuje po roku od narodzin. 

Lagidium peruanum 

Opisane podgatunki :
- Lagidium peruanum arequipae - Thomas, 1907 - Peru ( Sumbay, Arequipa, Dpt. Arequipa ) - synonim Viscaccia arequipae - uznawany za różne gatunki w pierwszej taksonomii
- Lagidium peruanum inca - Thomas, 1907 - centralne Peru ( Dpt. Junin ) - synonim Lagidium inca - Viscaccia inca - uznawany jako synonim Lagidium peruanum ; ważny podgatunek dla niektórych autorów ; uznawany za różne gatunki w pierwszej taksonomii 
- Lagidium peruanum pallipes - Bennett, 1835 - Andy w Chile, w Peru i Boliwii - synonim Viscaccia pallipes - uznawany za różne gatunki w pierwszej taksonomii
- Lagidium peruanum peruanum - Meyen, 1833 - południowe Peru
- Lagidium peruanum punensis - Thomas, 1907 - Peru ( Dpt. Puno, jezioro Titicaca ) - synonim Lagidium punensis - Viscaccia punensis - uznawany za różne gatunki w pierwszej taksonomii
- Lagidium peruanum saturata - Thomas, 1907 - Peru ( Limbane, Inambari, Dpt. Puno ) - synonim Lagidium saturata - Viscaccia saturata - uznawany za różne gatunki w pierwszej taksonomii
- Lagidium peruanum subrosea - Thomas, 1907 - centralne Peru ( zachodnia Orova, Dpt. Lima ) - synonim Viscaccia subrosea - uznawany jako synonim Lagidium peruanum ; ważny podgatunek dla niektórych autorów ; uznawany za różne gatunki w pierwszej taksonomii

Lagidium peruanum  

Lagidium peruanum po wyjściu ze szczeliny skalnej

Jest to złożony gatunek, który wymaga dalszych prac taksonomicznych. Uznawany jest jako najmniejszej troski ze względu na jego szeroką dystrybucję, przypuszczalnie dużą populację, występowanie w wielu obszarach chronionych, posiada tolerancję na pewien stopień modyfikacji siedlisk. Wydaje się iż, istnieje  małe prawdopodobieństwo szybkiego spadku, aby kwalifikować się do bardziej zagrożonej kategorii.
Gatunek jest związany z obszarami bardzo skalistymi i można go znaleźć w wielu różnych typach siedlisk, gdzie istnieją odpowiednie skaliste tereny.
Na gatunek lokalnie poluje się dla mięsa i skór, ale skóra nie jest szczególnie poszukiwana. Mimo polowań na ogół populacje nie spadają i nie jest to uważane za główne ogólne zagrożenie dla tego gatunku.
Rejestrowana z wielu obszarów chronionych ( co najmniej 21 ). 
Konieczne są dalsze badania taksonomiczne tego gatunku.

Lagidium peruanum 

W niewoli - brak danych.

Lagidium peruanum w ulubionym siedlisku 

Wiskacza górska ( Lagidium viscacia ) - ( Molina, 1782 ) - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ),  z podrodziny ( Chinchillinae ). Synonim Lagidium cuscus - Viscaccia cuscus - Lagostomus viscacha.

Występuje w Ameryce Południowej ( południowe Peru, Boliwia, południowe i zachodnie Chile, północna i zachodnia Argentyna ).

Zamieszkuje skaliste tereny górskie oraz skaliste wzgórza w siedliskach stepowych na wysokości 2800 - 5500 m n.p.m.  

wiskacza górska ( Lagidium viscacia ) - samica z młodym w czasie porannego wygrzewania się na słońcu 

