Tapir czaprakowy ( Tapirus indicus ) - azjatycki przedstawiciel tapirów.

Tapir czaprakowy, tapir malajski, tapir azjatycki ( Tapirus indicus ) nieparzystokopytny ssak z rodziny tapirów ( Tapiradae ).


Występuje w Azji Południowo-Wschodniej, od Birmy i południowej Tajlandii przez Półwysep Malajski po Sumatrę. Prawdopodobnie w południowym Wietnamie? Rejestrowany 3000 - 1500 lat temu z Uttar Pradesh ( północne Indie ) i Henan ( Chiny ).

Zamieszkuje różne siedliska tropikalnego lasu ( deszczowe lasy nizinne, wyżynne i górskie, namorzyny ), także bagna i moczary, obszary zalewowe i siedliska w pobliżu wody od poziomu morza do 2500 - 2700 m n.p.m.

  tapir czaprakowy ( Tapirus indicus ) - charakterystycznie ubarwiony, barwa ta stanowi świetny kamuflaż w gęstwinie leśnej w porze nocnej

Aktywny w ciągu całego roku, głównie w nocy. Żyje samotnie, jedynie samica z potomstwem jest wyjątkiem. Dzień spędza w ukryciu w gęstych zaroślach, bagnisku tworząc zagłębienia w ziemi. Jest zwierzęciem nieśmiałym, często nie opuszczającym obszarów leśnych, nawet nie zbliżającym się do krawędzi lasu. Jednak na terenach objętych działalnością ludzką zdarza się, że wychodzi na tereny upraw rolnych.

Jest ssakiem terytorialnym, rewir samca to około 13 km2, pokrywający się często z rewirami paru samic. Rewiry samic są nieco mniejsze i wynoszą około 10 km2.

Jest dobrym pływakiem i wspinaczem oraz wytrwałym piechurem i biegaczem. Dużo czasu lubi przebywać w wodzie lub w bagnisku. Wykorzystuje wydeptane przez siebie ścieżki do wędrówek w poszukiwaniu pokarmu lub soli. Okresowo przemieszcza się z terenów nizinnych na wyżynne w porze deszczowej i powraca na tereny nizinne w porze suchej.

Osobniki spotykające się na szlaku są bardzo agresywne w stosunku do siebie. Odstraszają się za pomocą gwiżdżących dźwięków, często też skrapiając okoliczne krzewy moczem. 

Mięsista trąba jest używana jako palec do chwytania pożywienia ( liści i traw ). Odżywia się pokarmem roślinnym. Jego dieta składa się głównie z traw, liści, roślin wodnych, gałązek. Sól jest lubianym dodatkiem do pożywienia i często wytrwale poszukiwanym. Żeruje często na trasie przemarszu, z nosem przy ziemi lub poruszając się zygzakiem. 

 Tapirus indicus w górskim deszczowym lesie

Sezon godowy występuje w kwietniu i maju. Rytuał zalotów jest dość brutalny. Pobudzone seksualnie tapiry próbują wzajemnie obwąchać rejony narządów płciowych. Prowadzi to często do wzajemnego obracania się w koło. Wydają przy tym świszczące i pogwizdujące dźwięki. Zdarza się, że wzajemnie gryzą się po uszach, stopach lub bokach.

Ciąża trwa około 390 dni. Samica rodzi 1 młode. Jest to najcięższe młode ze wszystkich gatunków tapirów ( przy urodzeniu waży do 10 kg ). Ma w odróżnieniu od matki cętkowaną sierść i paski. Młode bardzo szybko rośnie, szybciej niż jego krewniacy z Ameryki Południowej. Cielę przebywa z matką 6 - 8 miesięcy, później jest przeganiane. Samica rodzi co 2 lata. Dojrzałość osiąga w wieku około 3 lat.

Może dożyć do 30 lat.

tapir malajski ( Tapirus indicus ) - samica z młodym

Opisane podgatunki :

- Tapirus indicus bicolor - Półwysep Malajski - uważany za tożsamy z Tapirus indicus indicus lub Tapirus indicus malayanus

- Tapirus indicus brevetianus - Palembang ( południowa Sumatra ) zdarzają się osobniki całkiem czarne 

- Tapirus indicus indicus - Indie?

