sobota, 1 lutego 2020

Sanktuarium szympansów ( Pan troglodytes ) Chimfunshi Wildlife Orphanage w Zambii.







szympans zwyczajny ( Pan troglodytes ) -  Chimfunshi Wildlife Orphanage


Mongabay Series: Great Apes

Zambijskie sanktuarium uważa opiekę nad szympansami ( Pan troglodytes ) za zobowiązanie na całe życie


szympans zwyczajny ( Pan troglodytes ) - zoo Wrocław 

autor: Humphrey Nkonde z 13 grudnia 2018 r

- Dom z ponad 130 małpami, sierociniec Chimfunshi Wildlife w Zambii jest jednym z najstarszych i największych na świecie sanktuariów szympansów.
- Szympansy mogą żyć przez 50 lat lub dłużej, więc każde nowe zwierzę, które zostanie przyjęte przez ośrodek, będzie wymagało dziesięcioleci opieki i wsparcia finansowego.
- Przy stale rosnącej liczbie szympansów potrzebujących domu finansowanie codziennych operacji stanowi wyzwanie dla tego wielokrotnie nagradzanego obiektu.


szympans zwyczajny ( Pan troglodytes )

Copperbelt, Zambia - Trzydzieści pięć lat temu łowca-organizator safari w Zambii skonfiskował małego szympansa kłusownikom, którzy przemycili go z Demokratycznej Republiki Konga ( DRK ).
Był to 18 października 1983 r., kiedy Pierre Faber zabrał zwierzę na farmę należącą do jego teściów, Sheili i Davida Siddle'a, i poprosił ich o ochronę.
W swojej książce „W moim drzewie genealogicznym” Sheila opisała tragiczny stan młodego szympansa, kiedy przybył do ich rodzinnego gospodarstwa.
„Mały szympans - tak naprawdę worek kości - miał mocno zmiażdżone zęby, a prawa strona jego ust była rozcięta o około dwa cale więcej niż powinna” - napisała. „Łowcy-organizatorzy safari tradycyjnie nie robili nic, by skonfiskować zwierzęta, ponieważ nie było możliwości ich trzymania”.


szympans zwyczajny ( Pan troglodytes ) - zoo Wrocław 

Więc Siddle's, którzy wcześniej trzymali pawiana, karmili osieroconego i chorego szympansa na farmie. To był początek ich podróży do ochrony szympansów.
Ta farma to dziś Chimfunshi Wildlife Orphanage, w którym obecnie mieszka ponad 130 szympansów ( Pan troglodytes ). Małpy trzymane są w pięciu klatkach na terenie 60-kilometrowego dziewiczego lasu nad brzegiem rzeki  Kafue, w jej górnym biegu, gdzie mają dostęp do naturalnego siedliska z wysokimi drzewami, trawami i dzikimi owocami.
Oprócz tego, że jest jednym z najstarszych sanktuariów dla małp, Chimfunshi jest także największym na świecie sanktuarium dla szympansów. Jest stowarzyszony z Pan African Sanctuary Alliance i ściśle współpracuje z naukowcami z niemieckiego Instytutu Maxa Plancka, Free University of Berlin i Gonzaga University w Stanach Zjednoczonych. Małżeństwo Siddle's zostało uhonorowane za swoją pracę między innymi przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska i Królową Anglii. ( David Siddle zmarł w 2006 roku. )


szympans zwyczajny ( Pan troglodytes ) - Chimfunsi Wildlife Orphanage 

Trzy i pół dekady po przybyciu pierwszego szympansa Chimfunshi zmaga się z codzienną logistyką opieki nad stale rosnącą liczbą zwierząt oraz wyzwaniami związanymi z utrzymaniem stałego przepływu środków finansowych z roku na rok.
Sanktuarium wydaje około 30 000 USD miesięcznie na codzienne wydatki operacyjne, takie jak jedzenie dla szympansów, transport i wynagrodzenie dla personelu. A nowe szympansy wciąż przybywają. Tylko w tym roku sześć otrzymano z Sudanu Południowego i dwa z Angoli.

„Mamy problem z pokryciem kosztów bieżących” - mówi Innocent Mulenga, kierownik sanktuarium.
Jedną z trudności jest lokalizacja centrum. Chingola, najbliższe duże miasto, oddalone jest o 70 kilometrów. „Musimy jeździć tam dwa razy w tygodniu, aby zdobyć zapasy, zwłaszcza warzywa i owoce dla szympansów”, mówi Mulenga. A koszty transportu sumują się.
Centrum nie jest podłączone do sieci elektrycznej, co oznacza, że potrzebuje własnego układu słonecznego do zasilania wszystkiego, od pomieszczeń pracowniczych po ogrodzenia elektryczne na wybiegach szympansów. Wyzwanie stanowi także znalezienie i opłacenie wykwalifikowanego personelu.


szympans zwyczajny ( Pan troglodytes ) - zoo Wrocław 

Sierociniec idealnie chciałby mieć jednego weterynarza na 12 szympansów. Zamiast tego ma tylko jednego weterynarza, Thalita Calvi, Brazylijkę, która opiekuje się ponad 130 małpami.
Mulenga, który kształcił się w zakresie prymatologii na Oxford Brookes University w Wielkiej Brytanii, mówi, że planuje zatrudnić miejscowych weterynarzy, ale trudno jest znaleźć osoby specjalizujące się w opiece nad szympansami, których nie ma w naturze w Zambii.
Trudności, przed którymi stoi Calvi, są spotęgowane przez przeludnienie, szczególnie w drugiej zagrodzie, gdzie liczba szympansów wzrosła do 47.
Samice szympansów w centrum są pod kontrolą urodzeń, zarówno w celu powstrzymania wzrostu populacji związanych z możliwościami utrzymania, jak i uniknięcia przypadkowej hodowli wśród małp, które pochodzą z całej Afryki i których różnorodność genetyczna nie została wystarczająco zbadana.

Jednak w drugim z pomieszczeń sierocińca wysiłki związane z planowaniem rodziny są zagrożone. „Lekarz weterynarii nie może wprowadzić implantów kontroli urodzeń u samic szympansów, ponieważ nie wszystkie mogą wejść do placówki obsługi”, - mówi Mulenga.
Trwają plany budowy kolejnego obiektu przeładunkowego. Mulenga mówi, - ,, że ma to decydujące znaczenie nie tylko w weterynaryjnej opiece nad zwierzętami, ale także w celu utrzymania siedlisk na wolnym powietrzu". „Jeśli szympansy nie mogą wejść do obiektu przeładunkowego, trudno jest przeprowadzić prace konserwacyjne w zagrodach”, - mówi.
Utrzymywanie w niewoli wysoce inteligentnych zwierząt, nawet w tak  wygodnej niewoli, stanowi również duże wyzwanie. Centrum ma cztery szympansy, które są szczególnie utalentowanymi artystami-zbiegami. Te małpy, jak mówi Mulenga, są w stanie wykorzystać kłodę jako drabinę do przejścia przez ogrodzenie elektryczne lub wcisnąć ją pod zelektryfikowane druty i popchnąć je w górę, aby stworzyć przestrzeń pod nimi do ucieczki.
W rezultacie ośrodek musiał uciekać się do trzymania czterech szympansów w klatkach. Chociaż te klatki zostały zbudowane z drzewami w środku i posiadają wystarczająco dużo miejsca dla szympansów do zabawy, utrzymywanie ich w zamknięciu jest sprzeczne z etosem dobrostanu zwierząt, Mulenga mówi: - „Nie wierzę w zwierzęta w klatkach”.


szympans zwyczajny ( Pan troglodytes ) - Chimfunshi Wildlife Orphanage 

Jeden z szympansów w klatkach nazywa się Milla, starsza samica przywieziona do Zambii przez znaną prymatolog Jane Goodall, która uratowała małpę z Tanzanii, gdzie była trzymana jako zwierzę domowe w barze.
Długie życie wśród ludzi Milli ( miała 19 lat, kiedy przybyła do Zambii ) prawdopodobnie tłumaczy jej wyjątkowe umiejętności.
„Milla jest w stanie otworzyć butelkę piwa zębami i palić papierosy”, - mówi opiekun zwierząt. „Zwykle szympansy budują gniazda codziennie za pomocą gałęzi i liści na drzewach, ale Milla jest inna, ponieważ może używać koców jak ludzie”.
Znany jest inny szympans, Szyfon, który popycha inne szympansy na ogrodzenia elektryczne, aby sprawdzić, czy płot jest pod napięciem.
Aby umożliwić tym wyjątkowo zaawansowanym małpom swobodne wędrowanie, centrum planuje zbudować specjalną „odporną na ucieczkę” obudowę z elektrycznym ogrodzeniem o wysokości 3,5 metra ( 11,5 stopy ) biegnącym 1 km ( 0,6 mil ). Mulenga twierdzi, że zostanie ukończony w przyszłym roku kosztem 3 200 USD.


Pan troglodytes - Zoologicka Zahrada Dvur Kralove 

To nie jedyny czekający wydatek. Gdy szympansy takie jak Milla starzeją się, młodsze małpy dokuczają im i podważają ich autorytet. W ciągu najbliższych pięciu do dziesięciu lat sierociniec będzie wymagał specjalnego obiektu do opieki nad małpami w podeszłym wieku.
Sanktuarium rozpoczęło także prace nad laboratorium, które będzie wykorzystywane do kontroli zdrowia i sekcji zwłok, a także do badań naukowców z całego świata. Zbudowanie tego obiektu i zasilającego go układu słonecznego będzie kosztować około 64 000 USD. Wyposażenie w urządzenia takie jak mikroskopy i lodówki będzie dodatkowym kosztem.
Sierociniec zbudował także szkołę i klinikę dla pracowników i ich dzieci, a także innych członków społeczności otaczającej sanktuarium. Więcej pieniędzy wydaje się na programy ochrony przyrody mające na celu ochronę lasów w pobliżu sierocińca, gdzie ludzie zbierają sprzedawane owoce do sierocińca, aby szympansy mogły je zjeść.
Inne koszty pochodzą z nagłych wypadków. Na przykład układ słoneczny w sierocińcu został uszkodzony w wyniku uderzenia pioruna w zeszłym roku, co wiązało się z kosztem wymiany w wysokości 8 000 USD.

A w okolicach Bożego Narodzenia w 2017 roku sierociniec ucierpiał najgorzej, gdy na ogrodzenie zagrody w którym znajdowało się 47 szympansów, spadło wielkie drzewo.
„Wydaliśmy więcej pieniędzy na środki znieczulające, aby uśpić niektóre szympansy przed ich schwytaniem”, - mówi Mulenga. „Doprowadzenie szympansów z powrotem do zagrody zajęło nam dwa tygodnie. Koszty pracy wzrosły w wyniku ucieczek. ”


Pan troglodytes - zoo Wrocław 

*Utrzymywanie włączonych świateł*

W 1996 r. Siddle's utworzyli Chimfunshi Wildlife Orphanage Trust, aby zapewnić ciągłość działań ochronnych szympansów. Zaufanie opiera się głównie na darowiznach od organizacji pozarządowych, rządów i osób prywatnych z bogatych krajów, ale nie jest to dalekie od ciągłego lub stałego strumienia dochodów w perspektywie długoterminowej.
Aby znaleźć bardziej zrównoważone źródło finansowania, centrum eksperymentowało z innymi strategiami. W 1998 r. niemiecki przedsiębiorca Stefan Louis założył Stowarzyszenie Wspierające Sierociniec im. Stefana Louisa ( Stefan Louis Chimpanzee Orphanage Support Trust )  w celu zapewnienia strumienia dochodów poprzez hodowlę i sprzedaż bydła.
Mulenga - mówi, że ta firma, która ma obecnie 700 sztuk bydła, nie uczyniła jeszcze sierocińca szympansów finansowo samowystarczalnym. Samo pokrycie podstawowych kosztów operacyjnych centrum wymagałoby sprzedaży od 400 do 500 sztuk bydła rocznie.
„W tym roku sprzedaliśmy 164 sztuk bydła”, - mówi Mulenga. „Doceniamy darowizny, ale potrzebujemy planu finansowego.”


portret szympansa zwyczajnego ( Pan troglodytes )

Konserwator środowiska Richard Hanguwa, który nie jest związany z Chimfunshi, sugeruje, że rozległy teren, na którym ośrodek się znajduje, może zostać przekształcony w miejsce do safari, aby zebrać dodatkowe przychody. „Niektóre ze zwierząt, które można zgromadzić, to zebry równikowe ( Equus quagga crawshayi ), impale ( Aepyceros melampus ), koby ( Kobus ellipsiprymnus ) i buszboki ( Tragelaphus scriptus ) ”, - mówi. „Hipopotamy ( Hippopotamus amphibius ) można również uzupełnić w rzece Kafue. To jednak wymagałoby ogrodzenia całej nieruchomości.”
Mulenga - mówi, że hodowla szympansów wymaga dużych nakładów kapitałowych. „Kto chce zaryzykować trzymanie szympansów, powinien wiedzieć, że zwierzęta te nie będą tam przez trzy lub cztery lata. Szympansy żyją ponad 50 lat, co oznacza, że ci, którzy zamierzają je trzymać, muszą być przygotowani na ogromne i długoterminowe inwestycje. ”


Equus quagga crawshayi - młody osobnik 


hipopotam nilowy ( Hippopotamus amphibius ) w rzece Kafue 


Od redakcji: 
Jane Goodall jest członkiem rady doradczej Mongabay.



Artykuł opublikowany przez Isabel Esterman




















Opracowano na podstawie artykułu ze strony Mongabay.com
Tłumaczenie własne
Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz


KRS 0000069730