Aktywna w ciągu dnia od świtu do zmierzchu. Dzień spędza wygrzewając się na słońcu lub leżąc na kamieniu. Pokarm zaczyna zbierać popołudniu.
Żyje w koloniach, składających się z kilku grup rodzinnych. Liczba osobników w kolonii jest różna ale dochodzi do 80 osobników.
Na schronienie wykorzystuje jaskinie i groty, zagłębienia pod głazami i kamieniami, szczeliny skalne, rumowiska skalne. Jedną kryjówkę zajmuje jedna grupa rodzinna.
Gatunek nie jest terytorialny, ani agresywny w stosunku do przedstawicieli własnego gatunku.
Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Długość ciała i głowy : 396 mm a waga to 1,5 kg. 
Gęste, miękkie futro pokrywa całe ciało od czubka uszu do końca długiego, zakręconego ogona. Kończyny przednie są krótkie a kończyny tylne dłuższe i umięśnione. Ubarwienie futra zależy od sezonu oraz wieku osobnika na ogół szare do brązowego z odcieniami beżu i czerni. Brzuch jasnożółty lub jasnoszary.  
Biega i skacze wśród skał z niezwykłą zwinnością, skoki z kamienia na kamień mogą osiągnąć nawet 2 metry długości.
Do komunikacji używa węchu, wzroku, słuchu, dotyku, postawy ciała i wokalizy. Wokaliza jest uruchamiana w momencie zagrożenia i niepokoju, a tworzy ją wysoki pisk.
Typowy roślinożerca. W skład jej diety wchodzą trawy, mchy i porosty.
Sezon rozrodczy nie jest udokumentowany dla tego gatunku. System krycia prawdopodobnie poligamiczny.
Okres ciąży szacowany jest na 120 do 140 dni. Samica rodzi tylko jedno młode w miocie. Jeden miot w sezonie ze względu na długość okresu ciąży. 
Młode rodzi się całkowicie porośnięte włosami i ma otwarte oczy.
Okres laktacji trwa około 8 tygodni.
Brak danych czy samiec uczestniczy w opiece nad potomstwem.
Dojrzałość płciową osiąga po ukończeniu roku życia.
Długość życia nie jest znana ale prawdopodobnie około 5 - 6 lat.

Lagidium viscacia 

Opisane podgatunki :
- Lagidium viscacia aureus - ( Geoffroy i D’Orbigny, 1830 ) - Argentyna ( Corrientes Prov, Buenos Aires, Entre Rios Prov ) - synonim Lagidium aureus - Calomys aureus - synonim Lagidium viscacia viscacia 
- Lagidium viscacia boxi - Thomas, 1921 - północno-zachodnia Patagonia w Chile i Argentynie, Argentyna ( Rio Negro, Lake Nahuelhuapi, Rio Negro Prov ) - synonim Lagidium boxi - Lagidium boxi boxi - niektórzy autorzy, Rowlands ( 1974 ) i B. J. Weir, rozpoznawać w Lagidium boxi odrębny gatunek od Lagidium viscacia ; to oryginalna nazwa dla innych ; wykazywane dwa podgatunki ( boxi, sarae )
- Lagidium viscacia chilensis - ( Oken, 1816 ) - Chile - synonim Lagidium chilensis - Viscacia chilensis - Lepus chilensis - synonim Lagidium viscacia viscacia 
- Lagidium viscacia crassidens - Philippi, 1896 - Chile - synonim Lagidium crassidens - synonim Lagidium viscacia viscacia 
- Lagidium viscacia cringerum - Philippi, 1896 - Chile - synonim Lagidium cringerum - synonim Lagidium viscacia viscacia 
- Lagidium viscacia criniger - Gay, 1847 - Chile ( centralne prowincje ) - synonim Lagidium criniger - synonim Lagidium viscacia viscacia  
- Lagidium viscacia cuscus - Thomas, 1907 - Boliwia ( Cochabamba, Vallegrande Province, Santa Cruz Dpt ) - synonim Lagidium cuscus - Viscaccia cuscus - uznawany za różne gatunki w pierwszej taksonomii - wymarły 
- Lagidium viscacia cuvieri - Bennett, 1833 - północne Chile ( północna Antofagasta, Tarapaca, Tacna Prov ), prawdopodobnie Boliwia, Peru - synonim Lagidium cuvieri - Lagotis cuvieri - Viscaccia cuvieri 
-Lagidium viscacia famatinae - Thomas, 1920 - Argentyna ( La Invernada, La Rioja Prov ), północno-środkowe Chile - synonim Lagidium famatinae 
- Lagidium viscacia lockwoodi - Thomas, 1919 - Argentyna ( Otro Cerro, Catamarca Province, La Rioja Prov )
- Lagidium viscacia lutea - ( Thomas, 1907 ) - Boliwia ( Esperanza, Mount Sajania ) - synonim Viscaccia lutea - być może synonim Lagidium viscacia cuvieri - różne gatunki w pierwszej taksonomii 
- Lagidium viscacia lutescens - Philippi, 1896 - północne Chile (  Copacoya i Inacaliri, Tarapaca ) - synonim Lagidium lutescens - synonim Lagidium viscacia cuvieri lub viscacia
- Lagidium viscacia moreni - Thomas, 1897 - Argentyna ( Wzgórza Chubut ) - synonim Lagidium moreni 
- Lagidium viscacia perlutea - Thomas, 1907 - Chile ( Antofagasta ), Argentyna ( Talabre, Jujuy ), Boliwia ( Pampa, Aulliaga ) - synonim Viscaccia perlutea - uznawany za różne gatunki w pierwszej taksonomii
- Lagidium viscacia sarae - Thomas & St. Leger, 1926 - Chile ( Laguna del Laja, Neuquen ), Argentyna - synonim Lagidium boxi sarae - Lagidium sarae 
- Lagidium viscacia tontalis - Thomas, 1921 - Argentyna ( Sierra Tontal, zachodni San Juan Prov )
- Lagidium viscacia tucumana - Thomas, 1907 - Argentyna ( Salta Prov, Jujuy Prov, Tucuman ) - synonim Lagidium viscacia tucumanum - Viscaccia tucumana - uznawany za różne gatunki w pierwszej taksonomii, ma kolor jasnoszary z ledwie widocznym ciemnym pasem 
- Lagidium viscacia viatorum - Thomas, 1921 - Argentyna ( Mendoza Prov )
- Lagidium viscacia viscaccica - Brandis, 1786 - Chile - synonim Lagidium viscaccica - synonim Lagidium viscacia viscacia
- Lagidium viscacia viscacia - ( Molina, 1782 ) - środkowe Chile ( Aconcagua, Santiago Prov, Valparaiso Prov, Atacama, Santa Rosa )
- Lagidium viscacia vulcani - Thomas, 1919 - Argentyna ( północna Jujuy Prov, północno-zachodnia Salta Prov - synonim Lagidium vulcani 