- Tapirus indicus malayanus - Borneo, Sumatra, Półwysep Malajski - uważany za tożsamy z Tapirus indicus indicus 

- Tapirus indicus sumatranus - Sumatra - uważany za tożsamy z Tapirus indicus indicus 

tapir czaprakowy ( Tapirus indicus ) w warunkach wiwaryjnych 

Gatunek uznawany za krytycznie zagrożony a nawet w części siedlisk i krajów wymarły.

Głównymi zagrożeniami dla gatunku są :

- degradacja i niszczenie środowiska naturalnego

- utrata siedlisk i ich fragmentacja 

- wyręb lasów, głównie nizinnych

- izolowane i wyspowe populacje

- polowanie dla sportu i mięsa w nie muzułmańskich regionach dystrybucji

- rozszerzanie się areału upraw, głównie plantacji palmy olejowej

- nadmierny wypas bydła

Ujęty w Załączniku CITES I.

Populacje tapira czaprakowego są bardzo rozdrobnione w części jego dawnego zasięgu ( Azja Kontynentalna ). Wymienia się go jako występującego w południowej Kambodży, w południowym Wietnamie oraz w Chinach. Jednak uznaje się, że jest wymarły w tych trzech krajach i w Laosie.

Obecnie uznaje się, że występuje w dwóch populacjach : kontynentalnej i z Sumatry.

Szacuje się, że w Malezji występuje około 1500 - 2000 osobników. W Tajlandii może być na nie których terenach 50 - 100 osobników, ale w wielu miejscach pozostaje 10 - 15 osobników bez możliwości przedostania się na inne obszary.

Rejestrowany z obszarów chronionych m.in z Malezji :

- Halabala Wildlife Sanctuary

- Khao Sok National Park

- Taman Negara National Park

z Birmy :

- Taninthayi National Park

- Lenya River Wildlife Sanctuary

- Minmoletka Zone Taung

- Hitaung Pru Reserve Forest

Na Sumatrze populacja gatunku gwałtownie spadła poniżej 50% od końca 1980 roku, kiedy nastąpił gwałtowny atak ludzi na lasy. Obecnie Sumatra ma tylko 60% pokrywy leśnej, niż 15 lat temu. Tempo utraty siedlisk leśnych rozwija się tam bardzo szybko i może oznaczać prawdopodobny spadek populacji gatunku poniżej poziomu 50% w ciągu najbliższych 30 lat. Oznacza to wymarcie nie tylko tapira ale również słoni sumatrzańskich ( Elaphas maximus sumatranus ), tygrysów ( Panthera tigris sumatrae ), orangutanów ( Pongo abelii ), nosorożców sumatrzańskich ( Dicerorhinus sumatrensis ), pantery mglistej ( Neofelis nebulosa ) i innych gatunków związanych z lasem. Sumatra jest najbardziej zagrożoną wyspą świata.

W całym zasięgu występowania tapira czaprakowego, jest on chroniony, chociaż różnie wygląda to na terenie krajów dystrybucji. Najlepsza sytuacja występuje w Tajlandii.

Obecnie prowadzone są badania nad wpływem, utratą i zniszczeniem siedliska na gatunek co wymaga dalszego wyjaśnienia.

 para tapirów czaprakowych ( Tapirus indicus ) - Zoo Singapur

W niewoli głównie ogrody zoologiczne Indonezji. Chociaż wiadomo, że hodowane tam osobniki pochodziły z naturalnych siedlisk oraz terenów chronionych.

W Zoo Pekanbar prowadzono hodowlę na sprzedaż do innych ogrodów zoologicznych Indonezji, prywatnych kolekcji zwierząt oraz na sprzedaż mięsa na lokalnych rynkach.

W Europie i Ameryce Północnej rzadki, objęty programem hodowlanym. Dobrze rozmnaża się w dwóch ośrodkach w Wielkiej Brytanii.

    

 Opracowano na podstawie:

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.