Drzewiak rudy, drzewiak huoński, kangur nadrzewny rudy, kangur nadrzewny huoński ( Dendrolagus matschiei ) - torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ).
Występuje na Półwyspie Huon - Papua Nowa Gwinea oraz wyspie Umboi ( prawdopodobnie wprowadzony przez człowieka ).
Zamieszkuje górskie tropikalne lasy na wysokości 1000 - 3000 m n.p.m.
drzewiak rudy ( Dendrolagus matschiei ) w warunkach zoo
Aktywny głównie między zmrokiem a świtem w ciągu całego roku, chociaż czasami żeruje w ciągu dnia.
Żyje samotnie i ma tendencję do ignorowania osobników swojego gatunku przebywających na tym samym drzewie. Jest terytorialny, rewir samicy to średnio 4,5 ha, rewir samca jest 2-3-krotnie większy i nakłada się na terytorium kilku samic.
Jego grube i gęste futro na plecach i karku rośnie w przeciwnym kierunku, dzięki czemu woda łatwo spływa z ciała.
Prowadzi nadrzewny tryb życia ale schodzi na ziemię, skacząc z drzewa na drzewo w dół ku ziemi. Na ziemi porusza się krótkimi skokami ale może przyspieszyć nawet do 4,8 km/h.
Na drzewach porusza się zwinnie, skacząc aż 9 metrów w dół do sąsiedniego drzewa.
Jednak większość doby spędza na śnie w koronie drzewa ( 60% doby ).
Poszczególne osobniki komunikują się ze sobą za pośrednictwem sygnałów chemicznych ale również wzroku, słuchu, dotyku czy wokalizy.
Odżywia się głównie pokarmem roślinnym. Jest prawie wyłącznie liściożerny ( woli dojrzałe liście ), ale pozostała część jego diety to owoce, kwiaty, kora, orzechy, spadź czasami również trawy i zioła z dna lasu. Nie gardzi też owadami i ich larwami, jajami i pisklętami ptaków jeśli są dostępne.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. W okresie rui samica poszukuje samca.
Kopulacja trwa około godziny i zwykle odbywa się na ziemi.
Okres rui występuje co 51 - 79 dni. W niewoli od października do marca. Nie występuje opóźniona implantacja ani zarodkowa diapauza.
Ciąża trwa 39 - 45 dni i jest to najdłuższy okres ciąży u torbaczy. Na 24 - 48 godzin przed porodem samica wyszukuje odpowiedniego drzewa, gdzie w ukryciu urodzi 1 młode.
Młode po urodzeniu czołga się do torby samicy i mocno przysysa się do 1 z 4 sutków na 90 - 100 dni. Po 250 dniach zaczyna się interesować dietą samicy. W wieku około 300 dni po raz pierwszy opuszcza bezpieczną torbę a po następnych 50 dniach opuszcza na stałe torbę samicy. Po usamodzielnieniu się młode wyrusza na poszukiwanie własnego terytorium. Dojrzałość płciową uzyskuje w 2 roku życia.
Żyje 10 - 12 lat, chociaż w niewoli dożywa 14 lat.
portret Dendrolagus matschiei
Opisane podgatunki :
- Dendrolagus matschiei deltae - Mt.Pratt ( Papua Nowa Gwinea ) - synonim Dendrolagus deltae - uznawany za tożsamy z Dendrolagus matschiei matschiei
- Dendrolagus matschiei flavidior - Rawlinson Mts. Morobe Prov ( Papua Nowa Gwinea ) - synonim Dendrolagus flavidior - uznawany za tożsamy z Dendrolagus matschiei matschiei
- Dendrolagus matschiei matschiei - Półwysep Huon, Morobe Prov ( Papua Nowa Gwinea )
- Dendrolagus matschiei xanthotis - Półwysep Huon, Crownell Mountains, Finisterre Range, Madang i Morobe Prov ( Papua Nowa Gwinea ) - uznawany za tożsamy z Dendrolagus matschiei matschiei
Dendrolagus matschiei matschiei w warunkach zoo
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu, że zasięg występowania jest mniejszy niż 14 000 km2, polowanie dla mięsa i utratę siedlisk.
Populacja ludzka Półwyspu Huon szybko rośnie , co wiąże się z przekształcaniem lasu w użytki rolne ( plantacje kawy ) oraz budowa i eksploatacja kopalni niklu na północnym skraju gór.
Uważa się, że liczba dojrzałych osobników może być mniejsza niż 2500 na podstawie naturalnie niskiej gęstości osobniczej. Wszystkie osobniki tworzą jedną subpopulację.
Dendrolagus matschiei został nazwany na część niemieckiego zoologa Pawła Matschie, który odkrył kilka innych gatunków drzewiaków.
Objęty Tree Kangaroo Conservation Program, który koncentruje się na kampaniach edukacyjnych wśród lokalnych społeczności oraz na utworzeniu obszaru chronionego o powierzchni 80 000 ha na Półwyspie Huon.
Ujęty w Załączniku CITES II.
Dendrolagus matschiei - samica z dorastającym młodym w zoo
W niewoli - objęty planem Przetrwania Gatunków przez międzynarodowe ogrody zoologiczne ( WAZA ). Plan jest skoncentrowany na ochronę siedlisk i badania terenowe. Obejmuje też zachowanie dużej populacji w niewoli, badań biologii i zachowań.
W roku 1990 stwierdzono, że w warunkach hodowlanych gatunek jest szczególnie podatny na nietypowe szczepy gruźlicy. W przeszłości często poddawany eutanazji bez próby leczenia. Obecnie biorąc pod uwagę jego status jest leczony lekami przeciwgruźliczymi. Wiele przypadków zachorowań powiązanych było z ptasim szczepem gruźlicy. Zakażenie następowało na skutek wdychania z otoczenia niż kontaktu z zainfekowanymi osobnikami.
Obecnie rozwinięta profilaktyka oraz testy i RTG klatki piersiowej ograniczyły zachorowalność. Dalsze badania rzucą więcej informacji na pochodzenie infekcji. Jednym z zalecanych działań profilaktycznych jest izolacja gatunku od wszelkich ptaków ( wcześniej często eksponowane razem ).
Dość dobrze rozmnaża się w warunkach zoo.
Woodland Park Zoo jest liderem w hodowli i badań rozrodczości gatunku. Jest to pierwsza placówka, w której uznano za ważną izolację samicy z otoczenia po kopulacji, w celu zmniejszenia stresu i zwiększenia przeżywalności przyszłych młodych.
Drzewiak czarny, drzewiak niedźwiedzi, kangur nadrzewny czarny, kangur nadrzewny niedźwiedzi ( Dendrolagus ursinus ) - torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ). Synonim Hypsiprymnus ursinus.
Występuje na Nowej Gwinei ( północno-zachodnia część wyspy - Półwysep Vogelkop i Półwysep Fak Fak - Papua Zachodnia ).
Zamieszkuje górskie tropikalne lasy na wysokości 1000 - 2500 m n.p.m. Dawniej również nizinne tropikalne lasy ale na skutek polowań, obecnie tylko w bardziej niedostępnych obszarach.
.jpg)
młody osobnik Dendrolagus matschiei - Woodland Park Zoo
Dendrolagus matschiei - Woodland Park Zoo
Drzewiak czarny, drzewiak niedźwiedzi, kangur nadrzewny czarny, kangur nadrzewny niedźwiedzi ( Dendrolagus ursinus ) - torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ). Synonim Hypsiprymnus ursinus.
Występuje na Nowej Gwinei ( północno-zachodnia część wyspy - Półwysep Vogelkop i Półwysep Fak Fak - Papua Zachodnia ).
Zamieszkuje górskie tropikalne lasy na wysokości 1000 - 2500 m n.p.m. Dawniej również nizinne tropikalne lasy ale na skutek polowań, obecnie tylko w bardziej niedostępnych obszarach.
drzewiak czarny ( Dendrolagus ursinus ) w koronie drzewa
Aktywny głównie w nocy, w ciągu całego roku. Dzień przesypia na konarze drzewa, chociaż czasami zdarza się, że żeruje w ciągu dnia ale robi to bardzo krótko.
Prowadzi samotny, nadrzewny tryb życia. Jest terytorialny, rewir samca nakłada się na mniejsze rewiry samic.
Porusza się na drzewach z dużą zwinnością, przeskakując z jednego drzewa na drugie nawet na odległość 9 - 10 metrów, zawsze w kierunku dna lasu. Potrafi zeskoczyć z wysokości 7 - 15 metrów na dno lasu bez szkody dla siebie.
Na ziemi porusza się drobnymi skokami.
Posiada jak wszystkie drzewiaki futro, które rośnie w przeciwnym kierunku na karku i plecach, co umożliwia łatwe spływanie wody z ciała.
Osobniki komunikują się za pomocą wzroku, słuchu, dotyku, wokalizy ale głównie za pomocą sygnałów chemicznych.
Odżywia się przede wszystkim owocami ale też liśćmi, kwiatami, orzechami czy korą. Preferowanie owoców, czyni ten gatunek unikalnym z pośród wszystkich drzewiaków.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. W czasie rui samica kopuluje z wybranym samcem. Kopulacje odbywa się głównie na dnie lasu.
Ciąża trwa około 32 dni. Samica rodzi 1 słabo rozwinięte młode, które wędruje do torby na brzuchu samicy i przysysa się do 1 z 4 sutków na około 100 dni. Po około 300 dniach od porodu opuszcza na stałe bezpieczną torbę i następuje odstawienie. Młode usamodzielnia się i opuszcza samicę w celu poszukiwania własnego terytorium.
Dojrzałość płciową uzyskuje w 2 roku życia.
W niewoli dożywa 20 lat.
.jpg)
Dendrolagus ursinus w czasie wspinaczki
Opisane podgatunki :
- Dendrolagus ursinus leucogenys - Papua Zachodnia - synonim Dendrolagus leucogenys - uznawany za tożsamy z Dendrolagus ursinus ursinus
- Dendrolagus ursinus ursinus - Mt.Lamantsjieri, Lobo, Triton Bay ( Papua Zachodnia )
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na utratę siedlisk i nadmierne polowanie dla mięsa przez miejscową ludność.
Uważa się, że populacja gatunku zmniejszyła się o 30% w ciągu ostatnich 30 lat.
Flannery ( 1995 ) wykazuje, że został wytępiony z gęściej zaludnionych części gór Arfak.
Rejestrowany jest z jednego obszaru chronionego.
Objęty działaniami ochronnymi przez WWF i Tenkile Conservation Alliance w celu podniesienia świadomości miejscowej ludności.
Ujęty w Załączniku CITES II.
Potrzebne są dalsze badania obejmujące dystrybucję, gęstość osobniczą, stan i trendy populacji, historię naturalną, siedliska i zagrożenia.
W niewoli - objęty programami hodowlanymi w ramach planu Przetrwania Gatunków.
Hodowany głównie w placówkach Europy i Ameryki Północnej, które prowadzą badania rozrodczości gatunku w warunkach wiwaryjnych.
Filander rudawy, filander kosmaty ( Lagorchestes hirsutus ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ). Synonim Lagostrophus leporoides.
Występuje w Australii ( Australia Zachodnia, południowa część Terytorium Północnego do 1930 roku, wyspy Dorre i Bernier u wybrzeży Australii Zachodniej ).
Zamieszkuje suche i półsuche obszary porośnięte trawami Spinifex, Triodla pungens i Plectrachne schinzii, wydmy, tereny trawiaste, obszary piaszczyste z zaroślami i pojedynczymi wydmami, półpustynie i pustynie.
Typowy samotnik, aktywny w ciągu całego roku w nocy. Szczyt aktywności przed zachodem słońca oraz 2 - 3 godziny po zmroku.
Niewielki dymorfizm płciowy : samica nieco większa niż samiec.
Osobniki żyją na określonym terytorium, samce mają na tyle duże rewiry, że pokrywają się z mniejszymi rewirami kilku samic. Największą aktywność gatunek wykazuje na obszarach granicznych. Samiec oznacza swoje terytorium moczem.
Na dzienne kryjówki wybiera zagłębienia w pobliżu Triodia plurinervata lub Thryptomene micrantha, również w zaroślach lub opuszczonych norach. Wykopuje też samodzielnie nory o głębokości 30 m i średniej długości 105 m w odpowiednim gruncie. Porusza się pod osłoną traw Spinifex, które służą też jako dzienne kryjówki. Otwarte trawiaste obszary wykorzystywane są do zdobywania pokarmu.
Gatunek używa języka ciała i wokalizy do wzajemnej komunikacji. Osobniki na ogół nie są agresywne i unikają konfrontacji. Zaniepokojony wydaje głośny pisk, potem syk. Ucieka skacząc na silnych długich nogach. W czasie żerowania porusza się na czworakach.
Odżywia się głównie pokarmem roślinnym. W skład jego diety wchodzą nasiona, owoce, trawy, turzyce, soczyste liście krzewów, zioła. Preferuje liście i łodygi traw wieloletnich gatunków. W okresach zwiększonej suszy zjada owady, twarde byliny czy inny pokarm roślinny dostępny w tym okresie.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku.
Samica kopuluje z wybranym samcem, zdarza się, że samica w rui przyciąga wiele samców. Prowadzi to do pościgów godowych.
Długość ciąży nie jest znana ale jest stosunkowo krótka.
Samica wykorzystuje często diapauzę zarodkową w celu dostosowania porodu do najbardziej sprzyjających warunków.
Młode po porodzie przysysa się do 1 z sutków w torbie samicy na okres 124 dni.
Odsadzenie następuje w wieku 5 miesięcy po porodzie.
W sprzyjających warunkach może być do 3 młodych w roku.
Dojrzałość płciową uzyskuje : samiec w wieku 14 - 20 miesięcy, samica 5 - 23 miesięcy.
W niewoli dożywa do około 5 lat.
Opisane podgatunki :
- Lagorchestes hirsutus #1 - Australia ( środkowa część kontynentu, Pustynia Tanami ), reintrodukowany na wyspę Trimouille - zagrożony, prawdopodobnie wymarły w stanie dzikim ( Pustynia Tanami )
- Lagorchestes hirsutus bernieri - Australia Zachodnia ( wyspa Bernier ) - wrażliwy
- Lagorchestes hirsutus dorreae - Australia Zachodnia ( wyspa Dorre ) - wrażliwy
- Lagorchestes hirsutus hirsutus - Australia ( południowo-zachodnia Australia Zachodnia ) - wymarły
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na utratę siedlisk, ograniczony obszar występowania ( obejmuje mniej niż 5 lokalizacji ), drapieżnictwo wprowadzonych gatunków ( koty domowe i lisy rude ) oraz zmiany reżimów pożarowych.
Obszary w których występuje gatunek na kontynencie są bardzo rozdrobnione i ograniczone. Są to małe populacje z Pustyni Tanami, utrzymywane obecnie w Dryandra Conservation Reserve i na wyspach w Shark Bay.
W 1998 roku w wyniku translokacji przeniesiono 30 osobników na wyspę Trimouille ( 520 ha ), obecnie ich liczbę szacuje się na 120 ( Richards 2005 ).
Populacje z Pustyni Tanami prawdopodobnie wymarły na skutek pożaru.
Wyspowe populacje są podatne na katastrofy i wahania populacji. Przypadkowe wprowadzenie drapieżników ze względu na ograniczoną dystrybucję miałoby fatalne skutki.
Na kontynencie australijskim uznawany za zagrożony i objęty ochroną prawną ( 1999 ) a na Terytorium Północnym jako wymarły w stanie dzikim, objęty prawną ( 2000 ).
Objęty Planami Odbudowy Gatunku w latach 2005 - 2010.
Cele tych planów obejmowały :
Ludność Australii ( Aborygeni ) podpalali co roku zarośla i trawy w celu oczyszczenia ograniczonych obszarów do polowania w miesiącach zimowych.
Wywoływali tym mozaikę różnorodnej roślinności w różnych etapach regeneracji. Zapobiegali tymi ograniczonymi pożarami możliwość zarastania pewnych obszarów trawami, które były szczególnie podatne na letnie pożary.
Po przybyciu Brytyjczyków i wyparciu miejscowej ludności było mało zimowych pożarów, które pomagały regenerować się części gatunków roślin. Za to ich miejsce zajęły nie kontrolowane pożary letnie powodujące rozległe zniszczenia i ginięcie wielu różnorodnych gatunków.
Ujęty w Załączniku CITES I.
W niewoli - tylko w ramach Programu Odbudowy Gatunku.
Filander pręgowany ( Lagostrophus fasciatus ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ).
Występuje w Australii ( obecnie jedynie na wyspach Dorre i Bernier w Shark Bay ), na kontynencie wymarły w 1906 roku - południowo-zachodnia Australia.
Zamieszkuje lasy z gęstymi krzewami i zaroślami z przewagą Acacia ligulata.
Aktywny w ciągu całego roku, głównie w porze nocnej. Szczyt aktywności po zachodzie słońca i 2 - 3 godziny po zmroku.
Żyje w niewielkich grupach, które razem poszukują pokarmu i kryjówek. Poszczególne osobniki żyją na ściśle określonym terytorium. Samce mogą być agresywne w konkurencji o pokarm w stosunku do innych samców ale zwykle osobniki dorosłe różnej płci i wieku nie wykazują agresywnych zachowań.
Na kryjówki wybiera gęste zarośla oraz zagłębienia pod nimi.
Porusza się na silnych, tylnych nogach ale podczas żerowania również na czworakach.
Do komunikacji używa sygnałów chemicznych oraz wzroku, chociaż sposoby komunikacji nie zostały dokładnie poznane.
Odżywia się pokarmem roślinnym : liście krzewów, trawy, turzyce, zioła.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku ale szczyt rozrodu między lutym a sierpniem.
Sposób kojarzenia partnerów mało poznany. Występuje diapauza zarodkowa.
Długość ciąży nie jest znana. Po porodzie młode przysysa się do sutka w torbie samicy na 6 miesięcy. Odstawienie następuje w 9 miesiącu po porodzie.
W sezonie może być 2 młodych.
Dojrzałość uzyskuje : samica w wieku 12 miesięcy a samiec w wieku 14 - 16 miesięcy.
Jednak większość osobników nie kojarzy się wcześniej niż w wieku 20 - 24 miesięcy.
Żyje około 6 lat.
Opisane podgatunki :
- Lagostrophus fasciatus albipilis - południowo-zachodnia Australia - wymarły - uznawany za tożsamy z Lagostrophus fasciatus fasciatus - synonim Lagorchestes albipilis - Halmaturus striatus
- Lagostrophus fasciatus baudinettei - południowo-wschodnia Australia - prawdopodobnie wymarły
- Lagostrophus fasciatus elegans - Wyspa Bernier - zagrożony - uznawany za tożsamy z Lagostrophus fasciatus fasciatus - synonim Macropus elegans
- Lagostrophus fasciatus fasciatus - Wyspy Bernier i Dorre - zagrożony - synonim Kangurus fasciatus
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na ograniczony zasięg występowania ( mniejszy niż 5 000 km2 ), wszystkie osobniki znajdują się w mniej niż 6 miejscach oraz duże wahania sezonowe populacji.
Dodatkowe potencjalne zagrożenia obejmują :
- przypadkowe wprowadzenie drapieżników ( koty i lisy )
- pożary
- choroby
Wymarły na kontynencie australijskim, gdzie występował w południowo-zachodniej części do dolnej Murray River na skutek utraty siedlisk i drapieżnictwa kotów i lisów.
Brak obecnie aktualnych oszacowań gatunku. Szacunki z 1988/89 wykazały łącznie około 7700 osobników równo podzielonych między dwoma wyspami ( Short & Turner 1992 ).
W roku 1970 próba wprowadzenie gatunku na wyspę Dirk Hartog nie powiodła się. W roku 2001 na Półwyspie Peron w Shark Bay również nie zakończyła się sukcesem.
Objęty Planem Odbudowy Gatunku, którego cele na lata 2005 - 2010 obejmowały :
Jest to jedyny ocalały gatunek z grupy co najmniej 20 gatunków zaliczanych do podrodziny Sthenurinae.
Objęty ochroną przez australijskie prawo.
Ujęty w Załączniku CITES I.
Nie konkuruje o pokarm z Lagostrophus hirsutus, gdyż oba gatunki zamieszkują różne siedliska.
W niewoli - w ramach programu odbudowy gatunku.
Hodowla odbywa się w 2 ośrodkach ( Peron i Dryandra ) na kontynencie.
Pazurogon rudopręgi, pazurogon pręgoudy, pazurogon udopręgi ( Onychogalea fraenata ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ). Synonim Macropus fraenatus.
Występuje w Australii ( południowy Queensland, Nowa Południowa Walia ).
Zamieszkuje kolczaste zarośla, wysokie trawy i eukaliptusowe lasy na obszarach półpustynnych.
Aktywny w ciągu całego roku, głównie w nocy. Szczyt aktywności zaraz po zapadnięciu zmierzchu i 2 - 3 godziny po zmroku.
Prowadzi samotny tryb życia, jedynie w porze suchej może tworzyć większe grupy.
Dzień spędza w kryjówce w kępie trawy, w zagłębieniu pod krzewami lub w gęstych zaroślach.
Jest terytorialny, rewir samca to około 60 ha a samicy około 25 ha. Terytoria się nakładają na siebie zwłaszcza rewiry samic na rewir samca.
Poszczególne osobniki komunikują się ze sobą za pomocą sygnałów zapachowych oraz prawdopodobnie wzroku i dotyku.
Odżywia się pokarmem roślinnym.
W skład jego diety wchodzą różnorodne gatunki traw i ziół, kwiaty oraz liście krzewów.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. Samica wchodzi w okres rui średnio co 32 - 33 dni.
Samica w tym okresie przyciąga swoim zapachem kilku konkurentów ale kopuluje tylko z wybranym samcem. Często dochodzi do pościgów samicy przez grupę samców.
W ciągu roku samica może wydać na świat 3 młode, w sprzyjających warunkach.
Długość ciąży to średnio 23 - 24 dni. Samica rodzi 1 młode, które przysysa się do 1 z sutków na 119 - 126 dni. Po tym okresie następuje odstawienie wieku około 11 miesięcy.
Dojrzałość płciową uzyskuje : samiec w wieku 270 i więcej dni, samica w wieku około 136 dni.
Długość życia w niewoli to 5,5 roku.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na zasięg występowania, który jest mniejszy niż 5 000 km2. Wszystkie znane populacje są z 3 lokalizacji oraz spadku jakości siedlisk spowodowanej prze inwazyjne gatunki roślin.
Wielkości populacji zmieniają się też na skutek zjawisk stochastycznych ( deszcze lub susze ), chorób oraz pożarów ( zmiany reżimów pożarowych ).
Gatunek ten był powszechny w połowie XIX wieku, ale na skutek polowań, konkurencji ze strony gatunków wprowadzonych ( króliki, owce, bydło ), drapieżnictwo kotów i lisów był przypuszczalnie uznany za wymarły po roku 1960.
W 1973 roku ponownie odkryty w środkowej części Queensland. Znacząca populacja występuje na terenie Taunton National Park ( rok założenia 1970 ).
Pozostałe populacje po translokacji występują na obszarach :
- Idalla National Park
- Avocet Nature Refuge
Ponad to istnieją dwie nowe translokacje : BHP Threatened Species Sanctuary w Western Plains Zoo ( Nowa Południowa Walia ) i Scotia Sanctuary ( Nowa Południowa Walia ).
Szacuje się iż liczba dojrzałych osobników może być mniejsza niż 1 100 sztuk. Jednak populacja w Taunton uważana jest za stabilną mimo spadku w połowie 1990 do 450 osobników. Populacja się odbudowała po zakazie wypasu bydła na terenie parku i wynosiła w grudniu 1991 roku około 1 400 osobników ( Davidson 1991 ). Populacja w Idalla liczy około 450 osobników ( Lundle-Jenkins i Lowry 2005 ). Brak oszacowań populacji z Avocet.
Gatunek obecnie jest znany tylko z terenów chronionych.
Objęty ochroną przez australijskie prawo.
Objęty Planem Odbudowy Gatunku na lata 2005 - 2009.
Głównymi celami tego planu było :
W niewoli - tylko w ramach Planu Odbudowy Gatunku.
+ Pazurogon sierpowaty ( Onychogalea lunata ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ). Synonim Macropus lunatus.
Występował w Australii ( południowo-centralna i południowo-zachodnia Australia Zachodnia, południowa część Terytorium Północnego ).
Zamieszkiwał obszary skaliste, kamieniste wzgórza, tereny półpustynne i otwarte lasy.
Biologia, ekologia i sposób życia jak u poprzedniego gatunku.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Uznany za wymarły. Ostatnie wiarygodne zapisy istnieją z terenu centralnej Australii z początku 1950 roku.
Nie potwierdzono zapisów obserwacji z początku lat 60 - tych.
Gatunek wyginął prawdopodobnie na skutek drapieżnictwa lisów rudych i kotów domowych, zmian reżimów pożarowych, utraty i degradacji siedlisk oraz konkurencji wprowadzonych królików, owiec i bydła.
Ujęty w Załączniku CITES I.
Obecnie nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
+ Kanguroszczur stepowy, kanguroszczur pustynny ( Caloprymnus campestris ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny Potoroidae. Synonim Bettongia campestris.
Występował w Australii ( Australia Południowa, Queensland, Terytorium Północne ).
Zamieszkiwał półpustynne i pustynne obszary porośnięte wysokimi trawami, skaliste wzgórza.
Prowadził samotny i nocny tryb życia. Budował gniazda z suchej trawy przenoszonej w zawiniętym ogonie. Umieszczał je w naturalnych zagłębieniach lub wykopanych dołach w pobliżu kęp wysokiej trawy lub gęstych zarośli.
Był terytorialny ale nie wiadomo jaką wielkość miały rewiry osobników.
Nie był zaznaczony dymorfizm płciowy, ale samice prawdopodobnie były nieco większe.
Poruszał się skokami na tylnych nogach, podczas ucieczki osiągał prędkość do 20 km/h. W czasie żerowania poruszał się na czterech kończynach.
Odżywiał się głównie pokarmem roślinnym ale także owadami.
Sezon rozrodczy był w ciągu całego roku.
Samica kopulowała z wybranym samcem. Szczyt rozrodów pomiędzy czerwcem a grudniem.
Okres ciąży prawdopodobnie około 30 - 60 dni. Samica rodziła 1 młode, które przebywało w torbie 2 - 3 miesiące. Po opuszczeniu torby młode jeszcze około 1 miesiąca przebywało z samicą. Po tym okresie następowało odstawienie i młode usamodzielniało się.
Uważa się, że dojrzałość płciową uzyskiwał : samiec w wieku 13 - 14 miesięcy a samica w 11 - 12 miesiącu.
Nie jest znana długość życia tego gatunku.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za wymarły. Ostatnia potwierdzona obserwacja pochodzi z roku 1935 ( okolice Jeziora Eyre w północnej Australii Południowej ).
Nie potwierdzone obserwacje z Queensland pochodzą z lat 1956/57 i 1974/75.
Populacja tego gatunku prawdopodobnie nigdy nie była obfita.
Szeroko zakrojone badania siedlisk tego gatunku nie przyniosły żadnych efektów.
Głównymi przyczynami wyginięcia tego gatunku były :
- drapieżnictwo kotów domowych i lisów rudych
- degradacja i utrata siedlisk
- konkurencja ze strony królików, owiec i bydła
- zmiany reżimów przeciwpożarowych
Dawniej Aborygeni polowali na niego dla mięsa.
Ujęty w Załączniku CITES I.
Obecnie nie są prowadzone żadne działania ochronne odnoszące się do tego gatunku.
Wolatucha, Wschodnioaustralijska lotopałanka większa ( Petauroides volans ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny Pseudocheiridae. Synonim Schoinobates volans.
Występuje we wschodniej Australii ( Wiktoria, Queensland ).
Zamieszkuje eukaliptusowe dojrzałe lasy z dużą ilością drzew z dziuplami od poziomu morza do 1200 m n.p.m.
Aktywny w ciągu całego roku, od zmierzchu do świtu. Prowadzi nadrzewny i samotny tryb życia.
Na kryjówki wybiera dziuple w wysokich, zarówno martwych jak i żywych drzewach. Dziuple wyściela sporadycznie paskami kory lub warstwą liści.
Jest terytorialna, rewir to około 1 - 2,2 ha, terytoria samic pokrywają się ale samce mają odrębne rewiry.
Porusza na ziemi niezgrabnie i powoli. Jednak na drzewach porusza się bardzo szybko. W czasie lotu ślizgowego fałd skóry ( patagium ) rozpięty jest od kolan do łokci, tworząc trójkątną czaszę w powietrzu. Długi, owłosiony ogon służy jako ster. W chłodne dni owija się patagium, które służy jak koc w celu zmniejszenia strat ciepła. W upalne dni, nanosi ślinę na futerko w celu zwiększenia parowania i chłodzenia organizmu.
Odżywia się głównie liśćmi nie których gatunków eukaliptusa. Ma przystosowany do tego żołądek oraz rozszerzone jelito ślepe, w którym zachodzą procesy fermentacyjne.
Sezon rozrodczy w marcu.
System krycia monogamiczny ale i poligamiczny.
Szczyt rozrodu od kwietnia do czerwca.
Długość ciąży nie jest znana. Samica rodzi 1 młode, które przysysa się w torbie do 1 z 2 sutków. Młode przebywa w torbie około 3 - 4 miesięcy, po tym czasie opuszcza torbę i przenosi się plecy samicy. W tym okresie waży około 150 gram. Po następnych 2 miesiącach młode waży około 300 gram, opuszcza plecy samicy i staje się bardziej samodzielne. Po osiągnięciu wagi około 600 gram młode jest w stanie żyć samodzielnie.
Dojrzałość płciową osiąga w 2 roku życia.
Opisane podgatunki :
- Petauroides volans armillatus - Queensland - synonim Petauroides armillatus - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
- Petauroides volans cinereus - Queensland ( Atherton ) - synonim Petauroides cinereus - uznawany za tożsamy z Petauroides volans minor
- Petauroides volans incanus - Queensland ( Seidsvold ) - synonim Petauroides incanus - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
- Petauroides volans macroura - Nowa Południowa Walia - synonim Didelphis macroura - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
- Petauroides volans minor - Queensland ( North Tropic Capricorn )
- Petauroides volans peronii - Nowa Południowa Walia - synonim Petaurus peronii - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
- Petauroides volans taguanoides - Nowa Południowa Walia - synonim Petaurus taguanoides - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
- Petauroides volans volans - Wiktoria ( Tropic Capricorn )
- Petauroides volans volucella - Nowa Południowa Walia - synonim Didelphis volucella - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję i prawdopodobieństwo dużych populacji.
Zagrożenie może stanowić niekontrolowany wyręb starego drzewostanu, pożary oraz drapieżnictwo kotów domowych.
Utrzymanie nienaruszonych lasów eukaliptusowych, zawierających odpowiednie dziuple jest konieczne do ochrony tego gatunku.
Ze względu na trudności w przekraczaniu otwartych terenów jest bardzo wrażliwa na fragmentację siedlisk.
Rejestrowana z wielu obszarów chronionych w swoim zakresie.
Obecnie brak większych zagrożeń dla tego gatunku.
W niewoli - tylko ogrody zoologiczne Australii ze względu na specjalistyczną dietę.
Poturu Gilberta ( Potorous gilbertii ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny Potoroidae. Synonim Potorous tridactylus gilbertii - Hypsiprymnus micropus.
Występuje w Australii ( południowo-zachodnia Australia Zachodnia ).
Zamieszkuje tereny porośnięte turzycami i gęstymi zaroślami.
Aktywny w ciągu całego roku, głównie w nocy. Prowadzi samotny tryb życia.
Buduje proste gniazdo w zagłębieniu gruntu lub samodzielnie wykopanym dole. Gniazdo jest zbudowane z gałęzi i warstwy liści a umieszczone w kępie wysokiej trawy lub gęstwinie zarośli.
Uważa się, że samce są bardziej terytorialne niż samice. Prawdopodobnie rewir samca pokrywa się z rewirami kilku samic.
Nie bardzo wiadomo o sposobie komunikacji poszczególnych osobników.
Odżywia się przede wszystkim grzybami ( 90% diety ) ale prawdopodobnie również owadami, korzonkami i bulwami.
Sezon rozrodczy nie jest dokładnie znany.
System krycia prawdopodobnie poligamiczny.
Długość ciąży nie jest znana. Samica rodzi 1 młode, które przysysa się do sutka w torbie na okres około 60 dni. Po tym czasie opuszcza bezpieczną torbę i po następnych 4 miesiącach następuje odstawienie.
Dojrzałość płciową uzyskuje : samica w wieku 9 - 12 miesięcy, samiec powyżej 10 - 12 miesięcy.
Żyje około 10,5 lat.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za krytycznie zagrożony ze względu, że znana populacja jest szacowana na mniej niż 50 dojrzałych osobników. Bardzo długo był uznawany za wymarły ale w 1994 roku, ponownie odkryty. Populacja ta uważana jest za stabilną, ograniczona do Mt.Cape Gardner ( Two Peoples Bay Nature Reserve ). Według ostatnich szacunków populacja ta liczy 30 - 40 osobników ( Friend 2008 ).
Siedlisko, które jest zajmowane przez gatunek jest w większości zajęte. Unika obszarów, które dotknęła choroba Phytophthora cinnamomi, powodująca zamieranie korzeni. Choroba ta zmieniła strukturę florystyczną zbiorowisk roślinnych.
Krytycznym zagrożeniem może być ogień, gdyż siedlisko jest w obszarze o długim okresie bez pożarów i o niezwykle podatnej na ogień roślinności. Pojedynczy pożar mógłby zniszczyć cały gatunek ( z wyjątkiem kilku osobników w niewoli i na Bald Island ). Zagrożenie stanowią też koty domowe i lisy rude występujące w tym obszarze. Zmiana struktury roślinności i wyeliminowanie roślin, dostarczających pożywienia jest bezpośrednim zagrożeniem dla gatunku.
Gatunek często towarzyszy kuoce ( Setonix brachyurus ), której populacja też spada ( Maxwell i wsp 1996 )
Objęty ochroną prze australijskie prawo.
Objęty planem naprawczym którego działania obejmują :
W niewoli - w ramach Planu Odbudowy Gatunku.
Kanguroszczur północny ( Bettongia tropica ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny Potoroidae. Synonim Bettongia penicillata tropica.
Występuje w Australii ( północno-wschodnie wybrzeże Queensland - zachodnia część Range Lamb, Mt. Carbine Tableland i Paluma ).
Zamieszkuje eukaliptusowe lasy z gęstym baldachimem i trawiastym poszyciem od 800 - 1200 m n.p.m.
W niewoli - tylko w ramach Programu Naprawczego Gatunku.
Filander rudawy, filander kosmaty ( Lagorchestes hirsutus ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ). Synonim Lagostrophus leporoides.
Występuje w Australii ( Australia Zachodnia, południowa część Terytorium Północnego do 1930 roku, wyspy Dorre i Bernier u wybrzeży Australii Zachodniej ).
Zamieszkuje suche i półsuche obszary porośnięte trawami Spinifex, Triodla pungens i Plectrachne schinzii, wydmy, tereny trawiaste, obszary piaszczyste z zaroślami i pojedynczymi wydmami, półpustynie i pustynie.
filander rudawy ( Lagorchestes hirsutus )
Typowy samotnik, aktywny w ciągu całego roku w nocy. Szczyt aktywności przed zachodem słońca oraz 2 - 3 godziny po zmroku.
Niewielki dymorfizm płciowy : samica nieco większa niż samiec.
Osobniki żyją na określonym terytorium, samce mają na tyle duże rewiry, że pokrywają się z mniejszymi rewirami kilku samic. Największą aktywność gatunek wykazuje na obszarach granicznych. Samiec oznacza swoje terytorium moczem.
Na dzienne kryjówki wybiera zagłębienia w pobliżu Triodia plurinervata lub Thryptomene micrantha, również w zaroślach lub opuszczonych norach. Wykopuje też samodzielnie nory o głębokości 30 m i średniej długości 105 m w odpowiednim gruncie. Porusza się pod osłoną traw Spinifex, które służą też jako dzienne kryjówki. Otwarte trawiaste obszary wykorzystywane są do zdobywania pokarmu.
Gatunek używa języka ciała i wokalizy do wzajemnej komunikacji. Osobniki na ogół nie są agresywne i unikają konfrontacji. Zaniepokojony wydaje głośny pisk, potem syk. Ucieka skacząc na silnych długich nogach. W czasie żerowania porusza się na czworakach.
Odżywia się głównie pokarmem roślinnym. W skład jego diety wchodzą nasiona, owoce, trawy, turzyce, soczyste liście krzewów, zioła. Preferuje liście i łodygi traw wieloletnich gatunków. W okresach zwiększonej suszy zjada owady, twarde byliny czy inny pokarm roślinny dostępny w tym okresie.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku.
Samica kopuluje z wybranym samcem, zdarza się, że samica w rui przyciąga wiele samców. Prowadzi to do pościgów godowych.
Długość ciąży nie jest znana ale jest stosunkowo krótka.
Samica wykorzystuje często diapauzę zarodkową w celu dostosowania porodu do najbardziej sprzyjających warunków.
Młode po porodzie przysysa się do 1 z sutków w torbie samicy na okres 124 dni.
Odsadzenie następuje w wieku 5 miesięcy po porodzie.
W sprzyjających warunkach może być do 3 młodych w roku.
Dojrzałość płciową uzyskuje : samiec w wieku 14 - 20 miesięcy, samica 5 - 23 miesięcy.
W niewoli dożywa do około 5 lat.
Lagorchestes hirsutus #1
Opisane podgatunki :
- Lagorchestes hirsutus #1 - Australia ( środkowa część kontynentu, Pustynia Tanami ), reintrodukowany na wyspę Trimouille - zagrożony, prawdopodobnie wymarły w stanie dzikim ( Pustynia Tanami )
- Lagorchestes hirsutus bernieri - Australia Zachodnia ( wyspa Bernier ) - wrażliwy
- Lagorchestes hirsutus dorreae - Australia Zachodnia ( wyspa Dorre ) - wrażliwy
- Lagorchestes hirsutus hirsutus - Australia ( południowo-zachodnia Australia Zachodnia ) - wymarły
typowe siedlisko gatunku
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na utratę siedlisk, ograniczony obszar występowania ( obejmuje mniej niż 5 lokalizacji ), drapieżnictwo wprowadzonych gatunków ( koty domowe i lisy rude ) oraz zmiany reżimów pożarowych.
Obszary w których występuje gatunek na kontynencie są bardzo rozdrobnione i ograniczone. Są to małe populacje z Pustyni Tanami, utrzymywane obecnie w Dryandra Conservation Reserve i na wyspach w Shark Bay.
W 1998 roku w wyniku translokacji przeniesiono 30 osobników na wyspę Trimouille ( 520 ha ), obecnie ich liczbę szacuje się na 120 ( Richards 2005 ).
Populacje z Pustyni Tanami prawdopodobnie wymarły na skutek pożaru.
Wyspowe populacje są podatne na katastrofy i wahania populacji. Przypadkowe wprowadzenie drapieżników ze względu na ograniczoną dystrybucję miałoby fatalne skutki.
Na kontynencie australijskim uznawany za zagrożony i objęty ochroną prawną ( 1999 ) a na Terytorium Północnym jako wymarły w stanie dzikim, objęty prawną ( 2000 ).
Objęty Planami Odbudowy Gatunku w latach 2005 - 2010.
Cele tych planów obejmowały :
- ochronę populacji i siedlisk na wyspach Dorre i Bernier
- utrzymanie hodowlanej populacji
- utrzymanie wprowadzonej populacji na wyspie Trimouille
- znalezienie nowych lokalizacji na kontynencie i pobliskich wyspach
- badania statusu taksonomicznego i struktury genetycznej
- przeprowadzenie analiz rentowności dzikich populacji i tych wprowadzonych
- zwiększenie edukacji i udziału lokalnych społeczności
- zabezpieczenie źródeł bieżącego finansowania dla realizacji planu
Ludność Australii ( Aborygeni ) podpalali co roku zarośla i trawy w celu oczyszczenia ograniczonych obszarów do polowania w miesiącach zimowych.
Wywoływali tym mozaikę różnorodnej roślinności w różnych etapach regeneracji. Zapobiegali tymi ograniczonymi pożarami możliwość zarastania pewnych obszarów trawami, które były szczególnie podatne na letnie pożary.
Po przybyciu Brytyjczyków i wyparciu miejscowej ludności było mało zimowych pożarów, które pomagały regenerować się części gatunków roślin. Za to ich miejsce zajęły nie kontrolowane pożary letnie powodujące rozległe zniszczenia i ginięcie wielu różnorodnych gatunków.
Ujęty w Załączniku CITES I.
Lagorchestes hirsutus w pobliżu kryjówki
W niewoli - tylko w ramach Programu Odbudowy Gatunku.
Filander pręgowany ( Lagostrophus fasciatus ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ).
Występuje w Australii ( obecnie jedynie na wyspach Dorre i Bernier w Shark Bay ), na kontynencie wymarły w 1906 roku - południowo-zachodnia Australia.
Zamieszkuje lasy z gęstymi krzewami i zaroślami z przewagą Acacia ligulata.
filander pręgowany ( Lagostrophus fasciatus )
Aktywny w ciągu całego roku, głównie w porze nocnej. Szczyt aktywności po zachodzie słońca i 2 - 3 godziny po zmroku.
Żyje w niewielkich grupach, które razem poszukują pokarmu i kryjówek. Poszczególne osobniki żyją na ściśle określonym terytorium. Samce mogą być agresywne w konkurencji o pokarm w stosunku do innych samców ale zwykle osobniki dorosłe różnej płci i wieku nie wykazują agresywnych zachowań.
Na kryjówki wybiera gęste zarośla oraz zagłębienia pod nimi.
Porusza się na silnych, tylnych nogach ale podczas żerowania również na czworakach.
Do komunikacji używa sygnałów chemicznych oraz wzroku, chociaż sposoby komunikacji nie zostały dokładnie poznane.
Odżywia się pokarmem roślinnym : liście krzewów, trawy, turzyce, zioła.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku ale szczyt rozrodu między lutym a sierpniem.
Sposób kojarzenia partnerów mało poznany. Występuje diapauza zarodkowa.
Długość ciąży nie jest znana. Po porodzie młode przysysa się do sutka w torbie samicy na 6 miesięcy. Odstawienie następuje w 9 miesiącu po porodzie.
W sezonie może być 2 młodych.
Dojrzałość uzyskuje : samica w wieku 12 miesięcy a samiec w wieku 14 - 16 miesięcy.
Jednak większość osobników nie kojarzy się wcześniej niż w wieku 20 - 24 miesięcy.
Żyje około 6 lat.
Lagostrophus fasciatus w naturalnym siedlisku
Opisane podgatunki :
- Lagostrophus fasciatus albipilis - południowo-zachodnia Australia - wymarły - uznawany za tożsamy z Lagostrophus fasciatus fasciatus - synonim Lagorchestes albipilis - Halmaturus striatus
- Lagostrophus fasciatus baudinettei - południowo-wschodnia Australia - prawdopodobnie wymarły
- Lagostrophus fasciatus elegans - Wyspa Bernier - zagrożony - uznawany za tożsamy z Lagostrophus fasciatus fasciatus - synonim Macropus elegans
- Lagostrophus fasciatus fasciatus - Wyspy Bernier i Dorre - zagrożony - synonim Kangurus fasciatus
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na ograniczony zasięg występowania ( mniejszy niż 5 000 km2 ), wszystkie osobniki znajdują się w mniej niż 6 miejscach oraz duże wahania sezonowe populacji.
Dodatkowe potencjalne zagrożenia obejmują :
- przypadkowe wprowadzenie drapieżników ( koty i lisy )
- pożary
- choroby
Wymarły na kontynencie australijskim, gdzie występował w południowo-zachodniej części do dolnej Murray River na skutek utraty siedlisk i drapieżnictwa kotów i lisów.
Brak obecnie aktualnych oszacowań gatunku. Szacunki z 1988/89 wykazały łącznie około 7700 osobników równo podzielonych między dwoma wyspami ( Short & Turner 1992 ).
W roku 1970 próba wprowadzenie gatunku na wyspę Dirk Hartog nie powiodła się. W roku 2001 na Półwyspie Peron w Shark Bay również nie zakończyła się sukcesem.
Objęty Planem Odbudowy Gatunku, którego cele na lata 2005 - 2010 obejmowały :
- ochrona populacji i ich siedlisk
- utrzymywanie hodowlanych populacji
- analiza rentowności dzikich populacji i potencjalnie ponownie wprowadzonych
- zwiększenie edukacji i udziału lokalnych społeczności
- znalezienie 3 lokalizacji na reintrodukcję na kontynencie
- zabezpieczenie źródeł finansowania dla realizacji planu
Jest to jedyny ocalały gatunek z grupy co najmniej 20 gatunków zaliczanych do podrodziny Sthenurinae.
Objęty ochroną przez australijskie prawo.
Ujęty w Załączniku CITES I.
Nie konkuruje o pokarm z Lagostrophus hirsutus, gdyż oba gatunki zamieszkują różne siedliska.
W niewoli - w ramach programu odbudowy gatunku.
Hodowla odbywa się w 2 ośrodkach ( Peron i Dryandra ) na kontynencie.
Pazurogon rudopręgi, pazurogon pręgoudy, pazurogon udopręgi ( Onychogalea fraenata ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ). Synonim Macropus fraenatus.
Występuje w Australii ( południowy Queensland, Nowa Południowa Walia ).
Zamieszkuje kolczaste zarośla, wysokie trawy i eukaliptusowe lasy na obszarach półpustynnych.
pazurogon rudopręgi ( Onychogalea fraenata ) w naturalnym siedlisku
Aktywny w ciągu całego roku, głównie w nocy. Szczyt aktywności zaraz po zapadnięciu zmierzchu i 2 - 3 godziny po zmroku.
Prowadzi samotny tryb życia, jedynie w porze suchej może tworzyć większe grupy.
Dzień spędza w kryjówce w kępie trawy, w zagłębieniu pod krzewami lub w gęstych zaroślach.
Jest terytorialny, rewir samca to około 60 ha a samicy około 25 ha. Terytoria się nakładają na siebie zwłaszcza rewiry samic na rewir samca.
Poszczególne osobniki komunikują się ze sobą za pomocą sygnałów zapachowych oraz prawdopodobnie wzroku i dotyku.
Odżywia się pokarmem roślinnym.
W skład jego diety wchodzą różnorodne gatunki traw i ziół, kwiaty oraz liście krzewów.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. Samica wchodzi w okres rui średnio co 32 - 33 dni.
Samica w tym okresie przyciąga swoim zapachem kilku konkurentów ale kopuluje tylko z wybranym samcem. Często dochodzi do pościgów samicy przez grupę samców.
W ciągu roku samica może wydać na świat 3 młode, w sprzyjających warunkach.
Długość ciąży to średnio 23 - 24 dni. Samica rodzi 1 młode, które przysysa się do 1 z sutków na 119 - 126 dni. Po tym okresie następuje odstawienie wieku około 11 miesięcy.
Dojrzałość płciową uzyskuje : samiec w wieku 270 i więcej dni, samica w wieku około 136 dni.
Długość życia w niewoli to 5,5 roku.
Onychogalea fraenata
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za zagrożony ze względu na zasięg występowania, który jest mniejszy niż 5 000 km2. Wszystkie znane populacje są z 3 lokalizacji oraz spadku jakości siedlisk spowodowanej prze inwazyjne gatunki roślin.
Wielkości populacji zmieniają się też na skutek zjawisk stochastycznych ( deszcze lub susze ), chorób oraz pożarów ( zmiany reżimów pożarowych ).
Gatunek ten był powszechny w połowie XIX wieku, ale na skutek polowań, konkurencji ze strony gatunków wprowadzonych ( króliki, owce, bydło ), drapieżnictwo kotów i lisów był przypuszczalnie uznany za wymarły po roku 1960.
W 1973 roku ponownie odkryty w środkowej części Queensland. Znacząca populacja występuje na terenie Taunton National Park ( rok założenia 1970 ).
Pozostałe populacje po translokacji występują na obszarach :
- Idalla National Park
- Avocet Nature Refuge
Ponad to istnieją dwie nowe translokacje : BHP Threatened Species Sanctuary w Western Plains Zoo ( Nowa Południowa Walia ) i Scotia Sanctuary ( Nowa Południowa Walia ).
Szacuje się iż liczba dojrzałych osobników może być mniejsza niż 1 100 sztuk. Jednak populacja w Taunton uważana jest za stabilną mimo spadku w połowie 1990 do 450 osobników. Populacja się odbudowała po zakazie wypasu bydła na terenie parku i wynosiła w grudniu 1991 roku około 1 400 osobników ( Davidson 1991 ). Populacja w Idalla liczy około 450 osobników ( Lundle-Jenkins i Lowry 2005 ). Brak oszacowań populacji z Avocet.
Gatunek obecnie jest znany tylko z terenów chronionych.
Objęty ochroną przez australijskie prawo.
Objęty Planem Odbudowy Gatunku na lata 2005 - 2009.
Głównymi celami tego planu było :
- utrzymanie i ochrona istniejących populacji oraz ich siedlisk
- monitorowanie i analiza rentowności dzikich i wprowadzanych populacji
- utrzymanie populacji hodowanej w niewoli
- edukacja i zwiększenie udziału lokalnych społeczności
- wyszukiwanie nowych miejsc translokacji gatunku
- zabezpieczenie źródeł finansowania dla realizacji planu
Onychogalea fraenata - samica z młodym przed odstawieniem
W niewoli - tylko w ramach Planu Odbudowy Gatunku.