Lagidium viscacia w czasie porannego wygrzewania się na słońcu

grupa Lagidium viscacia w czasie poszukiwania pokarmu

Gatunek uznawany jako najmniejszej troski ze względu na szeroką dystrybucję, prawdopodobieństwo dużych populacji, jednak ograniczony do formacji skalnych. Występuje w wielu obszarach chronionych, a ponieważ jest mało prawdopodobne, aby nastąpił szybki spadek do zakwalifikowania się w bardziej zagrożonych kategoriach. Na gatunek stale poluje miejscowa ludność dla mięsa i skóry. Okresowo powinno się monitorować wpływ polowania jako głównego zagrożenia.
W Boliwii odnotowano trzy podgatunki ale dalszy systematyczny przegląd jest potrzebny, aby potwierdzić, czy powinny być one uznane za odrębne gatunki (  N. Bernal.pers. comm. ).
Granica dystrybucji gatunku w zachodniej Boliwii, musi zostać zmieniona. Nie występuje w południowym Peru ( H. Zeballos pers. comm. ).
Gatunek występuje w lokalnie niskiej liczebności ( Cofre i Marqueta 1999 ). Jednak jest powszechny choć jego rozkład jest niejednolity, populacje mogą się wahać w stosunku do ekstremalnych warunków pogodowych w sezonie ( Cofre i Marquet 1999 ). 
Lokalnie ludzie polują na gatunek dla mięsa i futra, ale wydaje się iż, nie ma to istotnego wpływu na populacje ( Barquez et al., 2006 ). 
Brak większych zagrożeń dla tego gatunku jako całości.
Rejestrowana z kilku obszarów chronionych w swoim zakresie.

Lagidium viscacia - samica z młodym 

W niewoli - brak danych.




Wiskacza skalna ( Lagidium wolffsohni ) - ( Thomas, 1907 ) - gryzoń z rodziny szynszylowatych ( Chinchillidae ),  z podrodziny ( Chinchillinae ). Synonim Viscaccia wolffsohni - Lagidium viscacia wolffsohni.

Występuje w Ameryce Południowej ( południowo-zachodnia Argentyna, Chile ).

Zamieszkuje górskie obszary skaliste do wysokości około 4000 m n.p.m.

wiskacza skalna ( Lagidium wolffsohni ) 

Gatunek słabo poznany.
Nie wiele wiadomo na temat biologii, ekologii i sposobu życia tego gatunku.
Wiadomo iż ubarwienie futra jest w kolorze ochry.

Nie opisano żadnych podgatunków.

Lagidium wolffsohni 

Gatunek oznaczony jako nie wystarczające dane ze względu na brak aktualnych informacji na temat stanu oraz wymagań ekologicznych.
W przyszłości gatunek może kwalifikować się do kategorii zagrożenia według kryteriów B1 + 2ab ( I, II, III ). Dalsze informacje zakładają spadek populacji oraz prawdziwy zakres dystrybucji.
Gatunek jest wymieniany jako zagrożony w Argentynie.
Polowanie dla mięsa i futra jest ciągłym zagrożeniem dla gatunku jako całości.
Rejestrowany z kilku obszarów chronionych.
Połowa znanych populacji w mniejszym lub większym stopniu jest chroniona na obszarach parków i rezerwatów.
Potrzebne są aktualne badania na temat stanu i trendów populacji, biologii, ekologii, gęstości osobniczej populacji, obecnego zakresu, zagrożeń.

W niewoli - brak danych.

Opracowano na podstawie :

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych