Kolczaki, kolczakowate ( Echimyidae ) - przegląd gatunków. Część I .

Kolczaki ( Echimyidae ) to rodzina południowoamerykańskich gryzoni ( Rodentia ), z podrzędu Hystricomorpha.
Są to najbardziej zróżnicowane gryzonie z podrzędu Hystricomorpha.
Tworzy ją około 20 rodzajów ( kilka wymarłych ) z około 178 gatunkami.
Echimyidae występują w tropikalnych rejonach Ameryki Środkowej i Południowej.
Kolczaki to średniej wielkości gryzonie o długości ciała od około 80 mm do prawie 500 mm. Ich ciała z wyglądu przypominają szczura ze spiczastym nosem lub zaokrąglonym jak u wiewiórki. Posiadają średniej wielkości oczy i uszy. Ogon stanowi mniej niż połowę długości ciała, ale może być również dłuższy niż całe ciało. Ogon często jest odrzucany w czasie zagrożenia przez drapieżniki i nie odrasta.
Gatunki nadrzewne mają palce i pazury przystosowane do wspinaczki, gatunki naziemne mają szersze stopy i lepiej rozwinięte pazury.

rycina - przedstawiciel podrodziny Dactylomyinae - bambusowiec amazoński ( Dactylomys dactylinus )

Nazwę kolczaki zawdzięczają, że większość gatunków posiada kolce lub szorstkie włosy przynajmniej na grzbiecie i kuprze.

Gatunki z rodzaju Hoplomys mają dobrze rozwinięte kolce. Gatunki z rodzaju Proechimys mają usztywnione włosy ochronne. Gatunki z rodzaju Trichomys nie posiadają kolców lecz miękkie futro.

Kolor futra też się znacznie różni między gatunkami :

- Trichomys - szary grzbiet, białawy brzuch

- Proechimys - rudo-brązowy grzbiet, białawy brzuch

- Echimys i Isothrix - białe lub bałe i czarne wzory na głowie lub tułowiu

  rycina -  przedstawiciel podrodziny Eumysopinae - Proechimys semispinosus

Zamieszkują różnorodne siedliska. Nie które są w pełni nadrzewne i nigdy nie schodzą z drzew. Inne żyją na dnie lasu, w płytkich norach i rzadko lub w ogóle się nie wspinają. Jeszcze inne kopią złożone systemy nor.

Żywią się zróżnicowanym pokarmem - od liści bambusa, owoców, orzechów, nasion po owady.

Większość z nich jest samotnikami lub żyje w parach, jedynie Clyomys żyje w koloniach.

Wszystkie gatunki rozmnażają się przez cały rok lub sezonowo. Samica rodzi od 1 - 4 młodych w miocie ( średnio 1 - 2 ).

Dactylomys, Proechimys i Kannabateomys porozumiewają się za pomocą wokalizy dobrze słyszalnej w nocy.

  rycina - przedstawiciel podrodziny Eumysopinae - kolczak opancerzony ( Hoplomys gymnurus )

Rodzina Echimydae została podzielona na kilka podrodzin :

+ Cercomys 

+ Maruchito

+ Paulacoutomys

+ Willidewu

Podrodzina + Adelphomyidae - wymarła

+ Adelphomys

+ Deseadomys

+ Paradelphomys

+ Stichomys

+ Xylechimys

Podrodzina Dactylomyinae - bambusowce

- Dactylomys 

- Kannabateomys

- Olallamys

Podrodzina + Heteropsomyinae - wymarła z Antyli i wysp Morza Karaibskiego ( prawdopodobnie część gatunków przetrwała do przybycia Europejczyków )

+ Boromys

+ Brotomys

+ Heteropsomys

+ Puertoricomys

Podrodzina Eumysopinae - kolczaki pierwotne

+ Acarechimys

+ Chasichimys

+ Eumysops

- Hoplomys

- Lonchothrix

- Mesomys

+ Palaeoechimys

+ Pampamys

+ Pattersomys

+ Protacaremys

+ Protadelphomys

+ Sallamys

- Proechimys

- Thrichomys

- Trinomys

przedstawiciel podrodziny Echimyinae - Santamartamys rufodorsalis

szczep Euryzygomatomyini

- Carterodon

- Clyomys

- Euryzygomatomys

Podrodzina Echimyinae - kolczaki właściwe

- Callistomys

- Diplomys

- Echimys

- Isothrix

- Makalata

- Pattonomys

- Phyllomys

- Santamartamys

- Toromys

Podrodzina Chaetomyinae

- Chaetomys

rycina - przedstawiciel podrodziny Chaetomyinae - Chaetomys subspinosus

c.d.n.

 Opracowano na podstawie:

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.

Grizon mniejszy - drapieżnik z łasicowatych.

Grizon mniejszy ( Galictis cuja ) drapieżnik z rodziny łasicowatych ( Mustelidae ). Synonim Vison cuja - Grison cuja.


Występuje w Ameryce Południowej ( Argentyna, Boliwia, Brazylia, Paragwaj, Peru, Chile i Urugwaj ).

Zamieszkuje różnorodne środowiska : lasy liściaste i wiecznie zielone, sawanny, gęste zarośla w pobliżu wody, suche tereny półpustynne, tereny rolnicze, tereny górskie do wysokości 4000 m n.p.m.

po prawej : Galictis cuja ; po lewej : Galictis vittata

Aktywny w ciągu całego roku, zarówno w dzień jak i w nocy. Żyje samotnie lub w grupach 2 lub więcej osobników ( samice z młodymi ).
Dymorfizm płciowy u tego gatunku jest sugerowany ale nie potwierdzony.
Na kryjówki wybiera różnego rodzaju nory ( opuszczone lub po swoich ofiarach ), wydrążone pnie drzew, rozpadliny skalne, gęste zarośla, jaskinie, zagłębienia pośród korzeni drzew, itp.
Osobniki z grupy komunikują się ze sobą za pomocą ostrych pisków i warczenia. Korzystają też z sygnałów wizualnych takich jak postawa ciała. Sygnały zapachowe z gruczołów odbytu są wykorzystywane do oznakowania rewiru łowieckiego.
Odżywia się głównie małymi ssakami, ptakami i ich jajami, płazami, gadami, owadami a także owocami.
Zwyczaje godowe tego gatunku nie są znane. Opóźniona implantacja zarodków nie została udokumentowana.
Młode rodzą się w marcu,sierpniu, wrześniu i październiku.
Ciąża trwa około 40 dni. Samica rodzi 2 - 4 młode.
Nie wiele wiadomo na temat rodzicielskiej opieki. Wiadomo, że samiec nie uczestniczy w odchowie młodych osobników.
Długowieczność tego gatunku nie została poznana.

grizon mniejszy ( Galictis cuja )

Opisana podgatunki :
- Galictis cuja chilensis - Chile - tożsamy z Galictis cuja cuja
- Galictis cuja cuja - środkowe Chile
- Galictis cuja furax - Urugwaj, Minas Gerais ( Brazylia )
- Galictis cuja huronax - Argentyna
- Galictis cuja lutreolus - Boliwia
- Galictis cuja melinus - Quillota, Valparaiso ( Chile ) - tożsamy z Galictis cuja cuja
- Galictis cuja quiqui - południowe Chile - tożsamy z Galictis cuja cuja
- Galictis cuja ratellina - San Juan ( Argentyna ) - tożsamy z Galictis cuja cuja
- Galictis cuja shiptoni - Tucuman ( Argentyna ) - tożsamy z Galictis cuja cuja

rycina - Galictis cuja cuja

Gatunek uznawany za nie zagrożony. Obecnie brak jest widocznych zagrożeń dla tego gatunku.
Ujęty w Załączniku CITES III.
Oskarżany jest często o zjadanie drobiu i z tego powodu prześladowany.
Na terenie Paragwaju poluje się na niego dla sportu.
Sporo osobników ginie na drogach Brazylii.
Młode grizony łatwo się oswajają i są sprzedawane jako zwierzęta domowe. Oswojone osobniki były wykorzystywane w przeszłości do polowania na szynszyle ( Chinchilla).
Uważa się, że na terenach gdzie został wprowadzony królik ( Oryctolagus cuniculus ) gatunek ten skutecznie kontroluje jego populację.
Stan ochrony Galictis cuja zależy od kraju występowania.

rycina - Galictis cuja cuja

W warunkach wiwaryjnych - w ogrodach zoologicznych Ameryki Południowej.
Hodowane są zazwyczaj w parach lub grupach.
Łatwo się oswajają i przywiązują do opiekunów.

 Opracowano na podstawie:

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.

WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH !!!

Wszystkim czytelnikom i fanom 
mojego bloga

życzę Zdrowych i Wesołych

Świąt Wielkanocnych
Rysiek

Daniel mezopotamski ( Dama mesopotamica ) - gatunek wymarły i ponownie odkryty.

Daniel mezopotamski, daniel perski ( Dama mesopotamica ) parzystokopytny ssak z rodziny jeleniowatych ( Cervidae ). Synonim Dama dama mesopotamica - Cervus mesopotamicus. Dawniej jako podgatunek daniela ( Dama dama ), obecnie uznany za samodzielny gatunek w oparciu o obszerne studium na temat ewolucji i filogenezy.

Występował w zachodniej Azji ( wschodnia Turcja, Jordania, Syria, Izrael, Irak, Iran ) oraz w Afryce Północnej ( od Tunezji po Egipt ). Obecnie południowo-zachodni Iran oraz wprowadzony do Izraela.

Zamieszkuje głównie widne lasy liściaste ( tamaryszkowe, dębowe, pistacjowe ) oraz zarośla łęgowe wzdłuż rzek.

samiec daniela mezopotamskiego ( Dama mesopotamica ) - Biblical Zoological Garden Jerusalem ( Izrael )

Aktywny w ciągu całego roku, szczyt aktywności w godzinach wczesnoporannych i późnopopołudniowych.  Żyje w niewielkich grupach do 10 osobników. Samice z potomstwem oddzielnie, samce w grupach kawalerskich a dojrzałe samce często samotnie.

Jest większy niż jego kuzyn z Europy. Ma też jasnopłowe, cętkowane ubarwienie w lecie i szarawy kolor w zimie. Dojrzałe samce wyróżniają się wspaniałym porożem zrzucanym co roku w  maju. Samice nie posiadają poroża.

Odżywia się głównie liśćmi, trawami, roślinami zielnymi, gałązkami, korą.

Bekowisko w sierpniu i na początku września.

Dojrzałe samce staczają rytualne pojedynki o dominację i zgromadzenie haremu samic.

Ciąża trwa około 229 dni. Samica rodzi od końca marca do początku kwietnia 1 młode, bardzo rzadko 2. Młode jest ukryte w zaroślach lub gęstej, wysokiej trawie. Cielę jest cętkowane i po kilku dniach towarzyszy matce. Okres laktacji trwa około 3 miesięcy. W wieku 6 miesięcy młode usamodzielnia się.

   daniel perski ( Dama mesopotamica ) - samica z młodym - Tierpark Berlin

Opisane podgatunki :

- Dama mesopotamica mesopotamiae - Francja? - uważany za synonim Dama mesopotamica

daniel mezopotamski ( Dama mesopotamica ) - dwa dorosłe samce - Opel Zoo ( Niemcy )

Gatunek uważany za wymarły w roku 1940 gdyż przed 1875 jego zasięg został ograniczony do południowo-zachodniej i zachodniej części Iranu, które to tereny i tak zniknęły z jego zasięgu.

Ponownie odkryty w południowo-zachodnim Iranie w prowincji Khuzistan w latach 1950 - 1956. Była to populacja licząca około 25 sztuk.

W roku 1960 irańskie Ministerstwo Środowiska i Rolnictwa rozpoczęło pierwsze działania wyznaczając wokół miejsc ponownego odkrycia dwa obszary chronione :

- Dez Wildlife Refuge

- Karkeh Wildlife Refuge

W latach 1957 - 1958 zespół z Opel Zoo ( Niemcy ) zakupił od miejscowych samca i młodą samicę, które to zwierzęta trafiły do Niemiec. Był to zalążek hodowli w warunkach wiwaryjnych. W 1960 roku urodziła się samica, ale niestety samiec padł. Dopiero w roku 1964 sprowadzono samca. Niestety do tego czasu samicę krzyżowano z danielem ( Dama dama ) i po sprowadzeniu samca hybrydy usunięto z hodowli.

W latach 1964 - 1965 schwytano 6 danieli i przeniesiono je do Dasht-e-Naz Wildlife Refuge. Ich populacja wzrosła do 30 osobników. W okresie konfliktu Iranu z Irakiem Dasht-e-Naz Wildlife Refuge znalazł się w strefie walk. Jednak w 1977 roku przeniesiono je do Semeskandeh Wildlife Refuge. Cztery osobniki w grudniu 1978 trafiły do Izraela dając początek hodowli izraelskiej.

Od 1977 roku okazy czystej krwi danieli perskich przenoszone są do nowych miejsc w różnych częściach Iranu, w tym do starego siedliska ( Karkeh Wildlife Refuge ).

W 1995 w celu zmniejszenia gęstości osobniczej w Dasht-e-Naz przeniesiono część osobników do Semeskandeh Wildlife Refuge.

Obecnie rejestrowany z Dash-e-Naz Wildlife Refuge, Semeskandeh Wildlife Refuge, Ashk i Kaboudan Islands na Lake Uromiyeh w Uromiyeh National Park, Miankotal Wildlife Refuge, Parishan Wildlife Refuge ( tworzą je przywrócone populacje ).

Pierwotne populacje są rejestrowane z Karkeh Wildlife Refuge i Dez Wildlife Refuge.

W roku 1976 założono hodowlę tych zwierząt w Izraelu, trzon hodowli stanowiły 3 ( samiec i 2 samice ) osobniki z Opel Zoo oraz 4 samice z Semeskandeh ( Iran ).

Obecnie szacuje się, że w Iranie żyje około 340 osobników czystej krwi ( 2004 ), w 2008 to około 365 osobników.

W Izraelu ( 2005 ) około 200 sztuk na północy kraju i około 150 w Hai Bar Camel Reserve.

Gatunek ten przeżył liczne zagrożenia :

- degradację i niszczenie środowiska naturalnego

- nadmierne polowanie i kłusownictwo

- utratę siedlisk i ich fragmentację

- konkurencję ze zwierzętami domowymi ( kozy, owce, bydło )

- izolację i wyspowe populacje

Mimo to dwie prawdziwie dzikie populacje wymagają ścisłej ochrony, gdyż są poważnie zagrożone przez kłusownictwo.

Zaleca się dalsze działania konserwatorskie, które obejmują dalsze badania populacji, jej ekologii, badań genetycznych również poprawy istniejącego zarządzania terenami chronionymi, tworzenia nowych obszarów chronionych, promocji ochrony tych dwóch populacji oraz reintrodukcji w całym historycznym zasięgu. Jest niezwykle ważne aby utrzymać czyste rasowo osobniki.

Ujęty w Załączniku CITES I jako Dama dama mesopotamica.

   zaloty samca daniela mezopotamskiego ( Dama mesopotamica )

W niewoli od 1957 roku.

Hodowlę rozpoczęto w Opel Zoo ( Niemcy ).

Obecnie objęty programami hodowlanymi dopuszczającymi do rozmnażania tylko osobniki czystej krwi. Hybrydy są usuwane z hodowli.

W Polsce pierwszym ogrodem, który rozpoczął hodowlę tego gatunku był Ogród Zoologiczny we Wrocławiu. Zostały sprowadzone trzy sztuki - samiec i 2 samice z Zoo w Kronenbergu ( Niemcy ).

Obecnie w ogrodach zoologicznych na świecie znajduje się około 100 osobników czystej krwi, z tego najwięcej w Niemczech.

Dama mesopotamica - zmiana sierści z zimowej na letnią

 Opracowano na podstawie:

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.