+ Pazurogon sierpowaty ( Onychogalea lunata ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny kangurowatych ( Macropodidae ). Synonim Macropus lunatus.
Występował w Australii ( południowo-centralna i południowo-zachodnia Australia Zachodnia, południowa część Terytorium Północnego ).
Zamieszkiwał obszary skaliste, kamieniste wzgórza, tereny półpustynne i otwarte lasy.
pazurogon sierpowaty ( Onychogalea lunata ) - okaz muzealny
Biologia, ekologia i sposób życia jak u poprzedniego gatunku.
Nie opisano żadnych podgatunków.
Uznany za wymarły. Ostatnie wiarygodne zapisy istnieją z terenu centralnej Australii z początku 1950 roku.
Nie potwierdzono zapisów obserwacji z początku lat 60 - tych.
Gatunek wyginął prawdopodobnie na skutek drapieżnictwa lisów rudych i kotów domowych, zmian reżimów pożarowych, utraty i degradacji siedlisk oraz konkurencji wprowadzonych królików, owiec i bydła.
Ujęty w Załączniku CITES I.
Obecnie nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi.
+ Kanguroszczur stepowy, kanguroszczur pustynny ( Caloprymnus campestris ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny Potoroidae. Synonim Bettongia campestris.
Występował w Australii ( Australia Południowa, Queensland, Terytorium Północne ).
Zamieszkiwał półpustynne i pustynne obszary porośnięte wysokimi trawami, skaliste wzgórza.
kanguroszczur stepowy ( Caloprymnus campestris ) - okaz muzealny
Prowadził samotny i nocny tryb życia. Budował gniazda z suchej trawy przenoszonej w zawiniętym ogonie. Umieszczał je w naturalnych zagłębieniach lub wykopanych dołach w pobliżu kęp wysokiej trawy lub gęstych zarośli.
Był terytorialny ale nie wiadomo jaką wielkość miały rewiry osobników.
Nie był zaznaczony dymorfizm płciowy, ale samice prawdopodobnie były nieco większe.
Poruszał się skokami na tylnych nogach, podczas ucieczki osiągał prędkość do 20 km/h. W czasie żerowania poruszał się na czterech kończynach.
Odżywiał się głównie pokarmem roślinnym ale także owadami.
Sezon rozrodczy był w ciągu całego roku.
Samica kopulowała z wybranym samcem. Szczyt rozrodów pomiędzy czerwcem a grudniem.
Okres ciąży prawdopodobnie około 30 - 60 dni. Samica rodziła 1 młode, które przebywało w torbie 2 - 3 miesiące. Po opuszczeniu torby młode jeszcze około 1 miesiąca przebywało z samicą. Po tym okresie następowało odstawienie i młode usamodzielniało się.
Uważa się, że dojrzałość płciową uzyskiwał : samiec w wieku 13 - 14 miesięcy a samica w 11 - 12 miesiącu.
Nie jest znana długość życia tego gatunku.
rycina - Caloprymnus campestris
Nie opisano żadnych podgatunków.
siedlisko zdominowane przez Triodia basedowii
Gatunek uznawany za wymarły. Ostatnia potwierdzona obserwacja pochodzi z roku 1935 ( okolice Jeziora Eyre w północnej Australii Południowej ).
Nie potwierdzone obserwacje z Queensland pochodzą z lat 1956/57 i 1974/75.
Populacja tego gatunku prawdopodobnie nigdy nie była obfita.
Szeroko zakrojone badania siedlisk tego gatunku nie przyniosły żadnych efektów.
Głównymi przyczynami wyginięcia tego gatunku były :
- drapieżnictwo kotów domowych i lisów rudych
- degradacja i utrata siedlisk
- konkurencja ze strony królików, owiec i bydła
- zmiany reżimów przeciwpożarowych
Dawniej Aborygeni polowali na niego dla mięsa.
Ujęty w Załączniku CITES I.
Obecnie nie są prowadzone żadne działania ochronne odnoszące się do tego gatunku.
Wolatucha, Wschodnioaustralijska lotopałanka większa ( Petauroides volans ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny Pseudocheiridae. Synonim Schoinobates volans.
Występuje we wschodniej Australii ( Wiktoria, Queensland ).
Zamieszkuje eukaliptusowe dojrzałe lasy z dużą ilością drzew z dziuplami od poziomu morza do 1200 m n.p.m.
wolatucha ( Petauroides volans ) - młody osobnik
Aktywny w ciągu całego roku, od zmierzchu do świtu. Prowadzi nadrzewny i samotny tryb życia.
Na kryjówki wybiera dziuple w wysokich, zarówno martwych jak i żywych drzewach. Dziuple wyściela sporadycznie paskami kory lub warstwą liści.
Jest terytorialna, rewir to około 1 - 2,2 ha, terytoria samic pokrywają się ale samce mają odrębne rewiry.
Porusza na ziemi niezgrabnie i powoli. Jednak na drzewach porusza się bardzo szybko. W czasie lotu ślizgowego fałd skóry ( patagium ) rozpięty jest od kolan do łokci, tworząc trójkątną czaszę w powietrzu. Długi, owłosiony ogon służy jako ster. W chłodne dni owija się patagium, które służy jak koc w celu zmniejszenia strat ciepła. W upalne dni, nanosi ślinę na futerko w celu zwiększenia parowania i chłodzenia organizmu.
Odżywia się głównie liśćmi nie których gatunków eukaliptusa. Ma przystosowany do tego żołądek oraz rozszerzone jelito ślepe, w którym zachodzą procesy fermentacyjne.
Sezon rozrodczy w marcu.
System krycia monogamiczny ale i poligamiczny.
Szczyt rozrodu od kwietnia do czerwca.
Długość ciąży nie jest znana. Samica rodzi 1 młode, które przysysa się w torbie do 1 z 2 sutków. Młode przebywa w torbie około 3 - 4 miesięcy, po tym czasie opuszcza torbę i przenosi się plecy samicy. W tym okresie waży około 150 gram. Po następnych 2 miesiącach młode waży około 300 gram, opuszcza plecy samicy i staje się bardziej samodzielne. Po osiągnięciu wagi około 600 gram młode jest w stanie żyć samodzielnie.
Dojrzałość płciową osiąga w 2 roku życia.
rycina - Petauroides volans
Opisane podgatunki :
- Petauroides volans armillatus - Queensland - synonim Petauroides armillatus - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
- Petauroides volans cinereus - Queensland ( Atherton ) - synonim Petauroides cinereus - uznawany za tożsamy z Petauroides volans minor
- Petauroides volans incanus - Queensland ( Seidsvold ) - synonim Petauroides incanus - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
- Petauroides volans macroura - Nowa Południowa Walia - synonim Didelphis macroura - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
- Petauroides volans minor - Queensland ( North Tropic Capricorn )
- Petauroides volans peronii - Nowa Południowa Walia - synonim Petaurus peronii - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
- Petauroides volans taguanoides - Nowa Południowa Walia - synonim Petaurus taguanoides - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
- Petauroides volans volans - Wiktoria ( Tropic Capricorn )
- Petauroides volans volucella - Nowa Południowa Walia - synonim Didelphis volucella - uznawany za tożsamy z Petauroides volans volans
Petauroides volans - dorastający osobnik
Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję i prawdopodobieństwo dużych populacji.
Zagrożenie może stanowić niekontrolowany wyręb starego drzewostanu, pożary oraz drapieżnictwo kotów domowych.
Utrzymanie nienaruszonych lasów eukaliptusowych, zawierających odpowiednie dziuple jest konieczne do ochrony tego gatunku.
Ze względu na trudności w przekraczaniu otwartych terenów jest bardzo wrażliwa na fragmentację siedlisk.
Rejestrowana z wielu obszarów chronionych w swoim zakresie.
Obecnie brak większych zagrożeń dla tego gatunku.
rycina - Petauroides volans volans
Petauroides volans
W niewoli - tylko ogrody zoologiczne Australii ze względu na specjalistyczną dietę.
Poturu Gilberta ( Potorous gilbertii ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny Potoroidae. Synonim Potorous tridactylus gilbertii - Hypsiprymnus micropus.
Występuje w Australii ( południowo-zachodnia Australia Zachodnia ).
Zamieszkuje tereny porośnięte turzycami i gęstymi zaroślami.
Poturu Gilberta ( Potorous gilbertii )
Aktywny w ciągu całego roku, głównie w nocy. Prowadzi samotny tryb życia.
