Madagaskar - wyspa lemurów. Część II

Historia wyspy.

Archeolodzy datują przybycie pierwszych ludzi na II - V w. n.e. Przybysze przybyli prawdopodobnie z Azji Południowo-wschodniej ( Borneo ) oraz z Afryki ( plemiona Bantu ).
W VII w. kupcy arabscy założyli faktorie.
10.08.1500 Madagaskar odkryli przypadkowo Portugalczycy ( Diogo Diaz ) i nazwali wyspę Wyspą Świętego Wawrzyńca.
Około 1600 roku lud Merina podzielił kontrolowane przez siebie ziemie na siedem niezależnych państw - miast.
W roku 1625 wódz z plemienia Merina, Andrianjaka założył obecną stolicę Antanarivo.
W roku 1643 Francuzi założyli na wyspie faktorię Fort Dauphin, która przetrwała do 1672 a mieszkańców ewakuowano w 1674 roku.
W latach 1646 - 1649 Anglicy próbują kolonizacji, swoje osady zakładają nie daleko obecnego miasta Toliara oraz wyspy Nosy Be.

  charakterystyczne drzewa wyspy ( Adansonia grandidieri )

W 1665 roku Francuska Kompania Wschodnioindyjska ( Compagnie des Indes Orientales ) próbuje kolonizować wyspę ale nie udaje się to jej i Francuzi osiedlają się na Reunion ( Bourbon ) i Mauritius ( Ilede - France ).

Od 1680 do 1725 Madagaskar był ulubioną kryjówką wszelkiej maści piratów, głównie angielskich.

W roku 1776 na Madagaskar przybywa Maurycy Beniowski, którego w 1773 roku Francja wysłała z misja kolonizacyjną. Zostaje przychylnie przyjęty przez miejscową ludność i obwołany królem ( ampansakebe ) wyspy.

 las deszczowy - Perinet Reserve

W 1783 roku wybucha powstanie przeciw władcy miasta - państwa Ambohimanga. Władca Andrianjafy zostaje pojmany i sprzedany w niewolę. Jednak Ramboasalama uwalnia go i dzięki temu władca Ambohimangi adoptuje go i nadaje mu imię Andrianampoinimerina.

Obaj łączą siły i walczą z rebeliantami z Fortu Ilafy.

W 1786 Andrianjafy zawiera pokój z państwem - miastem Antanarivo.

W 1790 umiera Andrianjafy a władzę obejmuje Andrianampoinimerina. Merina przestaje płacić trybut plemieniu Sakalava z państwem - miastem Menabe.

W 1792 Andrianampoinimerina zdobywa państwo - miasto Antananarivo. W 1793 Antananarivo zostaje stolicą królestwa Merina.

W 1808 aby przejąć władzę Radama morduje najstarszego syna Andrianampoinimerina - Ramavolahy'ego.

Radama w latach 1820, 1821 i 1822 najeżdża Menabe. Wchodzi w mariaż małżeński i poślubia córkę władcy Ramitraho - Rasalimo. Jednak mimo ślubu ofesywa jest kontynuowana i w roku 1827 następują rokowania pokojowe a z uwagi na śmierć Radamy pokój nie został zawarty.

Lud Merina po podbiciu prawie całej wyspy tworzy królestwo Merina ( 1824 ), które przetrwało do roku 1896.

Po śmierci Ramitraho - Merina zajmuje południową część państwa Menabe. W roku 1846 stolicę Menabe zajmują wojska Merina, jednak dwa miasta plemienia Sakalava ( Menabe i Boina ) nigdy całkowicie nie zostały zaanektowane przez Merina.

   współczesna wioska ludu Merina

W roku 1883 Francuzi dokonują inwazji na Madagaskar i rozpoczynają pierwszą wojnę francusko - hovską.

W roku 1895 Anglia uznaje prawa Francji do Madagaskaru. W tym samym roku Francja zdobywa stolicę Merina - Antananarivo.

1896 upadek królestwa Merina - królowa Ranavalony III zostaje wysiedlona na wyspę Reunion a później do Algierii.

W roku 1897 pod Anosimena i pod Ambiky plemię Sakalava stacza dwie bitwy z wojskami francuskimi, w jednej z bitew ginie król Menabe - Toera.

W 1900 roku Francuzi całkowicie anektują Menabe.

wzdłuż Maroantsetra do Antalaha

W roku 1912 powstają pierwsze organizacje niepodległościowe.

W 1942 roku na wschodnim brzegu wyspy w Tamatave lądują oddziały brytyjskie, oddziały francuskie wierne rządowi w Vichy opuszczają stolicę Tananariwę i wycofują się na południe.

5 listopada 1942 wojsko francuskie poddaje się Brytyjczykom w Fort Dauphin.

W latach 1947 - 1948 zbrojne powstanie niepodległościowe.

14 października 1958 roku powstaje Demokratyczna Republika Malagasy w ramach Wspólnoty Francuskiej.

W roku 1960 Madagaskar uzyskuje pełną niepodległość.
Obecnie to Demokratyczna Republika Madagaskaru.

 Ravenala madagascarensis - Perinet Reserve

Madagaskar a Polska

W 1773 roku Maurycy Beniowski w służbie francuskiej zostaje wysłany z misją kolonizacyjną. Około 1776 roku Beniowski przybywa na wyspe i zostaje obwołany królem ( ampasakebe ) wyspy i wraca do Francji. W roku 1785 ponownie przybywa na wyspę, opanowuje francuską faktorię handlową w Zatoce Antongilskiej i stolicę kraju. Buduje kilka fortów, jednak 23.05.1786 roku ginie w potyczce z Francuzami. 
W roku 1898 na wyspę przybywa ks. Jan Beyzym, zajmuje się trędowatymi w Ambahiwuraku.W roku 1903 buduje schronisko w Maranie koło Fianarantsoa. W roku 1911 ukończył budowę ( w dużym stopniu ze składek społeczeństwa polskiego ), jednak w następnym roku umiera na skutek febry i trądu.
W latach 30-tych XX wieku z inicjatywy francuskiego ministra Mariusa Monteta powstał pomysł przekazania Madagaskaru - Polsce. Kolonia francuska miała się stać Polskim Terytorium Zamorskim, na drodze cesji od Republiki Francuskiej. W 1937 roku na Madagaskar udaje się specjalna polska komisja rządowa ( Komisja Studiów ) pod przewodnictwem majora Mieczysława Lepeckiego w celu oceny realizacji tego planu ( w skład komisji wchodził min. Arkady Fiedler ).
Plany te pokrzyżowała ogólna krytyka zamierzeń zarówno w prasie polskiej jak i francuskiej. Dyskusja, która przetoczyła się przez łamy prasy obnarzyła nieracjonalność tego planu. Ostatecznie ów plan pogrzebał wybuch II -giej Wojny Światowej.

   obszar - Tsingy de Bemaraha

Gospodarka Madagaskaru 

Wyspa jest krajem typowo rolniczym. Głównymi uprawami rolnymi są : kawa, banany, trzcina cukrowa, przyprawy oraz bawełna, rafia i agawa sizalska. Lokalnie uprawia się też : ryż, maniok, bataty, ziemniaki czy kukurydzę.

Dominuje rolnictwo żarowe, które opiera się na wycinaniu lasów i ich wypalaniu pod uprawy.

Prowadzi to do destrukcyjnego niszczenia środowiska naturalnego prowadzącego do wyjałowienia gleby, która jest wypłukiwana przez wodę. Sposób ten prowadzi do erozji i tworzenia się rozpadlin oraz do gromadzenia się piasku w niższych partiach rzek.

Innym źródłem degradacji jest pozyskiwanie węgla drzewnego jako źródła energii.

  uprawy tarasowe na wyspie

W hodowli przeważa bydło trzoda chlewna, kozy i owce.

Przemysł wydobywczy nie odgrywa dużej roli chociaż wyspa obfituje w surowce ( min. rudy chromu, berylu, niklu, grafit, mika, kamienie szlachetne i złoto ).

Energetyka obejmuje hydroenergetykę ( do 62% zapotrzebowania ) oraz spalanie paliw kopalnych ( 38% ).

Rozwijany jest przemysł włókienniczy i skórzany.

Przetwórstwo obejmuje obrókę surowców spożywczych.

Rybołóstwo morskie i śródlądowe ma duże znaczenie ale niestety wiele łowisk morskich jest przełowionych.

obszar tsingy w północnej części wyspy

Obecnie wiele organizacji międzynarodowych i ekologicznych stara się zmienić typowe rolnictwo wyspy. Starają się one edukować miejscową ludność w celu zmiejszenia degradacji środowiska naturalnego. Głównymi celami jest sadzenie lasów i wdrażanie odnawialnych źródeł energii w wioskach.

W życie wprowadza się programy, które pomagają miejscowym społecznościom na tworzenie plantacji roślin w celu pozyskiwania olejków zapachowych czy innych substancji pochodzenia roślinnego. Pokazuje sie też jak je pozyskiwać z naturalnych zasobów nie niszcząc ich. Wiele z tych substancji jest wykorzystywanych w światowej produkcji przemysłów farmaceutycznego i perfumeryjnego.

Wszystkie te i inne działania mają na celu ochronę naturalnego środowiska wyspy.

 Propithecus coquereli

Obecnie wyspę zamieszkuje około 22,29 mln ludności ( 2012 ).

Struktura etniczna wyspy - około 90% stanowią Malgasze :

w tym : Merina 20,4%

Betsimisaraka 15,6%

Betsileo 10%

Sakalava 7,6%

Tsimihety 7,1%

Antesaka 5,9%

Tanala 4,5%

Tandroy 4,1%

Antemoro 4,1%

Bara 3,7%

pozostali to Europejczycy, Azjaci i Afrykanie 17%

tenrek pręgowany ( Hemicentetes semispinosus )

fossa ( Cryptoprocta ferox )

portret myszolemurka szarego ( Microcebus murinus )

UWAGA 

Opracowano na podstawie :

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.