Buduje proste gniazdo w zagłębieniu gruntu lub samodzielnie wykopanym dole. Gniazdo jest zbudowane z gałęzi i warstwy liści a umieszczone w kępie wysokiej trawy lub gęstwinie zarośli.
Uważa się, że samce są bardziej terytorialne niż samice. Prawdopodobnie rewir samca pokrywa się z rewirami kilku samic.
Nie bardzo wiadomo o sposobie komunikacji poszczególnych osobników.
Odżywia się przede wszystkim grzybami ( 90% diety ) ale prawdopodobnie również owadami, korzonkami i bulwami.
Sezon rozrodczy nie jest dokładnie znany.
System krycia prawdopodobnie poligamiczny.
Długość ciąży nie jest znana. Samica rodzi 1 młode, które przysysa się do sutka w torbie na okres około 60 dni. Po tym czasie opuszcza bezpieczną torbę i po następnych 4 miesiącach następuje odstawienie.
Dojrzałość płciową uzyskuje : samica w wieku 9 - 12 miesięcy, samiec powyżej 10 - 12 miesięcy.
Żyje około 10,5 lat.
Potorous gilbertii
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za krytycznie zagrożony ze względu, że znana populacja jest szacowana na mniej niż 50 dojrzałych osobników. Bardzo długo był uznawany za wymarły ale w 1994 roku, ponownie odkryty. Populacja ta uważana jest za stabilną, ograniczona do Mt.Cape Gardner ( Two Peoples Bay Nature Reserve ). Według ostatnich szacunków populacja ta liczy 30 - 40 osobników ( Friend 2008 ).
Siedlisko, które jest zajmowane przez gatunek jest w większości zajęte. Unika obszarów, które dotknęła choroba Phytophthora cinnamomi, powodująca zamieranie korzeni. Choroba ta zmieniła strukturę florystyczną zbiorowisk roślinnych.
Krytycznym zagrożeniem może być ogień, gdyż siedlisko jest w obszarze o długim okresie bez pożarów i o niezwykle podatnej na ogień roślinności. Pojedynczy pożar mógłby zniszczyć cały gatunek ( z wyjątkiem kilku osobników w niewoli i na Bald Island ). Zagrożenie stanowią też koty domowe i lisy rude występujące w tym obszarze. Zmiana struktury roślinności i wyeliminowanie roślin, dostarczających pożywienia jest bezpośrednim zagrożeniem dla gatunku.
Gatunek często towarzyszy kuoce ( Setonix brachyurus ), której populacja też spada ( Maxwell i wsp 1996 )
Objęty ochroną prze australijskie prawo.
Objęty planem naprawczym którego działania obejmują :
- monitorowanie znanej populacji
- poszukiwanie dodatkowych populacji szczególnie poza Two Peoples Bay Nature Reserve
- utrzymanie hodowanej w niewoli populacji
- znalezienie nowych lokalizacji dla gatunku
- działania ochronne ( kontrola ognia, inwazyjnych gatunków )
- zachowanie korytarzy łączących obecne siedlisko z innymi odpowiednimi siedliskami
- zabezpieczenie źródeł finansowania do realizacji planu
W niewoli - w ramach Planu Odbudowy Gatunku.
Kanguroszczur północny ( Bettongia tropica ) torbacz z podrzędu Diprotodontia, z rodziny Potoroidae. Synonim Bettongia penicillata tropica.
Występuje w Australii ( północno-wschodnie wybrzeże Queensland - zachodnia część Range Lamb, Mt. Carbine Tableland i Paluma ).
Zamieszkuje eukaliptusowe lasy z gęstym baldachimem i trawiastym poszyciem od 800 - 1200 m n.p.m.
kanguroszczur północny ( Bettongia tropica )
Aktywny w ciągu całego roku, głównie w nocy. Prowadzi samotny i terytorialny tryb życia.
Zakres rewiru samca to około 72 ha a samicy to 49 - 50 ha. Rewiry poszczególnych osobników pokrywają się, zwłaszcza rewiry samic nachodzą na rewir samca.
Buduje gniazdo w płytkim dole wykopanym w ziemi, wśród gęstych traw lub zarośli. Gniazdo jest dobrze ukryte, zbudowane z trawy i gałązek. Materiał na budowę jest przenoszony zawinięty w ogon ( chociaż jest mniej chwytny ). Dzień spędza odpoczywając i śpiąc w gnieździe.
Rewir zawiera 3 - 4 gniazda rozmieszczone w centralnej części terytorium. Osobniki przemieszczają się między nimi odpoczywając codziennie w innym.
Odżywia się głównie owocnikami podziemnych grzybów ( 45% diety ), ale również trawą Alloteropsis semialata i innymi gatunkami, liśćmi, nasionami, bulwami, korzonkami, kłączami oraz owadami.
Sezon rozrodczy w ciągu całego roku. Samica kopuluje z dominującym samcem.
W sprzyjających warunkach może być aż 3 mioty w roku.
Ciąża trwa około 21 dni. Samica rodzi 1 młode, które jest dość rozwinięte. Młode przysysa się w torbie samicy do sutka na okres 110 - 115 dni. Po tym okresie opuszcza bezpieczną torbę i przez jakiś czas ( około 30 dni ) przebywa z samicą. Po tym czasie następuje odstawienie.
Dojrzałość płciową osiąga : samiec w wieku około 14 miesięcy a samica w wieku około 11 miesięcy.
Żyje około 6 lat.
Bettongia tropica
Nie opisano żadnych podgatunków.
Gatunek uznawany za krytycznie zagrożony ze względu na zakres występowania mniejszy niż 5 000 km2 i populacja znana jest z mniej niż 6 lokalizacji. Istnieje dalszy spadek wielkości i jakości siedlisk, które powodują dalsze zagrożenie. Zmiany reżimów pożarowych w ciągu ostatnich 50 - 60 lat również powodują zagrożenie.
Gatunek uważany jest za rzadki i ograniczony ( Winter i in. 2008 ).
Obecnie dostępne są 3 lokalizacje z zachowanych populacji : zachodnia część Range Lamb ( Davies Creek, Emu Creek i Tinaroo ), Mt. Carbine Tableland i Paluma. Lokalizacja Mt. Windsor Tableland może zawierać zachowaną populację. Lokalizacja w Ravenshoe nie zawiera żadnych osobników od 1920 roku. Ostatni osobnik zarejestrowany z Dawson Valley był w roku 1884 ( Dennis 2001, Winter i wsp. 2008 ).
Potwierdzona gęstość osobnicza z Range Lamb wynosi około 4 - 7 osobników/km2 ( Dennis 2001, Winter i wsp. 2008 ). Gęstość osobnicza z Mt. Carbine Tableland i Paluma jest mniejsza. Od roku 2003 nie zarejestrowano żadnego osobnika na Mt. Windsor Tableland mimo dużego zakresu badań, co może oznaczać nawet wyginięcie tej populacji ( Dennis 2001, Winter i wsp. 2008 ).
Wszystkie istniejące populacje są podatne na zjawiska stochastyczne, drapieżnictwo kotów domowych i lisów rudych oraz wzrost populacji dzikich świń ( Sus scrofa ). Nadmierny wypas zwierząt domowych ( bydło, owce ) oraz drapieżnictwo psów domowych, szczególnie na obszarach gdzie ludzie mieszkają w pobliżu siedlisk gatunku jest sporym zagrożeniem.
Zmiany systemów przeciwpożarowych pozwoliły inwazyjnym gatunkom roślin na wkraczaniu do eukaliptusowych lasów.
Dawniej gatunek był uważany za podgatunek Bettongia penicillata, dzięki podobnej genetyce i wyglądowi. Obecnie są uznawane za 2 odrębne gatunki.
Objęty ochroną przez australijskie prawo.
Ujęty w Załączniku CITES I.
Rejestrowany z obszarów chronionych :
- Lamb Range State Forest
- Davies Creek National Park
- Wet Tropics World Heritage Area
Objęty działaniami ochronnymi w ramach Planu Naprawczego Gatunku :
- zarządzanie siedliskiem istniejących populacji
- monitorowanie populacji
- kontrola inwazyjnych gatunków roślin i zwierząt
- odbudowa zdegradowanych siedlisk
- hodowla w niewoli populacji, w celu ponownego wprowadzenia w dawny zakres
- zwiększenie edukacji i udziału lokalnych społeczności
- zabezpieczenie źródeł finansowania dla realizacji planu
Opracowano na podstawie:
animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz